ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ

31 – 7 – 1886

Πεθαίνει ο Ούγγρος συνθέτης της κλασσικής μουσικής Φραντς Λιστ (Franz ή Ferenc Liszt).

Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους πιανίστες – συνθέτες όλων των εποχών και σίγουρα από τις κορυφαίες φιγούρες του Ρομαντισμού.

Δεξιοτέχνης πιανίστας καθιέρωσε το ρεσιτάλ πιάνου, δίνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στον ερμηνευτή και συμβάλλοντας δραστικά στην εξέλιξη του οργάνου.

Παράλληλα, ως ανανεωτής και πολυγραφότατος ρομαντικός συνθέτης και μαέστρος, υποστήριξε τα καινούρια ρεύματα και τους νέους συνθέτες, ενώ δεν έλειψαν οι φορές που βρέθηκε αντιμέτωπος με τους εκπροσώπους του ρομαντικού κλασικισμού.

31 – 7 – 2017

Πεθαίνει η Γαλλίδα ηθοποιός, σκηνοθέτρια και σεναριογράφος, Ζαν Μορό (Jeanne Moreau).

Γεννήθηκε στο Παρίσι από Γάλλο πατέρα και Αγγλίδα μητέρα. Ξεκίνησε την καριέρα της το 1947 στο θέατρο, ως βασικό στέλεχος της «Κομεντί Φρανσέζ», την περίοδο 1947 – 1951, στη συνέχεια συνεργάστηκε με το «Theatre National Populaire» και αργότερα έκανε προσωπικούς θιάσους.

Στις μεγάλες θεατρικές επιτυχίες της συγκαταλέγονται ο ρόλος της Βέρα στο έργο του Ιβάν Τουργκένιεφ «Ένας μήνας στην εξοχή» (1947, σε ηλικία μόλις 19 ετών), ο ρόλος της Ελίζα Ντούλιτλ στο έργο του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω «Πυγμαλίων» (1954), ο ρόλος της Μάγκι στο έργο του Τένεσι Γουίλιαμς «Η λυσσασμένη γάτα» (1957), ο ρόλος της Λούλου στο έργο του Φρανκ Βέντεκιντ «Λούλου» (1976). Για το ρόλο της Τσερλίν στο έργο του Χέρμαν Μπροχ «Η διήγηση της υπηρέτριας Τσερλίν» (1986 – 1988) τιμήθηκε με βραβείο «Μολιέρ» Α’ γυναικείου ρόλου το 1988.

Στον κινηματογράφο πρωτοεμφανίστηκε το 1949 στην ταινία «Dernier amour». Συνεργάστηκε με σκηνοθέτες όπως ο Φρανσουά Τριφό, ο Λουί Μαλ, ο Ζαν Λικ Γκοντάρ και ο Ζαν Ρενουάρ. Πρωταγωνίστησε σε πολύ σημαντικές δημιουργίες του γαλλικού σινεμά, όπως οι ταινίες του Τριφό «Ζυλ και Τζιμ», «Η νύφη φορούσε μαύρα», στις ταινίες του Μαλ «Ασανσέρ για δολοφόνους», «Οι εραστές» και «Βίβα Μαρία». Στην ταινία του Ροζέ Βαντίμ «Επικίνδυνες σχέσεις» (1959, στο ρόλο της σατανικής Ζιλιέτ Ντε Μερτέιγ) κ.ά.

Εκτός από ταινίες Γάλλων σκηνοθετών, η Μορό πρωταγωνίστησε σε έργα του Λουίς Μπουνιουέλ («Το ημερολόγιο μιας καμαριέρας», 1964, στο ρόλο της Σελεστίν), του Μικελάντζελο Αντονιόνι («Η νύχτα», 1961, στο ρόλο της Λίντια), του Όρσον Γουέλς («Η δίκη», 1962, «Οι καμπάνες του μεσονυκτίου», 1966, «Αθάνατη ιστορία», 1968), του Φασμπίντερ («Ο καβγατζής», 1982), του Θόδωρου Αγγελόπουλου («Το μετέωρο βήμα του πελαργού», 1991), του Τόνι Ρίτσαρντσον («Φλογισμένη σάρκα», 1966, «Ο ναύτης του Γιβραλτάρ», 1967), του Πίτερ Μπρουκ («Μοντεράτο καντάμπιλε», 1960), του Ηλία Καζάν («Ο τελευταίος των μεγιστάνων», 1976) κ.ά.

30 – 7 – 2007

Πεθαίνει ο πολυβραβευμένος Ιταλός σεναριογράφος και σκηνοθέτης Μικελάντζελο Αντονιόνι (Michelangelo Antonioni).

Συγκαταλέγεται στους πρωτοπόρους του σύγχρονου κινηματογράφου και στη γενιά των κινηματογραφιστών που χρησιμοποίησαν την κάμερα ως «ανατομικό νυστέρι» στο «σώμα» – ή μήπως «πτώμα»; – των παρακμασμένων αξιών της αστικής τάξης, αναδεικνύοντας τα αδιέξοδα και τις αντιφάσεις της.

Ο Αντονιόνι γεννήθηκε στις 29 Σεπτέμβρη 1912 στη Φεράρα Εμίλια Ρομάνα. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια και ξεκίνησε το 1940 σπουδές κινηματογράφου στη Ρώμη, στο Centro Sperimentale Di Cinematografia, της Τσινετσιτά. Εκεί συνάντησε καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργάστηκε αργότερα, όπως ο Ρομπέρτο Ροσελίνι.

Όπως και ο Μπέργκμαν, ο Αντονιόνι ξεκίνησε με τη συγγραφή σεναρίων, αλλά ασχολήθηκε επιπλέον και με την κριτική κινηματογράφου. Κινηματογραφικά ξεκίνησε γυρίζοντας ντοκιμαντέρ και από το 1950 μεγάλου μήκους ταινίες, με πρώτη «Το χρονικό ενός έρωτα», με την οποία, όπως σημειώνει ο Γ. Μπακογιαννόπουλος, απομακρύνεται από την κυρίαρχη, τότε, στην Ιταλία, αισθητική τάση του νεορεαλισμού και ασχολείται με την ψυχανάλυση των μεγαλοαστών του Μιλάνου, με «πρόσχημα» ένα αστυνομικό δράμα. Ουσιαστικά ο Αντονιόνι, μαζί με τον Φελίνι, οδήγησε τον ιταλικό κινηματογράφο στο επόμενο από τον κοινωνικό νεορεαλισμό αισθητικό στάδιο.

Ο λυρισμός και η προσωπική κινηματογραφική αισθητική του θα εμφανιστούν ολοκληρωμένα με την ταινία «Κραυγή» (1957) και πολύ σύντομα θα καθιερωθεί στην παγκόσμια κινηματογραφική πρωτοπορία της εποχής με την τριλογία: «Η περιπέτεια» (1960), «Η νύχτα» (1961) και «Η έκλειψη» (1962). Μεταξύ των 20 ταινιών του σε 60 χρόνια δημιουργικής πορείας ξεχωρίζουν πολλές που άφησαν, επίσης, το σημάδι τους στην ιστορία του κινηματογράφου, όπως «Blow Up», «Επάγγελμα Ρεπόρτερ», «Ζαμπρίσκι Πόιντ» κ.ά.

Το 1985 λόγω εγκεφαλικού έμεινε μερικώς παράλυτος και χωρίς ομιλία. Συμπτωματικά, αυτό συνέβη δύο χρόνια πριν την απόφαση του Μπέργκμαν να μην ξαναγυρίσει ταινίες. Επίσης, συμπτωματικά και οι δύο δημιουργοί επανήλθαν στο σινεμά περίπου την ίδια περίοδο, ο Μπέργκμαν το 2003 με το «Σάραμπαντ» και ο Αντονιόνι, με τη γλώσσα των νευμάτων και τη βοήθεια του Βιμ Βέντερς, γύρισε το 1996 το «Πέρα από τα σύννεφα» και με την αυγή του 21ου αιώνα σχεδίαζε ντοκιμαντέρ για τον κορυφαίο της ιταλικής Αναγέννησης Μιχαήλ Αγγελο. Στις βραβεύσεις του συγκαταλέγονται «Χρυσός Λέοντας» του Φεστιβάλ Βενετίας για την «Κόκκινη Έρημο» (1964), «Χρυσός Φοίνικας» του Φεστιβάλ Κανών για το «Μπλόου Απ» (1967), Ειδικό Βραβείο του Φεστιβάλ Κανών για την «Ταυτότητα μιας γυναίκας» (1982), «Όσκαρ» για το σύνολο της κινηματογραφικής του δημιουργίας (1995), «Χρυσός Λέων» του Φεστιβάλ Βενετίας (1997).

30 – 7 – 2007

Πεθαίνει ο Σουηδός σκηνοθέτης του θεάτρου και του κινηματογράφου Ινγκμαρ Μπέργκμαν (Ernst Ingmar Bergman‎). Ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα του παγκόσμιου κινηματογράφου του 20ού αιώνα.

«Το να κάνω ταινίες είναι για μένα ένστικτο, μια ανάγκη, όπως η πείνα, η δίψα, ο έρωτας», έλεγε, αν και, μετά την αυτοβιογραφική ταινία «Φάνι και Αλέξανδρος» (1983) και παρά τα τέσσερα «Όσκαρ» που αυτή απέσπασε, δήλωσε ότι εγκαταλείπει τον κινηματογράφο. «Υπόσχεση» που κράτησε, με μια «παρένθεση» το 2003, οπότε γυρίζει το «Saraband», για τη σουηδική τηλεόραση, ως «ελεύθερη συνέχεια» της μίνι σειράς «Σκηνές από ένα γάμο» (1973). Ωστόσο, συνέχιζε να συμμετέχει στη συγγραφή κινηματογραφικών σεναρίων άλλων σκηνοθετών, να γυρίζει ταινίες για την τηλεόραση και να σκηνοθετεί στην άλλη μεγάλη του αγάπη, το θέατρο.

Τα παιδικά του χρόνια – «οδυνηρά και περιπλεγμένα» τα χαρακτήριζε – «σφραγίζονται» από την αυστηρή πειθαρχία του λουθηρανού πάστορα πατέρα του. Ξεκίνησε να σκηνοθετεί φοιτητικές θεατρικές παραστάσεις, σπουδάζοντας Φιλολογία και Καλές Τέχνες στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης. Ανέβασε στα σημαντικότερα θέατρα της Σουηδίας έργα μεγάλων θεατρικών συγγραφέων (Στρίντμπεργκ, Σαίξπηρ, Πιραντέλο, Καμύ, Ουίλιαμς, Ανούιγ, Μπρεχτ, Τσέχοφ, και δικά του).

Επηρεασμένος από τον υπαρξισμό και την ψυχανάλυση, επικεντρώθηκε περισσότερο στο άτομο και όχι στην κοινωνία ή στην ιστορία, αλλά έθεσε ηθικά και φιλοσοφικά προβλήματα, με φόντο την κρίση και παρακμή της αστικής κοινωνίας.

Η πρώτη του ταινία, «Κρίση», γυρίστηκε το 1945. Το 1955 γίνεται γνωστός στην Ευρώπη με την ταινία «Χαμόγελα καλοκαιρινής νύχτας». Η ταινία που τον καταξίωσε ως δημιουργό παγκόσμιας κλίμακας είναι «Η έβδομη σφραγίδα» (1957). Ακολουθούν αριστουργηματικές ταινίες: «Άγριες φράουλες», «Περσόνα», «Κραυγές και ψίθυροι» και δεκάδες άλλες. Το 1976 γύρισε στη Γερμανία «Το αυγό του φιδιού», μια ταινία για την άνοδο του ναζισμού.

Μετά το θάνατο της τελευταίας του συζύγου, Ινγκριντ (1995), έμενε μόνος στο νησί Φουρέ στη Βαλτική, που χρησίμευσε ως ντεκόρ πολλών ταινιών του. Παντρεύτηκε πέντε φορές και απέκτησε εννέα παιδιά. Τιμήθηκε με πολλές διεθνείς διακρίσεις, ενώ το 1978 το Σουηδικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου θεσμοθέτησε βραβείο στο όνομά του.

Ο δημιουργός, που από τη 10ετία του ’50 «έστρωσε» το «έδαφος» στο σύγχρονο κινηματογράφο και έκανε σκηνοθέτες όπως ο Γκοντάρ να «υποκλιθούν» στην ιδιοφυΐα του, δήλωνε πριν λίγα χρόνια, αποκαλύπτοντας τη σεμνότητα των μεγάλων δημιουργών: «Ύστερα από 60 χρόνια στον κινηματογράφο δεν μπορώ να εγκαταλείψω τον τρόπο με τον οποίο έχω μάθει να εργάζομαι. Μπορώ όμως να τον βελτιώσω»..!

Πηγή : ALT.GR

29 – 7 – 1856

Πεθαίνει ο Γερμανός συνθέτης, από τους κορυφαίους της εποχής του Ρομαντισμού Ρόμπερτ Σούμαν (Robert Schumann).

Για μερικούς μήνες σπούδασε πιάνο με τον διάσημο δάσκαλο, Friedrich Wieck.  Ένα ατύχημα σε ένα από τα δάχτυλα του δεξιού του χεριού έβαλε τέλος στις ελπίδες του για καριέρα ως βιρτουόζος. Έριξε βάρος στη σύνθεση. Την περίοδο αυτή συνθέτει τα Papillons and Carnaval (1833–35), Études (1834–37). Όταν ο δάσκαλός του αρνήθηκε να επιτρέψει στην κόρη του να έχει σχέση με τον Σούμαν έγραψε το Fantasy. Το 1840, ο Σούμαν παντρεύτηκε την Clara Wieck μετά από δικαστική διαμάχη με τον πατέρα της. Η επόμενη περίοδος θεωρείται η πιο ώριμη του συνθέτη.

Παράγοντας μια σειρά από ευφάνταστα έργα για πιάνο: μεταξύ αυτών είναι το Davidsbündlertänze (1837), Phantasiestücke (1837), Kinderszenen (1838), Kreisleriana (1838), Arabeske (1838), Humoreske (1838), Novelletten (1838) και Faschingsschwank aus Wien (1840).

Το 1840 ο Σούμαν επιστρέφει σε ένα πεδίο που είχε παραμελήσει για σχεδόν 12 χρόνια, αυτό του σόλο τραγουδιού. Σε διάστημα 11 μηνών (Φεβρουάριος-Δεκέμβριος 1840) συνθέτει σχεδόν όλα τα τραγούδια με τα οποία απέκτησε μεγάλο μέρος της φήμης του: οι κύκλοι Myrthen (Myrtles), οι δύο Liederkreise (Song-Cycles) σε κείμενα των Heinrich Heine και Joseph Eichendorff, Dichterliebe (Poet’s Love) και Frauenliebe und Leben (Woman’s Love and Life) κ.α.

Η γυναίκα του Κλάρα, που ήταν μεγάλο ταλέντο στο πιάνο, τον πίεζε να προσπαθήσει και με την ενορχήστρωση. Συνθέτει τη Συμφωνική Νο. 1, η οποία εκτελέστηκε αμέσως από τον συνθέτη Felix Mendelssohn στη Λειψία,  Overture, Scherzo και Finale, το Phantasie για πιάνο και ορχήστρα κ.α.

Το 1842 έγραψε διάφορα έργα δωματίου, εκ των οποίων ξεχωρίζει το Κουίντετο για πιάνο. Το έτος 1843 συνθέτει ένα από τα μεγαλύτερα έργα του  το Das Paradies und die Peri.

Το φθινόπωρο του 1844 υπέστη νευρικό κλονισμό. Η υγεία του αποκαταστάθηκε σταδιακά έως το 1850. Το 1845 έγραψε τη μουσική στο δράμα του Λόρδου Μπάιρον, «Μάνφρεντ».

Η προσπάθειά του από τη θέση του μαέστρου ήταν ανεπιτυχής.

Το νευρικό σύνταγμα του Σούμαν δεν ήταν ποτέ δυνατό. Είχε σκεφτεί να αυτοκτονήσει τουλάχιστον τρεις φορές τη δεκαετία του 1830. Από τα μέσα του 1840 υπέστη περιοδικές κρίσεις σοβαρής κατάθλιψης και νευρικής εξάντλησης. Από τα τέλη του 1840, οι μουσικές του δυνατότητες εξαντλούνταν, παρά τις κάποιες εκλάμψεις. Τον Φλεβάρη του 1854 προσπάθησε να αυτοκτονήσει. Κλείστηκε σε ψυχιατρικό άσυλο μέχρι το θάνατό του το 1856.

29 – 7 – 1890

Πεθαίνει ο Ολλανδός ζωγράφος Βίνσεντ βαν Γκογκ (Vincent Willem van Gogh), πρωτοπόρος της σύγχρονης ζωγραφικής.

Μέχρι να ασχοληθεί με τη ζωγραφική, ασχολήθηκε με το εμπόριο ειδών τέχνης, έκανε τον ιεροκήρυκα και το βιβλιοπώλη. Το 1880 άρχισε να σπουδάζει ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών των Βρυξελλών.

Στην ουσία όμως, ήταν αυτοδίδακτος. Δημιουργεί ατέλειωτη σειρά από μελέτες και πίνακες φιλοτεχνημένους σε σκοτεινούς τόνους και διαποτισμένους από ολόθερμη συμπόνια προς τον άνθρωπο του μόχθου.

Ο Βαν Γκογκ , όπως και πολλοί άλλοι καλλιτέχνες του 19ου αιώνα, εμπνεόταν από τις εμπειρίες που του πρόσφεραν η φτώχεια και η κοινωνική αδικία, καθώς και από τη συμπάθειά του για το συνάνθρωπο.

Η εντατική δουλιά στα τελευταία χρόνια της ζωής του επιδείνωσε τις κρίσεις της ψυχικής του αρρώστιας και τον έφερε σε τραγική σύγκρουση με τον Γκογκέν, που βρισκόταν και αυτός τότε στην Αρλ.

Ο Βαν Γκογκ μπαίνει πρώτα στο νοσοκομείο στην Αρλ, μετά στο Σεν Ρεμί και τελευταία στο Οβερ σιρ Ουάζ (1890), όπου αυτοπυροβολήθηκε στη διάρκεια ενός περιπάτου. Τρεις μέρες μετά πέθανε.

Σχεδόν άσημος στη διάρκεια της ζωής του, ο Βαν Γκογκ κέρδισε την αναγνώριση μετά το θάνατό του. Όσο ζούσε, πουλήθηκε ένας και μοναδικός πίνακάς του σε ανοιχτή αγορά στις Βρυξέλλες, ενώ τις τελευταίες δεκαετίες οι πίνακές του είναι από τους πιο ακριβοπληρωμένους της αγοράς.

Στα εννέα περίπου χρόνια δουλιάς, έδωσε γύρω στους 600 πίνακες και περισσότερα από 800 σχέδια και ακουαρέλες. Έργα του: «Στην εκκλησία», «Πατατοφάγοι», «Παπούτσια», «Το δέντρο», «Μουλέν ντε λα Γκαλέτ», «Εστιατόριο», «Αυτοπροσωπογραφίες», «Εξωτερικό καφενείου το βράδυ», «Το δωμάτιο του καλλιτέχνη με το κρεβάτι του», «Εναστρη νύχτα», «Σιταροχώραφο με κοράκια», «Κυπαρίσσια», «Προσωπογραφία του γιατρού Γκασέ» και πολλές αυτοπροσωπογραφίες.

29 – 7 – 1919

Γεννιέται ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης.

Ήταν δισέγγονος του Υδραίου ναυάρχου, καπετάνιου στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821, Γιώργη Σαχτούρη.

Το 1937, εισήχθη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά το 1940 τα εγκατέλειψε, και λόγω του πολέμου, και για να αφοσιωθεί στην ποίηση. Στα χρόνια της φασιστικής κατοχής, εντάχθηκε στο ΕΑΜ Λογοτεχνών. Το Μάη του 1944, έκανε την πρώτη επίσημη ποιητική του εμφάνιση από το περιοδικό «Τα Νέα Γράμματα». Συνεργάστηκε με τα περιοδικά «Τα Νέα Γράμματα», «Τα Νέα Ελληνικά» και «Νέα Εστία». Παράλληλα με την ποίηση μετέφρασε Μπρεχτ. Τιμήθηκε με τρία κρατικά βραβεία. Το 1956 τιμήθηκε με το Α` Βραβείο «Νέοι Ευρωπαίοι Ποιητές» της ιταλικής ραδιοτηλεόρασης για τη συλλογή του «Όταν σας μιλώ». Το 1962 με το Β` Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή «Τα Στίγματα». Το 1987 με το Α` Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τα «Εκτοπλάσματα».

Έργα του, μεταξύ άλλων, είναι: «Η μουσική των νησιών μου» (ιδιωτική έκδοση, 1941). «Η λατρεία», «Natura», «Η συννεφιά», «Η πολυθρόνα», «Ξυλογραφία σε πλάγιο ξύλο», «Χριστούγεννα ’43» (έξι ποιήματα που δημοσιεύτηκαν στα «Νέα Γράμματα», τεύχος 3, Μάιος 1944). «Οι λησμονημένοι» (1945). «Η ηρωίδα», «Η πληγωμένη», «Ο θάνατος», «Η μάχη» (δημοσιεύτηκαν στο «Μικρό Τετράδιο», 1947). «Παραλογαίς» (ιδιωτική έκδοση, 1948). «Με το πρόσωπο στον τοίχο» (ιδιωτική έκδοση, 1952). «Όταν σας μιλώ» (1956, Α` Βραβείο της ιταλικής ραδιοτηλεόρασης). «Μίμνερπος»(1985). «Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο» (ιδιωτική έκδοση, 1958). «Ο περίπατος», (με εξώφυλλο του Αλέκου Φασιανού, ιδιωτική έκδοση, 1960). «Τα στίγματα» (1962, Β` Κρατικό Βραβείο Ποίησης). «Σφραγίδα ή η όγδοη σελήνη» (ιδιωτική έκδοση, 1964). «Το σκεύος», «Κείμενα» (1971). «Ποιήματα (1945-1971)» (συγκεντρωτική έκδοση,1977). Η εταιρία «Λύρα» ηχογραφεί στη σειρά «Διόνυσος» ένα δίσκο με απαγγελία 43 ποιημάτων από τον ποιητή, σε επιμέλεια του ποιητή Μάνου Ελευθερίου. «Χρωμοτραύματα» (1980). «Εκτοπλάσματα» (1989, Α` Κρατικό Βραβείο Ποίησης). «Καταβύθιση» (1990). «Ποιήματα (1941-1972)» (συγκεντρωτική έκδοση, 1991). «Έκτοτε» (1996). «Φωνή από την άλλη ακρογιαλιά» (1997). «Ανάποδα γυρίσαν τα ρολόγια» (1998, η τελευταία, προφητική για το τέλος της ζωής του, ποιητική συλλογή του). Πολλά έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.

Ο Σαχτούρης εντάσσεται στους μεγάλους ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Ανήκει σε εκείνους από αυτή τη γενιά, που με πολλά τραύματα και διώξεις «ανταμείφθηκαν» για τα οράματα και τον ΕΑΜικό απελευθερωτικό αγώνα.

Πηγή : ALT.GR

28 – 7 – 1741

Πεθαίνει ο Ιταλός συνθέτης και δεξιοτέχνης του βιολιού της εποχής του ιταλικού μπαρόκ Αντόνιο Βιβάλντι.

Έγραψε σόλο κονσέρτα για ένα ή περισσότερα βιολιά, φλάουτο, όμποε, φαγκότο, επίσης σονάτες, καντάτες και όπερες.

Ο Αντόνιο Βιβάλντι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του μουσικού είδους του ατομικού κονσέρτου. Ενός είδους, που έδινε τη δυνατότητα να αναγνωριστεί η δεξιοτεχνία στην ερμηνεία των μουσικών

Το γνωστότερο έργο του είναι, φυσικά, οι «Τέσσερις Εποχές». Ένα έργο αξεπέραστο, όσον αφορά, τόσο στη φόρμα, όσο και στο περιεχόμενό του. Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι με τις «Τέσσερις Εποχές» ο Βιβάλντι άνοιξε μια νέα σελίδα στη μουσική, ένα νέο δρόμο απ’ τον οποίο πέρασαν όλοι οι κατοπινοί του κλασικοί συνθέτες.

Δεν είναι τυχαίο ότι θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους, αν όχι ο σημαντικότερος, εκπρόσωπος της λεγόμενης προκλασικής μουσικής.

1919

Γεννιέται ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης.

Ήταν δισέγγονος του Υδραίου ναυάρχου, καπετάνιου στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821, Γιώργη Σαχτούρη.

Το 1937, εισήχθη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά το 1940 τα εγκατέλειψε, και λόγω του πολέμου, και για να αφοσιωθεί στην ποίηση. Στα χρόνια της φασιστικής κατοχής, εντάχθηκε στο ΕΑΜ Λογοτεχνών. Το Μάη του 1944, έκανε την πρώτη επίσημη ποιητική του εμφάνιση από το περιοδικό «Τα Νέα Γράμματα». Συνεργάστηκε με τα περιοδικά «Τα Νέα Γράμματα», «Τα Νέα Ελληνικά» και «Νέα Εστία». Παράλληλα με την ποίηση μετέφρασε Μπρεχτ. Τιμήθηκε με τρία κρατικά βραβεία. Το 1956 τιμήθηκε με το Α` Βραβείο «Νέοι Ευρωπαίοι Ποιητές» της ιταλικής ραδιοτηλεόρασης για τη συλλογή του «Όταν σας μιλώ». Το 1962 με το Β` Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή «Τα Στίγματα». Το 1987 με το Α` Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τα «Εκτοπλάσματα».

Έργα του, μεταξύ άλλων, είναι: «Η μουσική των νησιών μου» (ιδιωτική έκδοση, 1941). «Η λατρεία», «Natura», «Η συννεφιά», «Η πολυθρόνα», «Ξυλογραφία σε πλάγιο ξύλο», «Χριστούγεννα ’43» (έξι ποιήματα που δημοσιεύτηκαν στα «Νέα Γράμματα», τεύχος 3, Μάιος 1944). «Οι λησμονημένοι» (1945). «Η ηρωίδα», «Η πληγωμένη», «Ο θάνατος», «Η μάχη» (δημοσιεύτηκαν στο «Μικρό Τετράδιο», 1947). «Παραλογαίς» (ιδιωτική έκδοση, 1948). «Με το πρόσωπο στον τοίχο» (ιδιωτική έκδοση, 1952). «Όταν σας μιλώ» (1956, Α` Βραβείο της ιταλικής ραδιοτηλεόρασης). «Μίμνερπος»(1985). «Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο» (ιδιωτική έκδοση, 1958). «Ο περίπατος», (με εξώφυλλο του Αλέκου Φασιανού, ιδιωτική έκδοση, 1960). «Τα στίγματα» (1962, Β` Κρατικό Βραβείο Ποίησης). «Σφραγίδα ή η όγδοη σελήνη» (ιδιωτική έκδοση, 1964). «Το σκεύος», «Κείμενα» (1971). «Ποιήματα (1945-1971)» (συγκεντρωτική έκδοση,1977). Η εταιρία «Λύρα» ηχογραφεί στη σειρά «Διόνυσος» ένα δίσκο με απαγγελία 43 ποιημάτων από τον ποιητή, σε επιμέλεια του ποιητή Μάνου Ελευθερίου. «Χρωμοτραύματα» (1980). «Εκτοπλάσματα» (1989, Α` Κρατικό Βραβείο Ποίησης). «Καταβύθιση» (1990). «Ποιήματα (1941-1972)» (συγκεντρωτική έκδοση, 1991). «Έκτοτε» (1996). «Φωνή από την άλλη ακρογιαλιά» (1997). «Ανάποδα γυρίσαν τα ρολόγια» (1998, η τελευταία, προφητική για το τέλος της ζωής του, ποιητική συλλογή του). Πολλά έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.

Ο Σαχτούρης εντάσσεται στους μεγάλους ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Ανήκει σε εκείνους από αυτή τη γενιά, που με πολλά τραύματα και διώξεις «ανταμείφθηκαν» για τα οράματα και τον ΕΑΜικό απελευθερωτικό αγώνα.

28 – 7 – 1750

Πεθαίνει ο Γερμανός συνθέτης Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (Johann Sebastian Bach).

Ο Μπαχ , ήταν συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας, μουσικοπαιδαγωγός και εκτελεστής (οργανίστας, κλειδοκυμβαλίστας, βιολιστής και βιολονίστας) της περιόδου Μπαρόκ.

Αναμφισβήτητα ο μεγαλύτερος συνθέτης αυτής της περιόδου, καθώς και ένας από τους σπουδαιότερους στην ιστορία της έντεχνης Δυτικής μουσικής.

Τα περισσότερα από 1.000 έργα του που έχουν διασωθεί ως τις μέρες μας, ενσωματώνουν όλα τα χαρακτηριστικά του στυλ Μπαρόκ, το οποίο και απογειώνουν στην τελειότητα. Παρόλο που δεν εισάγει κάποια νέα μουσική φόρμα, εμπλουτίζει το γερμανικό μουσικό στυλ της εποχής με μια δυνατή και εντυπωσιακή αντιστικτική τεχνική, έναν φαινομενικά αβίαστο έλεγχο της αρμονικής και μοτιβικής οργάνωσης, και την προσαρμογή ρυθμών και ύφους από άλλες χώρες, ιδιαίτερα από την Ιταλία και τη Γαλλία. Η μουσική του χαρακτηρίζεται από τεχνική αρτιότητα, αρτιστικό υπόβαθρο και, κυρίως, υψηλή πνευματικότητα.

Τα έργα του καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα τόσο της οργανικής (έργα για τσέμπαλο, εκκλησιαστικό όργανο, κοντσέρτα), όσο και της φωνητικής μουσικής (ορατόρια, λειτουργίες, πάθη, καντάτες, κ.α.). Ως χαρακτηριστικά έργα του Μπαχ μπορούν να αναφερθούν: η Τοκάτα και Φούγκα σε Ρε Ελάσσονα, η Λειτουργία σε σι ελάσσονα, τα Κατά Ματθαίον Πάθη, τα Βρανδεμβούργια Κοντσέρτα, το Καλοσυγκερασμένο Κλειδοκύμβαλο και η Τέχνη της Φούγκας.

28 – 7 – 1980

Η ΚΝίτισσα φοιτήτρια Σωτηρία Βασιλακοπούλου, δολοφονείται έξω από το εργοστάσιο της ΕΤΜΑ, την ώρα που μοίραζε προκηρύξεις καλώντας στον αγώνα ενάντια στην ανεργία, τις απολύσεις και την ακρίβεια. Στη 1.15 το μεσημέρι, συνεργεία της Αχτίδας των ΑΕΙ της ΚΟΑ του ΚΚΕ πηγαίνουν στους εργαζόμενους της ΕΤΜΑ για να μοιράσουν προκηρύξεις του ΚΚΕ, ενάντια στην ανεργία, στις απολύσεις και την ακρίβεια. Στον περίβολο της ΕΤΜΑ, υπάρχουν δύο περιπολικά (ΑΠ – 1432 και ΑΠ – 1072) με άντρες του ΚΕ Αστυνομικού Τμήματος (ΑΤ) και διοικητή τον Νίκο Χρηστάκο. Στις 2 αρχίζουν να βγαίνουν μεμονωμένοι εργάτες και να παίρνουν τις προκηρύξεις, παρά τις απειλές των αστυνομικών σε μέλη των συνεργείων. Οι υπόλοιποι εργάτες της βάρδιας μεταφέρονται με πούλμαν, από άλλη πύλη, προκειμένου να μη φτάσουν στα χέρια τους οι προκηρύξεις. Όμως, σε κάθε πύλη υπάρχουν συνεργεία.

Ο υπαστυνόμος Αλεξ. Γεωργατσώνας του ΚΕ ΑΤ δίνει εντολή να βγουν τα πούλμαν με ταχύτητα. Τα δύο από αυτά στρίβουν προς την Π. Ράλλη και το υπ’ αριθμόν ΥΜ 1633 πούλμαν, με οδηγό τον Μάριο Χαρίτο, καθώς στρίβει προς την Ιερά Οδό, χτυπάει την 21χρονη τριτοετή φοιτήτρια της Παντείου, Σωτηρία Βασιλακοπούλου , μέλος της ΚΝΕ. Ο οδηγός, παρά τις φωνές της ίδιας και των συντρόφων της, δε φρενάρει. Οι πίσω τροχοί περνούν πάνω από την Σ. Βασιλακοπούλου και την πολτοποιούν. Ο οδηγός ούτε τότε σταματάει. Εργάτες της ΕΤΜΑ καταγγέλλουν ότι είχε εντολή από την Αστυνομία και τη Διεύθυνση του εργοστασίου.

Οι διαμαρτυρίες των μελών των συνεργείων αναγκάζουν τον Αλ. Γεωργατσώνα να «καταδιώξει» το πούλμαν. Μαζί του, το καταδιώκουν και οι σύντροφοι της Σωτηρίας. Ο υπαστυνόμος, όταν πλησιάζει τον οδηγό, αντί να τον συλλάβει, του λέει: «Φύγε γρήγορα, αυτά συμβαίνουν»! (Αργότερα, δικαιολογείται ότι ήθελε να τον πάει στο Τμήμα). Τα μέλη των συνεργείων φτιάχνουν ανθρώπινο φράγμα, εμποδίζοντας το πούλμαν να φύγει.

Το ασθενοφόρο έρχεται μετά από 20 λεπτά και η Αστυνομία δε διακόπτει καν την κυκλοφορία.

Στις 3.15 φτάνει στο σημείο ο βουλευτής του ΚΚΕ Τ. Μαυροδόγλου και δικηγόροι της ΚΟΑ. Ο διοικητής και εν χορώ οι υφιστάμενοί του αξιωματικοί παρουσιάζουν την εν ψυχρώ δολοφονία ως «τροχαίο ατύχημα». Από την άλλη, οι γιατροί του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Πειραιά λένε: «Την Σωτηρία Βασιλακοπούλου την έφεραν νεκρή, με πολύ βαριά εγκεφαλική κάκωση. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου της είναι αδύνατο να αναγνωριστούν».

Το Συνδικάτο Κλωστοϋφαντουργών και η Εργοστασιακή Επιτροπή της ΕΤΜΑ αποφασίζουν, λίγη ώρα μετά το έγκλημα, την κήρυξη απεργίας, που ξεκινάει στις 10 το βράδυ. Η Αστυνομική Διεύθυνση Αθήνας απαγορεύει στους συνδικαλιστές να έρθουν σε επαφή με τους εργάτες, οι οποίοι δεν έχουν μάθει το τραγικό γεγονός μέχρι αργά, αφού ο χώρος του εργοστασίου είναι τεράστιος. Οι εργάτες της βραδινής βάρδιας που έχουν πληροφορηθεί το έγκλημα κατεβαίνουν με υψωμένες γροθιές από τα πούλμαν και ενώνονται με τους διαδηλωτές. Το ίδιο κάνει και η απογευματινή βάρδια, που μόλις έχει σχολάσει.

Χιλιάδες εργαζόμενοι και φοιτητές φτάνουν από νωρίς το απόγευμα στον τόπο του εγκλήματος, συγκροτώντας μαχητικές διαδηλώσεις. «Όχι στη νέα τρομοκρατία», «Όχι άλλο αίμα για την εργοδοσία», είναι τα συνθήματα που κυριαρχούν. Στο ίδιο σημείο βρίσκονται και ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, προκειμένου να «προστατευτούν οι εγκαταστάσεις της ΕΤΜΑ». Στις 9 το ίδιο βράδυ, δυνάμεις των ΜΑΤ χτυπούν ανελέητα τους συγκεντρωμένους, τραυματίζοντας σοβαρά τέσσερις κοπέλες. Επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης είναι ο κ. Μάτσικας.

Όλη τη νύχτα, παραμένουν εργαζόμενοι έξω από την ΕΤΜΑ. Στις 5 το πρωί, όταν φτάνει η πρωινή βάρδια, δίνεται, για άλλη μια φορά, με επιτυχία η μάχη της απεργίας. Η περιοχή γύρω από το εργοστάσιο αστυνομοκρατείται.

Ταυτόχρονα, καθόλη τη διάρκεια της μέρας, από τα μεγάφωνα του εργοστασίου ασκούνται πιέσεις στους εργαζόμενους: «Το εργοστάσιό σας (!) δεν απεργεί. Όσους σας παρασύρουν να τους αναφέρεται στη Διεύθυνση»… Όσοι δεν καταφέρνουν να κατέβουν από τα πούλμαν δείχνουν στην εργοδοσία ότι η τρομοκρατία δεν περνάει. Μέσα στην ΕΤΜΑ βρίσκονται γυναίκες κλαμένες. Σταματούν την παραγωγή, παρατάνε τις μηχανές. Οι 1.500 εργάτες και εργάτριες του εργοστασίου σηκώνουν κεφάλι.

Τις επόμενες μέρες, ο φιλοκυβερνητικός Τύπος και τα κρατικά ΜΜΕ καταγράφουν την είδηση της δολοφονίας, στο άθροισμα των 11 νεκρών στα τροχαία του Σαββατοκύριακου. Η «Καθημερινή» γράφει την επόμενη μέρα: «Σοβαρά επεισόδια απειλήθηκαν εξ αφορμής ενός θανατηφόρου τροχαίου», ενώ η «Βραδυνή» υποστηρίζει: «Το δυστύχημα αυτό προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν αι κομμουνισταί, χαρακτηρίζοντάς το ως… δολοφονία».

Λίγες μέρες αργότερα, ο εισαγγελέας κ. Θεοφανόπουλος ασκεί ποινική δίωξη κατά του οδηγού του πούλμαν Μ. Χαρίτου, για «ανθρωποκτονία εξ αμελείας»… Οι ηθικοί αυτουργοί του εγκλήματος παραμένουν ατιμώρητοι.

Το 6ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή αφιερώθηκε στη μνήμη της και από τη σκηνή του φεστιβάλ ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος της αφιέρωσε τους στίχους:

Και συ να λείπεις…

Σκέψου η ζωή να τραβάει το δρόμο της,

και συ να λείπεις,

να ‘ρχονται οι Άνοιξες με πολλά διάπλατα παράθυρα,

και συ να λείπεις,

να ‘ρχονται τα κορίτσια στα παγκάκια του κήπου με χρωματιστά φορέματα,

και συ να λείπεις,

οι νέοι να κολυμπάνε το μεσημέρι,

και συ να λείπεις,

Ένα ανθισμένο δέντρο να σκύβει στο νερό,

πολλές σημαίες ν’ ανεμίζουν στα μπαλκόνια,

και συ να λείπεις,

Κι ύστερα ένα κλειδί να στρίβει

η κάμαρα να ‘ναι σκοτεινή,

δυο στόματα να φιλιούνται στον ίσκιο,

και συ να λείπεις,

Σκέψου δυο χέρια να σφίγγονται,

και σένανε να σου λείπουν τα χέρια,

δυο κορμιά να παίρνονται,

και συ να κοιμάσαι κάτου απ’ το χώμα,

και τα κουμπιά του σακακιού σου ν’ αντέχουν πιότερο από σένα

κάτου απ’ το χώμα,

κι η σφαίρα η σφηνωμένη στην καρδιά σου να μη λιώνει.

Όταν η καρδιά σου,

που τόσο αγάπησε τον κόσμο,

θα ‘χει λιώσει.

Να λείπεις- δεν είναι τίποτα να λείπεις.

Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει,

θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλα εκείνα που γι’ αυτά έχεις λείψει,

θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλο τον κόσμο…

Πηγή : ALT.GR

27 – 7 – 1948

Γεννιέται ο μουσικός και συνθέτης Παύλος Σιδηρόπουλος.

Μεγαλωμένος σε αστική οικογένεια (ήταν απόγονος του Αλέξη Ζορμπά και ανιψιός της Έλλης Αλεξίου), κόλλησε το «μικρόβιο» του ροκ από τους «MGC» και τους «LUBOGG».

Άριστος μαθητής, αλλά ατίθασος χαρακτήρας, σπούδασε στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Στη Θεσσαλονίκη συγκατοικεί με τον Βαγγέλη Γερμανό και μαζί «τζαμάρουν», ακούγοντας κομμάτια των Ντίλαν, «Ρόλιγκ Στόουνς» και «Άνιμαλς», ενώ το 1969 σχηματίζει με τον Παντελή Δεληγιαννίδη το ντουέτο «Δάμων και Φιντίας», το 1972 προσχωρεί στα «Μπουρμπούλια», την περίοδο 1974-1978 συνεργάζεται με τον Γ. Μαρκόπουλο, ενώ στα τέλη της δεκαετίας του ’70 βρίσκεται με τους «Σπυριδούλα».

Το 1979 πρωταγωνιστεί στην ταινία του Ανδρέα Θωμόπουλου «Ο ασυμβίβαστος» (1979), όπου και τραγουδά τα υπέροχα «Να μ’ αγαπάς» και «Κάποτε θα ‘ρθουν».

Ακολούθησε η «Εταιρεία Καλλιτεχνών» και αργότερα οι «Απροσάρμοστοι».

1953

Υπογράφεται η Συνθήκη της Κορέας, που έδωσε τέλος στον τρίχρονο πόλεμο, κατά τη διάρκεια του οποίου σκοτώθηκαν σχεδόν 1,6 εκατομμύρια Βορειοκορεάτες άμαχοι, κυρίως λόγω των μαζικών και αδιάκριτων βομβαρδισμών αστικών κέντρων από την αεροπορία των ΗΠΑ.

Τα σύνορα των δύο χωρών ορίστηκαν στην 38ο Παράλληλο, ενώ ενδιάμεσα σχηματίστηκε αποστρατικοποιημένη ζώνη.

27 – 7 – 1992

Πεθαίνει η μεγάλη ηθοποιός Τζένη Καρέζη.

H αγάπη της για το θέατρο άρχισε να εκδηλώνεται από τα μαθητικά της ακόμη χρόνια και εκφράστηκε με τη συμμετοχή της στις σχολικές παραστάσεις.

Το 1951 – χρονιά αποφοίτησής της από την Ελληνογαλλική Σχολή – γίνεται δεκτή στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου.

Εμφανίζεται για πρώτη φορά στο θεατρικό σανίδι τον Οκτώβρη του 1954, δίπλα στην Μελίνα. Μέσα σε 40 μέρες η επιτυχία αυτή τη φέρνει συμπρωταγωνίστρια με τη μεγάλη κυρία του ελληνικού θεάτρου, την Κατίνα Παξινού, στο «Σπίτι της Μπερνάντα Αλμπα».

Το 1963 παίζει στο έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «H Γειτονιά των Αγγέλων», μια παράσταση που χτυπήθηκε για πολιτικούς λόγους. Είναι η εποχή των μεγάλων πολιτικών παθών και η Τζένη Καρέζη συνειδητοποιείται πολιτικά και ευαισθητοποιείται στις κοινωνικές συγκρούσεις.

Το 1963 επιφυλάσσει για εκείνη και μια μεγάλη κινηματογραφική επιτυχία στα «Κόκκινα Φανάρια» του Βασίλη Γεωργιάδη, ταινία που ξεπερνάει τα ελληνικά σύνορα και κερδίζει την αναγνώριση στα διεθνή φεστιβάλ.

Παντρεύεται τον Κώστα Καζάκο το 1967.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 και μετά, η παρουσία της στο θέατρο είναι πιο έντονη.

Οι ρόλοι της χαριτωμένης ηρωίδας των αισθηματικών κομεντί παραμερίζονται και η αναζήτηση την οδηγεί σε άλλους δρόμους.

Το 1973 τολμούν να ανεβάσουν το «Μεγάλο μας Τσίρκο». Παράσταση που σημάδεψε τα χρόνια της δικτατορίας με το περιεχόμενό της, μεγάλη επιτυχία, που αποτέλεσε και ουσιαστική αντίδραση στη χούντα.

Τελευταία της θεατρική παράσταση ήταν τα «Διαμάντια και μπλουζ» της Λούλας Αναγνωστάκη.

Στον κινηματογράφο γύρισε συνολικά 33 ταινίες. Το 1958 πρωταγωνίστησε στην ταινία του Γιώργου Ζερβού «Η λίμνη των πόθων», η οποία διακρίθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κορκ στην Ιρλανδία, παίρνοντας το αργυρό μετάλλιο.

Την επόμενη χρονιά έπαιξε στην ταινία «Το νησί των γενναίων», στο οποίο ερμήνευσε αξέχαστα το τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι «Μην τον ρωτάς τον ουρανό».

Το 1960 μετέφερε τη μεγάλη της θεατρική επιτυχία «Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος» στον κινηματογράφο, σε σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη και με συμπρωταγωνιστές τους Διονύση Παπαγιαννόπουλο και Ντίνο Ηλιόπουλο.

Το 1963 ήταν μια χρονιά σταθμός για την κινηματογραφική της καριέρα. Πρωταγωνίστησε στην ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Τα κόκκινα φανάρια». Η ταινία ήταν υποψήφια για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας στην 36η απονομή τον Απρίλιο του 1964, ενώ έλαβε μέρος και στο Διεθνές Φεστιβάλ των Καννών την άνοιξη του 1964. Η τεράστια επιτυχία της ταινίας έκανε τον Φιλοποιμένα Φίνο να την εντάξει στην εταιρία του Φίνος Φίλμ, ως αδιαμφισβήτητη σταρ. Με την επιστροφή της στη Φίνος Φιλμ η Καρέζη γύρισε τις δραματικές ταινίες «Λόλα» και «Ένας μεγάλος έρωτας» και την κλασική πλέον κωμωδία «Δεσποινίς Διευθυντής».

Την περίοδο 1965-1966 γύρισε τις δυο μεγαλύτερες κινηματογραφικές της επιτυχίες «Μια τρελή… τρελή οικογένεια» και «Τζένη Τζένη», οι οποίες εκτόξευσαν την δημοτικότητα της στα ύψη.

Το 1966 γύρισε τη μοναδική ξενόγλωσση ταινία της «Μια σφαίρα στην καρδιά», ελληνογαλλικής παραγωγής σε σκηνοθεσία Ζαν Ντανιέλ Πολέ και με μουσική Μίκη Θεοδωράκη. Η ταινία αποδείχθηκε εμπορική αποτυχία, όπως και η επόμενη ταινία της, το «Εκείνος και Εκείνη» της Φίνος Φιλμ.

Το 1967 συμπρωταγωνίστησε για πρώτη φορά με τον Κώστα Καζάκο στο πολεμικό δράμα «Κοντσέρτο για πολυβόλα». Η ταινία είχε μεγάλη εμπορική επιτυχία, κόβοντας συνολικά 427.698 εισιτήρια. Το 1972 γύρισε την ταινία «Ερωτική συμφωνία» σε σενάριο δικό της και σκηνοθεσία Κώστα Καζάκου. Η «Λυσιστράτη» ήταν η τελευταία κινηματογραφική ταινία της.

26 – 7 – 1954

Γεννιέται ο Στάνλεϊ Κούμπρικ (Stanley Kubrick), Αμερικανός σκηνοθέτης και παραγωγός ταινιών.

Το 1951 δημιούργησε την πρώτη του ταινία, ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο «Day of the Fight».

Γνώρισε την επιτυχία με τις ταινίες «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» (2001: A Space Odyssey, 1968), «Το Κουρδιστό Πορτοκάλι» (A Clockwork Orange), «Μπάρρυ Λύντον» (Barry Lyndon), «Η Λάμψη» (The Shining, 1980), «Full Metal Jacket» και το «Μάτια Ερμητικά Κλειστά» (Eyes Wide Shut).

26 – 7 – 1943

Γεννιέται ο συνθέτης Γιάννης Σπανός.

Είναι ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες συνθέτες, που έχει βάλει την υπογραφή του σε πολλά αγαπημένα τραγούδια. «Σαν με κοιτάς», «Οδός Αριστοτέλους», «Σπασμένο καράβι», «Στην Αλάνα», «Μαρκίζα», «Μια Κυριακή», «Ιδανικός και ανάξιος εραστής» και τόσα ακόμη…

Γεννήθηκε στο Κιάτο, όπου ξεκίνησε και σπουδές πιάνου. Καθώς δούλευε ως πιανίστας στη Σχολή Χορού Ηρώς Σισμάνη, έπαθε ζημιά στα δάχτυλά του, γιατί έπαιζε ατελείωτες ώρες. Μετά από αυτό το γεγονός και με προτροπή του πατέρα του, πάει στο εξωτερικό. Πρώτα Γερμανία, στη συνέχεια Λονδίνο και μετά Παρίσι: «Ο τρίτος σταθμός μου και σημαδιακός. Αισθάνθηκα ότι εκεί ανήκω. Όλη η ψυχοσύνθεσή μου ταίριαζε με το γαλλικό τραγούδι, με τη γαλλική έκφραση, τη γαλλική γλώσσα», όπως είχε εκμυστηρευτεί στο «Μονόγραμμα» του Γιώργου Σγουράκη.

Τον εντυπωσιάζει η αριστερή όχθη του Σηκουάνα, εκεί που σύχναζαν οι Γάλλοι καλλιτέχνες. Γνωρίζει τις μπουάτ και βρίσκει δουλειά ως πιανίστας. Συνεργάστηκε με αστέρια της γαλλικής καλλιτεχνικής σκηνής, όπως η Μπριζίτ Μπαρντό, η Ζιλιέτ Γκρεκό, ο Σερζ Γκενσμπούρ κ.ά., ενώ μελοποίησε και Γάλλους ποιητές.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 επιστρέφει στην Ελλάδα. Το πρώτο του ελληνικό τραγούδι ήταν «Μια αγάπη για το καλοκαίρι» σε στίχους του Γιώργου Παπαστεφάνου και τη φωνή της 17χρονης, τότε, Καίτης Χωματά. Αυτό το ιδιαίτερο μουσικό ύφος που αναπτύχθηκε στην Ελλάδα εκείνη την εποχή, ονομάστηκε «Νέο Κύμα». Τον όρο αυτό – μετάφραση του γαλλικού «Nouvelle Vague» – τον ανέφερε ο ίδιος ο Γιάννης Σπανός στον Αλέκο Πατσιφά της Lyra, στον οποίο άρεσε και τον καθιέρωσε. Ο Μιχάλης Βιολάρης, η Αρλέτα, ο Γ. Πουλόπουλος και πολλές ακόμα νέες φωνές, που δεν είχαν συνδεθεί με άλλο ήχο, συνεργάζονται μαζί του.

Η καλλιτεχνική και συνθετική του δραστηριότητα καλύπτει όλους τους τομείς της μουσικής όλες αυτές τις δεκαετίες. Συνεργάστηκε με μεγάλους Έλληνες τραγουδιστές (Γ. Μπιθικώτσης, Σ. Κόκοτας, Β. Μοσχολιού, Γ. Νταλάρας, Χ. Αλεξίου, Τ. Τσανακλίδου, Μ. Μητσιάς κ.ά.), καθώς και με μερικούς από τους μεγαλύτερους Ελληνες στιχουργούς, Λ. Παπαδόπουλο, Μ. Ελευθερίου, Πυθαγόρα, Γ. Παπαστεφάνου. Ορόσημα στην πορεία του θεωρούνται οι τρεις «Ανθολογίες», στις οποίες μελοποίησε Έλληνες ποιητές.

Και όπως έχει πει και ο ίδιος: «Αυτή είναι η αίσθηση της απόλυτης τέχνης, η άρνηση στο εύκολο. Να επιλέγεις το δύσκολο και σπουδαίο τραγούδι και στίχος, μουσική, ερμηνεία να γίνονται ένα πράγμα εκείνη τη στιγμή, σαν ένα θεατρικό μονόπρακτο που δεν επαναλαμβάνεται»…

26 – 7 – 1944

Βρίσκεται πεταμένο στους δρόμους της Αθήνας ένα γυναικείο σώμα παραμορφωμένο και μισοκαμένο: Ήταν το πτώμα της Ηλέκτρας Αποστόλου.

Την είχε συλλάβει η Ειδική Ασφάλεια και την οδήγησε στο άντρο της οδού Ελπίδας. Εκεί την υπέβαλαν σε φρικτά βασανιστήρια για να της αποσπάσουν μυστικά για την οργάνωση της Αντίστασης και το μηχανισμό του ΚΚΕ, αφού η Ηλέκτρα ήταν μέλος της Επιτροπής Πόλης της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του Κόμματος. Λίγο πριν ξεψυχήσει, είχε τον εξής διάλογο με τους δημίους της:

-Πώς σε λένε;

-Ελληνίδα

-Από πού είσαι;

-Από την Αθήνα

-Πού μένεις;

-Στην Αθήνα

-Ποιοι είναι οι συνεργάτες σου;

– Όλοι οι Έλληνες.

26 – 7 –1946

Το στρατοδικείο των Γιαννιτσών καταδικάζει σε θάνατο τη πρώτη γυναίκα αγωνίστρια, τη δασκάλα Ειρήνη Γκίνη.

Μαζί της καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλοι 6 κομμουνιστές. Οι καταδικασμένοι στάθηκαν μπρος στο εκτελεστικό απόσπασμα ζητωκραυγάζοντας υπέρ του ΚΚΕ.

25 – 7 – 1788

Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ ολοκληρώνει τη Συμφωνία αρ. 40 σε Σολ ελάσσονα.

Πηγή : ALT.GR

25 – 7 – 1893

Εγκαινιάζεται η Διώρυγα της Κορίνθου.

Για τη διάνοιξή της, που συντελέστηκε τμηματικά από το 1882 έως το 1893, δούλεψαν συνολικά πάνω από 2.500 εργάτες.

«Κοινωνικές εντάσεις» ξέσπασαν το 1889, όταν η Διεθνής Εταιρία του Ισθμού χρεοκόπησε και εκατοντάδες εργάτες βρέθηκαν χωρίς δουλειά από τη μια μέρα στην άλλη.

Η κυβέρνηση έστειλε μάλιστα στρατιωτικό απόσπασμα στον Ισθμό για να «προληφθούν εξεγέρσεις».

25 – 7 – 1952

Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στηριζόμενο -σε μεγάλο βαθμό- σε πληροφορίες στελεχών από την Ελλάδα, καθώς και στην πρωτοβουλία του Πλουμπίδη να δημοσιοποιήσει επιστολή με την οποία αναλάμβανε την ευθύνη του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ, ενώ υπεύθυνος ήταν ο Μπελογιάννης, βγάζει απόφαση «για τον Νίκο Πλουμπίδη (Μπάρμπα)», με την οποία τον διαγράφει, χρησιμοποιώντας ιδιαίτερα σκληρούς, άδικους και απαράδεκτους χαρακτηρισμούς (του προδότη, του χαφιέ, κλπ.).

Ο Πλουμπίδης, απομονωμένος και χαρακτηρισμένος από την ηγεσία του Κόμματος ως πράκτορας, όχι μόνο δεν το αποκήρυξε, αλλά και το υπεράσπισε μέχρι την τελευταία του πνοή. Και ο ίδιος θεωρούσε πως υπήρξε θύμα συγκυριών και λανθασμένων –ενδεχομένως και προβοκατόρικα διοχετευμένων- παραπλανητικών πληροφοριών: «Δε με χωρίζει καμιά διαφορά με την ηγεσία του κόμματός μου», τόνιζε στην εφημερίδα «Προοδευτική Αλλαγή» της 25/7/1954. «Η ανακοίνωση του κόμματος περί αποκηρύξεώς μου είχε σκοπό να προφυλάξει το κόμμα από έναν υποτιθέμενο εχθρό και οφείλεται σε σφαλερές ενδείξεις και υποβολιμαίες πληροφορίες. Πάντως, πιστεύω ότι το κόμμα θα επανεξετάσει εν καιρώ το ζήτημα».

Όπως και έγινε 4 χρόνια μετά, από την 9η Ολομέλεια του Κόμματος το 1958.

25 – 7 – 1967

Πεθαίνει ο ζωγράφος Κωνσταντίνος Παρθένης.

Ήταν γιος Έλληνα από τη Μακεδονία, αγγλικής υπηκοότητας και Ιταλίδας. Στην καλλιτεχνική δημιουργία του Κωνσταντίνου Παρθένη διακρίνεται εύκολα μια γόνιμη προσάρτηση σημαντικών κατακτήσεων της τέχνης του παρελθόντος και μια προσωπική αφομοίωση των μεγάλων αναζητήσεων του παρόντος. Για τη νεοελληνική ζωγραφική, το έργο του Παρθένη αποτελεί έναν από τους καθοριστικούς σταθμούς της. Επηρέασε πολλούς Έλληνες καλλιτέχνες της επόμενης γενιάς.

Στη ζωγραφική, πρώτος του δάσκαλος μπορεί να θεωρηθεί ο Γερμανός καλλιτέχνης Ντόφερμπαχ που είχε γνωρίσει το νεαρό Παρθένη σε κάποια από τις επισκέψεις του στην Αίγυπτο. Λέγεται ότι ο Παρθένης είχε σπουδάσει στη Ρώμη με δάσκαλο τον Τζ. Σκονιαμίλο και ότι συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών και στο Ωδείο της Βιέννης. Στην Ελλάδα ήρθε για πρώτη φορά το 1903, εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα και πολιτογραφήθηκε Έλληνας υπήκοος. Υπήρξε στενός φίλος του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και εντάχθηκε από το 1924 στην κίνησή του, εκφράζοντας τις πεποιθήσεις του μέσα από τα έργα: «Η νίκη της δημοκρατίας» ή «Η Κεφαλή της Αθηνάς», που υπήρξε για μεγάλο διάστημα το έμβλημα του κόμματος του Παπαναστασίου.

25 – 7 – 1983

Ο Λουκιανός Κηλαηδόνης διοργανώνει το περίφημο «Πάρτυ στην Βουλιαγμένη», στο οποίο ανταποκρίνονται 70.000 κόσμου. Εμφανίζονται οι Διονύσης Σαββόπουλος, Μαργαρίτα Ζορμπαλά, Βαγγέλης Γερμανός, Γιώργος Νταλάρας, Αφροδίτη Μάνου και Μαντώ.

1967

Πεθαίνει ο ζωγράφος Κωνσταντίνος Παρθένης.

Ήταν γιος Έλληνα από τη Μακεδονία, αγγλικής υπηκοότητας και Ιταλίδας. Στην καλλιτεχνική δημιουργία του Κωνσταντίνου Παρθένη διακρίνεται εύκολα μια γόνιμη προσάρτηση σημαντικών κατακτήσεων της τέχνης του παρελθόντος και μια προσωπική αφομοίωση των μεγάλων αναζητήσεων του παρόντος. Για τη νεοελληνική ζωγραφική, το έργο του Παρθένη αποτελεί έναν από τους καθοριστικούς σταθμούς της. Επηρέασε πολλούς Έλληνες καλλιτέχνες της επόμενης γενιάς.

Στη ζωγραφική, πρώτος του δάσκαλος μπορεί να θεωρηθεί ο Γερμανός καλλιτέχνης Ντόφερμπαχ που είχε γνωρίσει το νεαρό Παρθένη σε κάποια από τις επισκέψεις του στην Αίγυπτο. Λέγεται ότι ο Παρθένης είχε σπουδάσει στη Ρώμη με δάσκαλο τον Τζ. Σκονιαμίλο και ότι συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών και στο Ωδείο της Βιέννης. Στην Ελλάδα ήρθε για πρώτη φορά το 1903, εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα και πολιτογραφήθηκε Έλληνας υπήκοος. Υπήρξε στενός φίλος του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και εντάχθηκε από το 1924 στην κίνησή του, εκφράζοντας τις πεποιθήσεις του μέσα από τα έργα: «Η νίκη της δημοκρατίας» ή «Η Κεφαλή της Αθηνάς», που υπήρξε για μεγάλο διάστημα το έμβλημα του κόμματος του Παπαναστασίου.

25 – 7 – 1967

Πεθαίνει ο ζωγράφος Κωνσταντίνος Παρθένης.

Ήταν γιος Έλληνα από τη Μακεδονία, αγγλικής υπηκοότητας και Ιταλίδας. Στην καλλιτεχνική δημιουργία του Κωνσταντίνου Παρθένη διακρίνεται εύκολα μια γόνιμη προσάρτηση σημαντικών κατακτήσεων της τέχνης του παρελθόντος και μια προσωπική αφομοίωση των μεγάλων αναζητήσεων του παρόντος. Για τη νεοελληνική ζωγραφική, το έργο του Παρθένη αποτελεί έναν από τους καθοριστικούς σταθμούς της. Επηρέασε πολλούς Έλληνες καλλιτέχνες της επόμενης γενιάς.

Στη ζωγραφική, πρώτος του δάσκαλος μπορεί να θεωρηθεί ο Γερμανός καλλιτέχνης Ντόφερμπαχ που είχε γνωρίσει το νεαρό Παρθένη σε κάποια από τις επισκέψεις του στην Αίγυπτο. Λέγεται ότι ο Παρθένης είχε σπουδάσει στη Ρώμη με δάσκαλο τον Τζ. Σκονιαμίλο και ότι συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών και στο Ωδείο της Βιέννης. Στην Ελλάδα ήρθε για πρώτη φορά το 1903, εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα και πολιτογραφήθηκε Έλληνας υπήκοος. Υπήρξε στενός φίλος του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και εντάχθηκε από το 1924 στην κίνησή του, εκφράζοντας τις πεποιθήσεις του μέσα από τα έργα: «Η νίκη της δημοκρατίας» ή «Η Κεφαλή της Αθηνάς», που υπήρξε για μεγάλο διάστημα το έμβλημα του κόμματος του Παπαναστασίου.

1967

Πεθαίνει ο ζωγράφος Κωνσταντίνος Παρθένης.

Ήταν γιος Έλληνα από τη Μακεδονία, αγγλικής υπηκοότητας και Ιταλίδας. Στην καλλιτεχνική δημιουργία του Κωνσταντίνου Παρθένη διακρίνεται εύκολα μια γόνιμη προσάρτηση σημαντικών κατακτήσεων της τέχνης του παρελθόντος και μια προσωπική αφομοίωση των μεγάλων αναζητήσεων του παρόντος. Για τη νεοελληνική ζωγραφική, το έργο του Παρθένη αποτελεί έναν από τους καθοριστικούς σταθμούς της. Επηρέασε πολλούς Έλληνες καλλιτέχνες της επόμενης γενιάς.

Στη ζωγραφική, πρώτος του δάσκαλος μπορεί να θεωρηθεί ο Γερμανός καλλιτέχνης Ντόφερμπαχ που είχε γνωρίσει το νεαρό Παρθένη σε κάποια από τις επισκέψεις του στην Αίγυπτο. Λέγεται ότι ο Παρθένης είχε σπουδάσει στη Ρώμη με δάσκαλο τον Τζ. Σκονιαμίλο και ότι συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών και στο Ωδείο της Βιέννης. Στην Ελλάδα ήρθε για πρώτη φορά το 1903, εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα και πολιτογραφήθηκε Έλληνας υπήκοος. Υπήρξε στενός φίλος του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και εντάχθηκε από το 1924 στην κίνησή του, εκφράζοντας τις πεποιθήσεις του μέσα από τα έργα: «Η νίκη της δημοκρατίας» ή «Η Κεφαλή της Αθηνάς», που υπήρξε για μεγάλο διάστημα το έμβλημα του κόμματος του Παπαναστασίου.

24 – 7 – 1929

Δημοσιεύεται έκκληση της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας για την ενίσχυση του ελληνικού λαού στην πάλη του κατά του Ιδιωνύμου.

24 – 7 – 1934

Δημοσιεύεται ο πεντάχρονος απολογισμός του Ιδιωνύμου: Επί κυβέρνησης Ε. Βενιζέλου δολοφονήθηκαν 27 εργάτες και αγρότες, συνελήφθησαν 13.050, από τους οποίους οι 2.400 καταδικάστηκαν συνολικά σε 2.054 χρόνια φυλακής και 884 χρόνια εξορίας.

Στον πειθαρχικό ουλαμό Καλπακίου στάλθηκαν 120 κομμουνιστές φαντάροι. Επί κυβέρνησης Κ. Τσαλδάρη δολοφονήθηκαν 10 εργάτες και αγρότες, συνελήφθησαν 3.725, από τους οποίους οι 785 καταδικάστηκαν συνολικά σε 570 χρόνια φυλακής και 436 χρόνια εξορίας.

Στο Καλπάκι στάλθηκαν 54 φαντάροι. Βασανίστηκαν επίσης 300 πολίτες, τραυματίστηκαν 305, απαγορεύτηκαν 160 συγκεντρώσεις, διαλύθηκαν βίαια άλλες 128, ενώ έγιναν και 138 επιδρομές σε γραφεία σωματείων, τυπογραφεία, κλπ.

24 – 7 – 1953

Αρχίζει στο διαρκές στρατοδικείο Αθηνών η δίκη του Νίκου Πλουμπίδη. Μαζί του δικάστηκε ερήμην σύσσωμη σχεδόν η ηγεσία του ΚΚΕ και μια σειρά άλλα στελέχη.

Παρά τη προσπάθεια των Αρχών να εκμεταλλευτούν την άδικη κατηγορία του Κόμματος και να αξιοποιήσουν τη δίκη εναντίον του, ο Πλουμπίδης παρέμεινε αταλάντευτος, υπερασπιζόμενος το ΚΚΕ και δίνοντας ένα υπέροχο παράδειγμα ήθους, αρετής και αυτοθυσίας. Στην απολογία του, τόνισε μεταξύ άλλων:

«Η υπόθεσις που δικάζεται δεν είναι υπόθεσις κοινή. Δεν είναι υπόθεσις κατασκοπίας, αλλά υπόθεσις πολιτική. Είναι υπόθεσις ιδεολογική. Δεν δικάζετε τον Πλουμπίδη σαν δράστη του άλφα ή βήτα εγκλήματος, αλλά τον δικάζετε σαν κομμουνιστή ηγέτη… Κατά την προετοιμασία της δίκης, οι αντικομμουνιστικοί κύκλοι και οι εχθροί του Λαού προσεπάθησαν με κάθε μέσο να δυσφημίσουν το ΚΚΕ και τους ηγέτες του…Επειδή δεν μπορούν να σταματήσουν την ανάπτυξη του ΚΚ, πάνε να βρουν στοιχεία για να το μειώσουν στα μάτια του Λαού και να το συκοφαντήσουν. Γι’ αυτό γίνεται η σημερινή δίκη… Οι κομμουνισταί δεν είναι κατάσκοποι, γιατί οι κατάσκοποι αγοράζονται και πωλούνται, ενώ οι κομμουνισταί, ενώ μπορούν με μια δήλωση να σωθούν, δεν προδίδουν την ιδεολογία τους…Σήμερα, κύριοι, δε δικάζετε άτομα. Δικάζετε το ΚΚΕ. Και επ’ αυτού δηλώνω, παρόλο ότι σήμερα όχι μόνο δεν έχω την τιμή να εκπροσωπώ το Κόμμα μου, αλλά έχω και πολεμική εναντίον μου, δηλώνω, ότι αναλαμβάνω πλήρως τις ευθύνες για την πολιτική του Κόμματός μου… Ματαιοπονείτε, αν πιστεύετε ότι θα με κάνετε να στραφώ ενάντια στο Κόμμα μου».

24 – 7 – 2013

Πεθαίνει ο συνθέτης Νίκος Μαμαγκάκης.

Καταγόταν από οικογένεια λαϊκών μουσικών. Σπούδασε αρχικά στη Φιλαρμονική Ρεθύμνου και στο Ελληνικό Ωδείο στην Αθήνα (1947-1953). Το 1957 συνέχισε με γερμανική υποτροφία στην Ανωτάτη Μουσική Σχολή στο Μόναχο με τους Ορφ και Γκέντσμερ.

https://youtube.com/watch?v=eS5gkzfOQQY%3Ffeature%3Doembed

Μεταξύ των κυριότερων έργων του συγκαταλέγονται τα ακόλουθα: «Μουσική για τέσσερις πρωταγωνιστές» (1959-60) για 4 φωνές και 10 όργανα πάνω σ’ ένα κείμενο του Καζαντζάκη, «Κατασκευές» για φλάουτο και κρουστά (1960), «Συνδυασμοί» (1961) για έναν εκτελεστή κρουστών και ορχήστρα, «Γλωσσικά σύμβολα» (1961 62) για σοπράνο, μπάσο και μεγάλη ορχήστρα, «Κασσάνδρα» για σοπράνο και 6 όργανα (1963).

https://youtube.com/watch?v=GzHB4YAwF1M%3Ffeature%3Doembed

Το 1972 (παραγγελία των Ολυμπιακών Αγώνων του Μονάχου) γράφει τον «Κυκεώνα». Ανάλογο είναι και το έργο του «Μουσική» για πιάνο και οργανικό σύνολο. Έγραψε μουσική για δεκάδες ελληνικές ταινίες καθώς και κύκλους τραγουδιών όπως το «Κέντρο Διερχομένων», «11 Λαϊκά τραγούδια». Έγραψε μουσική για την ταινία «Φέλιξ Κρυυλ» του Τόμας Μαν, και για την διεθνώς επιτυχημένη σειρά του Εντγκαρ Ράις ΗΕΙΜΑΤ Ι,ΙΙ,ΙΙΙ (56 ώρες φιλμ), με πάνω από 20 ώρες μουσικής η οποία έκανε την πρεμιέρα της στην όπερα του Μονάχου το 1992.

https://youtube.com/watch?v=XhCOs_86ZE4%3Ffeature%3Doembed

Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 παρουσιάζει δύο όπερες την «Οδύσσεια» και τον «Ερωτόκριτο». Στα έργα του περιλαμβάνονται επίσης: «Σκλάβοι πολιορκημένοι» (1973), κύκλος τραγουδιών σε ποίηση Κώστα Βάρναλη, «Ο κύκλος με την κιμωλία», Μπρεχτ – Ιάκωβος Καμπανέλλης (1974), «Ο Νέος Ερωτόκριτος» (Π. Πρεβελάκης. 1972 και 1975/76), «Λαϊκή λειτουργία» (1976), λαϊκή όπερα, «Εγκώμιο στο Νίκο Σκαλκώτα», για σόλο κλαρινέτο (1978), «Ερωφίλη», λαϊκή όπερα (νέα σύνθεση, 1980), «Κέντρο διερχομένων» (1982), κύκλος τραγουδιών σε ποίηση Γιώργου Ιωάννου, «Οδύσσεια» (1982-1984), του Νίκου Καζαντζάκη, όπερα.

Πηγή : ALT.GR

22 – 7 – 2018

Πεθαίνει ο σπουδαίος Έλληνας ποιητής, στιχουργός και πεζογράφος Μάνος Ελευθερίου.

Ο πατέρας του ήταν ναυτικός. Σε ηλικία 14 ετών ήρθε με την οικογένειά του από τη Σύρο στην Αθήνα και τα πρώτα επτά χρόνια έμειναν στο Χαλάνδρι. Το 1960 μετακόμισαν οικογενειακώς στο Νέο Ψυχικό.

Το 1955 γνωρίστηκε με τον Άγγελο Τερζάκη, ο οποίος τον ώθησε να παρακολουθήσει μαθήματα στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου ως ακροατής. Το 1956 γράφτηκε στο τμήμα θεάτρου της Σχολής Σταυράκου με καθηγητές τον Χρήστο Βαχλιώτη, τον Γιώργο Θεοδοσιάδη και τον Γρηγόρη Γρηγορίου.

Το 1960 στα Ιωάννινα, όπου βρέθηκε για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, άρχισε να γράφει θεατρικά έργα και ποιήματα. Το 1962 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Συνοικισμός».

Την ίδια εποχή έγραψε τους πρώτους στίχους, ανάμεσα στους οποίους ήταν και «Το τρένο φεύγει στις 8.00», που αργότερα μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.

Το 1964 κάνει το ντεμπούτο του στην ελληνική δισκογραφία. Συνεργάστηκε με τον συνθέτη Χρήστο Λεοντή, καθώς και τον Μίκη Θεοδωράκη. Τα συγκεκριμένα τραγούδια πρωτοκυκλοφόρησαν το 1970 στο Παρίσι.

Συνεργάστηκε με τον Δήμο Μούτση («Άγιος Φεβρουάριος», 1971) και με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στο δίσκο «Θητεία», του οποίου η ηχογράφηση άρχισε το Νοέμβρη του 1973, διακόπηκε από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και τελικά κυκλοφόρησε το 1974, με τη Μεταπολίτευση.

Κατά καιρούς είχε συνεργαστεί σχεδόν με όλους τους Έλληνες συνθέτες, όπως με τον συνθέτη Σταύρο Κουγιουμτζή και τον τραγουδιστή Γιώργο Νταλάρα καθώς και με τον Θανάση Γκαϊφύλλια στην «Ατέλειωτη Εκδρομή», τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Θάνο Μικρούτσικο, τον Γιάννη Σπανό, τον Γιώργο Ζαμπέτα, τον Σταμάτη Κραουνάκη, τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, τον Αντώνη Βαρδή και πολλούς άλλους.

Παράλληλα, έγραφε και εικονογραφούσε παραμύθια για παιδιά και επιμελήθηκε την έκδοση λευκωμάτων με θέμα τη Σύρο: «Ενθύμιον Σύρας», «Θέατρο στην Ερμούπολη», κ.ά.

Τη δεκαετία του ’90 αρθρογραφούσε και συγχρόνως έκανε ραδιοφωνικές εκπομπές στον «Αθήνα 9,84» και στο «Δεύτερο Πρόγραμμα». Το 1994 εξέδωσε την πρώτη του νουβέλα, με τίτλο «Το άγγιγμα του χρόνου».

https://youtube.com/watch?v=HdX_kIWsWJA%3Ffeature%3Doembed

Το 2004 δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα («Ο Καιρός των Χρυσανθέμων») που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας 2005. Το 2013, ο Μάνος Ελευθερίου βραβεύθηκε για τη συνολική προσφορά του από την Ακαδημία Αθηνών.

Η πλούσια εργογραφία του Μάνου Ελευθερίου περιλαμβάνει ποιητικές συλλογές, διηγήματα, μία νουβέλα, δύο μυθιστορήματα και περισσότερα από 400 τραγούδια.

Μεταξύ των δισκογραφικών επιτυχιών του περιλαμβάνονται: «Το παλικάρι έχει καημό» (Μ. Θεοδωράκης), «Ο Άγιος Φεβρουάριος» (Δ. Μούτσης), «Θητεία» (Γ. Μαρκόπουλος), «Μαλαματένια λόγια» (Γ. Μαρκόπουλος), «Κάτω απ’ τη μαρκίζα» (Γ. Σπανός), «Οι ελεύθεροι κι ωραίοι» (Στ. Κουγιουμτζής), «Άμλετ της Σελήνης» (Θ. Μικρούτσικος), «Είναι αρρώστια τα τραγούδια» (Στ. Ξαρχάκος), «Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες» (Ηλ. Ανδριόπουλος), «Η διαθήκη» (Χρ. Νικολόπουλος), «Το σπίτι γέμισε με λύπη» (Χρ. Λεοντής), «Μη χτυπάς σ’ ένα σπίτι κλειστό» (Λ. Κηλαηδόνης), «Ατέλειωτη εκδρομή» (Θ. Γκαϊφύλλιας) κ.ά.

21 – 7 – 1899

Γεννιέται

ο Αμερικανός δημοσιογράφος και συγγραφέας Έρνεστ Χέμινγουεϊ (Ernest Miller Hemingway).

Είναι ένας από τους σημαντικότερους και διασημότερους Αμερικανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα, που με τη ζωή, αλλά και τον τραγικό θάνατο του δημιούργησε ένα θρύλο.

Το 1918, κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου, πολεμά εθελοντικά στο ιταλικό μέτωπο και τραυματίζεται βαριά. Επιστρέφοντας στην Αμερική, τον επόμενο χρόνο, γράφει άρθρα για περιοδικά.

Το 1922 καλύπτει δημοσιογραφικά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο και ένα χρόνο αργότερα δημοσιεύει στο Παρίσι το πρώτο του βιβλίο: «Τρεις ιστορίες και δέκα ποιήματα». Η ζωή του ήταν ένα ατέλειωτο περιπετειώδες ταξίδι. Από τη Γαλλία στην Ισπανία, από την Ισπανία στην Αφρική, από την Αφρική στην Κούβα.

Ο δημοκρατικός Χέμινγουεϊ ήταν μια πολυσήμαντη, πληθωρική και υπερβολική προσωπικότητα.

Σε όλους τους τομείς. Στις γυναίκες, στο ποτό, στην αγάπη για τον κίνδυνο, στην προσφορά για τη δημοκρατία, καθιερώνοντας ένα εντελώς προσωπικό του στιλ στην αμερικανική λογοτεχνία. Από τα πιο σημαντικά έργα του είναι: «Αποχαιρετισμός στα όπλα», «Ο γέρος και η θάλασσα», «Για ποιον χτυπά η καμπάνα», «Άνδρες χωρίς γυναίκες». Το 1954 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Αναγνωρίζοντας την ανεκτίμητη συνεισφορά του δοξασμένου Κόκκινου Στρατού, έγραψε πολύ χαρακτηριστικά:

«Ο κάθε άνθρωπος, που αγαπά την ελευθερία, χρωστάει τόσα στον Κόκκινο Στρατό, που δε θα μπορούσε να τα ξεπληρώσει ποτέ, με ό,τι κι αν έκανε».

21 – 7 – 1928

Αυτοκτονεί ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης.

Από το 1912 δημοσιεύει ποιήματα σε διάφορα παιδικά περιοδικά. Δεκαεπτά χρονών πηγαίνει στην Αθήνα και γράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στα τέλη του 1917 πήρε το πτυχίο του. Στη συνέχεια, επιχείρησε να ασκήσει το δικηγορικό επάγγελμα, αλλά η έλλειψη πελατείας τον ανάγκασε να ζητήσει δημόσιο διορισμό. Έτσι διορίστηκε υπάλληλος και αρχίζουν μεταθέσεις στην επαρχία.

Αισθανόμενος απέχθεια για την κρατική γραφειοκρατία, την καυτηριάζει συχνά. Γνωρίζει έτσι τη μιζέρια και την ανία της και αυτό του στοιχίζει και τον πληγώνει βαθιά.

Το Φλεβάρη του 1919 εκδίδει την πρώτη του ποιητική συλλογή «Ο πόνος των ανθρώπων και των πραγμάτων», ενώ ακολουθούν και οι επόμενες ποιητικές συλλογές. Στο μεταξύ θα γνωριστεί και θα συνδεθεί με την Μαρία Πολυδούρη.

Το Φλεβάρη του 1928 αποσπάται στην Πάτρα και τον Ιούνιο στην Πρέβεζα.

Στις 20 Ιουλίου αποφασίζει να βάλει τέλος στη ζωή του. Αποπειράται να αυτοκτονήσει, πέφτοντας γυμνός στη θάλασσα αλλά δεν τα καταφέρνει. Το πρωί της επομένης, απτόητος, φυτεύει μια σφαίρα στη καρδιά του .

21 – 7 – 1933

Οι εργάτες τριών καπνομάγαζων της Καβάλας κατεβαίνουν σε στάση εργασίας εναντίον των απολύσεων. Η αστυνομία πολιορκεί τους απεργούς και ανοίγει πυρ εναντίον τους, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό ενός καπνεργάτη.

Την άλλη μέρα σε ένδειξη αλληλεγγύης κατεβαίνουν σε απεργία πάνω από 2.500 καπνεργάτες, ενώ στάση εργασίας πραγματοποιούν και οι επαγγελματίες της πόλης. Την τρίτη μέρα η απεργία των καπνεργατών γενικεύεται. Οι επαγγελματίες της πόλης κηρύσσουν και εκείνοι 24ωρη απεργία σε ένδειξη συμπαράστασης. Το ίδιο και οι λιμενεργάτες. Η πόλη στρατοκρατείται.

Εκδηλώσεις αλληλεγγύης πραγματοποιούνται στο μεταξύ σε όλη την Ελλάδα. Κατόπιν αυτών, οι καπνέμποροι αναγκάστηκαν τελικά να κάνουν δεκτά όλα τα αιτήματα των απεργών, ενώ η σύμβαση που υπογράφτηκε εφαρμόστηκε στη συνέχεια και στα υπόλοιπα καπνεργατικά κέντρα της χώρας.

21 – 7 – 1965

Ενώ οι λαϊκές κινητοποιήσεις κατά των ανακτόρων («κίνημα των 70 ημερών» – «Ιουλιανά») κορυφώνονται, η αστυνομία δολοφονεί τον φοιτητή Σωτήρη Πέτρουλα, ηγετικό στέλεχος του φοιτητικού κινήματος και της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη.

Ο Σωτήρης Πέτρουλας δεν ήταν ένας άνθρωπος που βρέθηκε στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή.

Η οικογένειά του ήταν οικογένεια κομμουνιστών πρωτοπόρων αγωνιστών, που έδρασαν στις γραμμές του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ.

Συνολικά 31 μέλη της οικογένειας Πέτρουλα δολοφονήθηκαν την επταετία ’43 – ’50.

Ο Σωτήρης ήταν ο μοναδικός που θάφτηκε, οι υπόλοιποι χώθηκαν σε λάκκους.

Γεννήθηκε το 1942, στην Οίτυλο της Μάνης, αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα, όπου υποχρεώθηκε να καταφύγει η οικογένειά του το ’46, για να γλυτώσει από τις αντικομμουνιστικές συμμορίες που δρούσαν στο πλευρό του αστικού κράτους. Ήταν πάντα πρώτος στο σχολείο, στη δουλειά και στον αγώνα.

20 – 7 – 1914

Γεννιέται στο Παλιοζογλώπι του Δήμου Ιτάμου στα Αγραφα της Καρδίτσας ο Χαρίλαος Φλωράκης. Το 1929 γίνεται μέλος της ΟΚΝΕ. Το 1933 μπαίνει στη Σχολή Τηλεγραφητών των ΤΤΤ (Τηλεγραφίας – Ταχυδρομείων – Τηλεφωνίας).

Όντας σπουδαστής κηρύσσεται η μεγάλη απεργία των «Τριατατικών». Οι σπουδαστές απεργούν μαζί με τους εργαζόμενους και ο Χαρίλαος εκλέγεται στην Επιτροπή Αγώνα. Αργότερα, θα συγκροτηθεί Σύλλογος Σπουδαστών των ΤΤΤ, στον οποίο εκλέγεται και γραμματέας. Το 1934 προσλαμβάνεται ως τηλεγραφητής στην ΤΤΤ. Αρχίζει μια απίστευτη περιπλάνηση «μεταθέσεων» από πόλη σε πόλη, εξαιτίας της συνδικαλιστικής του δράσης. Σε όποια πόλη και αν βρεθεί, θα επιδιώξει και θα έχει σύνδεση με πυρήνες παράνομων κομμουνιστών.

Μετά την κήρυξη του πολέμου ο Χ. Φλωράκης στέλνεται στο μέτωπο.

Τη νύχτα της 27ης προς 28η του Οκτώβρη είναι βάρδια στο κεντρικό τηλεγραφείο. Από τις μηχανές που δούλευε πέρασαν τα πρώτα τηλεγραφήματα για την κήρυξη του πολέμου. Την επομένη το πρωί κατατάχτηκε μαζί με τα δύο του αδέλφια.

Στις αρχές του Ιούνη του 1941 γίνεται μέλος του ΚΚΕ, το Μάη του 1942 περνάει στην παρανομία και το Δεκέμβρη του ίδιου έτους ανεβαίνει στο βουνό. Το 1943-1945 αναλαμβάνει, διαδοχικά, λοχαγός και ταγματάρχης του ΕΛΑΣ, παίρνει μέρος στο Δεκέμβρη του 1944 και τον Οκτώβρη του 1945 συλλαμβάνεται.

Το Γενάρη του 1946 αμνηστεύεται από την κυβέρνηση Σοφούλη και το Δεκέμβρη ανεβαίνει στο βουνό, στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας.

Συμμετέχει σε δεκάδες μάχες, επικεφαλής στρατιωτικών ομάδων του Δημοκρατικού Στρατού. Ορίζεται στην αρχή αντισυνταγματάρχης και το Νοέμβρη του ’48 υποστράτηγος του Δημοκρατικού Στρατού.

Την άνοιξη του 1949 αναδεικνύεται αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ και στη συνέχεια τακτικό μέλος της ΚΕ του Κόμματος. Το Σεπτέμβρη περνάει στην ΕΣΣΔ, όπου φοιτά και ολοκληρώνει τις σπουδές του στη Στρατιωτική Ακαδημία Φρούνζε.

Στις 5 του Απρίλη του 1954 επιστρέφει παράνομα στην Ελλάδα. Συλλαμβάνεται στις 27 του Ιούλη, ενώ το Μάη του 1960 ξεκινά έπειτα από αρκετές αναβολές η μεγάλη δίκη του στο στρατοδικείο. Στις 20 του Απρίλη 1966 αποφυλακίζεται με όρους. Συλλαμβάνεται και πάλι ανήμερα του Απριλιανού πραξικοπήματος και εξορίζεται μέχρι και την άνοιξη του 1971.

Μετά τη διάσπαση του Κόμματος, ο Χαρίλαος συμμετέχει και συμβάλλει αποφασιστικά στη μάχη για την επικράτηση των αποφάσεων της 12ης Ολομέλειας. Τον Ιούνη του 1972, η 16η Ολομέλεια τον εκλέγει μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Στη 17η Ολομέλεια, το Δεκέμβρη, εκλέγεται Πρώτος Γραμματέας της ΚΕ του Κόμματος.

Στο 9ο Συνέδριο του Κόμματος το 1973 επανεκλέγεται Α΄ Γραμματέας της ΚΕ. Τον Αύγουστο του 1974, πριν τη νομιμοποίηση του Κόμματος, ο Χ. Φλωράκης έρχεται στην Ελλάδα. Στην πρώτη μεταπολιτευτική συνέντευξή του, απαντώντας στις – συνήθεις τότε – προβοκάτσιες περί «ΚΚΕ εξωτερικού» είπε στον Κρις Γουντχάουζ: «Κύριε Γουντχάουζ, εγώ είμαι του …εσωτερικού του εσωτερικού. Όταν έγινε η διάσπαση του ΚΚΕ, από την οποία προέκυψε το λεγόμενο ΚΚΕ (Εσωτερικού), εγώ προσωπικά βρισκόμουν στο …εσωτερικό του εσωτερικού – δηλαδή εξόριστος στο Παρθένι της Λέρου. Όπως και εκατοντάδες άλλοι σύντροφοι που βρίσκονται σήμερα στο ΚΚΕ, που εσείς το χαρακτηρίζετε ως ΚΚΕ εξωτερικού».

Στο 10ο Συνέδριο του Κόμματος (1978), στο 11ο (1982) και στο 12ο (1987) ο Χαρίλαος επανεκλέγεται ΓΓ της ΚΕ. Το 1989, μια χρονιά γεμάτη από γεγονότα και σημαντικές εξελίξεις τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Στην Ελλάδα, υπό το βάρος των πολιτικοοικονομικών σκανδάλων εκείνης της εποχής και με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα δύο εκλογικών αναμετρήσεων, από τις οποίες δεν προέκυψε αυτοδύναμη κυβέρνηση, ορκίζονται διαδοχικά η κυβέρνηση Τζαννετάκη και η κυβέρνηση Ζολώτα. Στο μεταξύ, οι εξελίξεις στις σοσιαλιστικές χώρες αποκτούν δραματικό χαρακτήρα, αφού τίθεται σε εφαρμογή το σχέδιο των ανατροπών. Το καλοκαίρι (11 του Ιούλη) σε Ολομέλεια της ΚΕ ο Χ. Φλωράκης κρίνει πως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για αλλαγή του Γραμματέα του Κόμματος. Ο ίδιος εκλέγεται Πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΕ.

Το Φλεβάρη του 1991 πραγματοποιείται το 13ο Συνέδριο του Κόμματος, που οδήγησε στη διάσπαση του Κόμματος, που προκάλεσε η φραξιονιστική ομάδα στελεχών, η οποία έφυγε από το ΚΚΕ προς το ΣΥΝ. Το 14ο Συνέδριο (Δεκέμβρης) είναι το Συνέδριο της Ανασυγκρότησης. Το Κόμμα πάλεψε και κατάφερε να σταθεί όρθιο.

Στο 14ο Συνέδριο, το ΚΚΕ επαναεπιβεβαιώνει τις αρχές του: Το σεβασμό του Καταστατικού του, τη διεθνιστική αλληλεγγύη του, τον επαναστατικό χαρακτήρα του, τη στρατηγική των συμμαχιών και των ανοιγμάτων, τον ταξικό χαρακτήρα του και γενικά την προσήλωσή του στις αγωνιστικές παραδόσεις του και στα ιδανικά του. Ο ρόλος του Χ. Φλωράκη και στη διάσωση του ΚΚΕ και στην ανασυγκρότησή του και στην επιστροφή στις αρχές του υπήρξε αποφασιστικός.

Όλα τα χρόνια που ακολούθησαν, ο Χαρίλαος Φλωράκης συνέχισε να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. Με το κύρος που διέθετε στην ελληνική κοινωνία και την πείρα του, με το πείσμα του και το σοφό του λόγο, παρέμεινε πάντοτε στήριγμα για ολόκληρο το Κόμμα και σε κάθε του επιλογή. Δεκάδες και εκατοντάδες ήταν οι συναντήσεις που είχε με φορείς, με κατοίκους περιοχών, με οργανώσεις εργαζομένων, με νέους και με νέες. Ο λόγος του, πάντα μεστός και ουσιαστικός, αποτέλεσε σε όλες τις περιπτώσεις παρέμβαση – ύμνο για την πίστη στο Κόμμα, στην υπόθεση της εργατικής τάξης και του σοσιαλισμού.

20 – 7 – 1974

Πραγματοποιείται η εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, με τμήματα του τουρκικού στρατού να αποβιβάζονται στο βόρειο τμήμα του νησιού.

Την ίδια μέρα δημοσιεύεται ανακοίνωση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στην οποία καταγγέλλονταν πως «Το πραξικόπημα της ελληνικής Χούντας στην Κύπρο οδήγησε στην επέμβαση των Τούρκων. Και οι δύο ενέργειες είναι πράξεις που αποβλέπουν στην εξυπηρέτηση του ίδιου σχεδίου του ΝΑΤΟ και των Αμερικανών, του διαμελισμού της Κύπρου και τη μετατροπή της σε αμερικανονατοϊκή βάση».

20 – 7 – 1989

Πεθαίνει

ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης.

Η αφετηρία της καλλιτεχνικής δράσης του Γιάννη Τσαρούχη (1910-1989) συνδέεται άρρηκτα με τις πολιτισμικές, κοινωνικοπολιτικές και ιστορικές ζυμώσεις στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1930. Η χρονική αυτή περίοδος διακρίνεται για την αναβίωση της λαϊκής και βυζαντινής τέχνης, καθώς και τη θεωρητική ενασχόληση με την έννοια της «ελληνικότητας». Ταυτόχρονα, μεταφέρεται το ενδιαφέρον του εικαστικού κύκλου από τον ακαδημαϊσμό του Μονάχου στα νέα καλλιτεχνικά ρεύματα του Παρισιού.

Από νωρίς ο Γ. Τσαρούχης ανέπτυξε ένα καθαρά προσωπικό ύφος, το οποίο δανειζόταν, επεξεργαζόταν και εξέλισσε στοιχεία ελληνικών και ξένων πολιτιστικών παραδόσεων και εικαστικών ρευμάτων. Τα πορτρέτα και οι μνημειακές φιγούρες, οι παραλλαγές της χρωματικής κλίμακας, η σαφής ροπή προς το ρεαλισμό και η δεξιότητά του να αφαιρεί και να φιλτράρει τα μη ουσιώδη στοιχεία στις συνθέσεις του, αντανακλούν την απαράμιλλη ικανότητα του Γ. Τσαρούχη να επαναπροσδιορίζει και να ερμηνεύει δημιουργικά τα ποικίλα ερεθίσματά του.

Θεωρείται από πολλούς ο γνωστότερος Έλληνας ζωγράφος του 20ού αιώνα. Σίγουρα ήταν μία από τις πιο αξιομνημόνευτες, πολύπλευρες και ισχυρές προσωπικότητες της ελληνικής τέχνης, ανοιχτός στη γνώση. Μοντέρνος και παραδοσιακός, καλλιτέχνης και διανοούμενος, πολυμαθής γνώστης των αρχών που διέπουν την ιστορία, την κοινωνία, τον άνθρωπο και τον πολιτισμό. Γλυκύς και είρων, λιτός και αισθησιακός, συντηρητικός και επαναστάτης, αποτέλεσε ένα από τα πλέον δημιουργικά μέλη της γενιάς του ’30. Το διπλό νήμα, του κοσμοπολιτισμού και της παράδοσης, διαπερνά και χαρακτηρίζει ολόκληρο το έργο του, που διαμορφώνεται από μία εκλεκτική σύνθεση στοιχείων ελληνικών και ευρωπαϊκών, παραδοσιακών και μοντέρνων, υφασμένων γύρω από μιαν αντρική, κυρίως, λαϊκή ανθρωπότητα, η οποία διασχίζει το ζωγραφικό χώρο και τον ιστορικό χρόνο μέσα από διάφορους τρόπους αναπαράστασης.

Εντύπωση στα έργα του Γ. Τσαρούχη προκαλεί ο ενεργός ρόλος των χρωμάτων, που είναι εκείνα που προετοιμάζουν για τη «μετωπική» επεξεργασία του θέματος. Σε συνδυασμό με τον τρόπο με τον οποίο σχηματίζεται η μορφή πάνω στον καμβά, δίνουν μια εσωστρεφή διάσταση στην περιγραφή των χαρακτηριστικών των προσώπων. Η τελική μορφή παρουσιάζει τη δύναμη του καλλιτέχνη να εκφράσει τις σκέψεις του, αλλά και την ιδεολογική του σχέση με την τέχνη γενικότερα.

Πηγή: Ριζοσπάστης

ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ 19 – 7 – 1893

Ο ποιητής της Επανάστασης, του έρωτα και της προφητείας

Ο Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Μαγιακόφσκι, γεννημένος στις 19 Ιούλη του 1893 στη Γεωργία, είναι κάτι περισσότερο από ένας ποιητής. Είναι εργάτης της λέξης, αρχιτέκτονας του καινούργιου ανθρώπου και φλογερός υπηρέτης της Οκτωβριανής Επανάστασης.

Ο Μαγιακόφσκι δεν μπήκε στην ποίηση από την πόρτα της τρυφερότητας, την έσπασε με τη γροθιά του.

Μαθητής ακόμα, σχετίζεται με μπολσεβίκους φοιτητές, μελετά τη μαρξιστική βιβλιογραφία, μπαίνει στο Κόμμα και το 1908 εργάζεται στην Επιτροπή Μόσχας. Πιάνεται τρεις φορές για επαναστατική δράση και το 1909 κλείνεται στην απομόνωση των φυλακών Μπουτίρσακα της Μόσχας. Στη φυλακή ξεκινάει να γράφει. Οταν απελευθερώνεται, εντάσσεται και στο κίνημα των Ρώσων φουτουριστών, όχι για να μιμηθεί τις μόδες της Δύσης, αλλά για να διαλύσει την παρακμή και τον ακαδημαϊσμό.

«Χτυπάμε με το πόδι την κοιλιά του χρόνου!» έγραφε το 1912 στο μανιφέστο «Ενα χαστούκι στο γούστο του κοινού». Είναι μόνο 19 ετών και ήδη ορμητικός και ανυποχώρητος, έτοιμος να ανατινάξει την αισθητική των σαλονιών. Απαιτεί την Τέχνη στρατευμένη, δυναμική, ρηξικέλευθη.

Το 1915 γράφει:

«Μεριάστε να διαβώ

έτσι όπως έρχομαι

με τα εικοσιτέσσερά μου χρόνια

δεν είμαι άντρας εγώ,

είμαι ένα σύννεφο με παντελόνια».

Είναι τότε 22 ετών.

Στην περιπέτεια της Οκτωβριανής Επανάστασης

Ο Μαγιακόφσκι δεν τραγούδησε την Επανάσταση εκ των υστέρων. Την προφήτεψε, τη δούλεψε, την έζησε και την πλήρωσε. Μετά το 1917, γίνεται ποιητής – στρατιώτης της σοβιετικής υπόθεσης. Γράφει ποιήματα – προκηρύξεις, σλόγκαν, αφίσες για το κρατικό πρακτορείο Τύπου, ενώ συνεργάζεται με καλλιτέχνες όπως ο Ροντσένκο και ο Λισίτσκι, για να συνδυάσει ποίηση και προπαγάνδα.

Το περίφημο ποίημά του «Ανθρωπος» (1918) είναι ένα ευαγγέλιο του καινούργιου κόσμου. Σε μια εποχή χάους, αυτός προσπαθεί να βρει νόημα. Γίνεται ο ποιητής που δίνει την ψυχή του στο προλεταριάτο, όχι από ρομαντισμό, αλλά από απόφαση. Ταξιδεύει στη Δύση, βλέπει την παρακμή και την εκμετάλλευση και επιστρέφει – όπως λέει – «σαν βολίδα στην ΕΣΣΔ», βέβαιος ότι ο σοσιαλισμός είναι το μέλλον.

Γράφει: «Είμαι ο πρώτος απεσταλμένος μιας νέας χώρας. Την Αμερική τη χωρίζουν απ’ τη Ρωσία 9.000 μίλια κι ένας πελώριος ωκεανός. Τον ωκεανό μπορείς να τον περάσεις σε 5 μέρες. Τη θάλασσα όμως της ψευτιάς και της συκοφαντίας δεν την περνάς έτσι γρήγορα (…) Εκανα ένα σάλτο 7.000 βέρστια μπροστά, μα βρέθηκα 7 χρόνια πίσω. (…) Ο τρόπος που κέρδισες τα εκατομμύριά σου, δεν ενδιαφέρει καθόλου εδώ στην Αμερική. Ολα είναι μπίζνες, όλα επιχείρηση, όλα όσα γεννούν δολάρια. Πήρες ποσοστά από κάποιο ποιητικό σου έργο που έκανε κρότο; Αυτό είναι μπίζνες. Εκλεψες και δεν σ’ έπιασαν; Και αυτό μπίζνες. Τις μπίζνες σού τις μαθαίνουν από τα παιδικάτα σου».

Η ποίησή του εκφράζει πίστη στον θρίαμβο των κομμουνιστικών ιδανικών. Με την επαναστατική στάση του συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας νέας ποίησης, γεμάτης με αρώματα αλήθειας, αγνότητας και εκφραστικότητας.

Εγραφε:

«H ποίηση είναι

σαν του ραδίου την παραγωγή.

Για μια και μόνη λέξη

χαλάς και αποβάλλεις

χιλιάδες τόνους λεκτικών μεταλλευμάτων»

Τον Οκτώβρη του 1917, παρακολουθεί από κοντά την περιπέτεια της Επανάστασης. Συμμετέχει σ’ αυτήν με τον τρόπο του, με «στρατευμένα» ποιήματα και δραματικά έργα, την «Ωδή στην Επανάσταση», την «Αριστερή Πορεία» και το «Μυστήριο Μπούφο». Πιστεύει με πάθος στον κομμουνισμό και είναι βέβαιος πως θα αλλάξει την πορεία του κόσμου.

Δημιουργεί ένα πρωτότυπο ποιητικό είδος, που με πολλούς τρόπους επηρεάζει την εξέλιξη της παγκόσμιας ποίησης, από τον Ναζίμ Χικμέτ, τον Λουί Αραγκόν, τον Πάμπλο Νερούδα, τον Γιοχάνες Μπέχερ κ.ά.

Το έργο του δεν είναι απλώς πολιτικό, είναι και γλωσσικά ριζοσπαστικό. Ο Μαγιακόφσκι σπάει τη σύνταξη, επινοεί λέξεις, χρησιμοποιεί την τυπογραφία σαν καμβά. Η ποίησή του είναι κραυγή και σφυγμός – ένας συνδυασμός avant garde και συναισθηματικής έκρηξης. Οποιος τον διαβάζει, ακόμα και σε μετάφραση, νιώθει αυτό το ρεύμα, τη σύγκρουση ανάμεσα στο ατομικό και το συλλογικό, στο πάθος και την ιδεολογία.

Εχει βαθιά πίστη στον Λένιν και γράφοντας το ποίημα «Βλαντιμίρ Ιλιτς Λένιν» αναπλάθει καλλιτεχνικά, πάνω σ’ ένα πλατύ ιστορικό φόντο, τη ζωή και το έργο του ηγέτη της προλεταριακής επανάστασης. Ο Μαγιακόφσκι αναγνωρίζει την τεράστια σημασία της προσωπικότητας του Λένιν, «του ανθρωπινότερου ανθρώπου» και «οργανωτή της νίκης» του προλεταριάτου.

Ο Μαγιακόφσκι δεν ήταν απλώς κομμουνιστής. Ηταν ο καλλιτέχνης που ονειρεύτηκε έναν νέο κόσμο και θεώρησε καθήκον του να βρει τις λέξεις που θα τον περιγράψουν. Στα ποιήματά του η πολιτική είναι κινητήρια δύναμη. Θεωρεί χρέος του να την ανεβάσει στη σκηνή ως πρωταγωνίστρια, με όλη τη φόρα, την τρέλα, το πάθος και την πίστη στην επανάσταση. Aυτή η πίστη που σήμερα έχει αποκτήσει ξανά αξία.

Το έργο του δεν εξαντλείται σε ύμνους προς τη σοβιετική εξουσία (παρόλο που έγραψε και τέτοιους), αλλά συχνά συγκρούεται με τη γραφειοκρατία. Κάνει κριτική. Αμφισβητεί. Κάποια στιγμή, όπως είναι φυσικό, δυσαρεστεί μηχανισμούς και γραφειοκράτες, αφού – όπως λέει κι ο ίδιος – γίνεται «χορταστικά χλευαστικός, ξεδιάντροπος και καυστικός».

Είναι τότε που και η κριτική τον αντιμετωπίζει με καχυποψία.

Ο άνθρωπος πίσω από τον μύθο

Πέρα από την πολιτική, ο Μαγιακόφσκι ήταν και ένας άνθρωπος βαθύτατα τραγικός. Ερωτεύτηκε με τρόπο απόλυτο (ακόμη κι εκεί ανατρεπτικός…), πλήγωσε και πληγώθηκε, έζησε με ένταση. Η Λιλή Μπρικ ήταν ο μεγαλύτερος έρωτας της ζωής του, αλλά εκείνος δεν τα πήγε ποτέ καλά σ’ αυτόν τον τομέα, παραήταν ευαίσθητος για να αντέξει τη σκληρότητα και τις κακουχίες του έρωτα.

Τα πήγαινε καλύτερα με τον αυτοσαρκασμό, προτιμούσε να εκτίθεται, δεν ήταν σοβαροφανής, ήταν μόνο ένας αληθινός, πληγωμένος, παθιασμένος καλλιτέχνης.

Κι εμείς για όλα αυτά τον αγαπάμε, αλλά και για κάτι ακόμα.

• Γιατί δεν ήταν ποτέ βολεμένος. Ηταν ανυπόταχτος.
• Γιατί τα λόγια του στάζουν ακόμα ζωή, ιδρώτα και αίμα.
• Γιατί ήταν ποιητής της επανάστασης, αλλά και της αμφιβολίας.
• Γιατί ήξερε να γράφει για την αγάπη όπως ήξερε να γράφει για τον αγώνα.
• Γιατί έζησε ως το μεδούλι την αντίφαση του να είσαι καλλιτέχνης σε έναν κόσμο που σε θέλει είτε αδιάφορο, είτε υπηρέτη.
• Γιατί ήταν ένας ανατροπέας των ορίων μεταξύ τέχνης και ζωής.
• Γιατί έγραφε για μια κοινωνία όπου ο έρωτας, η εργασία, η δημιουργία, η καθημερινότητα θα ήταν όλα εκ νέου σχεδιασμένα.

Και ίσως τελικά τον αγαπάμε, γιατί δεν έπαψε ποτέ να γράφει για εμάς:

«Αν εγώ δεν λάμψω / εσύ πώς θα ξεχωρίσεις στο σκοτάδι;»

Αυτό κάνει σήμερα ο Μαγιακόφσκι. Λάμπει ακόμη. Και μας φωτίζει – όχι σαν άγιος, αλλά σαν μετεωρίτης. Σαν κάποιος που έπεσε απότομα και έσκαψε τον ουρανό.

«Για τον θάνατό μου παρακαλώ να λείψουν τα κουτσομπολιά»

Το 1930, σε ηλικία 36 ετών, ο υμνητής της ζωής, στις 14 Απρίλη, αυτοκτονεί με μια σφαίρα στην καρδιά.

Το γράμμα που αφήνει, ξεκινάει έτσι:

«Σύντροφοι, να μην κατηγορηθεί κανένας για τον θάνατό μου και παρακαλώ να λείψουν τα κουτσομπολιά. Ο μακαρίτης τα απεχθανόταν τρομερά».

Και λίγο πιο κάτω:

«Μαμά, αδερφές και σύντροφοι, συγχωρέστε με – αυτός δεν είναι τρόπος (δεν τον συμβουλεύω σε κανέναν), μα εγώ δεν έχω άλλη διέξοδο.

Λιλή, αγάπα με.

Συντρόφισσα κυβέρνηση, η οικογένειά μου είναι η Λιλή Μπρικ, η μαμά, οι αδερφές και η Βερόνικα Βιτόλντοβνα Πολόνσκαγια.

Αν τους εξασφαλίσεις μια ανεκτή ζωή, ευχαριστώ.

Τα αρχινισμένα ποιήματα δώστε τα στους Μπρικ, αυτοί θα βρουν άκρη.

Ως λένε, το επεισόδιο θεωρείται λήξαν το λοιπόν, η βάρκα του έρωτα στον καθ’ ημέραν βίον έχει συντριφτεί.

Είμαστε πάτσι και πόστα οι δυο μας.

Σε τίποτα δεν ωφελεί των συμφορών, των προσβολών, των αμοιβαίων πόνων η καταγραφή.

Να ‘στε καλά».

Το Κόμμα τον αποχαιρετά με τιμές. Ο Στάλιν λέει αργότερα πως «ο Μαγιακόφσκι είναι και θα παραμείνει ο καλύτερος κι ο πιο ταλαντούχος ποιητής της σοβιετικής εποχής».

Γιατί τον θυμόμαστε σήμερα

Θυμόμαστε σήμερα τον Μαγιακόφσκι, αυτόν τον «νυμφίο του έρωτα, της επανάστασης και του θανάτου», γιατί ήταν ποιητής της φωτιάς, όχι των σαλονιών.

• Γιατί έβγαλε την ποίηση από τα βιβλία και την έγραψε στους τοίχους.
• Γιατί κάθε του στίχος ήταν μια χειροβομβίδα με μελάνι.
• Γιατί σε καιρούς πολιτικής απάθειας, απογοήτευσης και αποϊδεολογικοποίησης, το έργο του λειτουργεί αφυπνιστικά.
• Γιατί δεν δίνει οδηγίες, μεταφέρει το πάθος εκείνου που πιστεύει, ακόμα και όταν όλα γύρω του καταρρέουν.
• Γιατί έλεγε πως «ούτε μια γκρίζα τρίχα δεν έχω στην ψυχή,

μήτε των γηρατειών τη στοργή!

Μέγας ο κόσμος,

με της φωνής τη δύναμη,

έρχομ’ όμορφος,

στα εικοσιδυό μου χρόνια»

Σε αυτόν ακριβώς τον κόσμο – που πάντα κυνηγά τον εντυπωσιασμό και τη γρήγορη κατανάλωση – ο Μαγιακόφσκι αναδυόμενος από τα ερείπια του σαπισμένου κόσμου της τσαρικής Ρωσίας επαναστάτησε και μας έδειξε πώς να παίρνουμε θέση, πώς να μιλάμε στο όνομα των πολλών, πώς να μην προδώσουμε τη γλώσσα για χάρη της εξουσίας.

«Αν δεν βγαίνετε έξω στους δρόμους και δεν φωνάζετε, η ποίηση πεθαίνει. Αν φοβάστε να λερωθείτε, τότε έχετε ήδη λερωθεί», έλεγε.

Η ποίησή του είναι συγκλονιστικά σημερινή. Διαβάζοντάς την, δεν βλέπεις μόνο έναν ποιητή του 1917. Βλέπεις έναν νέο του σήμερα, του 2025, που παλεύει με τη μοναξιά, την ήττα, την αδικία, την εκμετάλλευση, το ψέμα και μέσα από αυτά εξακολουθεί να φωνάζει:

«Ακούστε! Αν ανάβουν τα αστέρια, είναι γιατί κάποιος τα έχει ανάγκη».

Σχεδόν έναν αιώνα μετά τον θάνατό του, ο Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι παραμένει κάτι παραπάνω από ένας σπουδαίος ποιητής της ρωσικής πρωτοπορίας.

• Είναι εμβληματική μορφή της Τέχνης που αρνείται να πεθάνει, της Ποίησης που ξεχειλίζει από οργή, πάθος, ειρωνεία, έρωτα και πολιτική πίστη.
• Είναι ο θυελλώδης «ποιητής με την κραυγή», ο πύρινος επαναστάτης με το κοφτερό βλέμμα και τη φωνή – σφυρί που ακόμα αντηχεί.
• Παραμένει η φωνή που δεν σταματά να θέτει τα σωστά ερωτήματα: Τι σημαίνει να είσαι ελεύθερος; Τι σημαίνει να παλεύεις για μια ιδέα; Ποιο είναι το τίμημα του να ανήκεις στο μέλλον;

Σήμερα, 19 Ιούλη, θυμόμαστε όχι έναν νεκρό ποιητή, αλλά έναν ζωντανό φάρο της επαναστατικής σκέψης. Τον Μαγιακόφσκι δεν τον αναγνωρίζουμε επειδή τον τιμούν κράτη και εκδότες, αλλά επειδή τον τιμά ο λαός.

Κι επειδή έγραψε:

Δεν ζητούμε το έλεος του χρόνου εμείς.

Ο καθένας από εμάς

Κρατάει στα χέρια του

Τους κινητήριους ιμάντες του σύμπαντος!

Της
Σεμίνας ΔΙΓΕΝΗ

Πηγή : Ριζοσπάστης 19 – 20 / 7 – 2025

 

17 – 7 – 1926

Γεννιέται στο Ναύπλιο από πατέρα δάσκαλο και κόρη παπά ο Νίκος Καρούζος.

Άρχισε σπουδές νομικών και πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας χωρίς να τις ολοκληρώσει.

Ο πατέρας του ενταγμένος στο ΕΑΜ, πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και αργότερα υπέστη όλα τα δεινά της περιόδου.

Ο ίδιος ΕΠΟΝίτης τον καιρό του αγώνα, γνώρισε από νωρίς τις εξορίες (Ικαρία, Μακρόνησο).

Πρώτη παρουσία του στη λογοτεχνία το 1949, όταν δημοσίευσε ένα ποίημα στο περιοδικό «Ο Αιώνας μας».

Ο ίδιος σε συνέντευξή του στο «Ρ» είχε πει ότι τα πρώτα του ποιήματα τα είχε στείλει στο περιοδικό της ΕΠΟΝ «Νέα Γενιά», το 1945. Η πρώτη του ποιητική συλλογή ήταν «Η επιστροφή του Χριστού» (1954) και ακολούθησαν «Νέες δοκιμές», «Είκοσι ποιήματα», «Διάλογοι», «Η Ελαφος των άστρων», «Πενθήματα», «Απόγονος της νύχτας», «Αντισεισμικός τάφος», «Ερυθρογράφος» κ.ά.

Για το έργο του «Νεολιθική νυχτωδία στην Κρονστάνδη», τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο το 1989. Επίσης το 1963 τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο των Δώδεκα, ενώ το 1972 μοιράστηκε με τον Μίλτο Σαχτούρη και τον Τάκη Βαρβιτσιώτη, το Εθνικό Βραβείο ποίησης.

Βέβαια όπως για τους περισσότερους ποιητές, ήταν περιπετειώδης ο τρόπος έκδοσης των βιβλίων του.

Για πολλά χρόνια, μέχρι τη δεκαετία του ’70, τα τύπωνε με έξοδα δικά του. Στη συνέχεια, συνέβαλαν η Εγνατία, το “Πολύπλανο”, το “Υψιλον”, ο “Εξάντας”, ο “Ακμων” (μία σημαντική ανθολογία, στα 1981), η “Γοργώ”, η “Εστία”, ο “Καστανιώτης”, ο “Μίμνερμος” και η “Απόπειρα”.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, οι εκδόσεις Ερατώ, προχώρησαν στην έκδοση των Απάντων του ποιητή, σε τόμους ανάλογα με τη δημιουργική του περίοδο. Εκδόθηκαν η “Πρώτη Εποχή” και η “Δεύτερη Εποχή”.

Μετά το θάνατο του Νίκου Καρούζου, το έργο του εκδίδεται συγκεντρωμένο σε τόμους από τις εκδόσεις Ίκαρος. Έχουν κυκλοφορήσει τα Ποιήματα A΄ και τα Ποιήματα B΄.

17 – 7 – 1935

Πεθαίνει ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της Ελληνικής Εθνικής Σχολής και αξιόλογος ποιητής, ο Αιμίλιος Ριάδης (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο που υιοθέτησε ο Αιμίλιος Κούης ή Κου), .

Εργογραφία

• Σκηνικά Έργα: “Γαλάτεια”, “Ο πράσινος δρόμος”, “Σαλώμη”, “Εκάβη”, “Ο Ρικές με το τσουλούφι”.
• Μουσική Δωματίου: “Νανούρισμα σε λα ελάσσονα”, “Δύο Σονάτες για τσέλο και πιάνο”, “Δύο σονάτες για τέσσερις”, “Δύο κουαρτέτα εγχόρδων”.
• Για Ορχήστρα: “Επίκληση στην Ειρήνη”, “Αγροτική Συμφωνία”, “Οι τρεις χοροί ρωμέικοι”, “Εγκώμιο στον Ραβέλ”, “Μακεδονικές Σκιές”.
• Θρησκευτικά Χορωδιακά Έργα: “Ιερά Λειτουργία Ιωάννου Χρυσοστόμου”, “Μικρά Δοξολογία”, “Χριστός Ανέστη”, “Ακολουθία της Μεγάλης Παρασκευής

Ποιητικές

17 – 7 – 1967

Πεθαίνει ο Αμερικανός σαξοφωνίστας, από τις κορυφαίες προσωπικότητες της τζαζ Τζον Κολτρέιν (John William Coltrane‎).

Θεωρείται από τις κορυφαίες προσωπικότητες της τζαζ. Το έργο του σημάδεψε την αφροαμερικανική μουσική παράδοση στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

Ο Κολτρέιν θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους τζαζ συνθέτες και σαξοφωνίστες μαζί με τον Κόλμαν Χώκινς, τον Λέστερ Γιανγκ ή τον Σόνι Ρόλινς που επίσης καινοτόμησαν με το παίξιμό τους.

Αν και το πέρασμά του από τη μουσική σκηνή ήταν σύντομο -η προσωπική του καριέρα κράτησε μόλις επτά χρόνια- κατάφερε να αφήσει πίσω του μια πλούσια δισκογραφία, με περισσότερες από 50 ηχογραφήσεις.

Το παίξιμό του αρχικά χαρακτηρίστηκε νεοτερικό, και σταδιακά ξέφυγε από τα όρια του συμβατικού αυτοσχεδιασμού, διχάζοντας κοινό και κριτικούς, ενώ κατά τα τελευταία χρόνια της δημιουργίας και της ζωής του ξεπέρασε τα όρια και πορεύτηκε σε μια σχεδόν μοναχική πορεία θρησκευτικής έκστασης.

Συνεργάστηκε με τους Ντίζι Γκιλέσπι, Μάιλς Ντέηβις και Τελόνιους Μονκ. Έγραψε μεγάλες επιτυχίες όπως το «A Love Supreme» κ.α.

17 – 7- 1979

Στη Νικαράγουα, με θριαμβευτική προέλαση των κομμουνιστών ανταρτών «Σαντινίστας» στη Μανάγκουα, τερματίζεται η πάλη κατά του καθεστώτος Σομόζα, ο οποίος διαφεύγει στις ΗΠΑ.

17 – 7 – 2012

Πεθαίνει ο ηθοποιός Γιώργος Μούτσιος.

Σπούδασε μουσική, τραγούδι και θέατρο στο Ελληνικό Ωδείο και στη Βιέννη.

Ο Γ. Μούτσιος το 1951 προσελήφθη στο Εθνικό Θέατρο για το Χορό της σοφόκλειας τραγωδίας «Οιδίπους τύραννος».

Συμμετείχε σε συναυλίες κλασικού τραγουδιού σε ευρωπαϊκές πόλεις και είχε τραγουδήσει τα «Κάρμινα Μπουράνα» στο Φεστιβάλ Αθηνών.

Το 1960, ο Γ. Μούτσιος δίδαξε και τραγούδησε τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι στους αριστοφανικούς «Ορνιθες», που ανέβασε ο Κάρολος Κουν.

Συνεργάστηκε με διαφόρους θιάσους (Εθνικό Θέατρο, Λαμπέτη, Βουγιουκλάκη, Γιούλη, Ρουσσέα κ.ά.) και το 1977 συγκρότησε θίασο με τη σύζυγό του Δέσποινα Νικολαΐδου.

Στο ενεργητικό του είχε 50, περίπου, ταινίες («Η αγνή του λιμανιού», «Θανασάκης ο πολιτευόμενος», «Ο κράχτης», «Θα σε κάνω βασίλισσα»,«Τρούμπα `67», «Κάποτε κλαίνε και οι δυνατοί», «Η επιστροφή της Μήδειας», «Ο αετός των σκλαβωμένων», κ.ά.), την αμερικανική ταινία «Ο λέων της Σπάρτης» και το σήριαλ «Τα παιδιά της Νιόβης».

17 – 7 – 2021

Φεύγει από τη ζωή σε ηλικία 82 ετών η σημαντική εκπρόσωπος του δημοτικού τραγουδιού, Φιλιώ Πυργάκη.

Γεννήθηκε στον Ασπρόκαμπο Κορινθίας το 1939 και τραγουδούσε σε πανηγύρια από την ηλικία των 14 ετών, από το 1953.

17 – 7 – 2021

16 – 7 – 1927

Γεννιέται η Ηρώ Κωνσταντοπούλου, ηρωίδα ΕΠΟΝίτισσα.

Γεννημένη από Σπαρτιάτες γονείς, έζησε, με την ελευθερία «ταχυτήτων».

Στα δεκαέξι της χρόνια η Ηρώ οργανώνεται στις τάξεις της ΕΠΟΝ. Πάλεψε με θέρμη για τη λευτεριά, εναντίον της χιτλεροφασιστικής σκλαβιάς.

Με την πολύπλευρη δράση στα γράμματα (μιλούσε γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά), έπαιρνε μέρος σ’ όλες τις εκδηλώσεις, πάντοτε στην πρώτη γραμμή των λαϊκών αγώνων, της πάλης.

Αναδείχτηκε συντόμως ένα από τα κορυφαία μέλη της ΕΠΟΝ. Κι ήταν μοναχοκόρη. Οργάνωνε την πάλη στο σχολείο της μέσα από τις τάξεις της ΕΠΟΝ. Πρώτη στα γράμματα, πρώτη στους αγώνες!

Δύο φορές είχε συλληφθεί, ξυλοκοπηθεί, βασανιστεί.

Στις 16 Ιούλη του 1944 (γενέθλιά της) για πρώτη φορά. Την τρίτη φορά, στις 31 Ιούλη, τα γερμανικά SS τη συλλαμβάνουν. Οι χιτλερικοί, με τα ελληνόφωνα όργανά τους, έσπασαν την πόρτα του σπιτιού της, στην οδό Βεΐκου 57 και την οδήγησαν στο άντρο των βασανιστηρίων της οδού Μέρλιν.

Η Ηρώ φτύνει κατάμουτρα και μπατσίζει τον Έλληνα μεταφραστή. Δε μίλησε. Την έστειλαν στο Χαϊδάρι, στην απομόνωση και σε συνέχεια στο θάλαμο των μελλοθανάτων. Κι απ’ εκεί στο ηρωικό Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ανά πεντάδες μπροστά απ’ τις κάννες των πυροβόλων. Δεκαεφτά σφαίρες καρφώνονται στο κορμί της απ’ τους φασίστες, για τα δεκαεφτά της χρόνια, για «παραδειγματισμό», είπαν οι χιτλερικοί…

«Εσύ δε θα μου πεις ευχαριστώ, / όπως δε λες ευχαριστώ στους χτύπους της καρδιάς σου / που σμιλεύουν το πρόσωπο της ζωής σου. / Όμως εγώ θα σου λέω ευχαριστώ / γιατί γνωρίζω τι σου λέω ευχαριστώ / γιατί γνωρίζω τι σου οφείλω… / Αυτό το ευχαριστώ είναι το τραγούδι μου». (Γιάννης Ρίτσος).

15 – 7 – 1965

Τον Ιούλη του 1965 η ενδοαστική αντιπαράθεση μεταξύ της Ένωσης Κέντρου και της ΕΡΕ κορυφώθηκε, με την πρώτη να έρχεται σε ευθεία ρήξη με το Παλάτι (του οποίου την εύνοια είχε πια χάσει).

«Μήλο της έριδος» υπήρξε το υπουργείο Άμυνας και κατ’ ουσίαν ο έλεγχος του στρατού.

Όταν ο Βασιλιάς αρνήθηκε να υπογράψει το διάταγμα με το οποίο ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου θα αναλάμβανε και υπουργός Άμυνας, ο τελευταίος παραιτήθηκε (15/7).

Η επέμβαση του Παλατιού πυροδότησε μαζικές λαϊκές αντιδράσεις, που διήρκεσαν 70 ημέρες (έως της 25/9) και καταγράφηκαν στην Ιστορία ως το «κίνημα των 70 ημερών» ή «Ιουλιανά».

Σύμφωνα με το Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ (Β’ τόμος), «το ΚΚΕ [σ.σ. και κατά προέκταση η ΕΔΑ], ακολουθώντας τη γραμμή της “δημοκρατικής ομαλότητας”, με την αναφανδόν υποστήριξη της Ένωσης Κέντρου, στέρησε το κίνημα από έναν ταξικό προσανατολισμό», εγκλωβίζοντας το σε μια «ρεφορμιστική λογική» του «μικρότερου κακού».

15 – 7 – 1974

Εκδηλώνεται χουντικό πραξικόπημα στην Κύπρο. Οι πραξικοπηματίες καταλαμβάνουν την Αρχιεπισκοπή και το ραδιοφωνικό σταθμό της Λευκωσίας, από όπου μεταδίδουν: «Σήμερον την πρωίαν η Εθνική Φρουρά επενέβη διά να σταματήση τον αδελφοκτόνον εμφύλιον πόλεμον. Η Εθνική Φρουρά είναι την στιγμήν αυτήν κυρία της καταστάσεως. Ο Μακάριος είναι νεκρός».

Η χούντα των Αθηνών πανηγυρίζει, αλλά στις 3 μ.μ. όλοι τους παγώνουν. Από έναν μικρό ιδιωτικό ραδιοφωνικό σταθμό της Πάφου ακούγεται: «Ελληνικέ κυπριακέ λαέ! Γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις. Γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί. Είμαι ο Μακάριος… Δεν είμαι νεκρός, όπως η χούντα των Αθηνών και οι εδώ εκπρόσωποί της θα ήθελαν… Η χούντα δεν πρέπει να περάσει και δε θα περάσει. Νυν υπέρ πάντων ο αγών».

Οι εξελίξεις, ωστόσο, έχουν δρομολογηθεί. Πέντε μέρες μετά, εκδηλώνεται η τουρκική εισβολή.

15 – 7 – 2016

Στις 23:30 τοπική ώρα, εκδηλώνεται πραξικόπημα στην Τουρκία με τους στρατιώτες να βγαίνουν στους δρόμους με άρματα μάχης.

Μοιράσου το…

15 – 7 – 1943

Γεννιέται ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, τραγουδοποιός.

Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, καθώς και στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, χωρίς ποτέ να ασκήσει το επάγγελμα του αρχιτέκτονα. Η καλλιτεχνική του καριέρα ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’70, όταν γράφει τη μουσική για τη θεατρική παράσταση του έργου της Κωστούλας Μητροπούλου «Η Πόλη μας». Ακολουθεί ο δίσκος «Κόκκινη Κλωστή» σε στίχους Νίκου Γκάτσου.https://youtu.be/egwEA6R8p3c

Το 1973 κυκλοφορούν σε κόκκινο βινύλιο τα «Μικρoαστικά» σε στίχους Γιάννη Νεγρεπόντη, όπου για πρώτη φορά ο Λουκιανός Κηλαηδόνης ερμηνεύει δικές του συνθέσεις. Μια δουλειά – σταθμός στην καλλιτεχνική του πορεία, αλλά και στα μουσικά πράγματα, καθώς τα «Μικροαστικά» πριν εκδοθούν, κυκλοφορούν παράνομα στη διάρκεια της δικτατορίας. Επόμενη δισκογραφική δουλειά του είναι τα «Απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας». Από το 1978 και μέχρι το 1991 κυκλοφορούν πέντε απόλυτα προσωπικοί του δίσκοι.

Παράλληλα, γράφει θεατρική και κινηματογραφική μουσική. Για μια δεκαετία γράφει αποκλειστικά τη μουσική για το «Ελεύθερο Θέατρο» – «Ελεύθερη Σκηνή» και είναι βασικός συνθέτης των παραστάσεων του «Θεσσαλικού Θεάτρου» της πρώτης περιόδου. Συνεργάζεται επίσης με το Εθνικό Θέατρο, με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, με το Λαϊκό Θέατρο του Λ. Τριβιζά, καθώς και με την παιδική σκηνή της Ξένιας Καλογεροπούλου.

Γράφει μουσική για τις ταινίες: «Οι κυνηγοί» και «Ο θίασος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Ελευθέριος Βενιζέλος» του Παντελή Βούλγαρη και «Οι Αθηναίοι» του Βασίλη Αλεξάκη, καθώς και μουσική για πολλές τηλεοπτικές εκπομπές. Το καλοκαίρι του 2006 συνεργάστηκε με την Κρατική Ορχήστρα Ελληνικής Μουσικής (ΚΟΕΜ), πραγματοποιώντας συναυλίες στην Ελλάδα, το εξωτερικό καθώς και στο Ηρώδειο, από όπου προέκυψε ένα διπλό cd με τίτλο «Μ’ Αγιόκλημα και γιασεμιά».

15 – 7 – 1904

Πεθαίνει ο έξοχος Ρώσος πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας Άντον Τσέχοφ.

Έγινε γρήγορα γνωστός στην Ελλάδα, τόσο με τα διηγήματά του όσο και με τα εξαιρετικά θεατρικά του έργα.

Γεννήθηκε στο Τάγκανροκ της Αζοφικής και ήταν τρίτος γιος ενός μικροεμπόρου και εγγονός ενός δουλοπάροικου που είχε εξαγοράσει την ελευθερία του το 1841.https://youtu.be/YV0DKV9volg

Η τυραννικότητα, ο αλκοολισμός, η θρησκοληψία, η φτώχεια, η εξαθλίωση, σφράγισαν τα παιδικά του χρόνια.

Ο νεαρός Τσέχοφ άρχισε να ερωτοτροπεί με τη λογοτεχνία, που αργότερα θα την ονομάσει ερωμένη του και θα αφήσει τη νόμιμη σύζυγό του, την ιατρική. Στα 1895 ο Τσέχοφ θα αρχίσει την «τετραλογία» του: «Ο γλάρος», «ο Βυσσινόκηπος», «Οι τρεις αδελφές» και «Ο Θείος Βάνιας» θα γραφτούν για να «γράψουν» ιστορία στην ιστορία του θεάτρου.

15 – 7 – 1876

Η συνδιάσκεψη των μελών της Α’ Διεθνούς στη Φιλαδέλφεια αποφασίζει την διάλυσή της. Η δήλωση της διάλυσης που διαβάστηκε από τα ηγετικά στελέχη της Διεθνούς Ζόργκε και Σπάιερ, έγραφε:

«ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ,

Το Συνέδριο της Διεθνούς, που συνήλθε στη Φιλαδέλφεια, διέλυσε το Γενικό Συμβούλιο της Διεθνούς Ένωσης των Εργατών. Εξωτερική σύνδεση της οργάνωσης δεν υπάρχει πια.

“Η Διεθνής πέθανε!”, θ’ αναφωνήσει η αστική τάξη όλων των χωρών και με ειρωνεία ή χαρά θα αναφερθεί στις εργασίες αυτού του συνεδρίου σαν σε μια αναμφισβήτητη απόδειξη της ήττας του εργατικού κινήματος όλου του κόσμου. Ας μην επηρεαστούμε από τις κραυγές των εχθρών μας! Εγκαταλείψαμε την οργάνωση της Διεθνούς για λόγους που έχουν σχέση με την τωρινή πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη, αλλά σε αντάλλαγμα βλέπουμε ότι η αρχή της οργάνωσης αναγνωρίζεται και υπερασπίζεται από τους προοδευτικούς εργάτες όλου του πολιτισμένου κόσμου. Ας δώσουμε στους συντρόφους μας εργάτες της Ευρώπης μια ανάπαυλα, για να σταθεροποιήσουν τις θέσεις τους στις ίδιες τους τις χώρες, και θα είναι με βεβαιότητα σε θέση να παραμερίσουν τα εμπόδια που τους χωρίζουν από τους εργάτες άλλων περιοχών του κόσμου.

Σύντροφοι, ασπαστήκατε με ενθουσιασμό και αγάπη την αρχή της Διεθνούς, θα βρείτε τα μέσα για να ευρύνετε τον κύκλο των οπαδών της και χωρίς την ύπαρξη μιας Οργάνωσης, θα βρείτε νέους αγωνιστές που θα εργαστούν για την πραγματοποίηση των σκοπών της ένωσής μας. Οι σύντροφοι της Αμερικής σάς υπόσχονται πως θα υπερασπίσουν και θα διαφυλάξουν με πίστη τις καταχτήσεις της Διεθνούς, σ’ αυτή τη χώρα έως ότου πιο ευνοϊκές συνθήκες θα ενώσουν πάλι τους εργάτες όλων των χωρών στον κοινό αγώνα και έως ότου αντηχήσει πάλι, πιο δυνατά από κάθε άλλη φορά, η έκκληση:

“Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!”».

15 – 7 – 1606

Γεννιέται ο Ρέμπραντ (Χάρμενς βαν Ρέιν – Rembrandt Harmenszoon van Rijn), Ολλανδός ζωγράφος.

Ήταν το έκτο από τα επτά παιδιά της οικογένειας. Ο πατέρας του είχε έναν μύλο κοντά στο Ρήνο και η μάνα του ήταν κόρη φούρναρη. Ποιος μπορούσε να διανοηθεί ότι αυτό το έκτο παιδί θα γινόταν ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους και χαράκτες, ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς της Ευρώπης; Η μητέρα του ήταν θρήσκα και του ενέπνευσε από τα πρώτα του χρόνια την αγάπη για τη Βίβλο.

Έτσι, στα εφτά του χρόνια γράφτηκε σ’ ένα σχολείο που έδινε ιδιαίτερη έμφαση στα λατινικά, κάτι που ίσως να σήμαινε ότι οι γονείς του θα ήθελαν ο μικρός να σπουδάσει αργότερα Θεολογία… Στα 14 χρόνια του τέλειωσε το σχολείο αφού είχε γνωρίσει την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδας και της Ρώμης. Ο Ρέμπραντ αποφασίζει να αφιερωθεί στη ζωγραφική. Στην αρχή μαθήτευσε στον Γιάκομπ, έναν ζωγράφο που είχε σπουδάσει στη Ρώμη και στη Νάπολη, και γύρω στα 1624 εργάστηκε στο εργαστήρι του Πίτερ Λάσμαν στο Αμστερνταμ, ο οποίος είχε και εκείνος σπουδάσει στη Ρώμη την περίοδο που ο Καραβάτζο εισηγούνταν τον επαναστατικό τρόπο της σκιάς με το chiaro- scouro, δηλαδή φως και η σκιά. Κύριο χαρακτηριστικό των νεανικών έργων του Ρέμπραντ είναι η προτίμησή του στα θρησκευτικά θέματα, όπως είναι ο Τώβιτ και η Αννα.

Αλλά το έργο του «Μάθημα ανατομίας» καθιέρωσε τον Ρέμπραντ οριστικά ως τον καλύτερο προσωπογράφο. Έτσι απέκτησε πολλά χρήματα, με αποτέλεσμα να γίνει συλλέκτης σπάνιων έργων τέχνης. Η επιτυχία στη δουλιά τού έφερε γούρι και στον έρωτα. Στα 1634 παντρεύτηκε την εικοσάχρονη αρχοντοπούλα Σάσκια βαν Ούλεμπουργκ. Η ευτυχία κράτησε λίγο, μονάχα πέντε χρόνια. Από τη στιγμή που ο Ρέμπραντ αγόρασε ένα τεράστιο σπίτι, που σήμερα στεγάζεται το Μουσείο Ρέμπραντ στο Άμστερνταμ, άρχισε σιγά αλλά μεθοδικά η καταστροφή. Έχασε ένα γιο και δυο κόρες και, τέλος, τη γυναίκα του μόλις γέννησε το τελευταίο παιδί τους. Ένα σημαντικό κεφάλαιο στην καλλιτεχνική πορεία του Ρέμπραντ συνθέτουν τα χαρακτικά, που πολλές φορές διαφοροποιούνται από τη ζωγραφική του και θεματικά και από άποψης στιλ. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι σπουδές γυναικείων γυμνών.

Σ’ αυτές ο Ρέμπραντ αποφεύγει να ωραιοποιήσει το παραμικρό. Ο μεγαλύτερος ζωγράφος της Ολλανδίας και ένας από τους πιο μεγάλους του κόσμου, ο καλλιτέχνης που μας έδωσε με πληρότητα και ενόραση τα μυστικά της ανθρώπινης ψυχής, που δείχνει τη μέγιστη συμπάθεια για εκείνους που είχαν υποφέρει πολλά, που ήταν άθλιοι και φτωχοί, και είχε τη δυνατότητα να βλέπει πίσω από την επιφάνεια, πέθανε στα 1669 αφήνοντας μια τεράστια κληρονομιά σε όλη την ανθρωπότητα.

Πληροφορίες: Ριζοσπάστης

Πηγή : ALT;GR

14 – 7 – 1889

Συνέρχεται το Ιδρυτικό Συνέδριο της Β’ Διεθνούς στο Παρίσι (14-20/7/1889), με τη συμμετοχή 400 αντιπροσώπων από 22 χώρες.

Το Συνέδριο υιοθέτησε τους επαναστατικούς σκοπούς της Α’ Διεθνούς, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη συγκρότηση παντού πολιτικών οργανώσεων και κομμάτων της εργατικής τάξης, ενώ έθεσε και μια σειρά άμεσους στόχους πάλης, όπως η κατάκτηση του 8ώρου, η καθιέρωση του καθολικού δικαιώματος της ψήφου, η θέσπιση εργατικής νομοθεσίας, κ.α. Στο θέμα του μιλιταρισμού και του πολέμου, το Συνέδριο του Παρισιού διακήρυξε την κατάργηση των τακτικών στρατών και το γενικό αφοπλισμό των κρατών.

Ωστόσο, παρά την κυριαρχία των μαρξιστικών ιδεών και αρχών, που αποτυπώθηκε τόσο στις τοποθετήσεις των αντιπροσώπων όσο και στις αποφάσεις του συνεδρίου, η έμφαση στις άμεσες διεκδικήσεις της εργατικής τάξης και η ταυτόχρονη υποτίμηση του «τελικού σκοπού» (δηλαδή της σοσιαλιστικής επανάστασης), άφησε την σφραγίδα της στην ληξιαρχική πράξη γέννησης της νέας Διεθνούς.

14 – 7 – 1918

Γεννιέται ο Σουηδός σκηνοθέτης του θεάτρου και του κινηματογράφου Ινγκμαρ Μπέργκμαν (Ernst Ingmar Bergman‎). Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα του παγκόσμιου κινηματογράφου του 20ού αιώνα.

«Το να κάνω ταινίες είναι για μένα ένστικτο, μια ανάγκη, όπως η πείνα, η δίψα, ο έρωτας», έλεγε, αν και, μετά την αυτοβιογραφική ταινία «Φάνι και Αλέξανδρος» (1983) και παρά τα τέσσερα «Όσκαρ» που αυτή απέσπασε, δήλωσε ότι εγκαταλείπει τον κινηματογράφο. «Υπόσχεση» που κράτησε, με μια «παρένθεση» το 2003, οπότε γυρίζει το «Saraband», για τη σουηδική τηλεόραση, ως «ελεύθερη συνέχεια» της μίνι σειράς «Σκηνές από ένα γάμο» (1973). Ωστόσο, συνέχιζε να συμμετέχει στη συγγραφή κινηματογραφικών σεναρίων άλλων σκηνοθετών, να γυρίζει ταινίες για την τηλεόραση και να σκηνοθετεί στην άλλη μεγάλη του αγάπη, το θέατρο.

Τα παιδικά του χρόνια – «οδυνηρά και περιπλεγμένα» τα χαρακτήριζε – «σφραγίζονται» από την αυστηρή πειθαρχία του λουθηρανού πάστορα πατέρα του. Ξεκίνησε να σκηνοθετεί φοιτητικές θεατρικές παραστάσεις, σπουδάζοντας Φιλολογία και Καλές Τέχνες στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης. Ανέβασε στα σημαντικότερα θέατρα της Σουηδίας έργα μεγάλων θεατρικών συγγραφέων (Στρίντμπεργκ, Σαίξπηρ, Πιραντέλο, Καμύ, Ουίλιαμς, Ανούιγ, Μπρεχτ, Τσέχοφ, και δικά του).

Επηρεασμένος από τον υπαρξισμό και την ψυχανάλυση, επικεντρώθηκε περισσότερο στο άτομο και όχι στην κοινωνία ή στην ιστορία, αλλά έθεσε ηθικά και φιλοσοφικά προβλήματα, με φόντο την κρίση και παρακμή της αστικής κοινωνίας.

Η πρώτη του ταινία, «Κρίση», γυρίστηκε το 1945. Το 1955 γίνεται γνωστός στην Ευρώπη με την ταινία «Χαμόγελα καλοκαιρινής νύχτας». Η ταινία που τον καταξίωσε ως δημιουργό παγκόσμιας κλίμακας είναι «Η έβδομη σφραγίδα» (1957). Ακολουθούν αριστουργηματικές ταινίες: «Άγριες φράουλες», «Περσόνα», «Κραυγές και ψίθυροι» και δεκάδες άλλες. Το 1976 γύρισε στη Γερμανία «Το αυγό του φιδιού», μια ταινία για την άνοδο του ναζισμού.

Μετά το θάνατο της τελευταίας του συζύγου, Ινγκριντ (1995), έμενε μόνος στο νησί Φουρέ στη Βαλτική, που χρησίμευσε ως ντεκόρ πολλών ταινιών του. Παντρεύτηκε πέντε φορές και απέκτησε εννέα παιδιά. Τιμήθηκε με πολλές διεθνείς διακρίσεις, ενώ το 1978 το Σουηδικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου θεσμοθέτησε βραβείο στο όνομά του

Ο δημιουργός, που από τη 10ετία του ’50 «έστρωσε» το «έδαφος» στο σύγχρονο κινηματογράφο και έκανε σκηνοθέτες όπως ο Γκοντάρ να «υποκλιθούν» στην ιδιοφυΐα του, δήλωνε πριν λίγα χρόνια, αποκαλύπτοντας τη σεμνότητα των μεγάλων δημιουργών: «Ύστερα από 60 χρόνια στον κινηματογράφο δεν μπορώ να εγκαταλείψω τον τρόπο με τον οποίο έχω μάθει να εργάζομαι. Μπορώ όμως να τον βελτιώσω»..!

14 – 7 – 1921

Οι Ιταλοί μετανάστες εργάτες Νίκολα Σάκο και Μπαρτολομέο Βαντσέτι, που είχαν κατηγορηθεί ότι σκότωσαν δύο υπαλλήλους, κατά τη διάρκεια ληστείας ενός καταστήματος υποδημάτων στη Μασαχουσέτη, καταδικάζονται σε θάνατο.

Η κατηγορία ήταν σκηνοθετημένη και στόχο είχε να πλήξει το εργατικό κίνημα των ΗΠΑ, στο οποίο οι δύο πρωτοστατούσαν.

Όταν στις 22/8/1927 οι Σάκο και Βαντσέτι θα εκτελούνταν, το πρωτοσέλιδο του Ριζοσπάστη έγραφε: «ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΥΝΕΤΕΛΕΣΘΗ – Ο ΣΑΚΚΟ ΚΑΙ Ο ΒΑΝΖΕΤΤΙ ΕΔΟΛΟΦΟΝΗΘΗΣΑΝ ΧΘΕΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΚΑΡΕΚΛΑΣ – ΑΝΤΙΚΡΥΣΑΝ ΜΕ ΚΑΤΑΠΛΗΣΣΟΥΣΑΝ ΨΥΧΡΑΙΜΙΑΝ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟΝ – ΕΞΕΓΕΡΣΙΣ ΕΙΣ ΟΛΟΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟΝ – ΚΟΛΟΣΣΙΑΙΑΙ ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΙΣ».

14 – 7 – 2003

Πεθαίνει ο Κουβανός κιθαριστής και συνθέτης Κομπάι Σεγκούντο (Máximo Francisco Repilado Muñoz), καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Φρανσίσκο Ρεπιλάδο.

Απέκτησε διεθνή φήμη το 1997 με το άλμπουμ «Μπουένα Βίστα Σόσιαλ Κλαμπ», το οποίο απέσπασε πολλά Γκράμι, ενώ εμφανίστηκε και στην ομώνυμη ταινία.

Πηγή : ALT.GR

13 – 7 – 1916

Γεννιέται η ηθοποιός Δέσπω Διαμαντίδου.

Οι γονείς της ήταν καλλιεργημένοι και είχαν ρωσική καταγωγή. Έβγαλε το Δημοτικό και το Γυμνάσιο της Γερμανικής Σχολής.

Θυμόταν ότι έγινε «πρωταθλήτρια Ελλάδος, παιδικής κατηγορίας», με τη βοήθεια του Εβραίου δασκάλου της στη Γυμναστική, τον οποίο έκαψαν οι ναζί στους φούρνους του Νταχάου.

Έγινε ηθοποιός, όχι μόνο γιατί η μητέρα της αγαπούσε το θέατρο και δεν έχανε καμιά παράσταση, αλλά και γιατί υπήρχε ελευθερία στην οικογένειά της.

Μετά τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου έπαιξε (1942) στο Χορό της ευριπίδειας «Μήδειας».

O πρώτος σημαντικός ρόλος της ήταν η «λαίδη Καρολίνα» στο έργο του Τζέιμς Μπάρι «Δε φταίει το αστέρι μας», στο «Θέατρο Τέχνης», σε σκηνοθεσία του Κάρολου Κουν. Στη συνέχεια, συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους (Μουσούρη, Κ. Ανδρεάδη, Μανωλίδου – Αρώνη, Δ. Χορν). Από το 1946 έως το 1950 ήταν βασικό στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου και το 1949 η κορυφαία του Χορού στην αισχυλική «Ορέστεια», που παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη.

Με το Εθνικό ξανασυνεργάστηκε από το 1954 -1963, παίζοντας, μεταξύ άλλων, την κορυφαία στην «Εκάβη», στον τσεχοφικό «Γλάρο», στις αριστοφανικές «Εκκλησιάζουσες» (στο ρόλο του Κήρυκα).

Η πρώτη της ταινία ήταν «Τα παιδιά της Αθήνας» (1947). Η μεγάλη της υποκριτική επιτυχία (αρχικά θεατρική, έπειτα κινηματογραφική) ήταν «Τα κόκκινα φανάρια». Η διεθνής κινηματογραφική καριέρα της ξεκίνησε στη δεκαετία του ’60. Το 1965 εμφανίζεται στην ταινία «No, my Jonson», σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Γρηγορίου και παραγωγή του Ελληνοαμερικάνου Τζέιμς Πάρις.

Λόγω της δικτατορίας το 1967 έφυγε για τις HΠA, όπου ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση και όπου παρέμεινε μέχρι τη μεταπολίτευση. H διαμονή της στις ΗΠΑ συνοδεύτηκε με παραπέρα καλλιτεχνική εξέλιξή της, πλάι στους αδελφικούς φίλους της Μελίνα Μερκούρη (από τα νιάτα τους ήταν στενές φίλες) και Ζυλ Ντασσέν. Πλάι στην Μελίνα Μερκούρη πρωταγωνίστησε στο έργο του Ζυλ Ντασσέν «Ιλια Ντάρλινγκ», το οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία στο θέατρο «Μαρκ Χέλιντζερ» του Μπρόντγουεϊ. Επρόκειτο για θεατρική διασκευή της ταινίας του Ντασσέν «Ποτέ την Κυριακή», ταινία – σταθμό στην καριέρα της Δέσπως Διαμαντίδου.

Μεγάλος σταθμός στη θεατρική της πορεία ήταν ο ρόλος της φράου Φράιντερ στο «Καμπαρέ», όταν αντικατέστησε την κορυφαία μαθήτρια, ηθοποιό – τραγουδίστρια έργων του Μπρεχτ, Λότε Λένια. Την ίδια περίοδο έπαιξε τη μητέρα του Γούντι Άλεν στην ταινία του «Ειρηνοποιός». Στα «Μαύρα τριαντάφυλλα για τη νύφη», σε σκηνοθεσία Χαλ Πρινς, ξεχώρισε ερμηνευτικά, όπως και στην «Υπόσχεση την αυγή με φόντο το Παρίσι» του Ζυλ Ντασσέν. Επίσης, έπαιξε στους «Καβαλάρηδες» του Φρανκεχάιμερ, που γυρίστηκε στην Ισπανία. Το 1991 πήρε το κρατικό βραβείο β΄ γυναικείου ρόλου. Στο ενεργητικό της είχε περισσότερες από 40 ταινίες. Η τελευταία ταινία της, για την οποία απέσπασε τιμητική μνεία, ήταν η μικρού μήκους «Skipper Straad» της Ειρήνης Βαχλιώτη.

1954

Πεθαίνει η Μεξικανή ζωγράφος Φρίντα Κάλο (Magdalena Carmen Frida Kahlo Calderón).

Το έργο της ήταν επηρεασμένο από τη βασανιστική της ζωή, καθώς το σώμα της είχε πληγεί ανεπανόρθωτα ύστερα από ένα δυστύχημα με λεωφορείο στα 15 της που την είχε αφήσει σχεδόν παράλυτη και της προκαλούσε ανυπόφορους πόνους και από τον προβληματικό γάμο της με τον διάσημο Μεξικάνο ζωγράφο Ντιέγκο Ριβέρα.

Έτσι, η Κάλο ανακάλυψε τη σουρεαλιστική έκφραση μέσα από βιωματικές καταστάσεις και η ιδιότροπη τέχνη της, από ζωντανά σχέδια και χρώματα, είχε ένα χαρακτήρα ανακουφιστικό, σχεδόν εκτονωτικό.

Πηγή : ALT.GR

12 – 7 – 1904

Γεννιέται ο μεγάλος Χιλιανός κομμουνιστής ποιητής Πάμπλο Νερούδα (Pablo Neruda). «Μπορείς να κόψεις όλα τα λουλούδια, αλλά δεν μπορείς να εμποδίσεις την Άνοιξη να ‘ρθει»…

Η μορφή του Πάμπλο Νερούδα κατέχει αναμφισβήτητα μια ξεχωριστή θέση στη σκέψη και στην ψυχή της ανθρωπότητας. Το όνομά του, γραμμένο με το ανεξίτηλο κατακόκκινο χρώμα του ερωτικού πάθους, αλλά και του αγώνα για την ανθρώπινη ελευθερία, παραμένει σύμβολο του αθάνατου Ποιητικού Λόγου. Η ποίησή του, απέραντη, αγκάλιασε τα πάντα, τον άνθρωπο μόνο του, τον άνθρωπο με τον άνθρωπο, τον άνθρωπο με την κοινωνία, τον άνθρωπο με το σύμπαν. Γι’ αυτό είναι τα πάντα: Ερωτική, πολιτική, φιλοσοφική, χιουμοριστική, ρομαντική, κλασική.

Όταν ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα παρουσίασε στη φιλοσοφική σχολή στη Μαδρίτη τον Χιλιανό ομότεχνό του Πάμπλο Νερούδα, μίλησε για «έναν αυθεντικό ποιητή, από εκείνους που έχουν καλλιεργήσει τις αισθήσεις τους σ’ έναν κόσμο που δεν είναι ο δικός μας και που ελάχιστοι τον αντιλαμβάνονται. Έναν ποιητή πιο κοντά στο θάνατο παρά στη φιλοσοφία, πιο κοντά στον πόνο παρά στη διανόηση, πιο κοντά στο αίμα παρά στο μελάνι. Παραμένει απέναντι στον κόσμο γεμάτος ειλικρινή έκπληξη και του λείπουν τα δύο εκείνα στοιχεία με τα οποία έχουν ζήσει τόσοι και τόσοι ψευδοποιητές: το μίσος και η ειρωνεία. Όταν πάει να γίνει τιμωρός και σηκώνει το σπαθί, βρίσκεται ξαφνικά μ’ ένα πληγωμένο περιστέρι ανάμεσα στα δάχτυλά του».

«Είναι ο άνθρωπος που ταυτίστηκε με τον κόσμο της δουλειάς, τον πάντα αδικημένο σ’ αυτόν τον πλανήτη. Και όχι με λόγια. Είναι ο ποιητής, που η ποίησή του δεν είναι καμωμένη από λόγια, αλλά από έργα. Ο στίχος του είναι έργο – ποίημα. Το βλέπεις, το πιάνεις στη χούφτα σου, το ακουμπάς στην καρδιά σου κι ακούγεται διπλό τικ – τακ…». Με αυτά τα λόγια εκφράστηκε για τον «Όμηρο του 20ού αιώνα της αμερικανικής κοσμογονίας», η Δανάη Στρατηγοπούλου – Χαλκιαδάκη, η οποία με τη μεταφραστική πένα της «έφερε» στην Ελλάδα τα ποιητικά «Άπαντα» του ποιητή όχι μόνον της Χιλής και της Λατινικής Αμερικής, αλλά και των αδικημένων λαών του πλανήτη όλου. Του Πάμπλο Νερούδα.

Ο Νερούδα είχε για τη ζωή «μιαν αντίληψη δραματική και ρομαντική» – όπως είχε πει ο ίδιος. «Ό,τι δεν αγγίζει βαθιά την ευαισθησία μου δεν με ενδιαφέρει. Όσον αφορά την ποίηση, στην πραγματικότητα καταλαβαίνω πολύ λίγα πράγματα. Γι’ αυτό συνεχίζω με τις αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας. Ίσως απ’ αυτά τα φυτά, τη μοναξιά, τη σκληρή ζωή, βγαίνουν οι μυστικές, αληθινά βαθιές “Ποιητικές Πραμάτειες” που κανείς δεν μπορεί να διαβάσει, γιατί κανείς δεν τις έγραψε. Η ποίηση διδάσκεται βήμα βήμα ανάμεσα στα πράγματα και στις υπάρξεις, χωρίς να τα χωρίσουμε, αλλά ενώνοντάς τα με την ανιδιοτελή απλωσιά της αγάπης».

Ο κομμουνιστής ποιητής του οποίου η κηδεία μετατράπηκε σε διαδήλωση χιλιάδων πολιτών ενάντια στη χούντα του Πινοσέτ, ο Πάμπλο Νερούδα έχει αφήσει ένα τεράστιο έργο και έχει χαρακτηριστεί ο μεγαλύτερος ποιητής του 20ού αιώνα. Ήταν 23 Σεπτέμβρη του 1973, λίγες μέρες μετά τη δολοφονία του Αλιέντε και των συνεργατών του, όταν ο Νερούδα άφησε την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 69 χρόνων. Το καθεστώς του Πινοσέτ απαγορεύει να γίνει η κηδεία του ποιητή δημόσιο γεγονός. Ωστόσο, δεκάδες χιλιάδες κόσμου συρρέουν στην πρωτεύουσα της χώρας για να συνοδεύσουν τον αγαπημένο ποιητή στην τελευταία του κατοικία και, αναπόφευκτα, η κηδεία του Νερούδα γίνεται η πρώτη δημόσια διαμαρτυρία ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία της Χιλής. Τα έργα του παρέμειναν απαγορευμένα στη Χιλή μέχρι και το 1990. Ωστόσο, τα έργα του είναι τα πιο πολυδιαβασμένα έργα ισπανόφωνου δημιουργού.

Ο ποιητής, διπλωμάτης, κάτοχος του Νόμπελ Λογοτεχνίας, του βραβείου «Στάλιν» και αιώνια ερωτευμένος Πάμπλο Νερούδα, του οποίου το πραγματικό όνομα ήταν Ρικάρντο Νεφταλί Ελιέθερ Ρέγιες Μποσοάλτο, γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1904 στην πόλη Παράλ της Χιλής. Λίγο μετά τη γέννησή του, πεθαίνει η μητέρα του και ο πατέρας του, εργάτης των σιδηροδρόμων, μετακομίζει στην πόλη Τεμούκο όπου ξαναπαντρεύεται. Το όνομα «Πάμπλο Νερούδα», προς τιμήν του Τσέχου ποιητή Γιαν Νερούδα, αποτελεί το φιλολογικό ψευδώνυμό του από την ηλικία των 20.

Από τα δέκα του γράφει ποιήματα και στα δεκαπέντε του δημοσιεύει μάλιστα στίχους σε τοπικό περιοδικό. Το 1919 αποσπά το τρίτο βραβείο για το ποίημά του «Nocturno ideal». Το 1921 ξεκινάει σπουδές παιδαγωγικής και γαλλικών στο Πανεπιστήμιο της Χιλής, στην πρωτεύουσα Σαντιάγο. Κερδίζει το πρώτο βραβείο. Το νέο ταλέντο της λατινοαμερικανικής ποίησης γίνεται αμέσως γνωστό στους λογοτεχνικούς κύκλους.

Μέχρι τα 25 χρόνια του, ο ποιητής ολοκληρώνει έξι ακόμα έργα που αποκαλύπτουν τις υπαρξιακές του ανησυχίες, αλλά και την ιδιαίτερη παραγωγικότητά του. Από το 1927, σε ηλικία 23 ετών ξεκίνησε τη διπλωματική του καριέρα. Ως διπλωματικός σύμβουλος ταξιδεύει στη Βιρμανία, στο Μπουένος Άιρες, στη Βαρκελώνη, στην Κεϋλάνη, στη Μαδρίτη, στην Ιάβα. Στην Ιάβα γνώρισε και παντρεύτηκε την Ολλανδέζα Μαρύκα Αντονιέτα Χάγκενααρ Βόγκελζανγκ, με την οποία χώρισε μετά από έξι χρόνια, κατά τη θητεία του στην Ισπανία. Εκεί, γνωρίζει τη μετέπειτα σύζυγό του Αργεντίνα, Ντέλια ντελ Καρίλ.

Οι εμπειρίες του από τα ταξίδια του, τα δικτατορικά καθεστώτα τα οποία βλέπει και τα μαρτύρια των λαών που στενάζουν σε ολόκληρο τον κόσμο, σε συνδυασμό με τη δολοφονία του φίλου του, Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, του προκαλούν βαθιά αγανάκτηση. Στις αρχές της δεκαετίας του 1940 γίνεται μέλος του Κομουνιστικού Κόμματος. Το 1945, του απονέμεται το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας. Τα έργα του γίνονται ολοένα και πιο πολιτικά, με αποκορύφωμα το «Canto General». Με την απαγόρευση του κομουνισμού στη Χιλή, ο Νερούδα πλέον καταζητείται. Για μήνες κρύβεται στην ίδια του τη χώρα, ώσπου καταφέρνει να διαφύγει στην Αργεντινή και από εκεί στην Ευρώπη, όπου έζησε εξόριστος από το 1948 έως το 1952. Στην εξορία, γνώρισε την Ματίλντε Ουρούτιε, τη Χιλιανή τραγουδίστρια που θα αποτελέσει τη «μούσα» του έως το τέλος της ζωής του και παντρεύονται το 1966.

Το 1953 ο Νερούδα παραλαμβάνει το βραβείο «Στάλιν». Εγκαθίσταται μόνιμα στην Isla Negra, αλλά συνεχίζει τα ταξίδια σε ολόκληρο τον κόσμο. Με την εκλογή του Σαλβαδόρ Αλιέντε ως Προέδρου της Χιλής, ο Νερούδα διορίζεται πρέσβης στο Παρίσι (1970 – 1972). Το 1971, ένα χρόνο μετά την τιμητική διάκριση του Γιώργου Σεφέρη, η Σουηδική Ακαδημία απονέμει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Χιλιανό Πάμπλο Νερούδα, που ήδη πάσχει από καρκίνο. Τάσσεται υπέρ του Αλιέντε και στηρίζει την προεκλογική του εκστρατεία.

Μεγάλο μέρος της ποίησης του Πάμπλο Νερούδα αφιερώνεται στον έρωτα, αλλά και στα απλά και στοιχειώδη πράγματα της καθημερινής ζωής, ενώ στην αξιόλογη σύνθεση «Κατοικία στη Γη», πραγματεύεται το χρόνο, τη μεταφυσική και τη σημασία της ανθρώπινης ύπαρξης. Δεν μένει όμως μόνο σ’ αυτά. Μεγάλο μέρος του έργου έχει ιστορικό, κοινωνικό και πολιτικό – επαναστατικό περιεχόμενο, και εκφράζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την εποχή του, μιαν εποχή εξεγέρσεων, σκληρών ταξικών συγκρούσεων και επαναστάσεων. Ο μεγάλος Χιλιανός ποιητής, με μιαν απαράμιλλη λυρική δύναμη, υμνεί τους αγώνες της εργατικής τάξης και τους επαναστάτες, και ταυτόχρονα καταγγέλλει και χλευάζει τους ηγέτες των τυραννικών καθεστώτων.

«Αργοπεθαίνει όποιος δεν αναποδογυρίζει το τραπέζι, όποιος δεν είναι ευτυχισμένος στη δουλειά του, όποιος δεν διακινδυνεύει τη βεβαιότητα για την αβεβαιότητα για να κυνηγήσει ένα όνειρο, όποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του να αποφύγει τις εχέφρονες συμβουλές… Αργοπεθαίνει όποιος εγκαταλείπει μια ιδέα του πριν την αρχίσει, όποιος δεν ρωτά για πράγματα που δεν γνωρίζει… Αποφεύγουμε τον θάνατο σε μικρές δόσεις, όταν θυμόμαστε πάντοτε ότι για να είσαι ζωντανός χρειάζεται μια προσπάθεια πολύ μεγαλύτερη από το απλό γεγονός της αναπνοής. Μόνο η ένθερμη υπομονή θα οδηγήσει στην επίτευξη μιας λαμπρής ευτυχίας».

Πηγή: Ριζοσπάστης

Πηγή : ALT.GR

10 – 7 – 1830

Γεννιέται ο Καμίλ Πισαρό ή Πισάρο (Camille Pissarro), Γάλλος ζωγράφος.

Συμμετείχε στο κίνημα του ιμπρεσιονισμού. Χαρακτηρίστηκε ως «πατριάρχης του ιμπρεσσιονισμού», λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του ύφους του, αλλά και κυριολεκτικά, διότι ήταν ηλικιακά ο γηραιότερός τους.

Έχει επίσης χαρακτηριστεί ως ο «ζωγράφος της γης» καθώς μέσα από το έργο του, εξιστόρησε  -με το δικό του τρόπο- τη ζωή των αγρών, τα οργωμένα χωράφια, τα τοπία, τα ζωντανά, τους ανθρώπους και τους κόπους τους, το χωριό που κοιμάται και την πόλη που σφύζει από ζωή.

Πηγή : ALT.GR

7 – 7 – 1893

Γεννιέται ο Σοβιετικός ποιητής και καλλιτέχνης Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, μέλος του Κόμματος των Μπολσεβίκων από το 1908.

Ο ενθουσιασμός του για την επανάσταση του 1917 θα εκφραστεί από την αρχή: «Αυτή είναι η δική μου επανάσταση. Πήγα στο Σμόλνι. Δούλεψα. Έκανα κάθε είδους δουλειά».

Το 1919 εργάζεται στα Παράθυρα του Τηλεγραφικού Πρακτορείου Ρωσίας (ΡΟΣΤΑ) εκλαϊκεύοντας με καλλιτεχνικό τρόπο τους σκοπούς της επανάστασης. Βρίσκεται στην ακμή της δημιουργίας του. Η ποίηση («150.000.000», «Βλαντίμιρ Ιλίτς Λένιν» κ.ά.), το θέατρο («Μυστήριο Μπουφ», «Ο κοριός» που ανέβηκε από τον Μέγερχολντ σε μουσική Σοστακόβιτς), η σάτιρά του, αγγίζουν τον επαναστατημένο λαό, που τοποθετεί τον Μαγιακόφσκι στο υψηλότερο βάθρο της συνείδησής του. Ανάμεσα στα ποιήματα αυτής της περιόδου είναι η «Ωδή στην Επανάσταση» και το «Αριστερό Εμβατήριο».

Ο Μαγιακόφσκι καταγράφεται στη συνείδηση των ανθρώπων ως ο ποιητής που οραματίστηκε και περιέγραψε όσο λίγοι το φωτεινό μέλλον της ανθρωπότητας. Σίγουρα, το αστραποβόλο έργο του Μαγιακόφσκι είναι μια από τις πρόνοιες που φροντίζει να κρατά η Ιστορία για τις μεγάλες στιγμές της. Με τα σπουδαία ανθρώπινα γνωρίσματα της ποίησής του διασφαλίζεται η διαχρονικότητά της, η αθανασία της.

Πηγή : ALT.GR

7 – 7 – 1887

Γεννιέται ο Μαρκ Σαγκάλ, Γάλλος ζωγράφος, από τους πιο διακεκριμένους του σουρεαλιστικού ρεύματος.

Ο Σαγκάλ, εβραϊκής καταγωγής, γεννήθηκε στη Ρωσία και τα πρώτα έργα του αποτύπωναν τις μνήμες του από τα χωριά της ρωσικής υπαίθρου.

Το 1923 πήγε στη Γαλλία και το 1936, όταν ο ναζισμός προχωράει στις πρώτες εκκαθαρίσεις κατά των Εβραίων, πηγαίνει στις ΗΠΑ.

Μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου ξαναγύρισε στη Γαλλία. Αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους και σχεδιαστές του 20ού αιώνα. Η ζωγραφική του Σαγκάλ διακρίνεται από το χιούμορ και τη φαντασία του δημιουργού, αλλά και από μια έξοχη ποιητική έμπνευση.

Πηγή : ALT.GR

7 – 7 – 1860

Γεννιέται ο Αυστριακός συνθέτης Γκούσταβ Μάλερ (Gustav Mahler).

Έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους ύστερο – ρομαντικούς συνθέτες, αν και η μουσική του δεν έγινε ποτέ πλήρως αποδεκτή από το μουσικό καθεστώς της Βιέννης κατά τη διάρκεια της ζωής του

Τα έργα του χαρακτηρίστηκαν αρχικά ως «εκκεντρικά», ενώ κατά άλλους εξέφραζαν το γερμανικό μοντερνισμό, ωστόσο μόνο κατά την τελευταία δεκαετία της ζωής του γνώρισαν ευρύτερη απήχηση.

Ο Μάλερ συνέθεσε κατά κύριο λόγο συμφωνίες και λήντερ (Lieder=τραγούδια), ωστόσο η προσέγγισή του στο τελευταίο αυτό είδος κατέστησε συχνά δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ των ορχηστρικών ειδών του Ληντ, της συμφωνίας και του συμφωνικού ποιήματος.

Πηγή : ALT.GR

Πηγή : ALT.GR

6 – 7 – 1907

Φρίντα Κάλο. 118 χρόνια από τη γέννησή της

«Πόδια, γιατί σας χρειάζομαι, αφού έχω φτερά να πετάω;»

Μια ζωή γεμάτη αίμα, πάθος, πολιτική και τέχνη. Ανέτειλε μια τέτοια μέρα, 6 Ιούλη του 1907, και εξελίχθηκε σε έναν διαρκή αγώνα μεταξύ σάρκας και ψυχής, σώματος και συνείδησης. Αν η Μάρλεν Ντίτριχ έδωσε στο ανδρόγυνο στιλ αίγλη και η Γερτρούδη Στάιν έδωσε στη λέξη «μοντέρνο» τον πρώτο παλμό, η Φρίντα Κάλο κατάφερε να μετατρέψει την τέχνη σε μανιφέστο ζωής. Υπήρξε μια προσωπικότητα πονεμένη και πανίσχυρη.

Εζησε μια ζωή που την τράνταξε κυριολεκτικά. Αν και γεννήθηκε το 1907 στο Μεξικό, δήλωνε ότι γεννήθηκε το 1910, την ίδια χρονιά με τη Μεξικανική Επανάσταση. «Ηθελα να συνδεθώ με την επανάσταση, να με θυμούνται μαζί της», είχε πει. Σε ηλικία 6 ετών προσβάλλεται από πολιομυελίτιδα και μένει με το ένα πόδι πιο λεπτό από το άλλο.

Στα 18 της, ένα φρικτό τροχαίο δυστύχημα με τραμ καθορίζει για πάντα τη ζωή και το έργο της. Σίδερα διαπερνούν τη λεκάνη της. Το σώμα της γίνεται θρύψαλα. Περισσότερες από 30 χειρουργικές επεμβάσεις, ατέλειωτες ώρες στο κρεβάτι και κορσέδες από γύψο – πάνω στους οποίους ζωγραφίζει τον εαυτό της, το σύμπαν και τον πόνο.

Η ζωγραφική ως κραυγή

Η Κάλο δεν ήταν απλώς ζωγράφος. Δεν είχε απλώς μια ριζοσπαστική «ματιά» πάνω στη ζωγραφική. Ηταν η πρώτη θεραπεύτρια του εαυτού της. Αυτοδίδακτη, αλλά με ενστικτώδη δύναμη, γίνεται η μούσα του εαυτού της, ζωγραφίζει τον εαυτό της ξανά και ξανά, γιατί, όπως έλεγε: «Είμαι το θέμα που γνωρίζω καλύτερα».

Μέσα από το έργο της, που συνδυάζει τον σουρεαλισμό, τη λαϊκή μεξικανική τέχνη, τα φολκλόρ μοτίβα, την πολιτική και τις προσωπικές της εμπειρίες, είναι η πρώτη που μιλάει με εικαστικό τρόπο για τον γυναικείο πόνο, την αποβολή, την αδυναμία, τη σεξουαλικότητα, την αναπηρία. Πολλά έργα της θεωρήθηκαν σοκαριστικά – κυρίως από άνδρες κριτικούς.

Ενα από τα πιο συγκλονιστικά είναι το «Henry Ford Hospital», στο οποίο απεικονίζεται ξαπλωμένη αιμόφυρτη σε ένα κρεβάτι, κρατώντας στο ένα χέρι το έμβρυο που έχασε. Σχοινιά την συνδέουν με σύμβολα της μητρότητας, της επιστήμης, του πόνου. Δεν υπάρχει προηγούμενο.

Η σχέση με τον Ριβέρα και το Κομμουνιστικό Κόμμα

Ο έρωτάς της με τον κομμουνιστή ζωγράφο Ντιέγκο Ριβέρα κρατάει 20 χρόνια και είναι όσο συναρπαστικός, όσο και καταστροφικός. Παντρεύονται το 1929, χωρίζουν το 1939 και ξαναπαντρεύονται το 1940. Ενας περιπετειώδης γάμος με απιστίες, πάθος, αλλά και αμοιβαία λατρεία. Η Κάλο έβλεπε τον εαυτό της ως κομμουνίστρια μέχρι το μεδούλι. Από νεαρή ηλικία εντάσσεται στο Κομμουνιστικό Κόμμα του Μεξικού.

Σε μια ημερολογιακή καταχώρηση το 1951, γράφει στο ημερολόγιό της: «Πρέπει να αγωνιστώ με όλες μου τις δυνάμεις για να διασφαλίσω ότι τα λίγα που μου επιτρέπει η υγεία μου να κάνω, θα ωφελήσουν και την Επανάσταση, τον μόνο πραγματικό λόγο για να ζω».

Το 1954, λίγους μήνες πριν πεθάνει, παρευρίσκεται – παρά τους ακρωτηριασμούς της – στην τελευταία πολιτική πορεία της ζωής της, ξαπλωμένη πάνω σε φορείο και φωνάζοντας: «Viva el comunismo!». Μια βδομάδα μετά, «φεύγει» από τη ζωή, στα 47 της.

Στο ημερολόγιό της περιλαμβάνονται σουρεαλιστικά σχέδια, πολιτικά μηνύματα και βαθιά ποιητικά αποσπάσματα, όπως αυτό: «Ελπίζω η έξοδος να είναι χαρούμενη και ελπίζω να μην επιστρέψω ποτέ».

Αγαπούσε τα ζώα, ιδιαίτερα τους πιθήκους και τα παγώνια. Είχε κατοικίδια μαϊμούδες, παπαγάλους και ένα ελάφι που ονόμαζε Granizo. Φορούσε παραδοσιακές φορεσιές Tehuana.

Ο Μπρετόν κάποια στιγμή την εντάσσει στους σουρεαλιστές ζωγράφους. Εκείνη αντιδρά: «Νόμιζαν ότι ήμουν σουρεαλίστρια, αλλά δεν ήμουν, ποτέ δεν ζωγράφισα τα όνειρα. Ζωγράφισα τη δική μου πραγματικότητα». Το 1939 η γκαλερί Louver στο Παρίσι αγοράζει το έργο της «The Frame», το πρώτο έργο Λατινοαμερικανής καλλιτέχνιδας που μπαίνει στη συλλογή του. Η Φρίντα όμως μισεί την παρισινή ελίτ: «Οι Ευρωπαίοι είναι κουλτουριάρηδες, αλλά δεν έχουν ιδέα για τον πραγματικό πόνο», λέει.

Η Κάλο σήμερα

Η Κάλο, αν και υμνείται ως φεμινιστικό είδωλο και η εικόνα της είναι σε αφίσες, μπλουζάκια, τατουάζ, αν και τα έργα της φτάνουν σε εξωπραγματικές τιμές, παρ’ όλα αυτά, κάτω από την εμπορευματοποίηση, καταφέρνει να μετατραπεί σε παγκόσμιο σύμβολο – όχι μόνο καλλιτεχνικό. Δεν είναι το παράδειγμα μιας «γυναικείας εμπειρίας» μέσα σε μία «κυρίαρχη πατριαρχική αφήγηση», όπως προσπαθούν να την παρουσιάσουν τα διάφορα αστικά ρεύματα.

Το έργο της είναι καθαρά πολιτικό. Κάτω από μία εκκεντρική περσόνα με ένα σφυροδρέπανο, αναπνέει μια γενναία γυναίκα, που έχει μετατρέψει τον πόνο σε πολιτική πράξη, που έχει κάνει την αναπηρία ποίηση και που ζει με την καρδιά της γεμάτη επαναστατική φλόγα. «Δεν είμαι άρρωστη», έλεγε. «Είμαι σπασμένη. Αλλά είμαι χαρούμενη που ζω όσο μπορώ να ζω».

Η Φρίντα δεν ήθελε οίκτο. Ηθελε να καίγεται. Και να μην σβήνει ποτέ. «Ανησυχώ για την τέχνη μου», δήλωνε. «Περισσότερο απ’ όλα θέλω να την μεταμορφώσω σε κάτι χρήσιμο για το κομμουνιστικό επαναστατικό κίνημα. Μέχρι τώρα ζωγράφιζα μόνο μια πιστή απεικόνιση του εαυτού μου, όμως είμαι πολύ μακριά από το έργο που θα μπορούσε να υπηρετεί το Κόμμα. Πρέπει να παλέψω με όλη μου τη δύναμη για να συνεισφέρω τα λίγα που μου επιτρέπει η υγεία μου στην επανάσταση. Τον μόνο πραγματικό λόγο για να ζω…».

Η γυναίκα αυτή, μέσα από τη ζωγραφική της, ούρλιαξε ενάντια στην καταπίεση του λαού, στην αδικία, στην εκμετάλλευση, στην αποικιοκρατία, αφομοίωσε δημιουργικά τα πολιτισμικά στοιχεία των ιθαγενών πληθυσμών της πατρίδας της και λίγο πριν πεθάνει, σε κείμενά της, ανέφερε ότι η μελέτη του διαλεκτικού υλισμού την έκανε να καταλάβει όλα τα παραπάνω.

«Η επαναστατική πάλη είναι πόρτα ανοιχτή στην ευφυία»

Το 1953, έναν χρόνο πριν πεθάνει και μετά τον ακρωτηριασμό του δεξιού ποδιού της, γράφει στο ημερολόγιό της: «Πόδια, γιατί σας χρειάζομαι, αφού έχω φτερά να πετάω;». Στην κηδεία της, το φέρετρό της σκεπάζεται με τη σημαία του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Kρατάμε τα λόγια της:

• Μη χτίσεις ένα τείχος γύρω από τον πόνο σου. Μπορεί να σε καταβροχθίσει από μέσα.
• Ζωγραφίζω λουλούδια για να μην πεθάνουν.
• Τίποτε δεν αξίζει περισσότερο από το γέλιο. Είναι δύναμη το να μπορείς να γελάς, να αφήνεις τον εαυτό σου να νιώθει ελαφρύς. Η τραγωδία είναι το πιο γελοίο πράγμα.
• Επινα γιατί ήθελα να πνίξω τις στεναχώριες μου. Αλλά τώρα αυτές οι άτιμες έχουν μάθει να κολυμπάνε.
• Αγάπα κάποιον που να σε κοιτά σαν να είσαι κάτι το μαγικό.
• Στο τέλος της ημέρας, μπορούμε να αντέξουμε πολλά περισσότερα απ’ ό,τι νομίζουμε ότι μπορούμε.
• Ο πόνος, η χαρά και ο θάνατος δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια διαδικασία για την ύπαρξη. Η επαναστατική πάλη, σε αυτή τη διαδικασία, είναι μια πόρτα ανοιχτή στην ευφυία.

Της
Σεμίνας ΔΙΓΕΝΗ

Πηγή : Ριζοσπάστης 5 – 6 / 7 – 2025

6 – 7 – 1907

Γεννιέται η Μεξικανή ζωγράφος Φρίντα Κάλο (Magdalena Carmen Frida Kahlo Calderón).

Το έργο της ήταν επηρεασμένο από τη βασανιστική της ζωή, καθώς το σώμα της είχε πληγεί ανεπανόρθωτα ύστερα από ένα δυστύχημα με λεωφορείο στα 15 της που την είχε αφήσει σχεδόν παράλυτη και της προκαλούσε ανυπόφορους πόνους και από τον προβληματικό γάμο της με τον διάσημο Μεξικάνο ζωγράφο Ντιέγκο Ριβέρα.

Έτσι, η Κάλο ανακάλυψε τη σουρεαλιστική έκφραση μέσα από βιωματικές καταστάσεις και η ιδιότροπη τέχνη της, από ζωντανά σχέδια και χρώματα, είχε ένα χαρακτήρα ανακουφιστικό, σχεδόν εκτονωτικό.

Πηγή : ALT.GR

1959

Πεθαίνει ο Γερμανός ζωγράφος Τζορτζ Γκρος (Georg Ehrenfried Groß).

Έγινε γνωστός για τις καρικατούρες της ζωής στο Βερολίνο κατά τη δεκαετία του 1920 που δημιούργησε.

Ήταν βασικό μέλος του Νταντά του Βερολίνου και της τάσης της Νέας Αντικειμενικότητας κατά την περίοδο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.

Το 1932 έφυγε από τη Γερμανία για τις ΗΠΑ, όπου συνέχισε να δημιουργεί και να διδάσκει.

Πηγή : ALT.GR

5 – 7 – 1914

Γεννιέται η μεγάλη Ελληνίδα χαράκτρια, Βάσω Κατράκη.

Με το έργο της σημάδεψε την παγκόσμια χαρακτική δημιουργία.

Η ξεχωριστή δημιουργός, με πνοή πάντα νεανική, πρόσφερε και στην Τέχνη και στην Ελλάδα, μέσα από τις γραμμές του λαϊκού κινήματος.

Τα «αντρίκεια χέρια της», όπως τα αποκαλούσαν, χάραξαν επί δεκαετίες μορφές και δρόμους. Χάραξαν παράθυρα ανοιχτά στην ομορφιά του αύριο.

Χιλιάδες χρώματα διαπερνούσαν τις πράξεις της, χιλιάδες σταθερές απόψεις αποτελούσαν το πλέγμα της σκέψης της.

Η Βάσω Κατράκη ήταν μαχήτρια στους κοινωνικούς αγώνες με τόλμη και αποφασιστικότητα.

Μετέφερε στην πέτρα όλα τα θεμελιώδη θέματα, το ιδεώδες της ελευθερίας και της αξιοπρέπειάς μας.

Σπαράγματα μνήμης, θρήνοι και ελεγεία γι’ αυτούς που θυσιάστηκαν. Έργα κοινωνική μαρτυρία. Υπηρέτησε την Ελληνική Χαρακτική με αφοσίωση και γνώση. Ήθος και αξιοπρέπεια.

«Δε θέλω παρά να εκφράσω την αγάπη και τον ενθουσιασμό μου προς τη ζωή», έλεγε η Βάσω Κατράκη . «Κάθε στιγμή που μου ανήκει, δεν θα ήθελα να είναι παρά ένας χαιρετισμός προς αυτήν. Να εκφράσω την αγάπη μου προς τον άνθρωπο και τη δικιά του ζωή, με τις χαρές, τα βάσανα και το μόχθο της. Προσπαθώ να εκφραστώ με τον πιο σαφή τρόπο. Αυτό το κάνω γιατί έτσι νιώθω. Με ενδιαφέρει να ‘ρθω σε όσο γίνεται πληρέστερη επικοινωνία με τους ανθρώπους, να μιλήσω με τη γλώσσα τους. Αυτό είναι η πιο μεγάλη καταξίωση ενός καλλιτέχνη. Δε διαλέγω ορισμένα θέματα, μα βιώματα. Και αυτά μπορεί να έρχονται είτε από τη χώρα που ζεις είτε απ’ έξω, φτάνει να είναι ανθρώπινα».

Πλούσια η θεματολογία της. Ο Πόλεμος, η Κατοχή, η Αντίσταση και ο Εμφύλιος. Η αγωνιστική συνείδηση, η ένταξη και η δράση της. Οι περιπέτειες, οι διώξεις και η εξορία… Η Αντιγόνη σκεπάζει το νεκρό αδελφό της, παρά την απαγόρευση του Κρέοντα. Οι «Μάνες Πλατυτέρες» σηματοδοτούν το ιστορικό και κοινωνικό γίγνεσθαι για περισσότερη ατομική και συλλογική ελευθερία. Σπουδαία και τα έργα της, που καταγγέλλουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης της πολιτικής και ιδεολογικής βίας Νταχάου, Αουσβιτς, Μακρόνησο, Γυάρο, Αϊ-Στράτη κι άλλα παρόμοια της σημερινής πολιτικής και οικονομικής βίας. Σε κάθε χάραξή της βρίσκεται ένα πνευματικό πάθος, απ’ όπου πηγάζει και κάθε ανθρώπινο μήνυμά της.

Πηγή : ALT.GR

3 – 7 – 1971

Πεθαίνει ο τραγουδιστής του θρυλικού συγκροτήματος «The Doors», στιχουργός και ποιητής Τζιμ Μόρισον (James «Jim» Douglas Morrison).

Όταν οι συνομήλικοί του μιλούσαν ακόμα για «αγάπες και λουλούδια» στα μέσα της δεκαετίας του ’60 και μετά, ο Τζιμ Μόρισον διάβαζε Αρθούρο Ρεμπό, Ουίλιαμ Μπλέικ και Κάρολο Μποντλέρ. Βαθιά επηρεασμένος από τους «καταραμένους ποιητές», τους προσωπικούς του «δαίμονες» και τη σκοτεινή ρίζα της κραυγής μας, έτσι όπως ακουγόταν στις στροφές των μπλουζ, επιχείρησε να «ενώσει» την ποίηση με το ροκ.

Οι «Doors» φόρτωσαν το «κρυστάλλινο καράβι» της ύπαρξής τους και της μουσικής τους με σπαρακτικά ερωτήματα, καταφέρνοντας να δημιουργήσουν ένα μύθο που όμως τους ξεπέρασε.

Το «κρυστάλλινο καράβι» τους τσακίστηκε πάνω στα βράχια του αδηφάγου καπιταλιστικού συστήματος, που εν προκειμένω, μέσω της βιομηχανίας του θεάματος, κατάφερε να ενσωματώσει και τελικά να καταστρέψει όλα εκείνα τα λαμπρά μυαλά και τις πραγματικά ευαίσθητες φωνές που «τόλμησαν» να υψώσουν τη φωνή τους.

Τα θραύσματα από το καράβι των «Doors» όμως «διακτινίστηκαν» μέσα στα επόμενα χρόνια, θέτοντας ξανά και ξανά μέσα από τα τραγούδια τους, που κι αυτά ζουν, τα ίδια τραγικά για την βαθιά φύση του ανθρώπου ερωτήματα και φέρνοντας πάντα μπροστά μας την αγγελική φυσιογνωμία του «δαίμονα» Τζιμ Μόρισον που «έφυγε» στα 27 του στο Παρίσι στις 3 Ιουλίου 1971, αφού όμως πρόλαβε να μας δείξει τη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού.

Μεταξύ άλλων, διασκεύασε του Alabama Song τους στίχους του οποίου είχε γράψει ο Μπρεχτ και τη μουσική ο Κουρτ Βάιλ.

Πηγή : ΑΛΤ.GR

2 – 7 – 1949

Πεθαίνει ο Βούλγαρος κομμουνιστής ηγέτης Γκεόργκι Δημητρόφ.

Εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας της Κομμουνιστικής Διεθνούς (1934 – 1943) και πρώτος Πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας (1946 – 1949).

Είχε γίνει σύμβολο του αγώνα κατά του φασισμού με την ηρωική στάση του στη δίκη της Λειψίας, κατηγορούμενος από τους ναζί για τον εμπρησμό του γερμανικού Κοινοβουλίου (προβοκάτσια που έπραξαν οι ίδιοι και «φόρτωσαν» στους κομμουνιστές).

Μετά τις ανατροπές, το 1999, ήταν τέτοιο το μένος της αστικής τάξης, που, αφού άρον άρον άδειασαν το μαυσωλείο του Δημητρόφ, προσπάθησαν δυο φορές να το ανατινάξουν, αλλά απέτυχαν!

Πηγή : ALT.GR

2 – 7 –1961

Αυτοκτονεί ο Αμερικανός δημοσιογράφος και συγγραφέας Έρνεστ Χέμινγουεϊ (Ernest Miller Hemingway).

Είναι ένας από τους σημαντικότερους και διασημότερους Αμερικανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα, που με τη ζωή, αλλά και τον τραγικό θάνατο του δημιούργησε ένα θρύλο.

Το 1918, κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου, πολεμά εθελοντικά στο ιταλικό μέτωπο και τραυματίζεται βαριά. Επιστρέφοντας στην Αμερική, τον επόμενο χρόνο, γράφει άρθρα για περιοδικά.

Το 1922 καλύπτει δημοσιογραφικά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο και ένα χρόνο αργότερα δημοσιεύει στο Παρίσι το πρώτο του βιβλίο: «Τρεις ιστορίες και δέκα ποιήματα». Η ζωή του ήταν ένα ατέλειωτο περιπετειώδες ταξίδι. Από τη Γαλλία στην Ισπανία, από την Ισπανία στην Αφρική, από την Αφρική στην Κούβα.

Ο δημοκρατικός Χέμινγουεϊ ήταν μια πολυσήμαντη, πληθωρική και υπερβολική προσωπικότητα.

Σε όλους τους τομείς. Στις γυναίκες, στο ποτό, στην αγάπη για τον κίνδυνο, στην προσφορά για τη δημοκρατία, καθιερώνοντας ένα εντελώς προσωπικό του στιλ στην αμερικανική λογοτεχνία. Από τα πιο σημαντικά έργα του είναι: «Αποχαιρετισμός στα όπλα», «Ο γέρος και η θάλασσα», «Για ποιον χτυπά η καμπάνα», «Άνδρες χωρίς γυναίκες». Το 1954 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Αναγνωρίζοντας την ανεκτίμητη συνεισφορά του δοξασμένου Κόκκινου Στρατού, έγραψε πολύ χαρακτηριστικά:

«Ο κάθε άνθρωπος, που αγαπά την ελευθερία, χρωστάει τόσα στον Κόκκινο Στρατό, που δε θα μπορούσε να τα ξεπληρώσει ποτέ, με ό,τι κι αν έκανε».

Πηγή : ALT.GR