ΖΩΓΡΑΦΟΙ
Αν ο Σεζάν χρειάστηκε εκατό χρόνια…
Πέμπτη, 25/09/2025 11:41
Αν η καθολική αναγνώριση για τον Σεζάν ήρθε ύστερα από 100 χρόνια, σημαίνει πως υπάρχει πάντα ελπίδα για τη μεγάλη τέχνη
Ο καλλιτέχνης για τον οποίο ο Πικάσο είχε πει: «Είναι ο ένας και μοναδικός δάσκαλός μου», ο Πολ Σεζάν, χρειάστηκε 100 χρόνια για να λάβει το χρίσμα της αναγνώρισης από τους συμπατριώτες του. Η μεγάλη αναδρομική έκθεση στο Παρίσι το 1995 ήρθε απλά να επιβεβαιώσει το κοινό μυστικό στους εικαστικούς κύκλους του 20ου αιώνα, ότι δηλαδή πατέρας της μοντέρνας τέχνης ήταν αυτός ο μονήρης και εκκεντρικός ζωγράφος που επηρέασε όσο κανείς άλλος το πέρασμα στον κυβισμό, στον σουρεαλισμό και στην αφηρημένη τέχνη.
Ο Σεζάν, πνευματικό τέκνο του Καμίλ Πισαρό, έζησε τη ζωή του μακριά από το Παρίσι, το κέντρο του κόσμου, απομονωμένος τον περισσότερο καιρό στην Προβηγκία, όπου αναμετρήθηκε με το φως του Νότου και την Μεσογειακή απλότητα. Η γεωμετρική θέαση του κόσμου, με την χειραγώγηση των χρωμάτων και της εικαστικής φιοριριτούρας τον έθεσε απέναντι από τον φανφαρονισμό της ζωγραφικής του Βαν Γκογκ.
Η υστεροφημία του Σεζάν, ο οποίος επηρέασε τον Πικάσο και τον Ματίς όσο κανείς άλλος, εκτοξεύθηκε μόλις στο τέλος του 20ου αιώνα, ενός αιώνα που ο ίδιος όρισε εικαστικά. Η μεγάλη τέχνη απαιτεί υπομονή και η ελπίδα ποτέ δεν χάνεται.
Διαβάστε το «ΦΩΣ» καθημερινά στον υπολογιστή σας
Ακολουθήστε το ΦΩΣ στο Facebook και στο Instagram
Πηγή : fosonline.gr
«Χαμένη Άνοιξη» στο Θέατρο Πορεία
ΦΩΣ TEAM
Τρίτη, 23/09/2025 16:40
«Χαμένη άνοιξη», του Στρατή Τσίρκα σε σκηνοθεσία Βαλάντη Φράγκου στο Θέατρο Πορεία.
Η παράσταση «Χαμένη άνοιξη» βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Στρατή Τσίρκα, αποτελεί θεατρική διασκευή του Άρη Λάσκου και θα ανέβει σε σκηνοθεσία του Βαλάντη Φράγκου στο Θέατρο Πορεία.
Το εμβληματικό τελευταίο μυθιστόρημα του Στρατή Τσίρκα, Η Χαμένη Άνοιξη, μεταφέρεται για πρώτη φορά στη σκηνή. Σε μια θεατρική διασκευή του Άρη Λάσκου και σκηνοθεσία του Βαλάντη Φράγκου, η παράσταση κάνει πρεμιέρα την 1η Οκτωβρίου 2025 στο Θέατρο Πορεία, με έναν θίασο έξι ηθοποιών και μία αφήγηση που φέρνει στο προσκήνιο την Ιστορία που πάντα παραμονεύει.
ΥΠΟΘΕΣΗ ΕΡΓΟΥ:
Καλοκαίρι του 1965. Ο Ανδρέας επιστρέφει στην Αθήνα έπειτα από 18 χρόνια εξορίας στηv Tασκέvδη. Σε 20 ταραγμένες μέρες —από τις 4 έως τις 23 Ιουλίου— θα έρθει αντιμέτωπος με το παρελθόν, τις μνήμες, την πολιτική κρίση και δύο γυναίκες που θα ταράξουν τη συνείδησή του: η κοσμοπολίτισσα και απολιτική Φλώρα και η νεαρή αγωνίστρια Ματθίλδη.
Γύρω τους, μια Ελλάδα που αλλάζει ραγδαία: η Βουλή κλονίζεται, το Σύνταγμα παρακάμπτεται, το Παλάτι διώκει έναν εκλεγμένο πρωθυπουργό, βουλευτές του κόμματός του εξαγοράζονται και μηχανορραφούν εναντίον του, πράκτορες καταγράφουν τις κινήσεις των πολιτών, η αντιπολίτευση παλεύει να βρει το στίγμα της, οι ξένες δυνάμεις επηρεάζουν τα πάντα. Το Κυπριακό οξύνεται, εvώ στην Αθήνα, ο δημοκρατικός λαός αντιστέκεται δυναμικά με καθημερινές διαδηλώσεις και αστυνομική καταστολή. Οι συνειδήσεις ταράζονται, οι ισορροπίες ανατρέπονται. Και κανείς δεν μπορεί να μείνει αμέτοχος, ιδίως όταν στις 21 Ιουλίου 1965 ο Σωτήρης Πέτρουλας δολοφονείται στην οδό Σταδίου.
Όπως εύστοχα σημειώνει ο Mario Vitti: «Από ένα σημείο και μετά, τα πρόσωπα μετατίθενται στο παρασκήνιο και πρωταγωνίστρια, πλέον, γίνεται η Ιστορία.»
Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ:
Ο Άρης Λάσκος («Ο αγνός εραστής», «Ένρον», «Τα μαγικά βουνά», «Το συνέδριο για τον Ιράν») μεταγράφει για το θέατρο το μυθιστόρημα και ο Βαλάντης Φράγκος («Peer Gynt no man’s land», «Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος» «L’echange/Η Ανταλλαγή», «Μετά την πρόβα») σκηνοθετεί μια καταιγιστικού ρυθμού παράσταση. Δύο ηθοποιοί αναλαμβάνουν τους δύο κεντρικούς χαρακτήρες (Ανδρέας – Φλώρα) και άλλοι τέσσερις εναλλάσσονται σε πολλαπλούς ρόλους ενσαρκώνοντας τους υπόλοιπους χαρακτήρες του μυθιστορήματος.
Με πλοκή κινηματογραφικής έντασης και διαρκή εναλλαγή δράσης ανάμεσα σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους —τον Εθνικό Κήπο, την πλατεία Συντάγματος, τους δρόμους και τα καφενεία της Αθήνας, αλλά και τα διαμερίσματα των ηρώων— η παράσταση ακολουθεί τα δραματουργικά ευρήματα του Τσίρκα. Μυθοπλασία και ιστορικά ντοκουμέντα, υπαρκτά πρόσωπα και φανταστικοί χαρακτήρες συνυφαίνονται σε ένα σκηνικό γεγονός διάρκειας δύο ωρών.
Τα προσωπικά βιώματα των χαρακτήρων συγκρούονται με τα κοινωνικά οράματα και τη διάψευσή τους. Κυρίως οι δύο πρωταγωνιστές, ο Ανδρέας και η Φλώρα —και οι δύο εκπατρισμένοι— αναζητούν σταθερό έδαφος∙ ξένοι στην Αθήνα, ξένοι και στον τόπο από όπου έφυγαν, παλεύουν να απαντήσουν: Τι τους ανήκει; Σε ποιον ανήκουν; Ποιος τους χωρά; Και, τελικά, έχουν θέση σε μια κοινωνία που μοιάζει να μην τους αναγνωρίζει;
Όμως, όπως λέει το ρητό, η Ιστορία γράφεται, ενώ εμείς ζούμε. Έχει νόημα να προσπαθεί κανείς για την προσωπική του ευτυχία, να αντιστέκεται σε μια αίσθηση προσωπικής απελπισίας, να μην απογοητεύεται, όταν παντού γύρω «βρωμάει πραξικόπημα»; Μπορούμε να ζήσουμε έξω από την Ιστορία; Ανεπηρέαστοι από κάθε τι εξωτερικό; Αμέτοχοι; Ή μήπως η Ιστορία θα μας παρασύρει μαζί της;
Τελικά, τι ακολουθεί μετά από μία Χαμένη Άνοιξη; Μια ακόμα χαμένη εποχή ή μήπως μια ευκαιρία για επαγρύπνηση και αλλαγή πορείας;
Κάποτε ο Τσίρκας σε μια συνέντευξή του είχε πει «Θέλω να γράψω ένα βιβλίο λυπητερό που να κάνει ευτυχισμένους όσους το διαβάζουν». Αυτό φιλοδοξεί και η παράσταση. Ακόμα και μέσα από μια επίπονη και σκοτεινή ιστορία, είναι δυνατόν ο άνθρωπος να οραματιστεί ένα διαφορετικό μέλλον, κατανοώντας το παρελθόν του. Ειδικά αν κάποιες πτυχές του μοιάζουν ανατριχιαστικά με τη σημερινή εποχή…
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μεταγραφή: Άρης Λάσκος
Σκηνοθεσία: Βαλάντης Φράγκος
Σκηνικά: Ζωή Μολυβδά Φαμέλλη
Κοστούμια: Αλέγια Παπαγεωργίου
Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας
Mουσική: Γιώργος Δούσος
Κίνηση: Ανθή Θεοφιλίδη
Βίντεο: Αspalax
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ελένη Ανδρικοπούλου
Φωτογραφίες: Μαρίζα Καψαμπέλη
ΔΙΑΝΟΜΗ
Ελένη Ζαραφίδου
Άρης Λάσκος
Καλλιόπη Παναγιωτίδου
Δημήτρης Πασσάς
Γιούλη Τσαγκαράκη
Συμεών Τσακίρης
Διάρκεια: 120 λεπτά (με διάλειμμα)
Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού
Ταυτότητα Εκδήλωσης
Ημερομηνία:
Από: 1/10
Τετάρτη & Κυριακή στις 20:00 | Πέμπτη – Σάββατο στις 21:00
Τοποθεσία:
Θέατρο Πορεία, Τρικόρφων 3-5 & 3ης Σεπτεμβρίου 69, Πλατεία Βικτωρίας
Eισιτήρια:
Α Ζώνη: 20€ | Β Ζώνη: 18€ | Γ Ζώνη: 16€ (περιορ. ορατότητα)
Φοιτητικό/Νεανικό (έως 22 ετών): 15€ | Ανέργων: 15€ | ΑμεΑ (άνω του 67%): 15€ | Συνοδός ΑμεΑ: 15€ | Άνω των 65: 18€
Για τα εισιτήρια ΑμεΑ και για ομαδικές κρατήσεις είναι απαραίτητη η επικοινωνία με το ταμείο του θεάτρου (210 8210991, 210 8210082)
Πληροφορίες / Κρατήσεις:
Τηλ.: 210 8210991, 210 8210082 | poreiatheatre.com
Πηγή : fosonline.gr
«Φρυκτωρίες»
ΦΩΣ TEAM
Τρίτη, 23/09/2025 15:56
Τα εγκαίνια της έκθεσης της Ράνιας Καπελάρη.
Τα εγκαίνια της έκθεσης «Φρυκτωρίες», της εικαστικού Ράνιας Καπελιάρη, πραγματοποιήθηκαν παρουσία του γ.γ. Επικοινωνίας και Ενημέρωσης Δημήτρη Κιρμικίρογλου, στη Βιβλιοθήκη της ΕΣΗΕΑ «Δημήτρης Ι. Πουρνάρας».
Η έκθεση που διοργανώνεται από το Μορφωτικό ίδρυμα της Ένωσης Συντακτών, έχει θέμα τη μετάδοση της πληροφορίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, και θα διαρκέσει έως τις 18 Οκτωβρίου. Περιλαμβάνει 30 έργα, τριών διαστάσεων, μέσα σε κουτιά, που περιέχουν τις αναπαραστάσεις και τις πληροφορίες κάθε περιόδου στην εξέλιξη της μετάδοσης της είδησης στους αιώνες. Η έκθεση αφορά καθ’ εαυτού την ιστορία της δημοσιογραφίας, την ιστορική εξέλιξη των «μέσων» μέσα από τις εξελίξεις της τεχνολογίας, και τον παγκόσμιο χαρακτήρα που έχει πλέον η δορυφορική «είδηση» μέσω του διαδικτύου.
H εικαστικός και συγγραφέας, Ράνια Καπελιάρη μιλώντας στα εγκαίνια της έκθεσης και στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αναφέρει: «Η έκθεση ετοιμάστηκε και σχεδιάστηκε ειδικά για αυτόν τον ιδιαίτερο χώρο του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ που είναι η βιβλιοθήκη του και φιλοξενεί βιβλία, παλιά έντυπα και χειρόγραφα. Την έκθεση την εμπνεύστηκα από αυτήν την καταπληκτική ατμόσφαιρα που υπάρχει στον χώρο της βιβλιοθήκης κι έτσι δούλεψα κομμάτια που έχουν σχέση με το βιβλίο και είναι βασισμένη στους τρόπους ενημέρωσης που οι άνθρωποι έψαχναν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Γίνεται αφορμή να μιλήσουμε για τα σύγχρονα μέσα και είναι μία έκθεση τροφή για σκέψη για την εξέλιξη των μέσων αυτών.»
Για τον τίτλο της έκθεσης εξηγεί: «Ο τίτλος ‘φρυκτωρίες’ είναι μια αναφορά στους πρώτους τρόπους επικοινωνίας των Ελλήνων, μέσα από σήματα φωτιάς που άναβαν στα ψηλότερα μέρη έτσι ώστε ένα μήνυμα να φτάσει κάπου πολύ γρήγορα. Το μήνυμα της άλωσης της Τροίας ήρθε μέσα σε ένα βράδυ, μέχρι την Πελοπόννησο. Επίσης αυτό που με εντυπωσίασε είναι ότι σε πολλά μέρη όπως η Σίφνος διατηρούν πολλές φρυκτωρίες -47 στον αριθμό-, μέχρι και σήμερα και μάλιστα κάνουν γιορτές κάνοντας αναφορές στο παρελθόν. Τολμώ να πω ότι η έκθεση είναι εκπαιδευτική καθώς θα πραγματοποιηθούν και επισκέψεις από σχολεία.»
Σχετικά με τον χρόνο, αλλά και τα υλικά που χρησιμοποίησε η εικαστικός, η ίδια εξηγεί: «Τα έργα τα δούλευα έναν χρόνο. Πρόκειται για μικρά κουτιά που προσομοιάζουν με το βιβλίο, για να βρίσκονται δίπλα στο βιβλίο και είναι δουλεμένα έργα με την τεχνική του κολάζ και της εγκαυστικής. Για τα έργα αυτά διάλεξα το κολάζ εντύπων, χαρακτικών και φωτογραφιών, συναρμολογήματα από χρησιμοποιημένα αντικείμενα, και υλικά που παραπέμπουν στην φθορά του χρόνου. Μέσω της εγκαυστικής ,όπου το κερί καλύπτει τις επιφάνειες δίνοντας την πατίνα του «παλιού» και ένα ρετρό ύφος στα έργα, σηματοδοτείται πως κάθε στιγμή που περνά, μας απομακρύνει ταχύτατα από το πρόσφατο παρελθόν και εμφανίζει καινούριες ανακαλύψεις, ζούμε ήδη στο παρελθόν.»
Ο γγ . Επικοινωνίας και Ενημέρωσης Δημήτρης Κιρμικίρογλου μιλώντας στα εγκαίνια της έκθεσης, είπε χαρακτηριστικά: «Η έκθεση πιάνει την απαρχή της ενημέρωσης και τις Φρυκτωρίες και το αναλύει με το πέρασμα των αιώνων. Πώς δηλαδή η ενημέρωση άλλαξε μορφή, μέσα από τον τυπογράφο, μέσα από την άνοδο της τηλεόρασης, μέσα από την εμφάνιση των νέων μέσων κοινωνικής δικτύωσης αλλά και σύγχρονων φαινομένων όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη, τα deepfakes, και πώς έρχονται αυτά να επηρεάσουν το αγαθό της ενημέρωσης σε όλη αυτή την ιστορική διακύμανση, από τις φρυκτωρίες μέχρι σήμερα. Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των περιόδων είναι η ανάγκη του ανθρώπου να επικοινωνήσει , η ανάγκη του ανθρώπου να ενημερωθεί και η ανάγκη του ανθρώπου να συνδιαλεχθεί με άλλους ανθρώπους. Νομίζω πως αυτό είναι το σημαντικότερο μήνυμα και πάνω σε αυτό ερχόμαστε να οικοδομήσουμε μια ενότητα που έρχεται να συγκεράσει την κοινωνία, τους πολίτες, τους δημοσιογράφους που είναι οι προστάτες αυτού του αγαθού. Είναι οι προστάτες του μέγιστου αγαθού που είναι η δημοκρατία μας και άρα προστατεύοντας τη δημοκρατία προστατεύουμε το αγαθό της ενημέρωσης που διατρέχει όλους αυτούς τους αιώνες μέχρι σήμερα.»
Η πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ Μαρία Αντωνιάδου, μιλώντας για το Μορφωτικό ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ ανέφερε : «Έχει όλη την εικόνα και την επαφή του διαλόγου με τη σύγχρονη διανόηση. Διάλογος ως προς τα εικαστικά, προς τις τέχνες και διάλογος με την κοινωνία για τα διάφορα προβλήματα που προκύπτουν όπως θέματα δεοντολογίας».
Οι μέρες και ώρες λειτουργίας της έκθεσης «Φρυκτωρίες», είναι από Δευτέρα έως Παρασκευή από τις 9:00 έως τις 16:00, ενώ το Σάββατο και την Κυριακή θα είναι κλειστά. (Βιβλιοθήκη της ΕΣΗΕΑ «Δημήτρης Ι. Πουρνάρας», 2ος όροφος, Ακαδημίας 20, 10671 Αθήνα τηλ: 210 3675560).
Η είσοδος στην έκθεση είναι ελεύθερη.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Διαβάστε το «ΦΩΣ» καθημερινά στον υπολογιστή σας
Πηγή : fosonline.gr
Βαρελάς Τάκης: «Καλλιεργώντας την Άνοιξη» – Κάθε έργο και ένας «δραπέτης»…
4 Σεπτεμβρίου 2021 | 07:00
Το alt.gr σας παρουσιάζει την νέα εικαστική έκδoση με έργα του ζωγράφου Τάκη Βαρελά «Καλλιεργώντας την Άνοιξη», τα οποία δημιουργήθηκαν εν μέσω πανδημίας. Στον πρόλογο της εικαστικής έκδοσης, ο ζωγράφος σημειώνει το βιωματικό χαρακτήρα των έργων, της συνθήκες που απαίτησαν να γεννηθούν τα έργα αυτά, ενώ ταυτόχρονα τα έργα συνοδεύονται με κείμενα δηλωτικά των προθέσεων του ζωγράφου.
«Ετσι όπως ήρθαν τα πράγματα, εγκλωβισμένοι κατ’ εντολή και για το καλό μας τάχα, αμπαρωθήκαμε, αλλά δεν συναινέσαμε.
Κάθε στιγμή και ένας δραπέτης..
Θες το αιώνιο αίσθημα της ελευθερίας, θες η ανάγκη να βοσκήσουμε τα μάτια, το ένστικτο λειτουργεί ως αυτόματος ονειρικός καλλιεργητής, έτοιμος να απογειωθεί και να γειωθεί στα απλά και ταπεινά.
Να απλωθεί γήινα και αδαπάνως, ως ταξιδευτής όπου γης, ως εικονοπλάστης δημιουργός και καλλιεργητής.
Ονειρευτής και ταξιδιάρης λοιπόν ετούτη την Άνοιξη!
Συνειδητός δραπέτης από τον κλοιό της βαρβαρότητας του άγριου εκμεταλλευτικού συστήματος, εκμεταλλεύτηκα του νου και τη φαντασία και έφυγα…
Το έσκασα λοιπόν συνειδητά και πειθαρχημένα για τις αγριές της Άνοιξης.
Το έσκασα, για εκεί που συλλειτουργούν οι πέντε αισθήσεις, με τα χιλιάδες όνειρα, σαν αέρας που σιγοτραγουδά τα βάσανα των ανθρώπων.
Πέταξα στην απλωσιά της φύσης, εκεί που ακούγεται ο οργασμός των αναγκών, σαν η τσάπα στα ροζιασμένα χέρια, ανοίγει χαρακιές, για να έρθουν οι δροσοσταλιές να ζυμωθούν με το χώμα και τον ιδρώτα των γεννητόρων.
Εκεί, μαζί με τους αφεντάδες της γης, τις ζωοδότρες κόρες και γιους της Άνοιξης να φιλιώνουν τα όνειρα, με το θυμό και την οργή μήπως το φως νικήσει το σκοτάδι.
Ανάκληση μνήμης και νοσταλγίας.
Αναστοχασμοί και διεργασίες για την μεγάλη απόδραση.
Μη μου πείτε πιο λουλούδι και ποιος ανθός είναι αυτός.
Δεν τα ξέρω. Δεν τα ρώτησα.
Απλά με καλοδέχτηκαν και μου έστρωσαν κατάχαμα να γύρο.
Κυλίστηκα στα παιδικά μου όνειρα.
Σαν παραμύθι ζώσας ευεξίας κυλούσε ο χρόνος, με τους χυμούς της γης να χρωματίζουν τον νου και το καμβά μου, τόσο που ένοιωθα σαν σπερματοφορέας, εργάτης στο ανθεστήριο του κόσμου.
Τα μάτια μου δεν χόρταιναν να ρουφούν το μέγιστο έργο και όταν η κόπωση άπλωσε το σώμα μου στο χώμα, ο νους ταξίδεψε, δραπέτευσε στο σύμπαν Μα όσο και αν πήγα μακριά, δεν ήταν, παρά μόνο δυο δρασκελιές μεταξύ ουρανού, στεριάς και θάλασσας, και ήταν εκεί, ο μέγας κόσμος της εργασίας, καλλιεργητής στο θρίαμβο της Άνοιξης.
Οι ενότητες των έργων «Επιστροφή στη δική μου Άνοιξη» & «Καλλιεργώντας την Άνοιξη» δημιουργήθηκαν την Άνοιξη του 2020 & 2021
Σε συνθήκες πανδημίας και καραντίνας ο χρόνος μεγεθύνεται.
Όλα τα πράγματα, αποκτούν άλλες διαστάσεις και όλα αρχίζουν να σε στενεύουν.
Το αίσθημα της ασφυξίας, των ορίων και των όρων, προκαλούν το αίσθημα της ελευθερίας για αποδράσεις.
Τι να έκανα;
Σκέφτεσαι τον κόσμο έξω, εγκλωβισμένο, παροπλισμένο σαν πολεμική συστοιχία και είναι Άνοιξη!!!
Ποιος να μην εκραγεί και ποιος να μη δραπετεύσει.
Αλήθεια ποιος από όλους μας δεν το σκέφτηκε..
Ποιος δεν ρίσκαρε να δραπετεύσει….
Ο νους μας έσπρωχνε στα κλεφτά έστω για μια βόλτα στα βαθιά, σαν παράνομους εραστές και ύστερα μας έκλεινε το μάτι να επιστρέψουμε, κουβαλώντας μια ανάγκη μια ανάσα και μια ματιά και άντε πάλι πίσω στο κελί ελεύθεροι και ας πήραμε μόνο μια ρουφηξιά οξυγόνο, μια ρουφηξιά καφέ, ένα τσιγάρο, μια απλωσιά γη και ουρανού μια αγκαλιά με δύο όμορφα μάτια.
Δυο χρόνια τώρα η Άνοιξη κατέβασε ρολά σαν τα βλέφαρα που πέφτουν και έρχεται το σκοτάδι, ενώ ξέρεις, πως έξω υπάρχει ακόμα φως,
υπάρχει η ζωή που αγκομαχά, αλλά υπάρχει!
Κάπως ετσι και εγώ, με κλειστά βλέφαρα, με μια ρουφηξιά καφέ και ένα τσιγάρο δρόμο, τράβηξα για τα βουνά, τις θάλασσές και τα λαγκάδια
και εκεί βάλθηκα να φτιάξω και την δική μου Άνοιξη.
Και ήταν όλοι και όλες εκεί
Εγώ σαν την μέλισσα που βγήκε για δουλειά, έπαιρνα με κάθε πινελιά, μια σταλιά από την ψυχή τους, σιγοψιθύριζα ένα τραγούδι ελεύθερο με χίλια χρώματα, ορατές και αόρατες μορφές και ευωδιές.
Άνοιξη που μου έγινες πρόσφορο και αντίδωρο για εκείνους που κλίστηκαν στα κελιά παράκαιρα και ας ήταν τα σπίτια τους
Ταξιδέψτε, λοιπόν και ονειρευτείτε!
Δεν είναι αλήτες, όσοι δραπετεύουν την Άνοιξη, είναι η ίδια η φύση μας και ο νους μας δεν είναι αληταριό και από ανάγκη, για αναγκες δραπετεύει.»
Βαρελάς Τάκης
Δείτε εδώ την έκδοση: Δ Βαρελάς_Τάκης_ΚΑΛΛΙΕΡΓΩΝΤΑΣ_ΤΗΝ_ΑΝΟΙΞΗ_-_2021[1]Λήψη
Διάθεση έκδοσης και έργων
Η εικαστική έκδοση «Καλλιεργώντας την Άνοιξη», είναι αυτοέκδοση του ζωγράφου σε 100 συλλεκτικά αντίτυπα, διαστάσεις 29cmX 21cm σε χαρτί 170grmat, πλαστικοποιημένο εξώφυλλο – οπισθόφυλλο
Τα πρωτότυπα έργα όπως και η έκδοση διατίθεται από το ζωγράφο.
Σε περίπτωση ενδιαφέροντος, επικοινωνείτε στο email varelas_takis@hotmail.com
Μοιράσου το…
Ετικέτες: Εικαστικά
Πηγή : ALT.GR
Συνέντευξη με τον Τ. Βαρελά: «…εξαρτάται πού και για ποιους, γειώνεις την ματιά και το χρωστήρα σου. Εκεί θα προσγειώνεται το έργο και η περπατησιά σου»
13 Σεπτεμβρίου 2025 | 08:00
Το Alt.gr υποδέχεται τον εικαστικό Τάκη Βαρελά. Αντί οποιασδήποτε εισαγωγής, ξεκινάμε τη συζήτηση-συνέντευξη!
Ξεκινώντας, θα ήθελα να μου πεις τι είναι για σένα η Τέχνη.
Καταρχάς σας ευχαριστώ για την φιλοξενία στο Alt.gr, μια ιστοσελίδα με ιδιαίτερη βαρύτητά στις Ένοπλες Δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας.
Πολύς λόγος και πολλές απόψεις κυκλοφορούν για την τέχνη, για τους καλλιτέχνες και το ρόλο της.
Να συμφωνήσουμε, όμως, αρχικά, πως οι καλλιτέχνες δεν είναι κάτι το διαφορετικό, από ό,τι είναι οι άλλοι εργαζόμενοι. Ζουν και βιώνουν επαγγελματικά, την σκληρότητα τα ζωής, όπως όλοι μας.
Βεβαία ο κάθε καλλιτέχνης, το έργο του, το αντιλαμβάνεται διαφορετικά, αλλά όπως και να έχει, στο έργο του, αποτυπώνεται, πέρα από τα αισθητικά χαρακτηριστικά, η πραγματεία του, το περιεχόμενο, η ματιά του, η θέση, η στάση, ο κοινωνικός και πολιτικός του χρωστήρας, δια της υπογραφής του, η οποία γειώνεται ή δεν γειώνεται απαραίτητα σε επίπεδο κοινωνικής δράσης. Ανεξάρτητα όμως από τα παραπάνω, το έργο του απευθύνεται στην κοινωνία.
Η τέχνη είναι πολύμορφο όπλο και εξαρτάται κατά πολύ, από το σε ποια χέρια είναι και τι σκοπούς υπηρετεί.
Υπάρχει η τέχνη που μπορεί να ανοίξει χαραμάδες για να διαβεί το φως, η γνώση, η αφύπνιση και η δράση.
Υπάρχει, όμως, από την άλλη και η κυρίαρχη τέχνη που καλλιεργεί και στηρίζει το αστικό σύστημα, η οποία στοχεύει να αποδημήσει την ορθολογική σκέψη του ανθρώπου, με εύπεπτα έργα, με σκοπό να χειραγωγήσει τον ανθρώπινο νου, την στάση και την συμπεριφορά, κατ’ επέκταση, να αλλοιώσει κοινωνικές συνειδήσεις, καλλιεργώντας στην κοινωνία ιδεαλιστικές αντιλήψεις και παραμορφώσεις της πραγματικότητας, οδηγώντας ατομικά και συλλογικά το λαό στην παθητικότητα, την απογοήτευση, την αποστασιοποίηση, όπως επίσης και στη αποστράτευση από την συλλογική και κοινωνική του δράση, σπρώχνοντας τον στην αποδοχή του εκμεταλλευτικού καπιταλιστικού συστήματος που ζούμε σήμερα.
Προσωπικά, θα έλεγα πως η τέχνη, είναι το απόλυτο θαύμα της ελευθερίας έκφρασης του ανθρώπου, με την προϋπόθεση, ότι αυτή η τέχνη, στη μορφή και το περιεχόμενο να υπηρετεί, να ρίχνει φως στην κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπό, εξυψώνοντας τους ανθρώπους της εργασίας.
Εδώ βρίσκεται και το πραγματικό απόσταγμα της ελευθερίας.
Ένα από τα ερωτήματα που συνήθως ακούγονται είναι «Τέχνη για την Τέχνη ή τέχνη για την κοινωνία»; Τι από τα δύο προέχει;
Θα έλεγα πως το δίλημμα αυτό είναι πλαστό και δεν το θέτουν οι καλλιτέχνες.
Τίθεται, κυρίως, από τους εκφραστές της κυρίαρχης αστικής ιδεολογίας και της εξουσίας της, ακριβώς για να αποδομήσουν τις σχέσεις των καλλιτεχνών με το λαϊκό κίνημα και τους αγώνες του.
Άρα ο διαχωρισμός της κατεύθυνσης του έργου, κατ’ επέκταση και του καλλιτέχνη, από την κοινωνία, είναι κάλπικος, ενισχύει την αστική αντίληψη, πως οι καλλιτέχνες είναι κάτι το μοναδικό, κάτι το ξεχωριστό, κάτι που φυσικά δεν ισχύει και είναι μύθος μιας και ο καλλιτέχνης εμπνέεται από την κοινωνία και επιστρέφει το έργο του σε αυτήν.
Ουσιαστικά η πολιτιστική βιομηχανία συντηρεί το διαχωρισμό συνειδητά.
Όμως, επιτρέψτε μου να σημειώσω, πως τίποτε στον κόσμο, στη φύση και στον άνθρωπο δεν είναι ξένο, μιας και αυτός είναι ο μέγας πλάστης, ο οποίος δισεκατομμύρια χρόνια τώρα, δημιουργεί κοινωνικά αγαθά για να υπηρετούν τις ατομικές, βιολογικές και συλλογικές ανάγκες του. Εδώ αναπτύσσεται μια διαλεκτική, δημιουργική σχέση, μεταξύ κοινωνίας και τέχνης, η οποία αλληλοτροφοδοτεί την εξέλιξη της ανθρωπότητας.
Το διαχρονικό πολιτισμικό αποτύπωμα της ιστορίας της ανθρωπότητας, είναι μέρος του οπτικού πεδίου του καλλιτέχνη στην εποχή του.
Η τέχνη και ο καλλιτέχνης ζει μέσα σε αυτή και τους συναντάς παντού, στη μορφή και το περιεχόμενο το έργου τους, στη φύση, στην εργασία, στη χαρά, την λύπη, στο θάνατο, στη βία, στον πόλεμο, στην Ειρήνη! Εν τέλει στη ζωή.
Θα έλεγα πώς η τέχνη διαχρονικά, είναι το ημερολόγιο της ανθρωπότητας και το έργο είναι το ημερολόγιο του ζωγράφου στην εποχή του.
Κάπως έτσι η τέχνη αποτυπώνει την ιστορία των λαών.
Ξεκινώντας πριν 25.000 από τις βραχογραφίες στις σπηλιές της Αλταμίρα έως τις ψηφιακές εφαρμοσμένες τέχνες και ΑΙ, σήμερα οι καλλιτέχνες δια μέσου της παρατήρησης, της ανάλυσης και σύνθεσης, αποτυπώνουν τις σχέσεις των λαών και των ανθρώπων, βίαια ή ήπια, ατομικά και συλλογικά, στην κάθε εποχή.
Πράγμα που σημαίνει πως η τέχνη είναι εμπνευσμένη γνώση, οπτικοακουστικό εικαστικό συμπύκνωμα που αποτυπώνεται και αναπαράγεται δια μέσου των εφαρμοσμένων τεχνών στην κοινωνία, ατομικά και συλλογικά.
Όμως, από την στιγμή που το έργο τέχνης, στο καπιταλισμό, μετατρέπεται και αναπαράγεται σε εμπόρευμα, η παραγωγή αποϊδεολογικοποιημενης εικαστικής έκφρασης του ρεύματος «τέχνη για την τέχνη», συνεισφέρει έργα εύπεπτα, ευπώλητα, τα οποία τροφοδοτούν από τη μια την κερδοφορία της πολιτιστικής βιομηχανίας και από την άλλη υπηρετούν τις επιδιώξεις της αστικής τάξης για παραγωγή έργου που θα την αφήνει στο απυρόβλητο.
Στην κατεύθυνση αυτή, παρεμβαίνει σε όλο το σύστημα παραγωγής και διάθεσης καλλιτεχνικού έργου, ορίζοντας ακόμη, την μορφή και το περιεχόμενο, με όρους προσφοράς και ζήτησης, διαμορφώνοντας έτσι το δικό της status για το ρόλο της τέχνης και των καλλιτεχνών.
Η κυρίαρχη στόχευση του αστικού συστήματος σήμερα, είναι να χειραγωγήσει καλλιτέχνες και καλλιτεχνικό έργο. Κατ’ επέκταση, στοχεύει με παρεμβάσεις στην προβολή και προώθηση του καλλιτεχνικού έργου, να χειραγωγήσει τους λαούς και την κοινωνία, να την αποτρέψει από οποιαδήποτε σκέψη ανατροπής του εκμεταλλευτικού συστήματος. Σε αυτήν την κατεύθυνση κινείται το πρόγραμμα CULTURE EUROPE, χρηματοδοτώντας πολιτιστικά και εικαστικά προγράμματα που τονώνουν το αίσθημα του «Ανήκειν» στην ΕΕ, θέτοντας ως προϋπόθεση την συμμετοχή της Πολιτιστικής Βιομηχανίας.
Σε αντίθετη περίπτωση, δεν χρηματοδοτείσαι!!
Στον αντίποδα, η αληθινή τέχνη, εμπνευσμένη από το λαό, εξ αντικειμένου οφείλει να επιστρέφει στο λαό.
Να επιδρά και να παρεμβαίνει στη προσπάθεια ανάτασης και εξύψωσης της ανθρωπιάς και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, σε όλα τα πεδία της ζωής.
Από την τοπιογραφία έως και την κορύφωση της ταξικής πάλης, των κοινωνικών και πολιτικών αγώνων του λαού μας, η τέχνη οφείλει να παίρνει θέση, να κοινωνεί και κοινωνείτε, από τα πιο βαθιά ουμανιστικά χαρακτηριστικά.
Να μη φοβάται να δείξει το αίτιο της βαρβαρότητας, να μη θολώνει το τοπίο και να μην αναιρεί το ρόλο της που δεν είναι άλλος από το να συνοδοιπορεί με την τάξη των προλεταρίων, αυτήν την πλειοψηφική τάξη των δημιουργών!
Άλλωστε, οι καλλιτέχνες που έμειναν γνωστοί στην ιστορία των τεχνών, είναι αυτοί που αποτύπωσαν και συμπορεύτηκαν με την ιστορία των λαών!
Διάβασα το βιβλίο σου «FARINDOLA Το γράμμα που δεν έφτασε ποτέ», μέσα σε μια μέρα. Δεν είχα αμφιβολία πως αν αφήσεις το πενάκι σου και πιάσεις την πένα το ίδιο καλά θα πήγαινε!
Οι ποιητές και τα τραγούδια τα έχουν πει πριν από εμάς και έρχεται να μας το θυμίσει στο τραγούδι του ο Αντώνης Καλογιάννης «.Εμείς γι’ αλλού κινήσαμε γι’ αλλού, κι αλλού η ζωή μας πάει», γιατί πράγματι άλλος ήταν ο σκοπός και άλλο μου βγήκε…. από το Διεθνές Φεστιβάλ Τέχνης στη Farindola της Κεντρικής Ιταλίας.
Βρέθηκα τον Ιούλιο – Αύγουστο του 2018 για είκοσι ημέρες, ψάχνοντας για εικαστικές δημιουργίες, είτε μέσα από την αποτύπωση των καντονιών του χωρίου, είτε από τη τα πραγματικά εκπληκτικά τοπία του βουνού Gran Sasso, της οροσειράς των Απεννίνων.
Η Farindola είναι ένα ορεινό χωριό της κεντρικής Ιταλίας, χτυπημένο από τους σεισμούς τους 2016, όπως επίσης και από την χιονοστιβάδα του Grand Sasso, που καταπλάκωσε ένα ορεινό ξενοδοχείο αφήνοντας πίσω 37 νεκρούς, κυρίως εργαζόμενους.
Ο σκοπός του Φεστιβάλ και της πρόσκλησης ήταν εμφανής. Να ανατάξουν την οικονομική ζωή του χωριού και της περιοχής, αξιοποιώντας τις τέχνες ως εργαλείο, δίνοντας και πάλι ζωή στο χωριό.
Το μεγάλο σοκ δεν άργησε να έρθει, όταν στην ξενάγησή μας στο χωριό, σταθήκαμε στη πλατεία San Nikola di Bari, μπροστά σε ένα άγαλμά μιας γυναικείας ρεαλιστικής μορφής, που θύμιζε περισσότερο Μαντόνα!
Ο ξεναγός μας εξήγησε πως το άγαλμα αυτό λέγεται «Το γράμμα που δεν έφτασε ποτέ» και είναι αφιερωμένο στους 60 νέους της Farindola, που έφυγαν μετανάστες και σκοτώθηκαν στην μεγάλη έκρηξη στις 8 Αυγούστου 1956 στο ανθρακωρυχείο Vois du Cazier στο Marcinelle του Βελγίου!
Τα γράμματα των γυναικών, επέστρεφαν στη Farindola με την ένδειξη «Χωρίς παραλήπτη»! Αυτό το γεγονός, έδωσε το όνομα στο γλυπτό και σε εμένα τον τίτλο της έκδοσης «Farindola. Το γράμμα που δεν έφτασε ποτέ»!
Δεν σας κρύβω πως αισθάνθηκα ένα μεγάλο σοκ και σφίξιμο.
Έφυγε ο κόσμος κάτω από τα από τα πόδια μου και ένας κόμπος μου δέθηκε στο λαιμό. Από τα χείλη μου βγήκε άφωνο το τραγούδι «στις φάμπρικες της Γερμανίας και του Βελγίου τις στοές…»
Αυτό ήταν το «κλικ» και το εν θερμώ έναυσμα, για περισσότερο φως για το έγκλημα που διέπραξε η αστική τάξη σε βάθος 1035 μέτρων κάτω από τη γη στο ανθρακωρυχείο του Vois de Cazier στο Βέλγιο το 1956.
Κάπως έτσι ξεκινούν στη ζωγραφική τα έργα μου, με ένα κλικ στις ρίζες και στα βιώματα μου, φωτίζεται ο κάτω κόσμος των ταπεινών προλετάριων
Στο Βέλγιο, στο ανθρακωρυχείο Vois de Cazier, εκεί στα κάτεργα της εκμετάλλευσης, αφήσαν την τελευταία τους πνοή 262 ανθρακωρύχοι, από την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ισπανία, την Γαλλία, την Γερμανία, την Τουρκία, την Πολωνία, την Ουγγαρία, τη Ρωσία, την Ουκρανία και την Ελλάδα. Αποτυπώθηκε ο ταξικός διεθνής φόνος της αστικής τάξης, πρόταγμα επίκαιρο και απάντηση στο σήμερα το «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε».
Απόφαση και η υπόσχεση που έδωσα στους Φαριντολέζους, στα παιδιά και τα εγγόνια των ανθρακωρύχων, ήταν πως αυτό το έγκλημα γυρίζοντας στην Ελλάδα θα αποκαλυφθεί, θα γίνει κτήμα της εργατικής τάξης.
Το έγκλημα στο Vois de Cazier επιβεβαιώνει, πως το κεφάλαιο και οι καπιταλιστές δεν έχουν καμμιά σχέση με τη ζωή, πάρα μόνο με το κέρδος και αυτό βαμμένο με το αίμα των λαών.
Την υπόσχεση μου την κράτησα.
Στη Farindola δημιουργήθηκαν οι τοπιογραφίες, τα καντούνια, οι La Tribu di Farindola. Γυρίζοντας στην Ελλάδα άρχισε μια σε βάθος ερευνητική δουλειά για τους Έλληνες μετανάστες, την ζωή τους στα ανθρακωρυχεία, όπως επίσης και στα δουλεμπορικά που μετέφεραν από την δεκαετία του΄50 από τον Πειραιά στο Πρίντεζι με το σαπιοκάραβο «Κολοκοτρώνης», παράνομα, 500.000 Έλληνες μετανάστες και από εκεί στη Λιέγη του Βελγίου, προωθήθηκαν για δουλειά κυρίως στα ανθρακωρυχεία και την Γερμανία, με την κάλυψη της Ελληνικής Κυβέρνησης.
Ταυτόχρονα, στην Ελλάδα, δημιουργήθηκαν 35 εικαστικά έργα αναφοράς στη ζωή των ανθρακωρύχων στις στοές, όλα με κάρβουνο.
Άλλο χρώμα δεν θα μπορούσε να πει την αλήθεια για το έγκλημα. Άνθρακας και άνθρωποι σε μια μορφή, ενιαία σε ένα χρώμα!
Η έκδοση «Farindola. Το γράμμα που δεν έφτασε ποτέ» από τη Σύγχρονη Εποχή, μαζί με τα εικαστικά έργα, εκτέθηκαν και παρουσιάστηκαν στη Σάμο, την Άρτα, το Ίλιον, τη Λαμία σε συνεργασία με Εργατικά Κέντρα, την ΕΕΔΥΕ, τις κατά τόπους Επιτροπές Ειρήνης και στις Βρυξέλλες με πρωτοβουλία της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ. Συνοδευόμενοι από αντιπροσωπείες εργαζομένων από όλη την Ελλάδα, επισκεφθήκαμε τα ανθρακωρυχεία του Vois du Cazier, δίνοντας την υπόσχεση στους εργαζόμενους της Ευρώπης, πως το έγκλημα για το κέρδος, δεν θα μείνει ατιμώρητο.
ΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΕΙΑ VOISDECAZIER _ΒΕΛΓΙΟ 8 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1956
ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΦΤΑΣΕ ΠΟΤΕ / WHALL ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Έντονα δραστηριοποιείσαι και στην Επιτροπή Ειρήνης στη Σαλαμίνα, με δράσεις και πρωτοβουλίες.
«Ο πόλεμος γεννιέται απ’ την ειρήνη τους, καθώς ο γιος από τη μάνα», σημείωνε ο μεγάλος μας διανοητής, ποιητής και συγγραφέας Μπέρτολτ Μπρέχτ στο Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου και πώς αλλιώς. Η ιστορία της ανθρωπότητας δεν είναι τίποτε άλλο, από την ιστορία της άγριας εκμετάλλευσης των λαών και οι πόλεμοι δεν είναι τίποτε άλλο παρά η βίαιη έκφραση του.
Ξέρετε, τους πολέμους τους σχεδιάζουν οι λίγοι, μα στα πεδία των μαχών, στις πόλεις και τα χωριά, σκοτώνονται οι πολλοί, δηλαδή οι λαοί και αν για τους λαούς νοιάζεσαι, θαρρώ πως αυτονόητο είναι, να στρατεύεσαι για το λαό και την Ειρήνη, ιδιαίτερα στην εποχή που ο ταξικός πόλεμος των καπιταλιστών παίρνει την πιο απάνθρωπη μορφή.
Δείτε γύρω μας.
Χώρες διαμελίζονται, λαοί σφάζονται, γυναίκες και παιδιά δεν λογιάζονται για φύτρες της ζωής.
Η ανθοφορία της ζωής καίγεται και λειώνει στα ερείπια που αφήνουν πίσω τα γεράκια του πολέμου, για να ανθίσουν τα κέρδη των καπιταλιστών.
Από πού να αρχίσω και πού να τελειώσω.
Στις στάχτες του Α΄ και Β’ Παγκόσμιού Πολέμου, ξαναφούντωσαν οι φωτιές και απλώνονται από την Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή, στη Αφρική, στη Μεσόγειο, στη Ασία και τον Ειρηνικό.
Τα γκρίζα σύννεφα του πολέμου, ισκιώνουν το Αιγαίο!
Τι λέτε εσείς, ο κόσμος δεν καταλαβαίνει τις συνέπειες του πολέμου;
Μα αν κάποιος καταλαβαίνει, πρώτοι είναι αυτοί που πληρώνουν με αίμα τον πόλεμο και εδώ λοιπόν έρχεται και ακουμπά η πρωτοβουλία μου για δράση για την Ειρήνη, με στόχευση τα αίτια που γεννούν τους πόλεμους, δηλαδή τους ιμπεριαλιστές.
Ένας αγώνας, επίπονος και επίμονος, πολύμορφος, προσωπικός και συλλογικός, με τους εργαζόμενους και τα σωματεία τους στην πρώτη γραμμή.
Άλλωστε «Οι αγώνες είναι τέχνη του λαού και η τέχνη το όπλο του» και σε αυτό το πλαίσιο η συστράτευση των καλλιτεχνών, όπως και η προσωπική μου, αποκτά άλλα χαρακτηριστικά και δυναμική, όταν αυτή συνοδεύεται από έργο που υπηρετεί και συμπορεύεται με το φιλειρηνικό – αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, ιδιαίτερα στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας όπου ναυλοχεί το μεγαλύτερο μέρος των πολεμικών πλοίων του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, από όπου αποπλέουν οι φρεγάτες του για τα πεδία των μαχών και εκατοντάδες στελέχη των ΕΔ στέλνονται στα πολεμικά σφαγεία των ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και ΕΕ.
Σε αυτό το περιβάλλον δραστηριοποιείται η Επιτροπή Ειρήνης Σαλαμίνας με την ΕΕΔΥΕ, τα σωματεία, τους φορείς και τους καλλιτέχνες του νησιού, πολύμορφα και συλλογικά, με αποκορύφωμα το επιτυχημένο Αντιπολεμικό – Φιλειρηνικό 8ήμερο στη Σαλαμίνα, αφιερωμένο στο λαό της Παλαιστίνης, που έγινε από 12 έως 20 Ιούλη με πολύμορφες εκδηλώσεις. Ανέδειξαν και φώτισαν τα αίτια των πολέμων και ταυτόχρονα αναδείχθηκε και η διάθεση στο νησί για να ενταθούν οι αγώνες για την Ειρήνη.
Σε αυτό το περιβάλλον, η θέση, η δράση και το εικαστικό μου έργο υποτάσσεται στις ανάγκες του κινήματος συνειδητά, ιδιαίτερα μέσα από τις ενότητες «Ανησυχούν τα πουλιά», «Γάζα» όπως επίσης και η κοινή έκθεση «Ανθρωπόμορφες ρωγμές», με τους συνάδελφους μου, τον γλύπτη Δημήτρη Δήμου και το ζωγράφο Γιάννη Κλεφτογιάννη που παρουσιάστηκε στην Αθήνα στη Chili Art Gallery, στη Λαμία στη Δημοτική Πινακοθήκη «Αλέκος Κοντόπουλος» και θα ταξιδέψει το Μάρτιο του 2026 στην Πάτρα στον Πολυχώρο «Αγορά Αργύρη» του Δήμου Πάτρας, με την συμμετοχή του συναδέλφου μας, κεραμίστα Τίμου Χατζηλαγού.
Δείτε εδώ την ομιλία μου στα εγκαίνια της έκθεσης Ανθρωπόμορφες ρωγμές στην Chili Art Gallery.
Τέχνη – Πολιτισμός και Ένοπλες Δυνάμεις. Συνδέονται, είναι απέναντι, ή ακολουθούν παράλληλους δρόμους;
Το ερώτημα δεν είναι απλοϊκό και δεν μπορεί να εξαντληθεί με ένα ναι ή ένα όχι.
Έχει ενδιαφέρον, όμως, γιατί μεγάλο μέρος της τέχνης και καλλιτεχνών της ζωγραφικής, της γλυπτικής, της μουσικής, του θεάτρου, της ποίησης, της λογοτεχνίας, του χορού, του κινηματογράφου, ανέδειξαν έργα εμπνευσμένα από σημαντικά ιστορικά γεγονότα, αποτυπώνοντας, είτε τα πεδία της μάχης, είτε ιστορικά – ηρωικά πρόσωπα.
Εδώ, οφείλουμε να διαχωρίσουμε τα κρατικά έργα κατά παραγγελία στην Ελλάδα και διεθνώς και συνήθως μιλάμε για τις μνημειακές γλυπτικές συνθέσεις, προτομές ηρώων και κυβερνητικών παραγόντων, τα οποία αναπαράγουν και συντηρούν, κυρίως το ιστορικό εθνικό πολιτικό αφήγημα, για παράδειγμα, στην Ελλάδα για την επανάσταση του 1821, τους Βαλκανικούς πολέμους, το Αλβανικό έπος, επίσης έχουμε προτομές στρατιωτικών που σκοτώθηκαν την περίοδο του εμφυλίου και αποτέλεσαν κυρίως τοπόσημα. Συμπερασματικά, όσον αφορά τα εικαστικά, το ρόλο και την επίδραση τους στις Ένοπλες Δυνάμεις, θα την δούμε να υπηρετεί το πολιτικό αφήγημα της αστικής τάξης. Το αφήγημα του νικητή!
Όμως πέρα από τον τίτλο του έργου, την εποχή, την αφορμή και το σκοπό που δημιουργήθηκε αυτό, βλέπουμε κάτι βαθύτερο να αποτυπώνεται στη μορφή και το περιεχόμενο και δεν είναι άλλο από την βαρβαρότητα του πολέμου ένθεν και ένθεν.
Σε δεκάδες έργα που αποτυπώνουν τα πεδία των μαχών, βλέπουμε συντεταγμένα, εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά του λαού, σε τάγματα και συντάγματα, με τους μικρούς τυμπανιστές, τους αξιωματικούς και τους στρατιώτες, με διαταγή να οδεύουν προς στο θάνατο και είναι όλοι τους παιδιά του λαού!
Εκατομμύρια οι νεκροί έπεσαν στα πεδία των μαχών εν ονόματι του βασιλιά, άλλοτε, του αυτοκράτορα, άλλοτε του κράτους, της χώρας και όμως όλοι τους έπεσαν για τα συμφέροντα των ολιγαρχών.
Στο μερίδιο της νίκης ήταν οι χαμένοι, στο μερίδιο της ήττας, ήταν οι ηττημένοι!
Στο δίκαιο λαϊκό πόλεμο -γιατί υπάρχει και αυτός- που υπηρετεί την ελευθέρια, λαός, ένοπλες δυνάμεις, τέχνη και καλλιτέχνες παίρνουν διαταγές από την συνείδηση τους και μεγαλουργούν.
Έχουμε το παράδειγμα της ενιαίας έκφρασης την περίοδο του 1940 – 1950, όπου γεννήθηκε στη χώρα μας για πρώτη φορά παγκοσμίως, ο όρος «Τέχνη και Αντίσταση», μιας και εκατοντάδες εικαστικοί καλλιτέχνες από τους σημαντικότερους που γέννησε αυτός ο τόπος, συντάχθηκαν με το αντιστασιακό – απελευθερωτικό κίνημα, άλλοι πήραν το όπλο και βγήκαν στα βουνά, μαζί με μόνιμους αξιωματικούς, υπαξιωματικούς, των σωμάτων ασφάλειας, ενάντια στους Ναζί κατακτητές.
Εκατοντάδες ζωγράφοι, χαράκτες, γλυπτές, λογοτέχνες, ποιητές, ηθοποιοί, μουσικοί, φωτογράφοι, μπήκαν στο ΕΑΜ Καλλιτεχνών, στην ΕΠΟΝ, στη Εθνική Αλληλεγγύη και έδωσαν το καλύτερο εαυτό τους για το συμφέρον του λαού μας, μαζί με τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ) και τους συμμετέχοντες στον ΕΛΑΣ και μετέπειτα στο ΔΣΕ, μόνιμους αξιωματικούς των Ενόπλων δυνάμεων.
Βλέπετε, λοιπόν, σε συνθήκες δίκαιου του πολέμου, η τέχνη, ο πολιτισμός, τμήμα των Ενόπλων Δυνάμεων, συντάσσεται και αγωνίζεται από κοινού με το λαό, μιας και ο κοινός τους αντικειμενικός σκοπός, υπηρετεί τα ανωτέρα ιδανικά της ανθρωπότητας, όπως την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Ο κόσμος αλλάζει, οι λαοί ματώνουν. Υπάρχει φως για την ζωή και την Ειρήνη;
Ο κόσμος αλλάζει και δυστυχώς οι αλλαγές γίνονται σε βάρος των ανθρώπων. Από τη στιγμή που το πρώτο κράτος, η εργατική εξουσία, ανατράπηκε, οι καπιταλιστές πήραν το πάνω χέρι παγκοσμίως και άρχισαν να ξαναμοιράζουν τον κόσμο.
Οι λαϊκές κατακτήσεις της εργατικής τάξης, τα δικαιώματα και ο πλούτος που παράχθηκε και παράγει η εργατική τάξη, το ένα μετα το άλλο, δια πυρός και σιδήρου τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, γίνονται λεία και πλούτος των καπιταλιστών.
Στην ιστορία της ανθρωπότητας, όποια Ειρήνη των καπιταλιστών, γεννήθηκε πάνω στα ερείπια των πολέμων, γεννήθηκε με γνώμονα και σφραγίδα τα κέρδη τους. Αναπόφευκτα οι αντιθέσεις των καπιταλιστών, αργά ή γρήγορα, οδηγούν στους επόμενους πόλεμους, μιας και τα αίτια που τους γεννούν, δηλαδή η εκμετάλλευση λαών και ανθρώπων, δεν εξαλείφθηκε, εκτός από τους λαούς της ΕΣΣΔ, που έβαλαν τέρμα στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Εκεί, η εργατική τάξη πήρε την εξουσία, κοινωνικοποίησε τα μέσα παραγωγής και τον πλούτο της και οι λαοί της για 70 χρόνια, πάρα τα όποια προβλήματα, έζησαν μαζί, φίλιωσαν και μεγαλούργησαν, έζησαν σε ένα κόσμο Ειρηνικό.
Στην Ελλάδα, δυστυχώς, διαχρονικά, όλες οι κυβερνήσεις, με όποιες πολιτικές, κόμματα και χρώματα, τάχθηκαν με την πλευρά των συμφερόντων των καπιταλιστών. Έμπλεξαν τη χώρα μας σε πολέμους, που πάντα ηττημένος και ματωμένος βγήκε ο λαός
Παράχωσαν την χώρα βαθιά μέσα σε στρατιωτικούς και οικονομικούς μηχανισμούς, όπως το ΝΑΤΟ και η ΕΕ.
Αυτές οι κυβερνήσεις τελικά, διαχρονικά έγιναν αιμοδότες των πολεμικών μηχανών αφαιμάζοντας το λαό μας, με βαριά φοροληστία, χρηματοδότησαν τις πολεμικές μηχανές, που οργώνουν και σπέρνουν θάνατο στα ματωμένα σφαγεία, κάνοντας λίπασμα τα κορμιά των παιδιών των λαών.
Για την χώρα μου, που συμμετέχει ενεργά σε αυτό το σφαγείο των λαών, δεν είμαι περήφανος!
Δεν είμαι περήφανος που στέλνει όπλα στη Ουκρανία, για να έχει μερίδιο από την λεία της, το ελληνικό κεφάλαιο.
Δεν είμαι περήφανος για την χώρα μου, που υποστηρίζει το κράτος δολοφόνο του Ισραήλ για να εξαφανίσει την Παλαιστίνη από όπου γης.
Δεν είμαι περήφανος που έγινε η χώρα μου, τουριστικό θέρετρο ανάπαυσης των δολοφόνων του IDF.
Δεν είμαι περήφανος για τη χώρα μου, που στέλνει φρεγάτες, αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και ναύτες στην Ερυθρά θάλασσα κατ’ εντολή του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, για να διασφαλίσει τα εφοπλιστικά συμφέροντα.
Δεν είμαι περήφανος για την χώρα μου, που εκχώρησε κυριαρχικά δικαιώματα στο ΝΑΤΟ, την ΕΕ και τις ΗΠΑ.
Δεν είμαι περήφανος για την χώρα μου, που έγινε ένα απέραντο Αμερικανονατοϊκό στρατόπεδο και ορμητήριο πολέμου, ενάντια σε λαούς άλλων χωρών!
Αντίθετα, είμαι πολύ περήφανος που συμπορεύομαι στον αγώνα του Παλαιστινιακού λαού, για να ζήσει ελεύθερος στην δική τους πατρίδα!
Είμαι πολύ περήφανος, για τους φαντάρους, τους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς, εν ενεργεία και απόστρατους, που με επιστολές τους και άρθρα, υποστηρίζουν το δίκαιο αγώνα του Παλαιστινιακού λαού και την απεμπλοκή της χώρας μας από στρατιωτικές επιχειρήσεις των γερακιών του πολέμου για τα κέρδη του κεφαλαίου.
Είμαι περήφανος για τους εργάτες της COSCO, που μπλόκαραν την μεταφορά από το λιμάνι του Πειραιά, στρατιωτικού υλικού, με προορισμό το κράτος-δολοφόνο του Ισραήλ.
Είμαι περήφανος για την εργατική τάξη της χώρας μου και τους αγωνιστές του αντιιμπεριαλιστικού – φιλειρηνικού κινήματος, που αγωνίζεται για την Ειρήνη και την συνδέει με την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, μιας και εκεί βρίσκεται η μήτρα που γεννάει τα γεράκια του πολέμου, για τα κέρδη των καπιταλιστών.
Δείτε στα link έργα σε μορφή video του ζωγράφου Τάκη Βαρελά
Ανησυχούν τα πουλιά Ι
Ανησυχούν τα πουλιά ΙΙ
Σε ευχαριστώ γι αυτή την συνέντευξη – συζήτηση. Καλή συνέχεια σε όλα όσα κάνεις!
Ο Τάκης Βαρελάς είναι ζωγράφος και συγγραφέας
Μέλος Επιμελητήριου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος του ΕΕΤΕ
Μέλος του ΔΣ του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), ως εκπρόσωπος του ΕΕΤΕ
Μέλος του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Εικαστικών Εφαρμογών Τεχνών Ελλάδας (ΟΣΔΕΕΤΕ)
Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου της ΕΕΔΥΕ
Προέδρος της Επιτροπής Ειρήνης Σαλαμίνας
Έχει παρουσιάσει το έργο του σε ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε δεκάδες ομαδικές, στη Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχουν εκδοθεί οι εικαστικές του σημειώσεις «Στα Cafe της αναμονής», «Σημειωματάριο Ανησυχίας», «FARINDOLA. Το γράμμα που δεν έφτασε ποτέ», το εικαστικό λεύκωμα «Η Κούβα δεν είναι μόνη της»
Σύνταξη – Επιμέλεια: Γιάννης Αγγέλου
Πηγή : ALT.GR
Ετικέτες: Πολιτισμός