ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ – ΚΡΑΤΟΣ – ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ
Οι πέτρες του σκανδάλου με μοιρασμένους ρόλους
Ο «Ριζοσπάστης» καταγράφει βήμα – βήμα πώς στρώθηκε το έδαφος για όσα αποκαλύπτονται σήμερα
Στοιχεία ριάλιτι επιχειρεί να δώσει στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ η πλειοψηφία των αστικών Μέσων Ενημέρωσης, με τις ευλογίες βέβαια των κομμάτων της ΕΕ, μιας και εστιάζουν στις συνομιλίες που καθημερινά αποκαλύπτονται και περιλαμβάνονται στη δικογραφία που βρίσκεται στη Βουλή.
Η αντιπαράθεση κυβέρνησης και άλλων αστικών κομμάτων επικεντρώνεται στο ποιοι παρανόμησαν και πρέπει να παραιτηθούν, πόσο διεφθαρμένοι ήταν κάποιοι κομματικοί και μη υπηρεσιακοί παράγοντες, στις «παθογένειες» του συστήματος των επιδοτήσεων και άλλα παρόμοια.
Ολοι τους βέβαια φροντίζουν να μείνει έξω από το «κάδρο» η πραγματική πέτρα του σκανδάλου: Η ΕΕ και η ΚΑΠ, το σάπιο κράτος και οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου. Αυτό είναι το έδαφος πάνω στο οποίο φυτρώνουν τα σκάνδαλα τύπου ΟΠΕΚΕΠΕ, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την ΕΕ.
Από τη στιγμή λοιπόν που συναντιούνται από τη μια το χρήμα των επιδοτήσεων (αυτών που χορηγούνται για να αμβλύνονται οι επιπτώσεις των χαμηλών τιμών τις οποίες επιβάλλουν οι εμποροβιομήχανοι στα προϊόντα των αγροτών και προέρχονται από την καταλήστευση του λαού) και από την άλλη το αστικό κράτος και το πολιτικό σύστημα, με την ψηφοθηρία και την εξαγορά συνειδήσεων προκειμένου να αποσπάται η συναίνεση στην αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων, τα σκάνδαλα είναι αναπότρεπτα.
Αυτό αναδεικνύεται και από τα στοιχεία που παρουσιάζει παρακάτω ο «Ριζοσπάστης».
Η πορεία της ΚΑΠ και των επιδοτήσεων
Ας πιάσουμε το νήμα 25 χρόνια πίσω. Από το 2000 δηλαδή, τότε που στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής άλλαξε το καθεστώς των πληρωμών. Μέχρι τότε οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι πληρώνονταν με βάση αυτά που παρήγαγαν και τα ζώα που είχαν. Βέβαια, και τότε οι ρεμούλες ήταν διαδεδομένες, με τα λεγόμενα «πανωγραψίματα», ή το σκάνδαλο με το γιουγκοσλαβικό καλαμπόκι που βαφτίστηκε ελληνικό για να επιδοτηθεί.
Από τότε μέχρι σήμερα, με διάφορες τροποποιήσεις της ΚΑΠ, αγρότες και κτηνοτρόφοι έφτασαν να πληρώνονται με βάση την έκταση – γη. Είναι προφανές ότι η στροφή της ΚΑΠ σ’ αυτό το «μοντέλο» επιδοτήσεων ενισχύει αυτούς που έχουν μεγαλύτερες εκτάσεις, ανεξάρτητα από το αν παράγουν ή όχι.
Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να λάβει ενίσχυση αν έχει και διατηρεί σε καλή κατάσταση ένα χωράφι, χωρίς καν να παράγει κάτι! Ετσι, επιδότηση έφτασαν να παίρνουν πολλοί και διάφοροι, όπως γιατροί, δικηγόροι κ.ά., μέχρι και ο σημερινός πρωθυπουργός.
Στους κτηνοτρόφους, το γεγονός ότι για να λάβουν επιδότηση θα έπρεπε να δηλώνουν έκταση επιλέξιμου βοσκότοπου, ανεξάρτητα από το αν βόσκουν τα ζώα τους, γιγάντωσε το πρόβλημα και δημιούργησε το έδαφος για ακόμα μεγαλύτερες απάτες.
Συγκεκριμένα, δημιουργήθηκε η δυνατότητα να μπορεί κάποιος με 5 ζώα, ή και καθόλου ζώα, να δηλώνει 100 στρέμματα βοσκότοπο και να πληρώνεται με βάση αυτά «κανονικά και με τον νόμο» που καθιερώνουν η ΕΕ και η ΚΑΠ. Την ίδια στιγμή που ένας πραγματικός κτηνοτρόφος, με συγκεκριμένο αριθμό ζώων (σταβλισμένων ή όχι), δεν μπορεί να επιδοτηθεί αν δεν δείξει τις εκτάσεις (δημόσιες που έχει νοικιάσει ή ιδιωτικές).
Με όλα αυτά, η θέση των πραγματικών αγροτών και κτηνοτρόφων δυσκόλεψε ακόμα περισσότερο.
Ενα άλλο ζήτημα που προστίθεται με την αλλαγή στην ΚΑΠ είναι το εξής: Το 2003 εισάγονται τα πρώτα συστήματα χαρτογράφησης αγροτικών εκτάσεων. Η «ψηφιοποίηση» της αγροτικής γης από τις υπηρεσίες του αστικού κράτους – του ίδιου κράτους που έχει θεσμοθετήσει τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς της λαϊκής κατοικίας – γινόταν με το χέρι. Ολοι λοιπόν μέχρι και σήμερα πληρώνονται με βάση τις εκτάσεις – γη και με σχέδια στο χέρι…
Η «τεχνική λύση», σε συνεννόηση με την ΕΕ
Το 2013 διαμορφώνεται η εξής κατάσταση: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλάζοντας τον ορισμό για τις βοσκοτοπικές εκτάσεις, κόβει το 40% των βοσκοτοπικών εκτάσεων της χώρας που ήταν ξυλώδεις!
Με άλλα λόγια, η έκταση που μέχρι τότε παραχωρούσε ο δήμος (π.χ. σε ένα βουνό) χαρακτηρίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μη επιλέξιμη, λόγω του ιδιαίτερου ανάγλυφου της χώρας. Κόβοντας λοιπόν το 40% των βοσκοτοπικών εκτάσεων, υπήρχε κίνδυνος περικοπής επιδοτήσεων στην κτηνοτροφία.
Κατά τη συλλογή των δηλώσεων του 2013, οι εκτάσεις που είχαν χαρακτηριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «μη επιλέξιμες» άφηναν Περιφέρειες ολόκληρες χωρίς βοσκοτοπικές εκτάσεις, άρα και κτηνοτρόφους χωρίς δυνατότητα να πληρωθούν.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αποδεχόμενη πλήρως και εφαρμόζοντας κατά γράμμα την αντιλαϊκή ΚΑΠ, επινόησε τότε και νομοθέτησε την «τεχνική λύση», την οποία εφάρμοσε έχοντας την έγκριση των Βρυξελλών.
Με βάση αυτήν έγινε κατανομή δημόσιων – δημοτικών κυρίως βοσκοτοπικών εκτάσεων των Περιφερειών με πλεόνασμα βοσκοτόπων (Ηπειρος, Δυτική Μακεδονία κ.ά.) σε κτηνοτρόφους που είχαν έδρα σε Περιφέρειες με έλλειμμα βοσκοτόπων (Κρήτη, Θεσσαλία κ.ά.), λόγω μεγάλης πυκνότητας κτηνοτροφικού κεφαλαίου. Ασφαλώς η κατανομή ήταν εικονική, δηλαδή στα χαρτιά, και δεν είχε σχέση με το πού και αν έβοσκε ο κάθε παραγωγός το κοπάδι του.
Με βάση την «τεχνική λύση» και το «ξεχείλωμά» της που ακολούθησε τα επόμενα χρόνια, μέχρι και σήμερα, κατέστη νόμιμο με διαδοχικές αποφάσεις των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ παραγωγός από την Κρήτη να «βόσκει» τα πρόβατά του στα Αγραφα. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι από το 2017 η «τεχνική λύση» θα μπορούσε να έχει καταργηθεί, καθώς εξέλιπαν οι αιτίες που την επέβαλαν (η ΕΕ ανασκεύασε τον ορισμό του βοσκότοπου και συμπεριέλαβε ξανά σε αυτόν τις ξυλώδεις εκτάσεις)…
Η μεγάλη κομπίνα με τις δηλώσεις
Πώς όμως γνωρίζει ένας παραγωγός πού υπάρχει διαθέσιμη έκταση για να τη δηλώσει και να πάρει την επιδότηση; Το Κέντρο Υποβολής Δηλώσεων (ΚΥΔ), όπου υποβάλλει ο παραγωγός τη δήλωσή του, έχει δυνατότητα να δει τις διαθέσιμες δημόσιες εκτάσεις του νομού. Δεν έχει όμως δυνατότητα το ΚΥΔ στο Λασίθι να δει το ΚΥΔ στον Γράμμο. Πώς λοιπόν ο παραγωγός στο Λασίθι βρίσκει διαθέσιμη έκταση στον Γράμμο, προκειμένου να εφαρμοστεί η «τεχνική λύση» στο τέλος της διαδικασίας;
Πρόσβαση στις διαθέσιμες εκτάσεις ανά την Ελλάδα έχουν μόνο ο ΟΠΕΚΕΠΕ και η εταιρεία που κάθε φορά μονοπωλεί τα πληροφοριακά του συστήματα. Τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε ένας σφοδρός ανταγωνισμός ανάμεσα σε δύο μονοπώλια – κοινοπραξίες εταιρειών (από τη μια η «Gaia Επιχειρείν» και από την άλλη η «Cogniterra»), που κατέληξαν σε συμβιβασμό. Αρα, αυτός που μπορεί να δώσει την πληροφορία είναι ο ίδιος ο Οργανισμός ή η εταιρεία.
Επιπλέον, η πληροφορία για τα διαθέσιμα βοσκοτόπια μπορεί να μεταφερθεί και άμεσα από το ΚΥΔ στον Γράμμο στο ΚΥΔ στην Κρήτη, όταν υπάρχει κάποια «συνεννόηση» ανάμεσά τους.
Κάπως έτσι δημιουργείται η δυνατότητα «παραγωγός» από μια περιοχή να δηλώνει – εμφανίζοντας πλαστά ενοικιαστήρια – δημόσια βοσκοτόπια σε άλλη, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά. Βρίσκουν λοιπόν εκτάσεις, τις δηλώνουν με πλαστά χαρτιά και πληρώνονται με βάση τα εκτάρια που έχουν δηλώσει, με βάση δηλαδή τη δημόσια γη!
Σε αυτό έπαιξε σημαντικό ρόλο και το γεγονός ότι οι επιτόπιοι έλεγχοι που εκτελεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ελάχιστοι, λόγω έλλειψης προσωπικού αλλά και εξαιτίας του διάτρητου πλαισίου της ΚΑΠ, που προβλέπει «δειγματοληπτικούς» ελέγχους. Ρόλο έπαιξε και το γεγονός ότι ως αποδεικτικό της κατοχής μιας έκτασης μπορούσε να προσκομίζεται η δήλωση Ε9, η οποία δεν διασταυρωνόταν ως προς την αξιοπιστία της.
Γι’ αυτόν τον λόγο, τόσο ο Σύλλογος Εργαζομένων του ΟΠΕΚΕΠΕ όσο και εργαζόμενοι που ασκούσαν ελεγκτικό έργο είχαν καταγγείλει επανειλημμένα την υποστελέχωση του οργανισμού, όπως και τη χορήγηση επιδότησης με βάση τη δήλωση Ε9. Πάνω σε αυτό το έδαφος φύτρωσε το έκτρωμα για το οποίο διάφοροι σήμερα κάνουν ότι πέφτουν απ’ τα σύννεφα.
Το περίφημο «Εθνικό Απόθεμα»
Το «Εθνικό Απόθεμα» είναι δικαιώματα σε επιλέξιμες εκτάσεις που έχουν τη δυνατότητα να δηλώνουν νέοι και νεοεισερχόμενοι αγρότες. Με βάση τους κανονισμούς της ΚΑΠ και τις εφαρμοστικές εγκυκλίους των κυβερνήσεων δημιουργήθηκε η εξής δυνατότητα:
Γονιός μπορούσε να μεταβιβάζει στα παιδιά του κτηνοτροφικά ζώα και να εξακολουθεί να λαμβάνει την επιδότηση που έπαιρνε πριν τη μεταβίβασή τους, ενώ τα παιδιά του δικαιούνται δικαιώματα από το «Εθνικό Απόθεμα». Δηλαδή στον ίδιο αριθμό ζώων αντιστοιχούσαν περισσότερα δικαιώματα, που ενεργοποιούνταν από τις επιπλέον (μετά τη νέα αλλαγή στον ορισμό του βοσκότοπου από την ΕΕ) εκτάσεις βοσκοτόπων, και κατά συνέπεια μεγαλύτερη επιδότηση.
Στη συνέχεια, το 2022, όταν ο ΟΠΕΚΕΠΕ αντιλήφθηκε την παραπάνω πρακτική έβαλε ως προϋπόθεση την ύπαρξη ζώων για να διατηρήσει και να ενεργοποιήσει κάποιος δικαιώματα. Αυτό επέφερε την κατακόρυφη, από τη μια χρονιά στην άλλη, αύξηση του συνολικού αριθμού ζώων που δηλώνονταν.
Ουσιαστικά αυτό που φαίνεται ότι συνέβη ήταν το εξής: Δόθηκε η δυνατότητα από ένα κοπάδι με συγκεκριμένο αριθμό ζώων να αντλούνται διπλάσιες ή και τριπλάσιες επιδοτήσεις, και στη συνέχεια αυτές οι πολλαπλάσιες επιδοτήσεις οδήγησαν στον πλασματικό πολλαπλασιασμό των ζώων που δηλώνονταν.
Κ. Πασ.
ΕΕ – ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ – ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ
Δικιά τους η ΚΑΠ, δικά τους και τα σκάνδαλα!
Αποκαλυπτικά παραδείγματα για τη διαπλοκή ομίλων του αγροτοδιατροφικού τομέα με τον ευρωπαϊκό και κρατικό μηχανισμό, με λάφυρο δισ. ευρώ
Η κυβέρνηση προσπαθεί να κλείσει το καπάκι του υπονόμου που άνοιξε με το σκάνδαλο γύρω από τις αγροτικές επιδοτήσεις, με το εξής αφήγημα: «Αυτά τα φαινόμενα είναι διαχρονικά, η κυβέρνησή μας απέτυχε να βάλει μια τάξη, αλλά από εδώ και στο εξής θα συγκρουστούμε με τις παθογένειες και θα εξορθολογήσουμε το σύστημα».
Παράλληλα, πατώντας και στο γεγονός ότι στην Ελλάδα αγροτικές επιδοτήσεις παίρνει ένας μεγάλος όγκος παραγωγών, προσπαθεί να περάσει (στη λογική του «μαζί τα φάγαμε») και έναν κοινωνικό αυτοματισμό εναντίον των αγροτών που η συντριπτική πλειοψηφία τους πλήττεται από το σκάνδαλο, καθώς τους έχουν περικοπεί επιδοτήσεις που δικαιούνταν, προκειμένου να ταΐζεται το κύκλωμα των απατεώνων, κάτω από τις φτερούγες κυβερνητικών, διοικητικών και τοπικών κομματικών στελεχών.
Επιδιώκει έτσι να θολώσει το γεγονός ότι βρίσκεται βουτηγμένη μέχρι το λαιμό στα βοθρολύμματα, όχι μόνο επειδή τα στελέχη της οργάνωσαν, διηύθυναν και υλοποίησαν μια σειρά ποινικά διωκόμενες πράξεις, όπως η παραποίηση στοιχείων, η παράνομη χορήγηση επιδοτήσεων κλπ, αλλά – το βασικότερο – επειδή ψηφίζουν, στηρίζουν με χέρια και με πόδια, μαζί με τα υπόλοιπα αστικά κόμματα την ΚΑΠ. Δηλαδή την πολιτική που αποτελεί τον ίδιο τον λάκκο που μαζεύει τα λύματα.
Για αυτό τέτοιου είδους σκάνδαλα δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Τα παραδείγματα που σταχυολογεί πιο κάτω ο «Ριζοσπάστης» είναι ενδεικτικά και βοηθούν στο να αποκαλύπτεται η μεγάλη εικόνα για το πού «φωλιάζει» και ποιους αφορά τελικά η διαφθορά, η διαπλοκή και η ρεμούλα.
* * *
Μία μεγάλη έρευνα που δημοσιεύθηκε στους «New York Times» και διεξήχθη σε εννέα χώρες το 2019, αποκάλυψε ότι η ΚΑΠ αποτελεί ένα σύστημα επιδοτήσεων σκόπιμα αδιαφανές και διεφθαρμένο. Η έρευνα και ο προσανατολισμός της δεν είναι απαλλαγμένα από τον ανταγωνισμό των ΗΠΑ – ΕΕ, όπως εκφράζεται και στον αγροτικό τομέα. Τα στοιχεία της όμως είναι αξιοποιήσιμα για να διαπιστώσει κανείς τι πραγματικά συμβαίνει στο πλαίσιο της ΚΑΠ.
«Ο ευρωπαϊκός μηχανισμός στις Βρυξέλλες επιτρέπει αυτή την ακατέργαστη διαφθορά», σημειώνει η έρευνα και τονίζει πως η ΚΑΠ «συμβάλλει στη διατήρηση μιας μορφής σύγχρονου φεουδαρχισμού, στο πλαίσιο του οποίου οι μικροκαλλιεργητές είναι υποταγμένοι σε γαιοκτήμονες με πολιτικές διασυνδέσεις».
Η έρευνα καταγράφει τα εξής αποκαλυπτικά: Στη Βουλγαρία, οι επιδοτήσεις κατευθύνονται κυρίως στους μεγαλοαγρότες και ιδιοκτήτες αγροτικής γης. Η Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών διαπίστωσε ότι το 75% του βασικού τύπου ευρωπαϊκών επιδοτήσεων καταλήγει στα χέρια περίπου 100 επιχειρήσεων και μεγαλοαγροτών.
Στη Σλοβακία, ο γενικός εισαγγελέας αναγνώρισε την ύπαρξη μιας «γεωργικής μαφίας». Μικροκαλλιεργητές έχουν καταγγείλει ότι υπομένουν ξυλοδαρμούς και εκβιασμούς για γη που είναι πολύτιμη λόγω των επιδοτήσεων. Οι μικροκαλλιεργητές ζουν στη σκιά τεράστιων, πολιτικά ισχυρών συμφερόντων, που οι επιδοτήσεις της ΕΕ συμβάλλουν στην αναπαραγωγή τους.
Σύμφωνα με την έρευνα των «Times» στα στοιχεία πληρωμών της Ουγγαρίας, οι μεγαλύτεροι αποδέκτες αγροτικών επιδοτήσεων ήταν εταιρείες που ελέγχονταν από μόλις δύο επιχειρηματίες, οι οποίοι είχαν λάβει «νόμιμα» πάνω από 25 εκατομμύρια ευρώ από την ΚΑΠ.
Στη Γαλλία αποκαλύφθηκε το 2010 ότι μεγάλοι όμιλοι και πολυεθνικές εταιρείες είχαν δηλώσει βοσκοτόπια σε προστατευόμενες περιοχές ή ακατάλληλες για εκτροφή, με στόχο να πάρουν ενισχύσεις. Στη Γερμανία (2013 – 2016) μεγάλες αγροτοβιομηχανίες, όπως η «BayWa», έπαιρναν εκατομμύρια ευρώ από επιδοτήσεις που προορίζονταν για οικογενειακούς μικροκαλλιεργητές και χρηματοδοτούνταν για βιοκαύσιμα με πλαστές δηλώσεις.
Στην Ισπανία, μία έρευνα στα στοιχεία πληρωμών της ΚΑΠ στις περιφέρειες της Λα Μάντσα, της Εστρεμαδούρα, της Ανδαλουσίας και της Καστίλλης έδειξε ότι η «ελίτ» των γαιοκτημόνων αποσπά το μεγαλύτερο μέρος των επιδοτήσεων.
Ο κατάλογος των «χρυσών ονομάτων της ΚΑΠ» περιλαμβάνει 303 αγροτικές επιχειρήσεις που λαμβάνουν η καθεμιά πάνω από 300.000 ευρώ, συνολικού ύψους 398 εκατ. ευρώ ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι κάθε επιχείρηση λαμβάνει πάνω από 3.586 ευρώ την ημέρα. 83 από τα 303 αυτά «αγροκτήματα» – αγροτοβιομηχανικές επιχειρήσεις λαμβάνουν πάνω από 1 εκατομμύριο ευρώ ετησίως. Να λοιπόν πού πάνε τα λεφτά της ΚΑΠ! Είτε νόμιμα, είτε …μη νόμιμα.
Το μεγαλύτερο σκάνδαλο είναι η πολιτική της ΕΕ
Σε πολλά κράτη της ΕΕ, μία στις πέντε επιχειρήσεις του αγροτικού τομέα λαμβάνει πάνω από τα 4/5 των άμεσων επιδοτήσεων της ΚΑΠ. Η αναλογία γέρνει ακόμα περισσότερο προς το μέρος των ομίλων και των μεγάλων γαιοκτημόνων στα νεότερα κράτη – μέλη της ΕΕ, στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Η λεγόμενη «αποσυνδεδεμένη ενίσχυση» της ΚΑΠ αποδίδεται με βάση την καλλιεργούμενη έκταση, όχι την ποσότητα της παραγωγής. Περίπου το 90% των αγροτικών άμεσων επιδοτήσεων της ΕΕ είναι αποσυνδεδεμένες.
Με βάση στοιχεία του 2019, σε ολόκληρη την ΕΕ, το 80% των εν λόγω πληρωμών καταβάλλεται σε μόλις το 20% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Πάνω από το 30% του συνολικού ποσού καταβάλλεται σε μόλις 131.000 από τις 6,7 εκατομμύρια γεωργικές εκμεταλλεύσεις της ΕΕ που λαμβάνουν επιδοτήσεις.
Το μεγαλύτερο κομμάτι της «πίτας» των επιδοτήσεων δίνεται σε μεγάλες αγροτικές εκμεταλλεύσεις, που ανήκουν σε ομίλους του αγροτοδιατροφικού τομέα.
Οι περισσότεροι δικαιούχοι της ΚΑΠ (περίπου το 80%) λαμβάνουν λιγότερα από 10.000 ευρώ ετησίως. Οσον αφορά τη δομή των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, το 67% έχουν έκταση μικρότερη των 5 εκταρίων (50 στρέμματα), ενώ το 3% έχουν έκταση μεγαλύτερη των 100 εκταρίων (1.000 στρέμματα).
Το μερίδιο της ΚΑΠ στον συνολικό προϋπολογισμό της ΕΕ έχει μειωθεί τα τελευταία 40 χρόνια, από 73,2% το 1980 σε περίπου 24,6% το 2023. Αποτελεί ωστόσο μια τεράστια δεξαμενή χρηματοδότησης επιχειρηματικών ομίλων και μεγάλων γαιοκτημόνων, ύψους 57,5 δισ. ευρώ το 2023.
Παρεμπόδιση της έρευνας από την Κομισιόν
Από τη θέσπισή της το 1962, η πορεία διαμόρφωσης της ΚΑΠ αποτελεί διαχρονικό μοχλό συγκέντρωσης και καπιταλιστικοποίησης του αγροτικού τομέα. Πάνω εκεί αναπτύσσεται η «νόμιμη» και «παράνομη» διαπλοκή επιχειρήσεων – κράτους – κυβερνήσεων, που είναι θερμοκήπιο σκανδάλων.
Παρά τα παχιά λόγια περί «διαφάνειας» και «καταπολέμησης της διαφθοράς» από την ΕΕ, οι δημοσιογράφοι των «New York Times» καταγγέλλουν ότι αντιμετώπισαν μεγάλα εμπόδια από αξιωματούχους της ΕΕ.
Για παράδειγμα, κατά την επίσκεψή τους σε ερευνητικό κέντρο στην Ιταλία, προκειμένου να συζητήσουν με ερευνητές για την κατανομή των κονδυλίων της ΚΑΠ, αξιωματούχοι της Κομισιόν «επέμεναν να συμμετάσχουν στη συνάντηση μέσω τηλεδιάσκεψης (…) Κάθε φορά που θέταμε μια ερώτηση σε έναν επιστήμονα που καθόταν ακριβώς δίπλα μας, μας υπενθύμιζαν να ενεργοποιήσουμε τα μικρόφωνά μας, ώστε να μπορούν να μας ακούσουν στις Βρυξέλλες. Και κάθε φορά που προσπαθούσαμε να ρίξουμε μια ματιά πίσω από την κουρτίνα, οι Ευρωπαίοι και οι τοπικοί αξιωματούχοι προσπαθούσαν να μας απομακρύνουν».
Μάλιστα, οι δημοσιογράφοι ανέφεραν πως παρά το γεγονός ότι η ΕΕ διατηρεί βάση δεδομένων με όλες τις σχετικές πληροφορίες πληρωμών κ.λπ., οι αξιωματούχοι αρνήθηκαν να δώσουν πρόσβαση σε αυτήν!
«Οταν ζητήσαμε να μας παρασχεθούν, οι αξιωματούχοι απάντησαν ότι τα δεδομένα είτε δεν υπήρχαν είτε υπήρχαν, αλλά δεν ήταν εύκολο να εξαχθούν. Οταν επισημάναμε ότι η ΕΕ είχε καταφέρει στο παρελθόν να εξαγάγει τις πληροφορίες για μια μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας, μας απάντησαν ότι τα δεδομένα ήταν ιδιωτικά. Προσφύγαμε. Μας απέρριψαν και πάλι. Η λήψη των πληροφοριών από τους υπολογιστές της κυβέρνησης ήταν τόσο περίπλοκη, είπαν οι αξιωματούχοι, που δεν μπορούσαν να υποχρεωθούν να το κάνουν»…
Η περίπτωση της Σλοβακίας
Τον Φλεβάρη του 2018, στη Σλοβακία ξέσπασαν μεγάλες διαδηλώσεις, με αφορμή τη δολοφονία ενός δημοσιογράφου, του 27χρονου Γιαν Κούτσιακ και της συντρόφου του. Ο Κούτσιακ ερευνούσε τότε μια τεράστια βιομηχανία άντλησης αγροτικών επιδοτήσεων της ΕΕ.
Στο προσχέδιο της έρευνας που δημοσιεύτηκε, ο δολοφονημένος δημοσιογράφος έγραφε ότι δύο από τις «οικογένειες» της Ντραγκέτα (μαφία της Καλαβρίας) επικεντρώθηκαν στον αγροτοδιατροφικό τομέα: «Κατείχαν ή εξακολουθούν να κατέχουν δεκάδες εταιρείες. Η περιουσία τους ανέρχεται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Διαχειρίζονται εκατοντάδες έως χιλιάδες εκτάρια γης, για τα οποία λαμβάνουν εκατομμύρια σε επιδοτήσεις.
Μόνο μεταξύ 2015 και 2016, οι εταιρείες που ανήκουν σε αυτές τις οικογένειες κατάφεραν να λάβουν περισσότερα από 8 εκατομμύρια ευρώ σε άμεσες πληρωμές από την ΚΑΠ και εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ επιπλέον από επιδοτήσεις έργων (…)
Σε μία περίπτωση, μια εταιρεία ζήτησε πληρωμές για έως και οκτώ φορές την έκταση που πραγματικά καλλιεργούσε. Σε άλλη περίπτωση, ζήτησε εκ νέου πληρωμές για εκτάσεις για τις οποίες δεν πλήρωνε ενοίκιο και τις οποίες δεν είχε δικαίωμα να χρησιμοποιεί».
Να σημειώσουμε ότι στην Ιταλία, μόνο το 2024, διεξήχθησαν 117 έρευνες για απάτες στη λήψη επιδοτήσεων της ΚΑΠ, με εκτιμώμενο «όφελος» για τους επιδοτούμενους ύψους 4,65 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Αποκαλύφθηκε μεταξύ άλλων ότι εταιρείες (εικονικές και μη) νοικιάζουν γη με μόλις 36 ευρώ ανά εκτάριο ετησίως, ενώ διεκδικούν επιδοτήσεις ύψους 800-1.300 ευρώ ανά εκτάριο. Ετσι, 1.000 εκτάρια μπορούν να αποφέρουν μέχρι και 8 εκατ. ευρώ σε έναν επταετή κύκλο της ΚΑΠ, δηλαδή κέρδος 2.000% – 3.000%!
Δ. Μ.
Πηγή : Ριζοσπάστης 6 – 7 – 2025