ΖΩΓΡΑΦΟI
1881
Γεννιέται στη Μάλαγα της Ισπανίας ο Πάμπλο Ρουίθ (Pablo Ruiz y Picasso) γιος του Χοσέ Ρουίθ Μπλάσκο, καθηγητή του σχεδίου, και της Μαρίας Πικάσο Λόπεθ.
Εκδηλώνοντας το ταλέντο του στη ζωγραφική από πολύ νωρίς θα πραγματοποιήσει με τη βοήθεια του πατέρα του την πρώτη του Έκθεση σε ηλικία 13 ετών.
Ακολούθησε το 1895 η Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βαρκελώνης και το 1897 η Βασιλική Ακαδημία του Σαν Φερνάντο στη Μαδρίτη.
Στα καφενεία, στους δρόμους, στους οίκους ανοχής και στο Μουσείο Πράδο θα ανακαλύψει τη ζωή και την ισπανική ζωγραφική και όταν μια ασθένεια θα τον στείλει για ανάρρωση το 1899 σε ένα χωριό της Καταλονίας, θα γνωρίσει τους αγρότες και θα επιστρέψει στη Βαρκελώνη διαφορετικός.
Η πρώτη πράξη της αλλαγής του ήταν η χρήση του επωνύμου της μητέρας του. Είχε «γεννηθεί» ο Πάμπλο Πικάσο.
Το καφενείο της Βαρκελώνης «Οι Τέσσερις Γάτοι» φιλοξένησε την πρώτη του ατομική έκθεση το Φλεβάρη του 1900, ενώ η συναισθηματική του φόρτιση εκείνο τον καιρό είχε τόσο έντονο γαλάζιο χρώμα που έδωσε το όνομά του στην «Μπλε» περίοδο της Τέχνης του από το 1901 έως το 1904.
Δεν προσπάθησε ποτέ να μιλήσει γαλλικά «σαν Γάλλος», του ήταν αρκετή η χρήση της γλώσσας για να εγκατασταθεί στο Παρίσι το 1904, περικυκλωμένος από τον ιμπρεσιονισμό και τις οδηγίες της Ακαδημίας Καλών Τεχνών, αλλά και από τη ζωή που έσφυζε γύρω του.
Η σημασία της εποχής δεν ήταν τόσο η ζωγραφική με «γήινα» και «κεραμικά» χρώματα – «Ρόδινη Περίοδος» (1905 – 1907) – όσο η συνειδητοποίηση πως η αλήθεια των πραγμάτων δεν μπορεί να υποχωρεί μπροστά στην άμεση αίσθηση για τα πράγματα, πως η πραγματικότητα δεν μπορεί να είναι «τέτοια» γιατί απλώς «έτσι» την αντιλαμβάνεται ο καλλιτέχνης.
Πραγματοποιεί τη ρήξη με τον «ακαδημαϊσμό» με τις «Δεσποινίδες της Αβινιόν» που ξεκίνησε το 1907, το άφησε ημιτελές, επανήλθε το 1925 και το παρουσίασε το 1937, ένα έργο όπου τα πρόσωπα μετατρέπονται σε σύμβολα και το ζωγραφικό έργο εν γένει παύει να είναι απλώς ένα «παράθυρο» στον ορατό κόσμο των πρώτων εντυπώσεων.
Ο Πικάσο προσέφερε μια νέα «οπτική γλώσσα», ως παιδί του καιρού της και των μεγάλων επιστημονικών ανακαλύψεων που αποκάλυπταν αθέατες ως τότε πλευρές της πραγματικότητας.
Η ζωγραφική, πλέον, δεν αρκείται να περιγράφει το ορατό, αλλά θα προσπαθήσει να το «αναπαραστήσει» στην ολότητά του, είτε παρασταίνοντας ταυτόχρονα στην ίδια επιφάνεια τις διάφορες όψεις του (κυβισμός), είτε τις διαδοχικές φάσεις της κίνησής του (φουτουρισμός).
Ταυτόχρονα, αναζητείται η ανάδειξη εκείνων των επιμέρους στοιχείων, τα οποία ο καλλιτέχνης θεωρεί ότι παίζουν βαρύνοντα ρόλο στην έκφραση του έργου.
Έτσι προκύπτουν έργα που κινούνται σε δύο κατευθύνσεις παραστάσεων: Εκείνες που εμφανίζουν αφαιρετικά την πραγματικότητα και εκείνες που προκύπτουν από την αναδιαμόρφωση της εικόνας, τάση που ακολούθησε ο Πικάσο ( άνθρωπος – ταύρος, Κένταυρος, γυναίκα – περιστέρι) επιδιώκοντας την συνένωση του συμβολικού περιεχόμενου των αντικειμένων – μερών του πίνακα σ’ ένα ενιαίο σύμβολο.
Μαζί με τον Ζορζ Μπρακ θα αναπτύξουν τον Αναλυτικό Κυβισμό (1907 – 1912), το Συνθετικό Κυβισμό (1912 – 1915) και την τεχνική του κολάζ.
Ο Πικάσο τάχθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό της δημοκρατικής Ισπανίας, αποδέχθηκε τη θέση του διευθυντή του Μουσείου του Πράδο και βοήθησε να τοποθετηθούν οι συλλογές του σε ασφαλές μέρος.
Η μυθολογία της Μεσογείου με τον Μινώταυρο – θύτη και το άλογο – θύμα είναι η «πρώτη ύλη» για τον πίνακά του «Εφιάλτες και ψευτιές του Φράνκο» για το ισπανικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού το 1937.
Στις 28 του Απρίλη 1937 η ναζιστική αεροπορία ισοπεδώνει την Γκουέρνικα και συγκλονισμένος ζωγραφίζει τον παγκοσμίως γνωστό πίνακα στον οποίο καταργείται η «αντιπαλότητα» ταύρου και αλόγου και όλα τα υποκείμενα ενέχουν τη συμβολική του θύματος.
Αν και οι δολοφόνοι δε «φαίνονται» στο έργο, «υπάρχουν» παντού.
Ο Πικάσο απέδωσε όλη την τραγικότητα του γεγονότος, χρησιμοποιώντας μαύρο, λευκό και γκρι.
Με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το έργο φυγαδεύτηκε στις ΗΠΑ.
Όταν οι ναζί κατέλαβαν το Παρίσι στην προσπάθειά τους να βρουν καλλιτεχνικούς θησαυρούς και να τους κατασχέσουν, προσήγαγαν τον Πικάσο και ένας φασίστας αξιωματικός τού έδειξε μια φωτογραφία του πίνακα ρωτώντας τον:
– Αυτόν τον πίνακα εσείς τον κάνατε;
Κι ο Πικάσο απάντησε: Όχι, Εσείς!
https://youtube.com/watch?v=jc1Nfx4c5LQ%3Ffeature%3Doembed
Το 1944 ο Πάμπλο Πικάσο έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας, μια κίνηση τεράστιας πολιτικής και ηθικής σημασίας.
Αναδεικνύεται σε ηγετική φυσιογνωμία του Παγκοσμίου Κινήματος Ειρήνης, ενώ λόγω της δράσης του αυτής, η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν του χορήγησε βίζα εισόδου στη χώρα.
Στο Κίνημα συμμετείχε ολόπλευρα, ενώ εκατομμύρια άνθρωποι γνώρισαν τον Πικάσο που τιμήθηκε με το Βραβείο «Στάλιν» το 1950 και το Βραβείο «Λένιν» το 1962 από το έργο του «Περιστέρι» ή έχουν δει μόνο αυτό.
https://youtube.com/watch?v=ExCQZ940Rbw%3Ffeature%3Doembed
Εργαζόμενος συνεχώς, εμβάθυνε επίσης στο έργο των μεγάλων δασκάλων του παρελθόντος, ζωγραφίζοντας με αυστηρότητα και επινόηση μια σειρά παραλλαγών από πίνακες των Βελάσκεθ, Ντελακρουά, Κράναχ, Γκρέκο.
Απεικόνισε στο έργο του τη διαλεκτική της Ιστορίας, δημιούργησε μια νέα «οπτική γλώσσα», στρατεύθηκε στον αγώνα της εργατικής τάξης για τον σοσιαλισμό – κομμουνισμό, προσπάθησε να απαντήσει σε τρομακτικά ερωτήματα και σε εποχές όπου βασιλεύει η χυδαιότητα της δήθεν «διαφάνειας», υπενθυμίζει συνεχώς πως για τον αληθινό καλλιτέχνη συνιστά έσχατο μαρτύριο το να «γεννά» ορατές μορφές.
https://youtube.com/watch?v=pNrYupcDlXE%3Ffeature%3Doembed
Ο Πάμπλο Πικάσο «έφυγε» στις 8 Απρίλη 1973, έχοντας δωρήσει στην ανθρωπότητα το έργο του και τις αυστηρές και βαθιές διαπιστώσεις κάθε αληθινού δημιουργού: «Ο καλλιτέχνης είναι μια πολιτική ύπαρξη. Αντιμετωπίζει τα γεγονότα που μπορεί σπαρακτικά ή ευχάριστα και αντιδρά σε αυτά με όλο του το είναι. Τι νομίζετε ότι είναι ο ζωγράφος; Ενας ανόητος που έχει μόνο μάτια;…
Κανένας πίνακας δε δημιουργήθηκε για να διακοσμεί σπίτια. Είναι ένα εργαλείο πολέμου για επίθεση αλλά και για άμυνα εναντίον του εχθρού».
Πηγή : ALT.GR
22 – 10 – 1906
Πεθαίνει ο Γάλλος μετα-ιμπρεσιονιστής ζωγράφος Πολ Σεζάν (Paul Cézanne).
Σπούδασε νομικά ενώ παράλληλα παρακολουθούσε και μαθήματα ζωγραφικής. Παρά τις αντιδράσεις του πατέρα του, αποφάσισε να ακολουθήσει την καλλιτεχνική του φύση και για το σκοπό αυτό, το 1861 επισκέφτηκε το Παρίσι μαζί με τον συγγραφέα Εμίλ Ζολά, με τον οποίο συνδεόταν φιλικά.
Κατά την παραμονή του στο Παρίσι γνωρίστηκε με τον Καμίλ Πισαρό και άλλους καλλιτέχνες που ανήκαν στο κίνημα του ιμπρεσιονισμού.
Ο Σεζάν επηρεάστηκε σημαντικά από τους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους, ωστόσο πρόσθεσε και προσωπικά χαρακτηριστικά στους πίνακες του. Σύμφωνα με τον ίδιο, ήθελε να μετατρέψει τον ιμπρεσιονισμό «σε κάτι στέρεο που διαρκεί όσο και η τέχνη που εκτίθεται στα μουσεία».
Η μεγαλύτερη συνεισφορά του στον ιμπρεσιονισμό θεωρείται η πρόσθεση καθαρών γεωμετρικών στοιχείων που αργότερα επηρέασαν και το κίνημα του κυβισμού.
Πηγή : ALT.GR
Διαβάζοντας τον Ματίς
Πέμπτη, 16/10/2025 10:10
Η γλώσσα ενός μεγάλου ζωγράφου κρύβει πολύτιμη «φλυαρία»
Η ζωγραφική και το μυθιστόρημα θεωρούνται οι γονείς της εσχάτης των τεχνών, του κινηματογράφου. Οι κινηματογραφιστές αξιοποίησαν την αφηγηματική των ζωγράφων, ανακαλύπτοντας σ’ ένα και μόνο ζωγραφισμένο στιγμιότυπο μια ολόκληρη ιστορία που οι μυθιστοριογράφοι χρειάζονται συνήθως περισσότερες από διακόσιες ή τρακόσιες σελίδες για να αφηγηθούν.
Η περίπτωση του Ανρί Ματίς είναι άκρως ενδεικτική. Οι επιλογές του ζωγράφου όσον αφορά τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στους πίνακές του υποδηλώνουν μια διακριτικά εκφρασμένη εξέγερση απέναντι στην Ιστορία αλλά και στα κοινωνικά στερεότυπα. Ο Ματίς συχνά δανείζεται τολμηρά πρότυπα, διατηρώντας σε περίοπτη θέση τις εκδοχές της οδαλίσκης. Θίγει έτσι ζητήματα που αφορούν τη θέση της γυναίκας, το ρόλο της ως σκεύος ηδονής, αλλά και την συμβολή της σε μια έστω φαινομενική ισορροπία σε κοινωνίες γεμάτες ρήγματα και ανισότητες.
Ο Ματίς ζωγραφίζει σε ένα περιβάλλον που θυμίζει «Χίλιες και μία νύχτες» δημιουργώντας με το χρωματικό δυναμισμό και τις άπειρες λεπτομέρειες της προοπτικής ένα περίπλοκο δίχτυ αναφορών στις ανθρώπινες κοινωνίες, στις προκαταλήψεις των ανθρώπων, στα ήθη και τις συνήθειες που συνθέτουν την κοινότοπη καθημερινότητά τους – καθημερινά, ωστόσο, που οι μεγάλοι ζωγράφοι σαν τον Ματίς μπορούν να την προβάλλουν με τη μοναδική μαγεία του ταλέντου τους.
Διαβάστε το «ΦΩΣ» καθημερινά στον υπολογιστή σας
Ακολουθήστε το ΦΩΣ στο Facebook και στο Instagram
Πηγή : fosonline.gr
Αν ο Σεζάν χρειάστηκε εκατό χρόνια…
Πέμπτη, 25/09/2025 11:41
Αν η καθολική αναγνώριση για τον Σεζάν ήρθε ύστερα από 100 χρόνια, σημαίνει πως υπάρχει πάντα ελπίδα για τη μεγάλη τέχνη
Ο καλλιτέχνης για τον οποίο ο Πικάσο είχε πει: «Είναι ο ένας και μοναδικός δάσκαλός μου», ο Πολ Σεζάν, χρειάστηκε 100 χρόνια για να λάβει το χρίσμα της αναγνώρισης από τους συμπατριώτες του. Η μεγάλη αναδρομική έκθεση στο Παρίσι το 1995 ήρθε απλά να επιβεβαιώσει το κοινό μυστικό στους εικαστικούς κύκλους του 20ου αιώνα, ότι δηλαδή πατέρας της μοντέρνας τέχνης ήταν αυτός ο μονήρης και εκκεντρικός ζωγράφος που επηρέασε όσο κανείς άλλος το πέρασμα στον κυβισμό, στον σουρεαλισμό και στην αφηρημένη τέχνη.
Ο Σεζάν, πνευματικό τέκνο του Καμίλ Πισαρό, έζησε τη ζωή του μακριά από το Παρίσι, το κέντρο του κόσμου, απομονωμένος τον περισσότερο καιρό στην Προβηγκία, όπου αναμετρήθηκε με το φως του Νότου και την Μεσογειακή απλότητα. Η γεωμετρική θέαση του κόσμου, με την χειραγώγηση των χρωμάτων και της εικαστικής φιοριριτούρας τον έθεσε απέναντι από τον φανφαρονισμό της ζωγραφικής του Βαν Γκογκ.
Η υστεροφημία του Σεζάν, ο οποίος επηρέασε τον Πικάσο και τον Ματίς όσο κανείς άλλος, εκτοξεύθηκε μόλις στο τέλος του 20ου αιώνα, ενός αιώνα που ο ίδιος όρισε εικαστικά. Η μεγάλη τέχνη απαιτεί υπομονή και η ελπίδα ποτέ δεν χάνεται.
Το μυθιστόρημα της ζωγραφικής που δεν είχαμε καταλάβει
Τρίτη, 24/12/2024 10:17
Η αφήγηση είναι απαράβατος κανόνας ακόμα και στη ζωγραφική
Το ξέρουμε πια πως οι πίνακες της ζωγραφικής δεν αποτυπώνουν μία εικόνα, ακόμα κι αν δίνουν αυτή την εντύπωση. Τα μεγάλα έργα της αναποραστατικής τέχνης από την «Νυχτερινή περίπολο» του Ρέμπραντ και το «Las meninas του Βελάσκεθ μέχρι τις «Λουόμενες» του Σεζάν και τις «Δεσποινίδες της Αβινιόν» του Πικάσο είναι στην ουσία ένα κολλάζ εικόνων, η αναπαράσταση μιας σύνθετης πραγματικότητας ειδωμένης από πολλές γωνίες. Είναι δηλαδή ένα εικσαστικό μυθιστόρημα, μια σύνθετη αφήγηση με περισσότερους από ένα πρωταγωνιστές, με διάφορα επεισόδια, με μια πολυπρισματική θέαση του πραγματικού κόσμου. Οι εκφράσεις των προσώπων, οι στάσεις και το εκτόπισμα των σωμάτων, οι λεπτομέρειες του περιβάλλοντος χώρου, αποδίδουν μια δυναμική υπόσταση σε ένα πίνακα, οι μορφές του οποίου αλλάζουν στα μάτια του θεατή μέσα από τις αλληλεπιδράσεις και την ψυχολογία της στιγμής.
Η διαπίστωση αυτή επιβεβαιώνει το αξίωμα πως δεν υπάρχει τίποτε σε αυτή τη ζωή που να ξεφεύγει από τον νόμο της αφήγησης. Για να δώσεις σάρκα και οστά σε κάτι θα πρέπει να το αφηγηθείς. Ο τρόπος που θα επιλέξεις να το κάνεις, με λέξεις, με σχήματα, με όγκους, με χρώματα, με νότες, εναπόκειται σ’ εσένα. Η μεγάλη ζωγραφική έχει να επιδείξει το δικό της μυθιστόρημα κι εμείς που το διαβάζουμε ξανά και ξανά είναι σαν να φυλλομετρούμε ένα βιβλίο που αλλάζει μέσα στα χρόνια, γιατί αλλάζουν οι εποχές και οι άνθρωποι που τις κατοικούν.
Διαβάστε το «ΦΩΣ» καθημερινά στον υπολογιστή σας
Πηγή : fosonline.gr
Η μεγαλύτερη συνεισφορά του στον ιμπρεσιονισμό θεωρείται η πρόσθεση καθαρών γεωμετρικών στοιχείων που αργότερα επηρέασαν και το κίνημα του κυβισμού.