ΣΑΝ ΣΗΜΕΡA

25 – 8 – 1985

Σκοτώνεται σε αεροπορικό δυστύχημα η Αμερικανίδα μαθήτρια Σαμάνθα Σμιθ (Samantha Reed Smith), γνωστή για το ταξίδι της στη Σοβιετική Ένωση με στόχο την ειρήνη.

Ζούσε με τους γονείς της στο Μάντσεστερ της πολιτείας Μέιν των ΗΠΑ, ο πατέρας της δούλευε στο Πανεπιστήμιο κι η μητέρα της στις Κοινωνικές Υπηρεσίες. Στα δέκα της χρόνια ένιωθε απειλούμενη από τη Σοβιετική Ένωση – γιατί έτσι την είχανε μάθει – και αποφάσισε να στείλει ένα γράμμα στο τότε Πρόεδρο της ΕΣΣΔ, Γιούρι Αντρόποφ, ρωτώντας τον «γιατί θέλει να κατακτήσει τον κόσμο ή τουλάχιστον τη χώρα της»; Μαζί με το γράμμα – απάντηση του Σοβιετικού ηγέτη, η Σαμάνθα έλαβε μερικούς μήνες μετά και μια πρόσκλησή του για να επισκεφτεί μαζί με τους γονείς της τη Σοβιετική Ένωση.

Τον Ιούλη του 1983, πριν είκοσι χρόνια, ταξίδεψε στη μεγάλη χώρα του Σοσιαλισμού κι όσα είδε κι έζησε εκεί – πράγματα πολύ διαφορετικά απ’ όσα άκουγε για εκείνη τη μακρινή χώρα στην πατρίδα της – τα μετέφερε στις ΗΠΑ και τα κατέγραψε σε ένα βιβλίο. Η φιλειρηνική δραστηριότητα της Σαμάνθα Σμιθ την έκανε γνωστή σε όλο τον κόσμο και γι’ αυτό η είδηση του θανάτου της, μόλις δυο χρόνια μετά το ταξίδι της, στις 26 Αυγούστου 1985 (σκοτώθηκε μαζί με τον πατέρα της σε αεροπορικό δυστύχημα) συγκλόνισε εκατομμύρια ανθρώπους κι άφησε στα χείλη τους ένα «γιατί;»…

Όλα άρχισαν κάπως έτσι: “Αγαπητέ κύριε Αντρόποφ, το όνομά μου είναι Σαμάνθα Σμιθ . Είμαι δέκα χρονών. Συγχαρητήρια για την καινούρια σας θέση. Ανησυχώ μήπως η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες αρχίσουν έναν πυρηνικό πόλεμο. Θα ψηφίσετε για να κάνετε πόλεμο ή όχι; Αν όχι, πέστε μου παρακαλώ, πώς θα βοηθήσετε για να μη γίνει πόλεμος. Δεν είστε υποχρεωμένος να μου απαντήσετε, όμως εγώ θα ‘θελα να μάθω γιατί θέλετε να κατακτήσετε τον κόσμο ή τουλάχιστον τη δική μας χώρα. Ο Θεός έκανε τον κόσμο για να ζούμε όλοι εμείς μαζί ειρηνικά και όχι να πολεμούμε. Ειλικρινά, Σαμάνθα Σμιθ”.

Μετά από λίγους μήνες, η Σαμάνθα έμαθε ότι το γράμμα της δημοσιεύτηκε στην «Πράβντα» κι αυτό την έκανε να επιμείνει: έστειλε ακόμη ένα γράμμα στον επικεφαλής της πρεσβείας της ΕΣΣΔ στην Ουάσιγκτον, ρωτώντας τον αν ο Γ. Αντρόποφ σκόπευε να απαντήσει στο γράμμα της. Και πράγματι πήρε την απάντηση.

Ο Πρόεδρος της ΕΣΣΔ ανάμεσα σε άλλα της έλεγε: «Στην Αμερική και στη χώρα μας υπάρχουν πυρηνικά όπλα – τρομερά όπλα που μπορούν να σκοτώσουν εκατομμύρια ανθρώπους σε μια στιγμή. Όμως δε θέλουμε να χρησιμοποιηθούν ποτέ. Και είναι ακριβώς γι’ αυτό που η Σοβιετική Ένωση έχει επίσημα διακηρύξει σ’ ολόκληρο τον κόσμο ότι ποτέ – ποτέ – δε θα χρησιμοποιήσει πρώτη πυρηνικά όπλα εναντίον οποιασδήποτε χώρας. Γενικά προτείνουμε να σταματήσει η παραπέρα παραγωγή τους και να προχωρήσουμε στην καταστροφή όλων των αποθεμάτων στη Γη».

Και το γράμμα του κατέληγε κάπως έτσι: «Θέλουμε ειρήνη – υπάρχουν πολλά που μας απασχολούν – να καλλιεργούμε το στάρι, να κατασκευάζουμε και να ανακαλύπτουμε, να γράφουμε βιβλία και να πετάμε στο διάστημα. Θέλουμε ειρήνη για μας και για όλους τους λαούς του πλανήτη. Για τα παιδιά μας και για σένα Σαμάνθα.

Σε προσκαλώ, αν οι γονείς σου το επιτρέψουν, να έρθεις στη χώρα μας, η καλύτερη εποχή είναι το καλοκαίρι. Να γνωρίσεις τη χώρα μας, να συναντηθείς με συνομηλίκους σου, να επισκεφτείς τη διεθνή παιδική κατασκήνωση – Αρτέκ – κοντά στη θάλασσα. Και να δεις μόνη σου: στη Σοβιετική Ένωση όλοι είναι υπέρ της ειρήνης και της φιλίας ανάμεσα στους λαούς».

«Οι γονείς μου έκριναν πως ήταν καλό να πάμε στη Ρωσία, γιατί αυτό θα μας βοηθούσε να καταλάβουμε ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στις δυο χώρες μας. Θ’ αναχωρούσαμε στις 7 Ιούλη και θα μέναμε δυο βδομάδες. Βρήκα στη βιβλιοθήκη ταξιδιωτικά βιβλία γύρω από τη Ρωσία… Στα βιβλία όλα φαίνονταν όμορφα και πολύ διαφορετικά από τη ζωή στο Μέιν», έγραφε η Σαμάνθα στο βιβλίο της. Πέταξαν από το Μέιν στη Βοστόνη, στο Μόντρεαλ και από κει απευθείας στη Μόσχα.

Από τη Μόσχα στην Κριμαία, στο Λένινγκραντ και πάλι στη Μόσχα, η Σαμάνθα περιέγραψε το ταξίδι της και τους ανθρώπους που γνώρισε με έξαψη, ενθουσιασμό κι αγάπη. Είναι φανερό ότι διασκέδασε πιο πολύ στην παιδική κατασκήνωση του Αρτέκ, που άνοιξε σαν μια μεγάλη αγκαλιά για να την υποδεχτεί: «… Χίλια παιδιά με τις στολές των πιονέρων με καλωσόρισαν με τραγούδια. Ενώ η ορχήστρα έπαιζε μουσική, οι πιονέροι τραγουδούσαν τ’ όνομά μου. Ολ’ αυτά μ’ έκαναν να νιώσω κάπως αμήχανη κι έχασα τη φωνή μου. Μερικοί νεαροί χορευτές από την άλλη άκρη του σταδίου ήρθαν προς τα εμένα με ένα καρβέλι ψωμί που είχε μια μικρή κούπα με αλάτι απάνω του. Ο χορός τους έμοιαζε με σκηνή από μπαλέτο και για μια στιγμή ένιωσα πάλι σαν σε όνειρο».

Η Σαμάνθα μίλησε για τους πιονέρους και για την κατασκήνωση – που φιλοξενούσε 4.000 περίπου παιδιά – με θαυμασμό: «είναι όλα τους πολύ έξυπνα και ταλαντούχα παιδιά. Για να πας στο Αρτέκ πρέπει να έχεις ανώτερη βαθμολογία», να ξέρεις μουσική, ξένες γλώσσες ή να ασχολείσαι με τον αθλητισμό, πράγματα δηλαδή που μπορούσαν να κάνουν όλα τα παιδιά στην ΕΣΣΔ.

Η δεκάχρονη Αμερικανίδα πήρε μέρος σε ποικίλες εκδηλώσεις της κατασκήνωσης, κολυμβητικούς αγώνες, φεστιβάλ, πέταξε μηνύματα ειρήνης μέσα σε μπουκάλια στη Μαύρη Θάλασσα, τραγούδησε στα αγγλικά και στα ρώσικα, χόρεψε, έκανε καλούς φίλους. «Ήταν το πιο μεγάλο θέαμα που έγινε ποτέ», έγραψε για την τελετή λήξης της κατασκήνωσης. Όσο βρίσκονταν εκεί επισκέφτηκε επίσης τη Γιάλτα και μια αγροτική κολεκτίβα τριών χιλιάδων ανθρώπων που ήταν σαν μια μικρή πόλη.

Το Λένινγκραντ και η Μόσχα ήταν οι επόμενοι σταθμοί της. Πήγε στα μπαλέτα Κίροφ (όπου η πρώτη μπαλαρίνα, Αλα Γκίζοβα της χάρισε ένα ζευγάρι παπούτσια χορού), στο Ερμιτάζ και άλλα μουσεία και μνημεία. Στη Μόσχα συναντήθηκε με την Βαλεντίνα Τερέσκοβα και με αντιπροσωπεία του Κρεμλίνου και συζήτησε για την παγκόσμια ειρήνη και για τη σημασία του ταξιδιού της. Πήγε επίσης, στο Ολυμπιακό Κέντρο Κριλάτσκογιε, στο Παλάτι των πιονέρων, είδε παραστάσεις στο θέατρο των ζώων, στο κουκλοθέατρο και το περίφημο Τσίρκο της Μόσχας. Μεγάλη εντύπωση της έκανε το μετρό, που στα μάτια της έμοιαζε με «υπόγειο παλάτι». Ο κόσμος της έκανε δώρα και την καλοδέχονταν παντού.

«Οι άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο μου φαίνονται όλο και πιο πολύ σαν τους ανθρώπους στη γειτονιά μου», έγραψε όταν επέστρεψε. «Υπάρχουν ακόμα φορές που ανησυχώ μήπως η επόμενη μέρα θα ‘ναι η τελευταία μέρα της Γης. Όμως με όλο και πιο πολλούς ανθρώπους να σκέφτονται τα προβλήματα του κόσμου, ελπίζω πως κάποια μέρα σύντομα θα βρούμε το δρόμο για την παγκόσμια ειρήνη»…

25 – 8 – 1988

Δολοφονείται ο ποιητής και συγγραφέας Κώστας Ταχτσής.

Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα στις αρχές της δεκαετίας του 1950 με τις ποιητικές συλλογές «Ποιήματα» (1951), «Μικρά ποιήματα» (1952) και «Περί ώραν δωδεκάτην» (1953), που αργότερα αποκήρυξε. Ακολούθησαν οι ποιητικές συλλογές Συμφωνία του «Μπραζίλιαν» (1954) και Καφενείο «Το Βυζάντιο» κι άλλα ποιήματα (1956). Η ποίησή του κινείται στο πλαίσιο της καθημερινής ζωής και χαρακτηρίζεται από έντονα λυρική διάθεση. Την ίδια περίοδο συνδέθηκε φιλικά με τους Οδυσσέα Ελύτη, Νίκο Γκάτσο και Ανδρέα Εμπειρίκο. Το 1954 έφυγε για την Αγγλία, όπου έμεινε ως το καλοκαίρι του επόμενου χρόνου. Επέστρεψε στην Αθήνα και ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας.

Από την άνοιξη του 1956 έως τον Δεκέμβρη του 1964 περιπλανήθηκε σε διάφορα μέρη του κόσμου (Γερμανία, Αυστρία, Αφρική, Αυστραλία), με ενδιάμεσες επιστροφές στην Ελλάδα. Στην περίοδο αυτή μπάρκαρε σε δανέζικο φορτηγό πλοίο προς τη Γερμανία, εργάστηκε στα γυρίσματα της ταινίας του Τζιν Νεγκουλέσκο «Το παιδί και το δελφίνι», που γυρίστηκε στην Ύδρα το 1956, τέλεσε χρέη μάνατζερ σε περιοδεία του κλασσικού πιανίστα Τώνη Γεωργίου στην Αφρική, εργάστηκε ως υπάλληλος εμπορικού καταστήματος και σιδηροδρομικός υπάλληλος στην Αυστραλία.

Το 1960 ξεκίνησε για το γύρο της Ευρώπης με βέσπα. Στις χώρες που επισκέφτηκε έγραψε «Το Τρίτο στεφάνι», το οποίο ολοκλήρωσε στην Αυστραλία, κατά τη διάρκεια της δεύτερης εκεί παραμονής του και το έστειλε στην Ελλάδα για εκτύπωση. Το έργο απορρίφθηκε ως ακατάλληλο και ο Ταχτσής προχώρησε στη ιδιωτική έκδοσή του στην Αθήνα το 1962.

«Το τρίτο στεφάνι» είναι η σημαντικότερη προσφορά του στην Νεοελληνική λογοτεχνία, με το οποίο αργότερα καθιερώθηκε ως ένας από τους καλύτερους πεζογράφους της γενιάς του. Μαζί με τον Νάνο Βαλαωρίτη και άλλους συμμετείχε στη συντακτική ομάδα του πρωτοποριακού λογοτεχνικού περιοδικού «Πάλι» (1964–1967). Το 1972 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων «Τα ρέστα» και το 1979 μία συλλογή αυτοβιογραφικών κειμένων με τίτλο «Η γιαγιά μου η Αθήνα».

Ο Ταχτσής είχε να παρουσιάσει και πλούσιο μεταφραστικό έργο. Μετέφρασε έργα συγγραφέων, όπως τη «Φιλουμένα Μαρτουράνο» του Εντουάρντο ντε Φίλιπο, καθώς και πολλές κωμωδίες του Αριστοφάνη. Για τη μεταφραστική του εργασία στον Αριστοφάνη είχε επικριθεί από την κριτική για πολλές μεταφραστικές ελευθεριότητες και αυθαιρεσίες.

25 – 8 – 1900

Πεθαίνει ο Γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε.

Στο βιβλίο του «Τάδε έφη, Ζαρατούστρα», ο Νίτσε κατασκεύασε ένα ομοίωμα ανθρώπου πάνω από τον άνθρωπο, του εξουσιαστικού υπερανθρώπου που τον συνδύασε με τους μύθους των γερμανικών δρυμών για τις ξανθές βαλκυρίες και τους Νιμπελούγκεν.

Αυτόν το φιλοσοφικό μύθο χρησιμοποίησε ο Χίτλερ, σε συνδυασμό με τη φυλετική καθαρότητα, την υπεροχή της αρίας φυλής και βέβαια τα συμφέροντα του κεφαλαίου, καλυμμένος με τον μανδύα του εθνικο-σοσιαλισμού.

25 – 8 – 1908

Πεθαίνει ο Γάλλος φυσικός Ανρί Μπεκερέλ (Antoine Henri Becquerel), ο οποίος ανακάλυψε τη ραδιενέργεια.

Το 1903 βραβεύτηκε μαζί με το ζεύγος Κιουρί με το Νόμπελ Φυσικής, ενώ το όνομά του δόθηκε στη μονάδα μέτρησης της ραδιενέργειας.

25 – 8 – 1912

Γεννιέται ο κομμουνιστής ηγέτης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας Έριχ Χόνεκερ (Erich Ernst Paul Honecker). Διετέλεσε ΓΓ του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος Γερμανίας από το 1971 έως το 1981 και Πρόεδρος της χώρας από το 1976 έως το 1989.

Εντάχθηκε στο κομμουνιστικό κίνημα από πολύ νωρίς: το 1922 έγινε μέλος των Σπαρτακιστών και το 1929 μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας. Το 1937 καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση από το ναζιστικό καθεστώς. Παρέμεινε στη φυλακή μέχρι το 1945, ενώ στη συνέχεια δραστηριοποιήθηκε μέσα από τις γραμμές του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος Γερμανίας.

«Τα όνειρά μας, τα δικά σας και τα δικά μου, για μια Γερμανία, στην οποία θα πραγματοποιηθεί ο όρκος αυτών που επέζησαν από το φασισμό και τον πόλεμο, δεν εκπληρώθηκαν»… «Εμείς οι κομμουνιστές δεν επιτρέπεται ποτέ να φοβόμαστε να λέμε την αλήθεια, έστω και αν αυτή δε γίνεται αμέσως αποδεκτή…». Το γράμμα που έστειλε ο ηγέτης της πρώην ΓΛΔ, Εριχ Χόνεκερ , στις 17 Ιούλη του 1991 από τη Μόσχα, όπου τότε είχε καταφύγει, και που, για άγνωστους λόγους, δεν είχε δημοσιευτεί μέχρι τότε…

Το γράμμα αυτό, ο κομματικός και κρατικός ηγέτης της ΓΛΔ, Εριχ Χόνεκερ, είχε αποστείλει από τη Μόσχα, όπου τότε είχε καταφύγει, σε δύο μέλη του DKP (Γερμανικού ΚΚ), τους Βέρνερ Κίσλακ, Έσεν (στο μεταξύ πέθανε) και Χάιντς Γιουγκ, Ντίσελντορφ. Τους επέτρεπε, το γράμμα να δημοσιευτεί από την 1η Δεκέμβρη 1991. Για άγνωστους λόγους, το γράμμα δε δημοσιεύτηκε και η χήρα του κομμουνιστή ηγέτη, Μάργκοτ Χόνεκερ, απέστειλε από το Σαντιάγο της Χιλής, όπου διέμενε τότε, το γράμμα στη μηνιαία εφημερίδα «Ροτ Φουξ», όργανο της «Ομάδας Βορειοανατολικού Βερολίνου του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος», που το δημοσίευσε (τεύχος Ιούνη).

Το γράμμα του Χόνεκερ έχει ως εξής:

«Κατά βάση είμαστε ήδη ένα μεγάλο «κόμμα», ένα κόμμα με προοπτική. Γι’ αυτό δεν επιτρέπεται να αφήσουμε να θολώσει το βλέμμα μας, έστω κι αν η κατάσταση τώρα είναι δύσκολη. Υπάρχουν κόμματα, που άρχισαν με λιγότερα μέλη. Τι θέλω να πω μ’ αυτό; Στην τωρινή κατάσταση δεν μπορούμε να υπολογίσουμε ότι οι «μάζες» θα έρθουν σε μας. Το SED (σ.σ. Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γερμανίας) ήταν ένα μαζικό κόμμα. Πάνω από δύο εκατομμύρια μέλη κάτι είχαν διαβάσει από τον Μαρξ, τον Ενγκελς και τον Λένιν. Έχουν σήμερα την τάση να το αμφισβητήσουν, αλλά έτσι ήταν. Σήμερα, που εκσφενδονιστήκαμε στο βάθος, είναι μόνο λίγοι εκείνοι που ανοιχτά ομολογούν πίστη στον Μαρξ. Μερικοί αμφιβάλλουν και ήταν πολλοί εκείνοι που δε μας πίστευαν καλά, όταν μιλούσαμε για τις σκιερές πλευρές του υπαρκτού καπιταλισμού και του εκτρώματός του, του φασισμού. Τώρα, που όλα «καπελώθηκαν» με τις δυτικές αξίες, τουλάχιστον ένα μέρος των ανθρώπων διαπιστώνει με τρόμο, αγανάκτηση και απογοήτευση ότι τα όνειρά του, ή καλύτερα οι αυταπάτες του, δεν εκπληρώνονται, αλλά ότι απλούστατα κυβερνάει το χρήμα…

Τα όνειρά μας, τα δικά μου και τα δικά σας, για μια Γερμανία, στην οποία θα πραγματοποιηθεί ο όρκος αυτών που επέζησαν από το φασισμό και τον πόλεμο, δεν εκπληρώθηκαν. Γνωρίζουμε γιατί. Εσείς και εμείς αγωνιστήκαμε για να πραγματοποιηθεί η Συμφωνία του Πότσνταμ των Συμμάχων σε όλη τη Γερμανία. Θυμάμαι καλά. Ο Μαξ Ράιμαν σαν αντιπρόσωπος στο ΚΚΓ ύψωσε τη φωνή του στο Κοινοβουλευτικό Συμβούλιο ενάντια στην ίδρυση του χωριστού κράτους (σ.σ. της Δυτικής Γερμανίας). Δυστυχώς, δεν μπορούσαμε να εμποδίσουμε το ότι η Γερμανία διασπάστηκε σε δύο κράτη, μια και όλα ήταν καθορισμένα: Ο σχηματισμός της διζωνίας, της τριζωνίας και η ξεχωριστή νομισματική μεταρρύθμιση. Πολλοί από μας, είτε εργαστήκαμε από εδώ ή από εκεί, τα γνωρίζουμε όλα αυτά ακριβέστατα, σημαντικά καλύτερα από αυτούς που τώρα γράφουν γι’ αυτά – δηλώνουν άγνοια και στις περισσότερες φορές με την πρόθεση να διαστρεβλώσουν την αλήθεια. Δε θα μπορέσουν να ξεγράψουν από τον κόσμο το γεγονός ότι πάνω στο γερμανικό έδαφος, στην τόσο υβριζόμενη και συκοφαντούμενη ΓΛΔ, έγινε η μοναδική στο είδος της μεγάλη προσπάθεια να δημιουργηθεί στο σοσιαλισμό στη Γερμανία μια κοιτίδα. Παρόλη τη λάσπη που εκσφενδονίζεται κατά της ΓΛΔ, του πρώτου γερμανικού κράτους των εργατών και αγροτών. Τώρα τους πολίτες, τους εκφοβίζουν και τους τρομάζουν με την «τρέλα για τη Στάζι». Μανία, απογοήτευση, μίσος, όλα πρέπει να φορτωθούν στη Στάζι, που παριστάνεται σαν συνώνυμο του σοσιαλιστικού «καθεστώτος». Γνωρίζετε καλύτερα ότι η Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος της Βόννης, οι (σ.σ.μυστικές υπηρεσίες) BND και MAD μπροστά στο γεγονός ότι αυτές προπαντός διάδωσαν το ανατριχιαστικό παραμύθι για τα «θύματα και τους θύτες» κρυφογελάνε. Αν δημοσιεύονταν οι φάκελοι για τα 7 εκατομμύρια πολίτες της ΟΔΓ, που είναι αποθηκευμένοι, εκεί στις μυστικές υπηρεσίες, τότε ασφαλώς θα πραγματοποιούνταν μια μεγάλη αφύπνιση. Αλλά το να γίνει κάτι τέτοιο είναι τώρα ταμπού, γι’ αυτό είναι αρμόδιοι μόνο οι «νικητές».

Με ενδιαφέρον, αυτό μπορείτε να το φανταστείτε, διάβασα την εισήγηση στο συνέδριο του DKP. Ιδιαίτερα διαφωτιστική βρήκα την εκτίμηση της σημερινής παγκόσμιας κατάστασης και της κατάστασης στη Γερμανία, ιδιαίτερα τη συναφή μ’ αυτό διαπίστωση ότι «οι καταπιεστικές επιπτώσεις της προσάρτησης της ΓΛΔ» προέρχονται σε πρώτη γραμμή από τον καπιταλιστικό χαρακτήρα της «προσαρμογής» της ως τώρα οικονομίας της ΓΛΔ στα συμφέροντα του ομοσπονδιακογερμανικού κεφαλαίου, από τον ιμπεριαλιστικό τρόπο της είσπραξης των νέων ανατολικών επαρχιών από το ομοσπονδιακό γερμανικό χρηματιστικό κεφάλαιο. Αυτή είναι μια πραγματικά πετυχημένη εκτίμηση. Θα χρειαστεί, αυτό μου είναι σαφές, μεγάλη προσπάθεια, ακριβώς αυτό να το κάνει συνείδηση κανείς στους ανθρώπους, γιατί αυτό σημαίνει να κολυμπάς ενάντια στο ρεύμα, μια και όλες οι πολιτικές δυνάμεις, με εξαίρεση το DKP, αισθάνονται ότι οφείλουν να αναθεματίζουν τη ΓΛΔ, το SED, αυτά σε πρώτη γραμμή να τα καθιστούν υπεύθυνα για την κατάσταση που προέκυψε. Καθημερινά σφυροκοπούν στο μυαλό των ανθρώπων: Υπεύθυνο είναι το σύστημα. Ο αναθεματισμός των Κόκκινων ήταν κάτι το πολύ συνηθισμένο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση. Σήμερα διάβασα στην FAZ (σ.σ. «Φραγκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ») το ρεπορτάζ «ο σιγανός θρίαμβος» για τη σύνοδο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς στη Φραγκφούρτη. Αυτή (σ.σ. η σύνοδος) ήταν αφιερωμένη στην αναγέννηση της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, που είχε καταποντιστεί στον πόλεμο. Μια και το 1951 ο κόσμος βρισκόταν βαθιά στο χειμώνα του Ψυχρού Πολέμου, γεννήθηκε ο δημοκρατικός σοσιαλισμός σαν έννοια αγώνα στην αντιπαράθεση με τα σοσιαλιστικά καθεστώτα και κόμματα. Όμως, ως τώρα δεν υπάρχει καμιά χώρα, στην οποία να οικοδομήθηκε ο σοσιαλισμός υπό την ηγεσία της Σοσιαλδημοκρατίας. Σήμερα δεν μπορεί να παραβλεφτεί ότι στη ΣΕ δρουν ισχυρές δυνάμεις, που θέλουν να γυρίσουν τον τροχό της ιστορίας προς τον καπιταλισμό…

Εξαιτίας των γεγονότων του 1989 – ’90, δεν επιτρέπεται να σκύψουμε το κεφάλι, εδώ συμμερίζομαι ολοκληρωτικά τη γνώμη σας. Δεν επιτρέπεται να αγνοήσουμε το γεγονός, γι’ αυτό γίνεται και εδώ όλο και περισσότερο λόγος, ότι η αμερικανική και άλλες δυτικές μυστικές υπηρεσίες πάνω από 20 χρόνια εργάστηκαν με σχέδιο για μια τέτοια κατάσταση και προώθησαν και πρόσωπα, στα οποία στη ζωή των σοσιαλιστικών χωρών απέδιδαν ιδιαίτερο ρόλο, που θα έπαιζαν κατά τη βασική κοινωνική αλλαγή. Σε συνδυασμό με τις ίδιες μας τις αδυναμίες, πρέπει να προσέξει κανείς τη στοχοπροσηλωμένη εργασία των δυτικών μυστικών υπηρεσιών, η οποία ολοφάνερα δεν αστόχησε στη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητά της. Ισως όλοι μας δεν υπήρξαμε και αρκετά άγρυπνοι.

Κάνει καλό ότι το κομματικό συνέδριό σας δεν προσέγγισε επιπόλαια την ανάλυση της ήττας του σοσιαλισμού, σίγουρα ίσως και εν γνώσει του γεγονότος ότι προς το παρόν κανείς δεν είναι σε θέση να βρει απάντηση στα πολλά ανοιχτά ερωτήματα. Είναι πολύ φθηνό να καθίστανται υπεύθυνα για την ήττα του σοσιαλισμού μόνο τα δικά του μοντέλα, όπως κι αν είναι διαμορφωμένα αυτά. Αυτό καταλήγει τελικά στο να θέλουν να εξαλείψουν από τον κόσμο την ιδέα μας, πράγμα όχι μόνο τόσο καινούριο στην ιστορία. Ήδη, στο λίκνο του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος υπήρχε το να φοβίσουν τους πολίτες, κοιτάχτε, «ένα φάντασμα γυρίζει, το φάντασμα του κομμουνισμού», συνεχίστηκε με τον αναθεματισμό της νεαρής σοβιετικής εξουσίας, τον «κίνδυνο της μπολσεβικοποίησης», αυτό το σύνθημα που βρήκε το κορύφωμά του τον καιρό του φασισμού. Σήμερα, συνεχίζεται λογικά με τον αναθεματισμό του σοσιαλισμού σαν αντιδημοκρατικού, σταλινικού. Ο σταλινισμός εξισώνεται με το φασισμό, μια προσπάθεια εξαγνισμού του φασισμού.

Το DKP είναι τώρα το μοναδικό κόμμα, που προώθησε τα καθήκοντα του παρόντος τόσο συγκεκριμένα στο προσκήνιο του αγώνα και τάσσεται υπέρ μιας καθαρής αντικαπιταλιστικής θέσης για την ανανέωση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας (της Γερμανίας). Είναι βέβαια δύσκολο, να υπάρξει απελευθέρωση από τον «αναθεματισμό του σοσιαλισμού στη ΓΛΔ και των φορέων της», όπως και από τις ολέθριες συνέπειες, που προκάλεσε αυτή η δυσφήμιση στα κεφάλια των ανθρώπων. Αλλά θα είναι σωστό στο διαρκές να υπεκφύγει κανείς σ’ αυτό, να σιωπήσει; Αυτός ο σοσιαλισμός, με όλα του τα λάθη και αδυναμίες, ήταν μια υπαρκτά υφιστάμενη «αντικαπιταλιστική κοινωνία», πραγματοποίησε στη ζωή, είτε θέλει κανείς να της το αναγνωρίσει είτε όχι, τα στοιχειώδη αποφασιστικά ανθρώπινα δικαιώματα, για τα οποία αγωνιζόμαστε εμείς οι κομμουνιστές. Πολλά κόμματα πάνω από έναν αιώνα έγραψαν το σοσιαλισμό στο πρόγραμμά τους, αλλά μόνο η ΣΕ, η Κίνα, οι κεντρικές και ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες και να μην ξεχνάμε την Κούβα, τον προσπάθησαν, τον πραγματοποίησαν. Και για μερικές χώρες δεν έχει ακόμα αποδειχτεί καθόλου ότι δε θα αντέξει. Εχω τη γνώμη – έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα και όπως προπαντός θα εξελιχθούν – ότι πρέπει να δώσουμε τέρμα στη γενική εκτίμηση και καταδίκη του σοσιαλισμού όπως ήταν μια φορά. Πώς αλλιώς οι άνθρωποι σε Ανατολή και Δύση θα αποκτήσουν και πάλι εμπιστοσύνη στα ιδεώδη μας, σε ένα κόμμα που δηλώνει σαν στόχο του ενάντια στον καπιταλισμό υπάρχει μόνο μια σοσιαλιστική εναλλακτική λύση; Το λέω εντελώς ανοιχτά, γιατί η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή, εδώ, παγκόσμια και στη χώρα μας: Πρέπει να δοθεί τέρμα στη «συντριπτική κριτική» του παρελθόντος, αυτό θα το κάνει ο αντίπαλος αρκετά. Η συνέχιση σ’ αυτή τη γραμμή, από λόγους τακτικής ή οποιουσδήποτε άλλους – αυτό δεν μπορώ να το κρίνω – αυτό, πιστεύω, χτυπάει τελικά το ίδιο το κόμμα, αυτό το δείχνουν ήδη οι εμπειρίες εδώ ή θα το δείξουν ακόμα σαφέστερα. Και το ΚΟΔΗΣΟ περιήλθε ακριβώς γι’ αυτό το λόγο στη στενωπό.

Είναι σίγουρα δύσκολο, ένας δύσκολος δρόμος για το κόμμα να ριζώσει στο ανατολικό (σ.σ. τμήμα της Γερμανίας) και στο ανατολικό και δυτικό πάλι, προπαντός στην εργατική τάξη και ανάμεσα στους νέους. Και σίγουρα δε θα ‘πρεπε να παραιτηθεί κανείς από τους ώριμους συντρόφους, που βρίσκουν στέγη ακόμα στο ΚΟΔΗΣΟ, και επίσης από αυτούς που ήταν άλλοτε μέλη του SED, αυτοί χωρίς άλλο απομονώνονται από τον αντίπαλο. Αν θέλετε να ριζώσετε και στο ανατολικό τμήμα, τότε δεν πρέπει να τους προσπεράσει αυτούς, να προσπεράσει την κατάστασή τους. Αυτοί χρειάζονται προσανατολισμό, αυτό δεν πρέπει να το αφήσετε στη Σοσιαλδημοκρατία που προσπαθεί με ζήλο γι’ αυτό. Ασφαλώς αντιλαμβάνεστε σωστά ότι όλα αυτά δεν κάνουν περιττή την ανάλυση των προβλημάτων, των λαθών και αδυναμιών από την πλευρά μας, που, γι’ αυτό έχω σαφήνεια, έκαναν δυνατό στον αντίπαλο να αναδιπλώσει τόσο μετωπικά το σοσιαλισμό στην Ανατολική Ευρώπη. Αλλά δεν είναι η επιταγή της στιγμής, πριν είναι άλλη μια φορά πολύ αργά, να συμπεριλάβουμε όλους αυτούς που είναι πρόθυμοι. Το κατώφλι πρέπει να το προσπεράσουμε, δηλαδή όλα τα δυσάρεστα, σε κάθε ανατροπή παρουσιαζόμενα φαινόμενα αποστασίας, δειλίας, οπορτουνισμού και προδοσίας, δεν πρέπει να μας θολώνουν το βλέμμα, αλλιώς δε βγαίνουμε από την άμυνα. Μάλιστα, θέλουμε πάντα να πάρουμε πολλούς, θέλουμε να πάρουμε όλους μαζί στο δρόμο μας, αλλά αυτό εμπερικλείει και χρόνο, γιατί πρέπει να υπολογίσουμε ότι μερικοί δε μας καταλαβαίνουν ακόμα, ότι πολλοί, ακόμα και σύντροφοι και ομόφρονες, μετά απ’ αυτό το κύμα της δηλητηρίασης, δεν αντιλαμβάνονται αμέσως γιατί πρέπει να ενεργήσουμε έτσι είτε αλλιώς, ίσως μάλιστα να μη συμφωνήσουν αμέσως μαζί μας. Αλλά είναι και τούτο ένα δίδαγμα από τη νεότατη ιστορία:

Εμείς οι κομμουνιστές δεν επιτρέπεται ποτέ να φοβόμαστε να λέμε την αλήθεια, έστω κι αν αυτή δε γίνεται αμέσως αποδεκτή…

Με εγκάρδιους κομμουνιστικούς χαιρετισμούς

από τη Μάργκοτ και εμένα,

Εριχ».

25 – 8 – 1918

Γεννιέται ο Αμερικανός μαέστρος και συνθέτης Λέοναρντ Μπερνστάιν (Leonard Bernstein), απ’ τους μεγαλύτερους διευθυντές ορχήστρας του 20ού αιώνα.

Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και συνέχισε τις ανώτερες σπουδές του στη διεύθυνση ορχήστρας.

Από το 1943 έως το 1944 ήταν βοηθός διευθυντής ορχήστρας στη Φιλαρμονική Συμφωνική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης και από το 1945 έως το 1948 διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας της Νέας Υόρκης.

https://youtube.com/watch?v=Ye7PIyIcCro%3Ffeature%3Doembed

Διεύθυνε όλες τις μεγάλες ορχήστρες του κόσμου. Συμμετείχε ως διευθυντής ορχήστρας σε φεστιβάλ σύγχρονης μουσικής (Άμστερνταμ και Πράγα). Από το 1958 έως το 1969 ήταν ο αρχιμουσικός της περίφημης Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νέας Υόρκης, συμβάλλοντας στη σημαντική ανανέωση του ρεπερτορίου της.

https://youtube.com/watch?v=YhSKk-cvblc%3Ffeature%3Doembed

Ο Μπερνστάιν συνέθεσε συμφωνική μουσική, μουσική για μπαλέτο, αλλά και μουσική για μπαλέτο (Dybbuk -1974), θεατρικά μιούζικαλ («On The Town» -1944, «Wonderful Town» -1953) και κινηματογραφικές ταινίες («West Side Story» -1957).

4 – 8 – 1991

Πεθαίνει ένας από τους κορυφαίους Έλληνες ποιητές, ο Νικηφόρος Βρεττάκος.

Πήρε μέρος στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Τις σκληρές μέρες της Κατοχής, πήρε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Το 1949 για πολιτικούς λόγους, απολύθηκε από το υφυπουργείο Εργασίας. Από το 1947 μέχρι το 1949 εργάστηκε ως αρχισυντάκτης στο περιοδικό «Ελεύθερα Γράμματα». Στα Γράμματα εμφανίστηκε το 1929 με τα νεανικά του ποιήματα «Κάτω από τις σκιές και φώτα».

Ακολούθησαν άλλες έξι ποιητικές συλλογές ως το 1940. Το 1955, εκδίδει τη συγκεντρωτική του συλλογή «Τα ποιήματα 1929 – 1951». Η ποίησή του είναι επηρεασμένη από τη στράτευσή του και από τη συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση. Αργότερα στο «Ρόμπερτ Οπενχάιμερ», «συνθέτει» πιο καθαρά το δραματικό με το λυρικό στοιχείο. Το συνολικό ποιητικό του έργο βρίσκεται συγκεντρωμένο σε δύο τόμους, ενώ ξεχωριστά κυκλοφόρησαν τα έργα του «Λειτουργία κάτω από την Ακρόπολη» και η ποιητική του συλλογή «Ο διακεκριμένος πλανήτης». Στο πεζογραφικό του έργο συμπεριλαμβάνονται: «Το γυμνό παιδί», «Το αγρίμι και η καταιγίδα» και «Δύο άνθρωποι μιλούν για την ειρήνη».

1992

Η Μόρφω Δροσίδου κατακτά το χάλκινο μετάλλιο στο τάε κβο ντο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης.

1995

Η Κροατία ξεκινά επίθεση με σκοπό να επανακτήσει την Κράινα, η οποία ήταν στα χέρια της μειονότητας των Σέρβων για τέσσερα χρόνια.

Η επιχείρηση έληξε στις 7 Αυγούστου με νίκη του Κροατικού στρατού.

Περίπου 150.000-200.000 Σέρβοι αναγκάστηκαν να γίνουν πρόσφυγες.

2006

23 – 8 – 1923

Τον Αύγουστο του 1923 πραγματοποιήθηκαν οι μεγαλύτερες κινητοποιήσεις των εργαζομένων στα πρώτα χρόνια του οργανωμένου συνδικαλιστικού κινήματος. Τα πρώτα σωματεία που συμμετείχαν είναι οι σιδηροδρομικοί, οι ναυτεργάτες, οι φορτοεκφορτωτές. Στις 19 Αυγούστου 1923 όλα τα ναυτεργατικά σωματεία κηρύσσουν απεργία, συλλαμβάνονται μέλη διοικήσεως της Ναυτεργατικής Ομοσπονδίας. Μετά από αυτή την κατάσταση η Διοίκηση του ΕΚΠ αποφασίζει πανεργατική απεργία. Η τελική όμως απόφαση θα εξαρτηθεί από τη ΓΣΕΕ.

Στις 20 Αυγούστου η ΓΣΕΕ δηλώνει ότι θα επεκτείνει τις απεργίες σ’ ολόκληρη τη χώρα. Την ίδια στιγμή περίπολοι του Πολεμικού Ναυτικού γυρίζουν στους δρόμους και συλλαμβάνουν περίπου 200 απεργούς ναυτοθερμαστές για να τους βάλουν να δουλέψουν υποχρεωτικά.

Στον Πειραιά πραγματοποιείται σύσκεψη του ΕΚΠ της Ναυτικής Ομοσπονδίας και των Ομοσπονδιών Σιδηροδρομικών, Ηλετροκινήσεως, Επισιτισμού και της ΓΣΕΕ. Τα κύρια αιτήματα της απεργίας ήταν σταθεροποίηση των ημερομισθίων με βάση τον τιμάριθμο. Μέτρα κατά της ακρίβειας και της αισχροκέρδειας. Απόλυση κρατούμενων απεργών. Κατάργηση της λογοκρισίας επί των εργατικών ζητημάτων. Απαγόρευση της εξαγωγής ανεπεξέργαστων καπνών και άλλα. Απ’ όλη την Ελλάδα φτάνουν τηλεγραφήματα για συμμετοχή στην απεργία της ΓΣΕΕ.

Οι απεργιακές κινητοποιήσεις κορυφώνονται στις 23 Αυγούστου 1923. Στην πλατεία Πασαλιμανιού στον Πειραιά πραγματοποιείται Πανεργατική συγκέντρωση από τη ΓΣΕΕ και το ΕΚΠ, που είναι ιδιαίτερα ισχυρό αυτή την εποχή. Το σημείο που γίνεται η συγκέντρωση είναι μακριά από κυβερνητικά κτίρια, μακριά από την Αθήνα. Η κυβέρνηση, που ουσιαστικά διευθύνεται από το Νικόλαο Πλαστήρα, δίνει διαταγή να χτυπηθεί η συγκέντρωση και να διαλυθεί διά της βίας. Στρατός και αστυνομία επιτίθενται με σφοδρότητα στους συγκεντρωμένους απεργούς στο Πασαλιμάνι. Απολογισμός: 11 νεκροί εργάτες, 100 τραυματίες και συλλαμβάνονται περίπου 500. Μετά τα αιματηρά γεγονότα του Πασαλιμανιού η απεργία λύνεται, όμως παραμένει σαν η μεγαλύτερη απεργιακή κινητοποίηση της εποχής. Παραμένει σαν σταθμός των μεγάλων αγώνων του νεαρού τότε Ελληνικού Οργανωμένου Συνδικαλιστικού Κινήματος.

23 – 8 – 1939

Υπογράφεται το σοβιετογερμανικό Σύμφωνο μη-επίθεσης, το γνωστό Σύμφωνο «Μολότοφ – Ρίμπεντροπ». Η υπογραφή του συμφώνου επήλθε μετά τη Συμφωνία του Μονάχου το 1938 (μεταξύ Γερμανίας, Ιταλίας, Βρετανίας και Γαλλίας) που ουσιαστικά «έσπρωχνε» τον Χίτλερ προς Ανατολάς και αφού όλες οι αλλεπάλληλες προσπάθειες προσέγγισης της ΕΣΣΔ με τις «δημοκρατίες» της Ευρώπης για τη συγκρότηση μετώπου κατά της επιθετικότητας του φασισμού είχαν αποτύχει. Έτσι, το Σύμφωνο «Μολότοφ – Ρίμπεντροπ» ήταν το μοναδικό μέσο άμυνας που είχε απομείνει στη Σοβιετική Ένωση δεδομένων των συνθηκών. Εξασφάλισε στη χώρα 21 πολύτιμους μήνες ειρήνης, που κατόπιν αποδείχτηκαν ανεκτίμητοι στην πολεμική της προετοιμασία ενόψει της αναπόφευκτης γερμανικής επίθεσης.

1942

Ξεκινά η εποποιία του Στάλινγκραντ, που καταλήγει στις 2 Φλεβάρη 1943 με νίκη του Κόκκινου Στρατού.

1943

Τα σοβιετικά στρατεύματα απελευθερώνουν το Χάρκοβο, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας.

22 – 8 – 1882

Γεννιέται στη Σμύρνη ο κομμουνιστής δάσκαλος Δημήτρης Γληνός, ο οποίος άφησε τη σφραγίδα του στο προοδευτικό και κομμουνιστικό κίνημα της χώρας μας. Η πορεία του Δημήτρη Γληνού είναι μια συνεχής πορεία «όλο προς τα αριστερά», όπως έλεγε ο ίδιος, ενώ αυτοβιογραφούμενος τόνιζε ότι η ιδεολογική του διαδρομή ήταν «από τον Μιστριώτη στον Λένιν».

Η μεγάλη φτώχεια χαρακτηρίζει τα παιδικά του χρόνια. Το 1899 έρχεται στην Αθήνα και γράφεται στη Φιλοσοφική Σχολή. Είναι υπέρμαχος της καθαρεύουσας και οπαδός της «Μεγάλης Ιδέας». Οι οικονομικές δυσκολίες τον αναγκάζουν να διακόψει δυο φορές τις σπουδές του, για να εργαστεί ως δάσκαλος.

Οι σκληρές εμπειρίες ενισχύουν τις πολιτικές του ανησυχίες και τον φέρνουν στο στρατόπεδο των δημοτικιστών. Το 1905 παίρνει με άριστα παμψηφεί το δίπλωμά του από το Πανεπιστήμιο. Συνεχίζει τις παιδαγωγικές του σπουδές στη Γερμανία, όπου μεταξύ των άλλων γνωρίζει τον Γιώργο Σκληρό και τον Φώτο Πολίτη και έρχεται σε επαφή με τη σοσιαλιστική ιδεολογία.

Το 1911 επιστρέφει στην Αθήνα και αργότερα μαζί με τον Δελμούζο και τον Τριανταφυλλίδη αποτελούν την καρδιά του «Εκπαιδευτικού Ομίλου» που στάθηκε στην πρωτοπορία των προοδευτικών αναζητήσεων. Κατόπιν, ορίζεται βασικός υπεύθυνος και σχεδιαστής της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης Βενιζέλου. Ωστόσο, η εισήγησή του απορρίπτεται το 1914 ως ανατρεπτική. Τη δεκαετία του 1920 ο Γληνός περνάει στην περίοδο της αμφισβήτησης του Βενιζέλου και της μοναρχίας. Αρχίζει η πρώτη περίοδος των διωγμών του.

Η διαρκής αναζήτηση τον οδηγεί το 1927 στη διαπίστωση πως το εκπαιδευτικό πρόβλημα της χώρας θα λυθεί οριστικά μέσα από την πάλη των τάξεων. Στη συνέχεια συνεργάζεται με εκδοτικούς οίκους και αρθρογραφεί σε περιοδικά, ενώ το 1934 μαζί με τον Βάρναλη επισκέπτεται τη Σοβιετική Ένωση, ένα ταξίδι που έπαιξε σημαντικό ρόλο στις μετέπειτα επιλογές του. Το 1935 εξορίζεται από τη δικτατορία του Κονδύλη και το Γενάρη του 1936 εκλέγεται βουλευτής του Λαϊκού Μετώπου.

Εξορίζεται από τη μεταξική δικτατορία και φυλακίζεται στην Ακροναυπλία. Το 1941 συλλαμβάνεται από τους Ιταλούς και το 1942 απολύεται, βαριά άρρωστος. Είναι πλέον μέλος του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του ΚΚΕ. Γράφει τη μπροσούρα «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ». Το 1943 αποφασίζει να ανέβει στα βουνά της Ελεύθερης Ελλάδας. Εξάλλου, τα αρχικά σχέδια προέβλεπαν να τεθεί επικεφαλής της ΠΕΕΑ. Λίγο πριν την αναχώρησή του κατά τη διάρκεια μιας εγχείρησης, ο ταλαιπωρημένος οργανισμός του δεν άντεξε.

22 – 8 – 1921

Γεννιέται η τραγουδίστρια Σωτηρία Μπέλλου.

Σφράγισε με τη μοναδική φωνή της δεκάδες μουσικές δημιουργίες. Οι ερμηνείες της δυνατές, συγκλονιστικές, δεν περιορίστηκαν στο να ψυχαγωγήσουν, αλλά κατάφεραν να συνεπάρουν, αγγίζοντας πολύ συχνά ευρύτερες κοινωνικές καταστάσεις.

Ασυμβίβαστη, με αγωνιστική διάθεση, δέθηκε με το λαό, όχι μόνο μέσα από τα τραγούδια της αλλά και με κοινούς αγώνες. Με αγωνιστική συνεισφορά στα χρόνια της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, διακινούσε τον παράνομο «Ριζοσπάστη».

Η Σωτηρία Μπέλλου γεννήθηκε στα Χάλια (Δροσιά) Χαλκίδας. Το πρώτο ερέθισμα ν’ ασχοληθεί με το τραγούδι τής δόθηκε σε ηλικία δέκα χρόνων. Μια μέρα μετά την κήρυξη του πολέμου θα βρεθεί στην Αθήνα, αντιμετωπίζοντας προβλήματα επιβίωσης. Αναγκάζεται να κάνει πολλές δουλειές. Παράλληλα, παίζει κιθάρα και τραγουδά σε ταβέρνες. Συλλαμβάνεται, γιατί έκλεψε μια κουραμάνα. Αργότερα συμμετέχει στα Δεκεμβριανά και τραυματισμένη στο χέρι ξανασυλλαμβάνεται. Αποφυλακίζεται μέσω του Ερυθρού Σταυρού.

Μετά την Απελευθέρωση κι αφού έχει γνωρίσει την αγριότητα και τις εμφυλιοπολεμικές διώξεις, γνωρίζεται με τον Βασίλη Τσιτσάνη. Ηχογραφούν μαζί δύο τραγούδια (τα πρώτα της), «Οταν πίνεις στην ταβέρνα» και «Το παιδί που είχες φίλο». Η επιτυχία μεγάλη, την καθιερώνει ως λαϊκή τραγουδίστρια. Μετά τη φυγή της από του «Τζίμη του Χοντρού», πηγαίνει στου «Παναγάκη», στην οδό Αλκαμένους, με τον Μάρκο Βαμβακάρη. Εκεί τους συναντά ο νεαρός τότε Μάνος Χατζιδάκις και τους ζητά να εμφανιστούν στο «Μουσούρη», όπου αποθεώνονται…

Το ημερολόγιο έδειχνε 1960 όταν η Σωτηρία Μπέλλου ηχογραφούσε το τελευταίο λαϊκό της τραγούδι, το αριστουργηματικό «Σαν πεθάνω στο καράβι», του Μπάμπη Μπακάλη. Εκτοτε θα απέχει για χρόνια από τη δισκογραφία και το πάλκο, γεγονός που πλήρωσε ακριβά με σοβαρές περιπέτειες στην υγεία της.

Το 1964 έπιασε δουλιά στο κέντρο «Ωραία Νήσος Υδρα», στο Περιστέρι, ενώ δύο χρόνια αργότερα δέχτηκε πρόταση του Αλ. Πατσιφά της Lyra και το 1966 κυκλοφόρησαν «Τα Ρεμπέτικα της Σωτηρίας Μπέλλου». Ηταν η αρχή μιας σειράς δίσκων που κυκλοφόρησαν τα επόμενα χρόνια.

Το 1973 η Σωτηρία Μπέλλου άρχισε να δουλεύει μαζί με τον Βασίλη Τσιτσάνη στο «Χάραμα» και την ίδια χρονιά συμμετέχει στον δίσκο «Δεν περισσεύει υπομονή» του Αργύρη Κουνάδη με στίχους Βαγγέλη Γκούφα. Το 1974 τραγούδησε με αξεπέραστο τρόπο το «Ζεϊμπέκικο», του Διονύση Σαββόπουλου. Το 1976 συμμετείχε στον δίσκο «Σεργιάνι στον Παράδεισο», των Βασίλη Δημητρίου και Μάνου Ελευθερίου. Το 1980 η φωνή της κάνει τα «Λαϊκά Προάστια» των Ηλία Ανδριόπουλου – Μιχάλη Μπουρμπούλη, κλασικά.

«Δε λες κουβέντα» τραγούδησε το 1981 η Σωτηρία Μπέλλου , ερμηνεύοντας Δήμο Μούτση και Κώστα Τριπολίτη στο δίσκο «Φράγμα». Το 1983 ερμήνευσε Δημήτρη Λάγιο και Μιχάλη Μπουρμπούλη στο δίσκο «Αλ Λαός». Τη σεζόν 1984 – 1985 δούλεψε στο «Χάραμα» πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια χωρίς τον Βασίλη Τσιτσάνη που είχε «φύγει» το 1984.

Τραγουδάει Βασίλη Βαμβακάρη «Ανοιξα πόρτα στη ζωή» και Ηλία Ανδριόπουλο «Ξένες πόρτες». Το διάστημα 1986 – 1989 εμφανίστηκε στο κέντρο «Δίας». Συμμετείχε στο δίσκο του Λίνου Κόκοτου «Το ποτάμι».

Τελευταίο της τραγούδι ήταν ένα ντουέτο με τον Γιάννη Πετρόπουλο το 1991.

Τελευταίο πάλκο, το κέντρο «Ρεπορτάζ» στου Μακρυγιάννη.

Τελευταία συναυλία, τον Φλεβάρη του 1994 στο «Παλλάς».

Σε μια από τις τελευταίες της συνεντεύξεις στον «Ριζοσπάστη» (27/2/94), θυμόταν: «Και «Ριζοσπάστη» διακινούσα… Ήμουν, είμαι και θα είμαι αριστερή. Το λέω και το φωνάζω… Πέρασα πολλά. Και ξύλο και φυλακές».

21 – 8 – 1964

Πεθαίνει ο Παλμίρο Τολιάτι (Palmiro Togliatti), ΓΓ της ΚΕ του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος και ένας από τους Γραμματείς της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Ηγετική φυσιογνωμία του ιταλικού και διεθνούς κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος.

Γεννήθηκε το 1893. Το 1914 εντάχτηκε στο Σοσιαλιστικό Κόμμα και μαζί με τον Αντόνιο Γκράμσι πρωτοστάτησαν για μια επαναστατική γραμμή του εργατικού κινήματος.

Μετείχε ενεργά στο κίνημα που τον Ιανουάριο του 1921 οδήγησε στην ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας. Πρωταγωνίστησε στον αγώνα για την αποτροπή του φασισμού.

Το 1924 ήταν ένας από τους ιδρυτές της εφημερίδας «Ουνιτά». Διακρίθηκε στη συνέχεια για τη συνέπειά του στην πάλη κατά των αριστερών και δεξιών παρεκκλίσεων στο ΚΚΙ.

Διετέλεσε μέλος του Προεδρείου της Κομμουνιστικής Διεθνούς, μετείχε στην προετοιμασία του 7ου Συνεδρίου της ΚΔ.

Ήταν από τους πρωτεργάτες στην προώθηση της πολιτικής του Λαϊκού Μετώπου, όπως διατυπώθηκε στην εισήγηση του Γκ. Ντιμιτρόφ.

Μετά τον πόλεμο αγωνίστηκε ενεργά για την ενότητα του κινήματος στη βάση του προλεταριακού διεθνισμού και της αλληλεγγύης.

Είχε σημαντικό συγγραφικό έργο.

Πηγή : ALT.GR

20 – 8 – 1858

Ο Κάρολος Δαρβίνος (Charles Robert Darwin) δημοσιεύει για πρώτη φορά τη θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής.

Παράλληλα δημοσιεύεται και η παρόμοια θεωρία του Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας.

20 – 8 – 1882

Κάνει πρεμιέρα στη Μόσχα η Ουβερτούρα 1812 του Πιότρ Τσαϊκόφσκι.

20 – 8 – 1968

Στις 20 προς 21 Αυγούστου δυνάμεις του Συμφώνου της Βαρσοβίας, μαζί με δυνάμεις του Κομμουνιστικού Κόμματος Τσεχοσλοβακίας, καταστέλλουν την αντεπανάσταση στην Τσεχοσλοβακία, που βρισκόταν σε εξέλιξη πριν πολλούς μήνες και ήταν το αποτέλεσμα της οπορτουνιστικής διάβρωσης του ΚΚ, καθώς και της δράσης ξένων μυστικών υπηρεσιών.

Για το ποιος ήταν ο σκοπός των αντεπαναστατών και της περιβόητης “Άνοιξης της Πράγας” που τόσα πολλά δάκρυα χύνονται από αστούς και οπορτουνιστές, την απάντηση τη δίνει ένας από τους πρωταγωνιστές της, ο Οττα Σικ, Τσεχοσλοβάκος οικονομολόγος, μέλος της ΚΕ του ΚΚ Τσεχοσλοβακίας, διευθυντής του Οικονομικού Ινστιτούτου της Ακαδημίας Επιστημών της Τσεχοσλοβακίας, εμπνευστής της «Νέας Οικονομικής Πολιτικής».

Σε μια συνέντευξη το 1990, ο Σικ είπε ότι για τον εαυτό του αποκρούει το χαρακτηρισμό «μεταρρυθμιστής»: «Εμείς, ο πυρήνας των οικονομικών μεταρρυθμιστών, δεν προσπαθούσαμε τότε στην Πράγα να μεταρρυθμίσουμε τον κομμουνισμό. Ο πραγματικός στόχος μας ήταν να τον καταργήσουμε και να οικοδομήσουμε ένα νέο σύστημα. Έπρεπε μεν να μιλάμε πάντα για μεταρρύθμιση και για σοσιαλιστική δημοκρατία ή σοσιαλιστική οικονομία της αγοράς, γιατί αλλιώς δε θα φθάναμε (σ.σ. δηλαδή, οι γνώμες τους δε θα ‘φθαναν) καθόλου στην κοινή γνώμη… Η έννοια της μεταρρύθμισης ήταν μια παραχώρηση στις σχέσεις εξουσίας».

Πηγή : ALT.GR

19 – 8 – 1936

Δολοφονείται από τους φασίστες του Φράνκο ο Ισπανός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (Federico del Sagrado Corazón de Jesús García Lorca), μια από τις σπουδαιότερες φυσιογνωμίες της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

«Στ’ όνομά σου, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα , που πέθανες στην Ισπανία για τη λευτεριά του ζωντανού λόγου, εμείς, οι ποιητές από πολλές χώρες του κόσμου, που μιλάμε και γράφουμε σε διάφορες γλώσσες, ορκιζόμαστε εδώ πέρα, όλοι μαζί, πως τ’ όνομά σου δε θα ξεχαστεί ποτέ πάνω στη γη, και στ’ όνομά σου, όσο που θα υπάρχει τυραννία και καταπίεση να τις καταπολεμήσουμε, όχι μονάχα με το λόγο μα και με τη ζωή μας».

Ο παραπάνω όρκος δόθηκε από λογοτέχνες απ’ όλες τις χώρες του κόσμου, όπου συγκεντρώθηκαν αρχικά στη Βαλένθια και στη συνέχεια στο Παρίσι, το 1937, στο Δεύτερο Διεθνές Συνέδριο των συγγραφέων, για την υπεράσπιση της κουλτούρας ενάντια στο φασισμό. Τον όρκο συνέταξε ο Στρατής Τσίρκας μαζί με τον Αμερικανό ποιητή Λάνγκστον Χιους και προωθήθηκε από τον Λουί Αραγκόν. Ανάμεσα στους λογοτέχνες που υπόγραψαν τον όρκο είναι οι Μπέρτολτ Μπρεχτ, Πάμπλο Νερούντα, Ιλία Ερενμπουργκ, Αλεξέι Τολστόι κ.ά.

Ένα χρόνο πριν στη Γρανάδα, στις 19 Αυγούστου του 1936, ο Ισπανός ποιητής Φ. Γκ. Λόρκα εκτελέστηκε από τους φασίστες του στρατηγού Φράνκο, ένα μήνα μόλις μετά την έναρξη του ισπανικού εμφυλίου.

Ο Λόρκα γεννήθηκε στις 5 Ιούνη του 1898 στο χωριό Φουέντε Βακέρος, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Γρανάδα και ήταν παιδί μιας προνομιούχας και μορφωμένης οικογένειας. Γρήγορα, όμως, συνειδητοποίησε ότι υπάρχει και μια άλλη ζωή, αυτή των πολλών μέσα στη φτώχεια και τη δυστυχία. Το 1915 παρά την επιθυμία του να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη μουσική, γράφτηκε στη Φιλοσοφική και στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου της Γρανάδα. Το 1919 εγκαθίσταται στη Μαδρίτη για να συνεχίζει τις σπουδές του. Εκεί συνδέθηκε με μια ομάδα νέων διανοουμένων που χαρακτηριζόταν αργότερα, ως η γενιά του ’27 και θα έπαιζε σημαντικό ρόλο στην πνευματική ζωή της Ισπανίας.

Το 1929 ταξιδεύει στη Νέα Υόρκη και το 1931 ξαναγυρίζει στη δημοκρατική πια Ισπανία. Ο υπουργός Παιδείας του ανέθεσε να δημιουργήσει μαζί με τον Εδουάρδο Ουγάρτε έναν περιοδεύοντα φοιτητικό θίασο, την «Μπαράκα» (Η Παράγκα), που περιόδευσε σε όλη την Ισπανία και έδωσε παραστάσεις σε μικρές πόλεις και σε πανεπιστήμια. Οι ηθοποιοί ήταν ερασιτέχνες και έπαιζαν δωρεάν, ενώ τα σκηνικά, όπως και τα κοστούμια, τα έφτιαχναν φοιτητές της Αρχιτεκτονικής απ’ όλη την Ισπανία. Ως το 1936 που διαλύθηκε, το θέατρο ανέβασε 13 έργα και έδωσε παραστάσεις σε 72 χωριά και πόλεις.

Από τα πιο γνωστά έργα του Λόρκα είναι, «Ποιητής στη Νέα Υόρκη», «Μοιρολόι για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας», «Romancero gitano», «Ντουέντε» και από τα θεατρικά του, «Τα Μάγια της Πεταλούδας», «Οι Φασουλήδες του Κατσιπόρα», «Ματωμένος Γάμος», «Γέρμα» και «Το Σπίτι της Μπερνάρντα Αλμπα». Μέσα από το έργο του «τραγούδησε» την αγάπη αλλά και το θάνατο, κατήγγειλε την τυραννία και όρθωσε το ανάστημά του σε κάθε μορφή αδικίας. Πάθη, παραδόσεις, στοιχεία της φύσης, ανδαλουσιάνικες φιγούρες συναντώνται στην ποίησή του.

Το έργο του απαγορεύτηκε στην Ισπανία μέχρι το 1953, όπου έκανε την επανεμφάνισή του, λογοκριμένο. Μόνο μετά το θάνατο του Φράνκο το 1975, έγινε δυνατό να συζητηθούν δημόσια το έργο και ο θάνατός του.

από τους φασίστες Φαλαγγίτες του Φράνκο ο μεγαλος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα. Μοναχικός καβαλάρης της ποίησης, του θεάτρου και της μουσικής, ταξίδευε, ολοένα ταξίδευε, για την Κόρδοβα. Πισωκάπουλα στο μαύρο άλογό του, γυμνόστηθη Τσιγγάνα με το όπλο στο χέρι, η δημοκρατική Ισπανία, του «Νο Πασαράν».

Ο γιος μιας προνομιούχας και μορφωμένης οικογένειας του Φουέντε Βακέρος της Ανδαλουσίας γεννήθηκε στις 5 Ιούνη 1898. Όσο γρήγορα απέκτησε συνείδηση της κοινωνικής του θέσης, τόσο γρήγορα συνειδητοποίησε ότι υπήρχε και μια άλλη ζωή – εκείνη των πολλών – βουτηγμένη στον πόνο και τη φτώχεια. Όλες οι ανδαλουσιανές «φιγούρες», όλα τα πρόσωπα του χωριού και το δράμα τους πήραν αργότερα θέση στα έργα του. Για τον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα , επίσης, οι Τσιγγάνοι συμβόλιζαν τα ουσιωδέστερα στοιχεία της ανδαλουσιανής ψυχής.

Το Φλεβάρη του 1915 παρά την επιθυμία του να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη μουσική, γράφτηκε ταυτόχρονα στη Φιλοσοφική και στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου της Γρανάδα. Εκεί συνδέθηκε με μια ομάδα νέων διανοουμένων που αργότερα θα δόξαζαν τη Γρανάδα και την Ισπανία στην Τέχνη και το Πνεύμα.

Ο Λόρκα αρχίζει να γράφει, και από τα πρώτα του έργα φαίνεται η απέχθειά του προς την Καθολική Εκκλησία και το μιλιταρισμό. Η συμμαχία «σταυρού και ξίφους» τον τρόμαζε.

Στα 1929 ο ποιητής βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, όπου για πρώτη φορά θα προσεγγίσει, από μαρξιστική σκοπιά, τον ανθρώπινο πόνο που τον αντίκρισε σε αφάνταστη κλίμακα στην κατάσταση των έγχρωμων πολιτών των ΗΠΑ.

Το 1931 επέστρεψε στη δημοκρατική – πλέον – Ισπανία και έδωσε τη μάχη για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, περιοδεύοντας με τον θίασο «Μπαράκα» σε όλη τη χώρα. Το Δεκέμβρη του 1934, το ανέβασμα της «Γέρμα» προκάλεσε την αντίδραση της δεξιάς. Στο θέατρο, ομάδες φασιστών προκάλεσαν φραστικά επεισόδια, ενώ ο ποιητής μπήκε στο στόχαστρο της αντίδρασης.

Στις 18 Ιούλη 1936 με επικεφαλής τον στρατηγό Φράνκο έγινε πραξικόπημα κατά της δημοκρατικής κυβέρνησης του Λαϊκού Μετώπου, που είχε εκλεγεί το Φλεβάρη της ίδιας χρονιάς. Γύρω από το φασιστικό πρόγραμμα του Φράνκο συσπειρώθηκαν οι γαιοκτήμονες, ο στρατός, οι βιομήχανοι και η καθολική Εκκλησία.

Το καλοκαίρι του 1936, ο Λόρκα σχεδίασε να πάει στη Γρανάδα να δει τους γονείς του. Όταν κατάλαβε τον κίνδυνο, ήταν πια αργά. Οι φασίστες απήγαγαν τον «ενοχλητικό» Λόρκα και τον δολοφόνησαν, πυροβολώντας τον πισώπλατα, στις 19 Αυγούστου, κοντά σε μια πηγή που οι Ισπανοί την ονόμαζαν Φουέντε Γκράντε, (Μεγάλη Πηγή) και οι Αραβες Αϊναδαμάρ (Πηγή των Δακρύων).

Πηγή : ALT.GR

18 – 8 – 1642

Πεθαίνει ο Ιταλός ζωγράφος Γκουίντο Ρένι (Guido Reni).

Υπήρξε αρχικά μαθητής του Φλαμανδού Ντιονίζιο Κάλβααρτ και στη συνέχεια φοίτησε στην Ακαδημία των Καράτσι. Μετά το 1600 μετακόμισε στη Ρώμη, όπου φιλοτέχνησε τη Σταύρωση του Αγίου Πέτρου (1604-5, Μουσείο Βατικανού) και εργάστηκε για τη διακόσμηση δύο παρεκκλησιών.

Στη συνέχεια επέστρεψε στην Μπολόνια και ζωγράφισε τον Θρίαμβο του Σαμψών (1611-12, Εθνική Πινακοθήκη, Μπολόνια), έργο στο οποίο διακρίνεται η έντονη επίδραση του κλασικού αισθητικού ιδεώδους της αρμονίας, και ολοκλήρωσε την περίφημη σύνθεση Η σφαγή των αθώων (1611, Εθνική Πινακοθήκη, Μπολόνια), η οποία προαναγγέλλει τον Νικολά Πουσέν.

Ο Ρένι εργάστηκε επίσης για ένα διάστημα στο παρεκκλήσι του Σαν Τζενάρο στη Νάπολη και ζωγράφισε πλήθος πινάκων με θέματα μυθολογικά, όπως οι τέσσερις πίνακες που περιγράφουν την Ιστορία του Ηρακλή, “Ο ιερός έρωτας και ο βέβηλος έρωτας” και “Η Αταλάντη και ο Ιππομένης” (1622-25, Εθνικό Μουσείο Καποντιμόντε, Νάπολη).

Ο Γκουίντο Ρένι διακρίθηκε για τον κλασικό ιδεαλισμό του στην απόδοση μυθολογικών και βιβλικών θεμάτων, επηρεασμένος από τον κλασικισμό των ζωγράφων της οικογένειας Καράτσι (Carracci).

Εκτός από την οικογένεια Καράτσι, οι κύριες πηγές έμπνευσης του Γκουίντο Ρένι υπήρξαν οι νωπογραφίες του Ραφαήλ και τα αρχαία ελληνικά γλυπτά. Στους μυθολογικούς και θρησκευτικούς του πίνακες, ο Ρένι διαμόρφωσε μια τεχνοτροπία που άμβλυνε την υπερβολή και την πολυπλοκότητα του μπαρόκ με μια κλασική αρμονία. Το έργο του αποτέλεσε σημαντικό σταθμό στην εξέλιξη του Μπαρόκ και οι μυθολογικές και θρησκευτικές συνθέσεις του τον ανέδειξαν σε ένα από τους διασημότερους ζωγράφους της εποχής του στην Ευρώπη και σε πρότυπο για τους Ιταλούς καλλιτέχνες του Μπαρόκ.

Πηγή: http://peritexnisologos.blogspot.com/2014/03/guido-reni-1575-1642.html

18 – 8 – 1750

Γεννιέται ο Ιταλός συνθέτης της κλασσικής μουσικής Αντόνιο Σαλιέρι (Antonio Salieri).

Στα έργα του συμπεριλαμβάνονται 39 όπερες, εκκλησιαστική μουσική και μουσική δωματίου, ορατόρια, καντάτες και χορωδιακά έργα .

18 – 8 – 1850

Πεθαίνει ο Γάλλος λογοτέχνης του πρώτου μισού του 19ου αιώνα Ονορέ ντε Μπαλζάκ (Honoré de Balzac).

Συγκαταλέγεται στους θεμελιωτές του ρεαλισμού στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία, ενώ θεωρείται και ένας από τους σημαντικότερους μυθιστοριογράφους όλων των εποχών.

Το έργο του περιλαμβάνει 91 μυθιστορήματα, 30 νουβέλες και 5 θεατρικά έργα, ενώ ξεχωρίζει η “Ανθρώπινη Κωμωδία”.

18 – 8 – 1868

Ο Γάλλος αστρονόμος Πιερ Ζυλ Ζανσέν (Pierre Jules César Janssen) ανακαλύπτει το ήλιο.

18 – 8 – 1944

Οι Ναζί δολοφονούν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ τον ηγέτη του γερμανικού προλεταριάτου και πρόεδρο της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας Ερνστ Τέλμαν (Ernst Thälmann).

Ήταν η κεντρική φιγούρα του ταξικού αγώνα στην ένοπλη προλεταριακή εξέγερση του Αμβούργου τον Οκτώβρη του 1923. Το 1925 εκλέγεται επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας.

Το 1933, στον απόηχο του εμπρησμού του γερμανικού Κοινοβουλίου – Ράιχσταγκ (προβοκάτσια των ναζί που αποδόθηκε στους κομμουνιστές) και δύο μέρες πριν τις βουλευτικές εκλογές συλλαμβάνεται.

Η σύλληψή του δεν ανακοινώθηκε αμέσως, από το φόβο που θα είχε ο αντίκτυπος της σύλληψής του στις λαϊκές μάζες, ενόψει μάλιστα και των εκλογών. Μετά τη σύλληψή του, βίωσε την πιο τραγική περίοδο της ζωής του στα ναζιστικά μπουντρούμια και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Η σύλληψη του Ερνστ Τέλμαν και, πολύ περισσότερο, οι ειδήσεις για τα βασανιστήρια στα οποία τον υπέβαλαν οι ναζί διαδόθηκαν σε ολόκληρο τον κόσμο. Εκατομμύρια εργάτες ξεσηκώθηκαν για να υπερασπιστούν τον ηγέτη των Γερμανών κομμουνιστών.

Εκατομμύρια ήταν οι άνθρωποι, που απαίτησαν από τη γερμανική κυβέρνηση να τον απελευθερώσει. Χιλιάδες επιτροπές υπεράσπισης του Τέλμαν δημιουργήθηκαν.

Τεράστιες διαδηλώσεις προλεταριακής αλληλεγγύης πλημμύρισαν τους δρόμους της Μόσχας, του Παρισιού, της Πράγας, του Λονδίνου, της Νέας Υόρκης και άλλων μεγαλουπόλεων του πλανήτη.

https://youtube.com/watch?v=apzl4xj_YwI%3Ffeature%3Doembed

Για την απελευθέρωση του Τέλμαν κινητοποιήθηκαν οι σπουδαιότεροι εκπρόσωποι της διανόησης σε Ευρώπη και Αμερική. Τελικά ο Τέλμαν δολοφονήθηκε από τους ναζί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ.

Πηγή : ALT.GR

17 – 8 – 1907

Ξεκινά της εργασίες του το συνέδριο της Β’ Διεθνούς στη Στουτγάρδη (17/8-24/8/1907), που ασχολήθηκε κυρίως με τα θέματα της αποικιοκρατίας και του πολέμου. Στο δεύτερο ζήτημα, υιοθετήθηκαν οι προτάσεις των Μπέμπελ και Γκεντ (ηγετών της Γερμανικής και Γαλλικής Σοσιαλδημοκρατίας αντίστοιχα), που έθεταν μεν ορθά τη σύνδεση του πολέμου με την γενεσιουργό του αιτία, τον καπιταλισμό, ωστόσο ήταν πολύ ασαφής ως προς τα συγκεκριμένα καθήκοντα του προλεταριάτου στο ενδεχόμενο πολεμικής σύγκρουσης.

Οι Λένιν και Λούξεμπουργκ υποστήριξαν κριτικά την πρόταση του Μπέμπελ, προτείνοντας ορισμένες τροποποιήσεις, οι οποίες και έγιναν δεκτές. Η πιο σημαντική –που «άλλαξε θεμελιακά το σχέδιο απόφασης»- ήταν εκείνη που όριζε πως «σε περίπτωση πολέμου η εργατική τάξη και οι κοινοβουλευτικοί αντιπρόσωποί της στις ενδιαφερόμενες χώρες είναι υποχρεωμένοι, χρησιμοποιώντας την υποστήριξη του Διεθνούς Γραφείου, να κάνουν ό,τι μπορούν για να εμποδίσουν την κήρυξη πολέμου με όλα τα μέσα που θεωρούν σκόπιμα, και που το είδος τους εξαρτάται από το βαθμό όξυνσης της ταξικής πάλης και της γενικής πολιτικής κατάστασης». Όμως, «σε περίπτωση που παρ’ όλα αυτά ο πόλεμος εκραγεί, αυτοί πρέπει…να επιδιώξουν μ’ όλα τα μέσα να χρησιμοποιήσουν την οικονομική και πολιτική κρίση που θα προκαλέσει ο πόλεμος, για να εξεγείρουν τις λαϊκές μάζες και να επιταχύνουν την πτώση της καπιταλιστικής ταξικής κυριαρχίας».

Η τροποποίησή τους έγινε δεκτή με επευφημίες. Στην πράξη ωστόσο η διεθνής σοσιαλδημοκρατία θα έπραττε το εντελώς αντίθετο όταν ερχόταν η κρίσιμη ώρα (Α’ Παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός Πόλεμος).

17 – 8 – 1911

Γεννιέται ο μεγάλος Σοβιετικός σκακιστής Μιχαήλ Μποτβίνικ.

Από μικρή ηλικία είδε πάνω του τα σημάδια της μεγάλης Οχτωβριανής Επανάστασης.

Σε μια χώρα που πριν την Επανάσταση του 1917 το ποσοστό αναλφαβητισμού άγγιζε το 90%, στήθηκαν σχολεία σε κάθε πόλη και χωριό ακόμη και για ενήλικες, καταλήγοντας μέσα σε μια 15ετία μετά την Επανάσταση στην ολική εξάλειψή του.

Η εργατική τάξη απέκτησε για πρώτη φορά πρόσβαση στα μπαλέτα, στα θέατρα, την κλασική μουσική, που μέχρι τότε αποτελούσαν γι’ αυτήν άπιαστο όνειρο. Το ίδιο συνέβη και με το σκάκι. Διαδόθηκε πολύ πλατιά, βασιζόμενο στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τους χώρους δουλειάς.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’30 δεν υπήρχε εκπαιδευτικό ίδρυμα ή τόπος δουλειάς χωρίς το δικό του σκακιστικό σωματείο. Το υπουργείο Αθλητισμού και Πολιτισμού και τα σωματεία παρείχαν όλους τους απαραίτητους πόρους για την ανάπτυξη του αθλήματος.

Σε αυτές τις συνθήκες, στην ομάδα του σχολείου του, έκανε ο Μποτβίνικ τα πρώτα του βήματα.

Το 1926 γίνεται μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας και στη συνέχεια του ΚΚΣΕ. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας στην ΕΣΣΔ τον βρήκε στο απόγειο της πορείας του, διεκδικητή του τίτλου του Παγκόσμιου Πρωταθλητή απέναντι στον Αλεξάντερ Αλιέχιν.

Παρ’ όλα αυτά, δεν δίστασε να αδιαφορήσει για τις εύκολες λύσεις και να θέσει τον εαυτό του στην υπηρεσία της πατρίδας του. Μεταφέρθηκε σαν μηχανικός στα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής των Ουραλίων, που, λόγω της θέσης τους μακριά από το μέτωπο, σήκωσαν το κύριο βάρος της παραγωγής Ενέργειας στη διάρκεια του πολέμου.

Αμέσως μετά τη λήξη του πολέμου και μετά το θάνατο του Αλεξάντερ Αλιέχιν, μέσα από ένα τουρνουά διεκδικητών, ο Μποτβίνικ ανακηρύσσεται Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Ακολούθησαν άλλες τέσσερις κατακτήσεις του τίτλου και μια λαμπρή πορεία ως προπονητής των επόμενων πρωταθλητών της ΕΣΣΔ. Ως μηχανικός έστρωσε με τις εργασίες του το έδαφος για την επίλυση σκακιστικών προβλημάτων από υπολογιστές.

17 – 8 – 1944

Το μπλόκο της Κοκκινιάς.

Ήταν χαράματα Παρασκευής. Πριν ακόμα διαλυθεί το σκοτάδι η Κοκκινιά βρέθηκε κυκλωμένη απ’ όλες τις μεριές. Γερμανοί, χωροφύλακες και γερμανοτσολιάδες ρίχνονται με λύσσα να εκδικηθούν την προλεταριακή συνοικία που στάθηκε πρωτοπόρα στον αγώνα για τη ματαίωση της επιστράτευσης και τον εξανδραποδισμό των Ελλήνων.

Μέσα σε μια ατμόσφαιρα τρόμου που επιτείνονταν από τους αναρίθμητους πυροβολισμούς και τις εκρήξεις χειροβομβίδων και την απειλή της «επιτόπου επέλασης» μάζεψαν όλους τους άνδρες δεκατεσσάρων ως εξήντα ετών. Σύνολο 20 χιλιάδες περίπου στην Πλατεία Οσίας Ξένης. Κι ύστερα άρχισαν τα ομαδικά βασανιστήρια, οι ταπεινώσεις και οι εκτελέσεις. Από τους συγκεντρωμένους στην Πλατεία οι μασκοφόροι διάλεξαν πολλές δεκάδες παλικάρια που εκτελέστηκαν από τους ταγματασφαλίτες στη ματωμένη μάντρα, μπροστά στα μάτια των δικών τους.

Με ξυλοδαρμούς, κλοτσιές, χτυπήματα με τους υποκόπανους των όπλων, με πρωταγωνιστή τον περιβόητο Πλυτζανόπουλο, οδηγήθηκαν 76 πατριώτες μαζί και η ηρωίδα Διαμάντω Κουμπάκη και εκτελέστηκαν στη «Μάντρα», 50 άλλοι εκτελέστηκαν σε μια άλλη «μάντρα» στα Αρμένικα, 40 κάηκαν στο «Σχιστό» και άλλοι δολοφονήθηκαν στους δρόμους και στα σπίτια τους.

Οκτώ χιλιάδες έκλεισαν στο Χαϊδάρι και απ’ αυτούς 1.000 σύρθηκαν στα κάτεργα της Γερμανίας όμηροι, απ’ όπου πολλοί δε γύρισαν ποτέ. Συνολικά 315 ήταν τα θύματα της θηριωδίας του Μπλόκου της Κοκκινιάς.

Όμως οι ηρωικοί νεκροί της Κοκκινιάς έμελλε να σταθούν για άλλη μια φορά μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, όταν το Μάρτη του 1947 το Γ’ Δικαστήριο δοσιλόγων αθώωσε τους προδότες εγκληματίες Πλυτζανόπουλο και Σγούρο (πρωταγωνιστές της σφαγής)! Ο Πλυτζανόπουλος έγινε υποστράτηγος του κυβερνητικού στρατού και ο ανεψιός του έγινε δήμαρχος Κοκκινιάς απ’ τη Χούντα.

Στην απολογία του στο Β’ Δικαστήριο δοσιλόγων ο Ν. Μπουραντάς είπε κυνικά: «Εγώ τρώγω ένα ξεροκόμματο βουτηγμένο στο αίμα! Αλλά ρέει στις φλέβες μου άφθονο ελληνικό αίμα». Αναφερόμενος στο Μπλόκο της Κοκκινιάς ο ίδιος είπε ότι πήγε με το μηχανοκίνητο και την ξεκαθάρισε και «διευκόλυνε το έργο της Ειδικής και των Ταγμάτων που πήγαν την άλλη μέρα»…

16 – 8 – 1919

Γεννιέται ο συγγραφέας Αντώνης Σαμαράκης.

Σπούδασε Νομικά. Μαθητής στο Βαρβάκειο, ήταν γραμματέας του Μαθητικού Τμήματος της Κοινωνικής Αλληλεγγύης, που είχε δημιουργήσει ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Νίκος Καρβούνης. Το 1933 προσελήφθη στο υπουργείο Εργασίας, από όπου η μεταξική δικτατορία τον ανάγκασε να παραιτηθεί. Στο υπουργείο επέστρεψε μετά την απελευθέρωση. Το 1942 εντάχθηκε στην Εθνική Αλληλεγγύη του ΕΑΜ. Το 1943 συνελήφθη από την Ειδική Ασφάλεια και κλείστηκε στα κρατητήρια της οδού Ελπίδος (πλ. Κυριακού). Τον Ιούνη του 1944 συνελήφθη στα Παλαιοφάρσαλα Θεσσαλίας από τον Εθνικό Αγροτικό Σύνδεσμο Αντικομμουνιστικής Δράσεως. Καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά δραπέτευσε. Αλλά, και αργότερα βρέθηκε αντιμέτωπος με την απριλιανή χούντα, που του αφαίρεσε το διαβατήριο.

Στα Γράμματα ο Αντ. Σαμαράκης εμφανίστηκε με ποίηση. Ακολούθησαν οι συλλογές διηγημάτων «Ζητείται ελπίς» (1954), «Αρνούμαι» (1961), «Το διαβατήριο» (1973), «Η κόντρα» (1992) και τα μυθιστορήματα «Σήμα κινδύνου» (1959), «Το λάθος» (1965), «Εν ονόματι» (1998). Έργα του έχουν μεταφραστεί σε 31 γλώσσες, σε 110 ξενόγλωσσες εκδόσεις σε όλο τον κόσμο.

Για τη συλλογή διηγημάτων «Αρνούμαι», τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 1962, και για το μυθιστόρημά του «Το λάθος», με δύο λογοτεχνικά βραβεία: στην Ελλάδα με το Βραβείο των «12» (1966) και στη Γαλλία με το Μεγάλο Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας (1970). Επίσης, με το Κρατικό Βραβείο Τεχνών και Λογοτεχνίας 1995 (Γαλλία). Ηταν επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας των Πανεπιστημίων Αθηνών, Πατρών και Ιωαννίνων. Στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, τα έργα του διδάσκονται στη δημοτική και μέση εκπαίδευση και στα πανεπιστήμια. Ηταν επίτιμος δημότης σε 37 πόλεις στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Του είχε απονεμηθεί το Χρυσό Μετάλλιο Αξίας της πόλης των Αθηνών και ο Μεγαλόσταυρος του Τάγματος Εθνάρχου Μακαρίου Γ΄ (Κύπρος). Το 1989, η UNICEF Ν. Υόρκης τον ονόμασε πρώτο Έλληνα πρεσβευτή καλής θέλησης για τα παιδιά του κόσμου. Υπήρξε πνευματικός πρεσβευτής των «Γιατρών χωρίς Σύνορα» και «ψυχή» της Βουλής των Εφήβων. Του είχε απονεμηθεί Διάκριση Ειρήνης και μετάλλιο από την Έκκληση της Ακρόπολης για την Ειρήνη, τη Ζωή και τον Πολιτισμό.

16 – 8 – 1920

Γεννιέται ο Νότης Περγιάλης, συγγραφέας, ηθοποιός και στιχουργός.

Ανήσυχος και δραστήριος πάντα, εραστής μέγας της τέχνης του, δεν την εγκατέλειψε ποτέ.

Ανέβαζε παραστάσεις με νέους ανθρώπους στην πόλη όπου ζούσε.

Άνθρωπος πολιτικοποιημένος, κοντά πάντα στους αγώνες του ΚΚΕ και στην πάλη για την ειρήνη, είχε δηλώσει στον «Ριζοσπάστη»: «Εμείς, σαν λαός, δε σκύψαμε το κεφάλι και ούτε πρόκειται να το σκύψουμε. Είμαστε λαός που θυμώνει και δεν ξεχνάει. Είναι ακατανόητο τι κατεργάζονται για τους λαούς. Καινούρια αίματα; Καινούριες περιπέτειες και διώξεις; Δε θα περάσουν αυτά. Υπάρχει τεράστια πείρα στους λαούς. Οι λαοί ξέρουν να αμυνθούν. Υπάρχει ο λόγος που δε σβήστηκε ακόμα ούτε από τα δέντρα, ούτε από τις πολιτείες, ούτε από τα χωριά. Αν έρθει άλλος ένας τρόπος για να καταπιέσουν τους λαούς, δε θα περάσει. Γιατί οι λαοί ξέρουν»

Σπούδασε στο Θεατρικό Σπουδαστήρι του Βασίλη Ρώτα.

Από το 1949 εργάστηκε ως ηθοποιός και συγγραφέας στο θέατρο, τον κινηματογράφο και το ραδιόφωνο.

Έγραψε πολλά θεατρικά έργα όπως «Το κορίτσι με το κορδελλάκι», «Χρυσό χάπι» και «Αντιγόνη της Κατοχής» (Λαϊκό θέατρο Μάνου Κατράκη 1954, 1958 και 1960 αντίστοιχα) κ.ά.

Είναι ο στιχουργός του διάσημου τραγουδιού «Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι», τη μουσική του οποίου έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις. Επίσης στιχουργός των τραγουδιών «Ο λεβέντης», «Τι να την κάνω τη χαρά», «Το μπλόκο της Καισαριανής» που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης, του τραγουδιού «Γκρεμισμένα σπίτια» με μουσική Γιάννη Μαρκόπουλου, «Νυφιάτικο τραγούδι» κ.ά.

«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», σε σενάριο των Νότη Περγιάλη και Γεράσιμου Σταύρου, αποτελεί την τηλεοπτική διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη. Η σειρά προβλήθηκε το 1975 σε 50 σαρανταπεντάλεπτα επεισόδια.

Είναι ο συγγραφέας των βιβλίων «Όταν σηκώθηκαν τα δένδρα» (νουβέλα 1971), «Ο Ατάρ δεν πεθαίνει ποτέ» (1971), «Το κόκκινο πουλί», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» κ.ά. Επίσης των θεατρικών έργων «Η γειτονιά του Τσέχωφ» (1976) «Μαγική πόλη» (1963), «Άνοιξε την πόρτα» (1986) κ.ά.

16 – 8 – 2005

Πεθαίνει η μεγάλη λαϊκή τραγουδίστρια Βίκυ Μοσχολιού.

Εμφανλιζεται για πρώτη φορά στο λαϊκό πάλκο, στην περίφημη «Τριάνα» του Χειλά, δίπλα στον Γρηγόρη Μπιθικώτση και την Δούκισσα.

Έκανε την πρώτη της ηχογράφηση το 1962, η ουσιαστική δισκογραφική της πορεία ωστόσο, ξεκίνησε το ’64 – ’65, όταν ερμήνευσε το «Χάθηκε το φεγγάρι» του Σταύρου Ξαρχάκου (ταινία «Λόλα»), τα «Δειλινά» και τα «Ξημερώματα» του Γιώργου Ζαμπέτα και το «Πήρα απ’ τη νιότη χρώματα» του Απόστολου Καλδάρα.

Από εκεί και πέρα, όλοι οι μεγάλοι συνθέτες αρχίζουν να δίνουν στη Βίκυ Μοσχολιού τα καλύτερα τραγούδια τους. Σταύρος Ξαρχάκος, Γιώργος Ζαμπέτας, Απόστολος Καλδάρας, Δήμος Μούτσης, Γιάννης Μαρκόπουλος, Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Σπανός, Γιώργος Κατσαρός, Άκης Πάνου, Μίμης Πλέσσας, Σταύρος Κουγιουμτζής, Γιώργος Χατζηνάσιος, Βασίλης Τσιτσάνης, Μάρκος Βαμβακάρης, Λουκιανός Κηλαηδόνης, Σταμάτης Κραουνάκης.

Οι στίχοι των τραγουδιών της υπογράφονται από μεγάλους ποιητές και στιχουργούς: Γιώργος Σεφέρης, Γιάννης Ρίτσος, Νίκος Γκάτσος, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Βαγγέλης Γκούφας, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Δημήτρης Χριστοδούλου, Μάνος Ελευθερίου, Πυθαγόρας, Κώστας Βίρβος, Λίνα Νικολακοπούλου, Κώστας Τριπολίτης, κ.ά.

Η καλλιτεχνική της πορεία χαρακτηρίστηκε από την ποιότητα των τραγουδιών της και τις ανεπανάληπτες ερμηνείες της. Η Βίκυ Μοσχολιού για τέσσερις τετραετίες επέλεγε πάντα με αυστηρά κριτήρια τα τραγούδια της, ψάχνοντας πάντα για το γνήσιο λαϊκό ποιοτικό τραγούδι, κερδίζοντας έτσι το σεβασμό και την αγάπη του κόσμου. Ο λιτός δωρικός τρόπος έκφρασής της φώτισε την αρχοντιά του λαϊκού αισθήματος, την ευγένεια του πόνου της αγάπης, την ομορφιά του έρωτα, την τρυφερότητα για τους κατατρεγμένους της ζωής.

«Τα τρένα που φύγαν», «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι» του Ξαρχάκου, «Πάει, πάει» και «Χωρισμός» του Ζαμπέτα, «Δεν ξέρω πόσο σ’ αγαπώ» και «Ένα αστέρι πέφτει, πέφτει» του Καλδάρα, «Πέρα από τη θάλασσα» του Μαρκόπουλου, «Συνοικισμός» του Μούτση και τόσα άλλα του Σπανού «Άνθρωποι μονάχοι» και «Μαρκίζα», του Άκη Πάνου αλλά και του Θεοδωράκη, του Τσιτσάνη… Και στη συνέχεια η επαναφορά των «Αρχοντορεμπέτικων», αλλά και τα «Σκουριασμένα χείλια», ο δίσκος της γνωριμίας με τον Σταμάτη Κραουνάκη, τον Κώστα Τριπολίτη και την Λίνα Νικολακοπούλου. «Πατάς το κόκκινο κουμπί», «Πώς έφυγες», «Τα παλιοσαραβαλάκια», «Καινούριο πράγμα».

16 – 8 – 2005

Πεθαίνει ο θρύλος του μπάσκετ Αλεξάντερ Γκομέλσκι.

Γεννημένος στο Λένινγκραντ τον Γενάρη του 1928, ο Γκομέλσκι καθοδήγησε τεχνικά την εθνική ομάδα μπάσκετ της Σοβιετικής Ένωσης σε τέσσερις διοργανώσεις Ολυμπιακών Αγώνων.

Ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου στη Σεούλ το 1988, το 1964 στο Τόκιο κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο, ενώ κατέλαβε την τρίτη θέση στο Μεξικό το 1968 και στη Μόσχα το 1980.

Υπό την καθοδήγηση της «αλεπούς των πάγκων», το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της Σοβιετικής Ένωσης κατέκτησε δύο Παγκόσμια Πρωταθλήματα (το 1967 στην Ουρουγουάη και το 1982 στην Κολομβία), το 1978 κατέλαβε τη δεύτερη θέση στο Παγκόσμιο, ενώ οκτώ φορές ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλί του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος (1959, 1961, 1963, 1965, 1967, 1969, 1979, 1981). Σε συλλογικό επίπεδο, ο Γκομέλσκι ανέλαβε, μεταξύ άλλων, την τεχνική ηγεσία των ρωσικών Ρίγα (1953-66) και ΤΣΣΚΑ Μόσχας (1966-88), της ισπανικής Τενερίφε (1988-89) και της γαλλικής Λιμόζ (1990-91).

https://www.youtube.com/embed/jAxiPqkScKU?feature=oembedΈνα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ για τον Αλεξάντερ Γκομέλσκι ετοίμασε η ΤΣΣΚΑ Μόσχας με αφηγητή τον γιο του θρύλου των Μοσχοβιτών, Βλάντιμιρ Γκομέλσκι.

15 – 8 –1769

Γεννιέται ο Γάλλος επαναστάτης, στρατηγός και κατόπιν αυτοκράτορας της Γαλλίας Ναπολέων Βοναπάρτης.

Υπήρξε μεγάλη πολιτική και στρατιωτική προσωπικότητα. Διατέλεσε πρώτος ύπατος αρμοστής της Γαλλικής Δημοκρατίας (1799 – 1804), αυτοκράτορας (1804 – 1814 και Μάρτιος – Ιούνιος 1815).

Χαιρέτισε τη Μεγάλη Γαλλική Επανάσταση και πήρε μέρος σ’ αυτήν. Διακρίθηκε για την τόλμη και τις ικανότητές του. Διορίστηκε στρατιωτικός διοικητής του Παρισιού και το 1796 ανώτατος διοικητής της στρατιάς.

Οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι είχαν στην αρχή τους προοδευτικά στοιχεία, γιατί συνέβαλαν στην κατάργηση του φεουδαρχικού συστήματος σε αρκετές χώρες της Ευρώπης.

Ήταν ωστόσο γενικά πόλεμοι κατακτητικοί, που έγιναν προς όφελος της γαλλικής αστικής τάξης στην αντίθεσή της κυρίως με την αποικιοκρατική κυριαρχία της Βρετανίας.

15 – 8 – 1771

Γεννιέται ο Γουόλτερ Σκοτ (Walter Scott), Σκωτσέζος μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ποιητής, ο οποίος θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς όλων των εποχών.

Έμεινε γνωστός ως κυρίαρχη προσωπικότητα των σκωτικών γραμμάτων, καθώς με τα ποιήματα και τα μυθιστορήματά του (ιδίως με τις σειρές Γουέιβερλι) δημιούργησε διαχρονικές εικόνες μίας ηρωικής άγριας περιοχής, όπου ξεχειλίζει ο ρομαντισμός των κλαν.

Ο Σκοτ ήταν ο πρώτος συγγραφέας που έγραφε στην αγγλική γλώσσα και γνώρισε μία πραγματικά διεθνή καριέρα κατά τη διάρκεια της ζωής του, έχοντας πολλούς αναγνώστες στην Ευρώπη, την Αυστραλία και τη Βόρεια Αμερική. Τα μυθιστορήματα και τα ποιήματά του διαβάζονται ακόμα και σήμερα, και πολλά από τα έργα του παραμένουν κλασικά έργα της Σκωτσέζικης και της Αγγλόφωνης λογοτεχνίας. Μεταξύ των διάσημων έργων του περιλαμβάνονται τα Ιβανόης, Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, Ρομπ Ρόυ, Η Κυρά της Λίμνης, Γουέιβερλι, Η Καρδιά του Μιντλόθιαν κ.α.

15 – 8 –1895

Γεννιέται ο Λώρης (Λυκούργος) Μαργαρίτης, διακεκριμένος πιανίστας και μουσουργός.

Πηγή : ALT.GR

14 – 8 – 1908

Γεννιέται ο κομμουνιστής ηθοποιός Μάνος Κατράκης.

Από την πρώτη του κιόλας εμφάνιση στο θέατρο το 1928, φανέρωσε το υποκριτικό του ταλέντο και ανέβηκε γρήγορα την κλίμακα της θεατρικής ιεραρχίας, για να καταλάβει μια δεσπόζουσα θέση ανάμεσα στους κορυφαίους ηθοποιούς μας.

Περισσότερα από 50 χρόνια συνεχούς προσφοράς στο θέατρο, με στόχους υψηλούς, με ερμηνείες συγκλονιστικές, με βραβεία και κριτικούς επαίνους. Με το μεγαλόπρεπο ανάστημά του και τη βαριά κρυστάλλινη φωνή του απέδειξε τις υποκριτικές του ικανότητες κυρίως σε ρόλους τραγικούς, όπως στον «Προμηθέα Δεσμώτη» που παρουσίασε τελευταία φορά το 1976.

Πρωταγωνίστησε σε πολύ σημαντικούς ρόλους σπουδαίων έργων του παγκόσμιου ρεπερτορίου και σημάδεψε με το παίξιμό του μερικά από τα αρχαία κλασικά δράματα («Ιούλιος Καίσαρας», «Εμπορος της Βενετίας», «Οθέλλος», «Πέερ Γκυντ», «Δον Κιχώτης», «Βασιλεύς Ληρ», «Αντιγόνη», «Μήδεια», «Οιδίπους Τύραννος», «Προμηθέας Δεσμώτης», «Πέρσαι»). Επίσης πρωταγωνίστησε στα περισσότερα από τα φιλμ του παλιού, καλού ελληνικού κινηματογράφου.

Πιστεύοντας πως η τέχνη δεν υπάρχει από προσωπική ανάγκη για έκφραση, αλλά είναι ένα σπουδαίο κοινωνικό λειτούργημα, που εξυπηρετεί την ανάπτυξη της κοινωνίας μας, έστρεψε την τέχνη του και τον εαυτό του στην εξυπηρέτηση υψηλών στόχων, σκοπών και προοπτικών.

Στα δύσκολα χρόνια της γερμανικής κατοχής και στα τραγικά χρόνια του εμφυλίου, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της Αντίστασης. Απολύεται από το Εθνικό για τις ιδέες του, συλλαμβάνεται, του ζητούν να υπογράψει δήλωση, αρνείται και εξορίζεται στην Ικαρία, τη Μακρόνησο και τον Αϊ – Στράτη, μέχρι το 1952.

Ήταν πάντα από τους πρώτους, σε όλους τους λαϊκούς αγώνες και πάντα μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, μέχρι το θάνατό του.

Σε εποχές γενικού ξεπουλήματος ο Μάνος Κατράκης , είτε με το λόγο του «Προμηθέα», είτε με τη συμμετοχή του στην Αντίσταση, στο συνδικαλιστικό κίνημα, στις διεκδικήσεις του ΚΚΕ, τίποτε άλλο δεν επιζητούσε από το να υπηρετήσει τον άνθρωπο.

Αλλά και αργότερα, ήταν πάντα από τους πρώτους, σε όλους τους λαϊκούς αγώνες και πάντα μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, μέχρι το θάνατό του. Σε εποχές γενικού ξεπουλήματος ο Μάνος Κατράκης, είτε με το λόγο του «Προμηθέα», είτε με τη συμμετοχή του στην Αντίσταση, στο συνδικαλιστικό κίνημα, στις διεκδικήσεις του ΚΚΕ, τίποτε άλλο δεν επιζητούσε από το να υπηρετήσει τον άνθρωπο.

«Η ζωή άρχισε από τότε που μπήκα στο Κόμμα μου», είχε πει ο ίδιος. «Διάλεξα να είμαι κομμουνιστής. Αισθάνομαι υπερηφάνεια για το κόμμα, για τις εκατοντάδες χιλιάδες τους συντρόφους, που αποτελούν τον κορμό του μεγάλου δέντρου του μέλλοντος. Από αυτό αντλούμε όλη τη δύναμη για την τελική δικαίωση των αγώνων και θυσιών του λαού μας. Από τη ζωοδότρα πηγή αυτού του λαού παίρνουμε εμείς οι καλλιτέχνες το υλικό, που το κάνουμε λόγο, εικόνα, ποίηση, μουσική, θέατρο και ό,τι άλλο βοηθά στην καλυτέρευση του νου και της ψυχής»

14 – 8 – 1851

Γεννιέται ο γλύπτης Γιαννούλης Χαλεπάς.

Υπήρξε η πιο τραγική, ίσως, μορφή στην ιστορία της νεοελληνικής γλυπτικής, αλλά και ένας σπουδαίος καλλιτέχνης, που με τη σμίλη του άνοιξε καινούριους δρόμους στη νεότερη ελληνική τέχνη.

Γεννημένος στον Πύργο Τήνου, μεγάλωσε, όπως και τα αδέλφια του, στο περιβάλλον του πατρικού εργαστηρίου, μία από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις μαρμαρογλυπτικής στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.

Μετά από σύντομη παραμονή του στη Σύρο, όπου τον έστειλε ο πατέρας του να σπουδάσει προορίζοντάς τον για έμπορο, ο Γ. Χαλεπάς εγκαταστάθηκε το 1869 μαζί με την οικογένειά του στην Αθήνα.

Έως το 1872 σπούδασε γλυπτική στο Σχολείο των Τεχνών, ενώ ένα χρόνο αργότερα, με υποτροφία, συνέχισε στο Μόναχο. Σ’ αυτή την πρώτη περίοδο το έργο του χαρακτηρίζεται από ρεαλιστική απόδοση των θεμάτων, είναι επηρεασμένο από τον ακαδημαϊσμό της Σχολής του Μονάχου και εντάσσεται μέσα στον κλασικισμό του 19ου αιώνα.

Το 1876 ο Γ. Χαλεπάς αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Αθήνα, όπου άνοιξε δικό του εργαστήριο στην πλατεία Συντάγματος. Τότε (1877) φιλοτέχνησε και το πιο διάσημο γλυπτό της νεοελληνικής γλυπτικής, την «Κοιμωμένη» του Α’ Νεκροταφείου, το οποίο του έφερε τη γενική αναγνώριση. Την εποχή αυτή (1877-1878) εμφανίστηκαν τα πρώτα συμπτώματα της αρρώστιας του, που κορυφώθηκαν όταν κατέστρεψε ο ίδιος το έργο του «Μήδεια». Η κατάστασή του συνεχώς χειροτέρευε, με αποτέλεσμα να νοσηλευτεί στο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας, απ’ όπου βγήκε το 1902, δύο χρόνια μετά το θάνατο του πατέρα του.

Ακολούθησε η εποχή της Τήνου, όπου έμενε με τη μητέρα του και άρχισε πάλι να δουλεύει. Ομως, κανένα από τα έργα αυτής της περιόδου που σώζονται, δε χρονολογείται με απόλυτη βεβαιότητα, καθώς οι μαρτυρίες συγκρούονται μεταξύ τους. Αλλοι υποστηρίζουν ότι κατέστρεφε ο ίδιος τα έργα του και άλλοι ότι του τα κατέστρεφε η μητέρα του, η οποία πέθανε το 1916. Στη συνέχεια, η παραγωγή του αυξήθηκε, ενώ ο αθηναϊκός Τύπος άρχισε να ενδιαφέρεται γι’ αυτόν όλο και περισσότερο. Ηδη, το 1904 τον είχε επισκεφτεί στην Τήνο ο Λ. Σώχος, που τον βρήκε να βόσκει πρόβατα. Αργότερα τον επισκέφτηκε ο Α. Σώχος και άλλοι λόγιοι της εποχής, που θεωρούσαν υποχρέωσή τους να συναντήσουν τον απόμακρο καλλιτέχνη της Τήνου. Το 1922 έφτασε στο νησί ο Θ. Θωμόπουλος, ο οποίος πέρασε στο γύψο ορισμένα έργα του Χαλεπά που ήταν σε πηλό. Με αυτά τα έργα έγινε το 1925 έκθεση στην Ακαδημία Αθηνών, η οποία δύο χρόνια αργότερα του απένειμε το Αριστείο των Τεχνών. Στις 24 Αυγούστου 1930, η ανιψιά του Ειρήνη Χαλεπά τον έφερε στην Αθήνα, όπου έζησε τα τελευταία επτά χρόνια της ζωής του σε ζεστό οικογενειακό περιβάλλον, δουλεύοντας με άνεση και έχοντας κερδίσει τη γενική αναγνώριση.

14 – 8 – 1941

Υπογράφεται μεταξύ ΗΠΑ και Βρετανίας η «Χάρτα του Ατλαντικού», που επισφράγιζε τη συμμαχία των δύο μερών στον Β’ Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο, ενώ έθετε και μια σειρά όρους για τον μεταπολεμικό κόσμο.

Η Χάρτα αντικατόπτριζε την αναβαθμιζόμενη θέση των ΗΠΑ στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα και την αντίστοιχη υποβάθμιση της Βρετανίας.

14 – 8 – 1946

Ο συντάκτης του Ριζοσπάστη Κώστας Βιδάλης πιάνεται από συμμορίες του Σούρλα στη διάρκεια δημοσιογραφικής αποστολής στη Θεσσαλία και δολοφονείται ύστερα από άγρια βασανιστήρια.

«Ο Κώστας Βιδάλης έδεσε τη δημοσιογραφική του ζωή με τους αγώνες του λαού. Και αυτό το δέσιμο, την ταύτιση, τη σφράγισε με το αίμα του. Αγωνιστής δημοσιογράφος, στρατευμένος στις γραμμές του ΚΚΕ. Που πάλεψε κι έδωσε τη ζωή του για την εθνική απελευθέρωση, την ανεξαρτησία, τη δημοκρατία, την αλήθεια».

Έτσι περιγράφουν τον Κώστα Βιδάλη όσοι τον γνώρισαν και τον έζησαν, όπως ο αντιστασιακός δημοσιογράφος, Νίκος Καραντηνός, στον οποίο και ανήκουν τα παραπάνω λόγια. Ασυμβίβαστος μαχητής της ελευθερίας και του δίκιου. «Μορφή αχτινοβόλα». Φωτεινό παράδειγμα κομμουνιστή δημοσιογράφου. Αγαπούσε την αλήθεια. Να την ανακαλύπτει και να τη διαδίδει. Εγραφε για τα βάσανα και τους αγώνες του λαού. Ξεσκέπαζε τα σκάνδαλα της πλουτοκρατίας. Ηθελε να είναι εκεί, πάντα στην πηγή της είδησης, μα και να βαθαίνει στην ουσία της, να τη δίνει με απλά λόγια, σταράτα.

«… Να γράφεις, κύριε συνάδελφε, για τους απλούς ανθρώπους. Καθαρά, όχι συννεφώδη. Σύντομα και περιεκτικά. Αφηνε στην άκρη τις φλυαρίες και δίνε το λόγο στα γεγονότα. Αυτά πείθουν», έλεγε χαρακτηριστικά.

Λαμπρό άστρο στέκουν για τους νεότερους τα λόγια του, η δράση του και οι διδαχές του. Σε μια εποχή που η είδηση αποτελεί πηγή κέρδους, πουλιέται και παράλληλα «ξεπουλιέται» στα συμφέροντα της άρχουσας τάξης. Σήμερα, που στο επίκεντρο της ειδησεογραφίας κάθε άλλο παρά τα θέματα που αφορούν τους εργάτες και τα λαϊκά στρώματα βρίσκονται. Που διαστρεβλώνεται και αποσιωπάται η αλήθεια των εργατών και όλου του λαού και παραχωρεί τη θέση της στην αλήθεια της πλουτοκρατίας και του ιμπεριαλισμού.

Ο Κώστας Βιδάλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1904, όπου και έζησε. Εχασε νωρίς τον πατέρα του, γεγονός που τον ανάγκασε να πέσει από μικρό παιδί στη βιοπάλη. Στα 12 χρόνια του σταματά το σχολείο και δουλεύει σ’ ένα περιβόλι και στη συνέχεια σε καφενείο. Παρ’ όλο που δουλεύει σκληρά, δε σταματά να διαβάζει με δίψα πάντα για μάθηση. Εδωσε εξετάσεις και πήρε το απολυτήριο του Γυμνασίου ενώ αργότερα γράφτηκε στη Νομική Σχολή. Οι σπουδές του, ωστόσο, δε συνεχίστηκαν γιατί στο μεταξύ ο Κώστας Βιδάλης είχε μπει αποφασιστικά στη δημοσιογραφία.

Ο Κώστας Καραγιώργης, διευθυντής στον μεταπελευθερωτικό «Ρ», είχε πει για τον Κ. Βιδάλη: «… Αυτά τα νεύρα και τα κότσια και το κέφι του δημοσιογράφου τα είχε όλα σε αξιοθαύμαστο σημείο ο Βιδάλης. Γιατί είχε τη ΦΛΕΒΑ του δημοσιογράφου. Τη ΖΟΥΣΕ την εφημερίδα επί 25 χρόνια με αδιάπτωτο πάθος, αεικίνητος, εφευρετικός, δροσερός σαν να είχε αρχίσει χθες, φρέσκος στη σκέψη κι ακούραστος στην κίνηση… Ηταν σα να έγινε γι’ αυτόν ένα τέτοιο επάγγελμα, σαν τη δημοσιογραφία, που την έκανε αποκλειστικό έργο της ζωής του. Για μια πυρετική φυσιογνωμία σαν τον Βιδάλη, μια πυρετική δουλιά σαν τη δημοσιογραφία έδινε πλούσιο νόημα και περιεχόμενο σε όλη τη ζωή του».

Δούλεψε στην «Καθημερινή», στην «Πρωία» και άλλες αστικές εφημερίδες, ενώ διακρίθηκε τόσο στο πολιτικό (κάποιοι τον χαρακτήριζαν «αρχηγό» σε αυτό), όσο και στο οικονομικό ρεπορτάζ, από το οποίο και ξεκίνησε.

Ο Κώστας Βιδάλης έσμιξε από πολύ νωρίς με τις προοδευτικές, επαναστατικές ιδέες. Είναι 20 χρονών όταν, το 1924, ξεκινάει τη συνεργασία του με τον «Ρ». Εκεί γνωρίστηκε με τον Γιώργη Νικολή, ο οποίος του άσκησε μεγάλη ιδεολογικοπολιτική επίδραση, που σε συνδυασμό με το ανήσυχο, αγωνιστικό κι ανεξάρτητο πνεύμα του τον βοήθησε να «εξοπλιστεί» ιδεολογικά. Στις αρχές της δεκαετίες του ’30 μετά από μια διακοπή, ξαναρχίζει η συνεργασία του με τον «Ρ». Είναι πια «φτασμένος», πετυχημένος δημοσιογράφος, κορυφαίος στο οικονομικό ρεπορτάζ.

Το καλοκαίρι του 1936 πήγε σαν απεσταλμένος του «Ρ» στην Ισπανία (στην Ισπανία του Λαϊκού Μετώπου) να παρακολουθήσει τη Σπαρτακιάδα της Βαρκελώνης. Εκεί τον βρίσκει το φασιστικό πραξικόπημα του Φράνκο, ενώ γυρίζοντας στην Ελλάδα βρίσκει τη μεταξική δικτατορία.

1954

Στις 5.25 τα χαράματα στην Αγία Μαρίνα στο Δαφνί ο Νίκος Πλουμπίδης πέφτει νεκρός από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος. «Εξετελέσθη ζητωκραυγάζων υπέρ του ΚΚΕ», έγραψαν την επόμενη μέρα οι εφημερίδες της εποχής, «αντιμετωπίζοντας με απόλυτον ψυχραιμίαν τας σφαίρας του αποσπάσματος…δεν εδέχθη ούτε να κοινωνήσει, ούτε να του δέσουν τους οφθαλμούς του».

Ο Νίκος Πλουμπίδης εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα το 1926. Στο μεσοπόλεμο ανέπτυξε συνδικαλιστική δράση μέσα από την «Αριστερή Παράταξη» των δασκάλων (που στηρίζονταν από το ΚΚΕ). Το Μάρτη του 1933 εκλέχθηκε στην Εκτελεστική Επιτροπή της ταξικής Ενωτικής ΓΣΕΕ, της οποίας ήταν και εκπρόσωπος στην Κόκκινη Συνδικαλιστική Διεθνή. Υπήρξε μέλος της αντιπροσωπείας του ΚΚΕ στο 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς το 1935, ενώ κατά το 6ο Συνέδριο του Κόμματος το Δεκέμβρη του ίδιου έτους αναδείχθηκε αναπληρωματικό μέλος της Κεντρικής του Επιτροπής. Τον Ιούνη του 1938 σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα εκλέχθηκε μέλος του ΠΓ της ΚΕ αναλαμβάνοντας τη καθοδήγηση του Γραφείου Περιοχής Μακεδονίας – Θράκης.

Την περίοδο της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης υπήρξε Γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ, ενώ στη συνέχεια διετέλεσε και πρώτος καθοδηγητής της Οργάνωσης Προστασίας Λαϊκού Αγώνα (ΟΠΛΑ). Στο 7ο Συνέδριο του Κόμματος το 1945 αναδείχθηκε και πάλι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Στη διάρκεια του εμφυλίου ο Πλουμπίδης παρέμεινε στην Αθήνα, ενώ από την Άνοιξη του 1949 ανέλαβε υπεύθυνος του παράνομου κομματικού κλιμακίου στην Ελλάδα.

Στις 25/7/1952 το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στηριζόμενο -σε μεγάλο βαθμό- και σε πληροφορίες στελεχών από την Ελλάδα, καθώς και στην πρωτοβουλία του Πλουμπίδη να δημοσιοποιήσει επιστολή με την οποία αναλάμβανε την ευθύνη του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ, ενώ υπεύθυνος ήταν ο Μπελογιάννης, βγάζει απόφαση «για τον Νίκο Πλουμπίδη (Μπάρμπα)», με την οποία τον διαγράφει, χρησιμοποιώντας ιδιαίτερα σκληρούς, άδικους και απαράδεκτους χαρακτηρισμούς (του προδότη, του χαφιέ, κλπ.).

Ο Πλουμπίδης, απομονωμένος και χαρακτηρισμένος από την ηγεσία του Κόμματος, όχι μόνο δεν το αποκήρυξε, αλλά και το υπεράσπισε μέχρι την τελευταία του πνοή. Και ο ίδιος θεωρούσε πως υπήρξε θύμα συγκυριών και λανθασμένων –ενδεχομένως και προβοκατόρικα διοχετευμένων- παραπλανητικών πληροφοριών: «Δε με χωρίζει καμιά διαφορά με την ηγεσία του κόμματός μου», τόνιζε στην εφημερίδα «Προοδευτική Αλλαγή» της 25/7/1954. «Η ανακοίνωση του κόμματος περί αποκηρύξεώς μου είχε σκοπό να προφυλάξει το κόμμα από έναν υποτιθέμενο εχθρό και οφείλεται σε σφαλερές ενδείξεις και υποβολιμαίες πληροφορίες. Πάντως, πιστεύω ότι το κόμμα θα επανεξετάσει εν καιρώ το ζήτημα». Όπως και έγινε 4 χρόνια μετά, από την 9η Ολομέλεια του Κόμματος το 1958.

14 – 8 – 1956

Πεθαίνει ο Γερμανός κομμουνιστής ποιητής και δραματουργός Μπέρτολτ Μπρεχτ (Bertolt Brecht). Ήταν γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας, μεγάλωσε με μητέρα προτεστάντισσα και πατέρα εργοστασιάρχη.

Τον Οκτώβρη του 1918 επιστρατεύεται ως νοσοκόμος και ζει από πρώτο χέρι τη φρίκη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκείνη την εποχή γράφει και το πρώτο ποίημα που τον έκανε γνωστό, τον «Θρύλο του Νεκρού Στρατιώτη». Όταν επιστρέφει από το μέτωπο, η μεγάλη Γερμανική Επανάσταση του 1918 έχει ήδη πνιγεί στο αίμα. Η συμμετοχή του στο κίνημα σταδιακά γίνεται όλο και πιο έντονη και λαμβάνει ενεργά μέρος στις λαϊκές διαδηλώσεις για τη δολοφονία της Ρόζας Λούξεμπουργκ και του Καρλ Λίμπκνεχτ. Στα χρόνια αυτά ξεκινά η πρώτη περίοδος της δημιουργίας του Μπρεχτ. Η ποίηση, τα θεατρικά και τα διηγήματα εκείνης της περιόδου θέτουν κατά κύριο λόγο ζητήματα υπαρξιακού χαρακτήρα, ενώ στο πολιτικό επίπεδο εστιάζουν κυρίως στη διαμαρτυρία ενάντια στον πόλεμο και το μιλιταρισμό.

Την πρώτη του «επαφή» με τον Μαρξ ο Μπρεχτ την είχε το 1924. Όταν άρχισαν να φαίνονται ανάγλυφα τα φαινόμενα της τότε κρίσης, που τα μεροκάματα μειώνονταν και το ψωμί γινόταν πιο ακριβό, αποφάσισε να γράψει ένα θεατρικό έργο, το «Τζο Φλαϊσχάκερ από το Σικάγο», για να απαντήσει στο ερώτημα «Γιατί τρώμε το ψωμί πανάκριβο;»… Όμως οι εξηγήσεις των οικονομολόγων δεν τον ικανοποίησαν, καθώς και οι διάφορες θεωρίες της αστικής πολιτικής οικονομίας. Όπως αναφέρει ο ίδιος: «Η κατανομή των σιτηρών στον κόσμο ήταν ακατανόητη. Εκτός από την άποψη μιας χούφτας κερδοσκόπων, από κάθε άλλη άποψη η αγορά αυτή των σιτηρών ήταν ένας βάλτος. Το δράμα που σχεδίαζα, δεν το έγραψα τελικά. Αντί γι’ αυτό άρχισα να διαβάζω Μαρξ. Ναι, μονάχα τότε διάβασα τον Μαρξ. Και μονάχα τότε ζωντάνεψαν ουσιαστικά τα σκόρπια, εμπειρικά, προσωπικά μου βιώματα και οι εντυπώσεις».

Τα έργα αυτής της εποχής φέρουν ανάγλυφα τα σημάδια αυτής της επίπονης θεωρητικής δουλειάς που έκανε ο Μπρεχτ πάνω στο μαρξισμό, όπως «Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόνι» και η «Αγία Ιωάννα των Σφαγείων», με την πασίγνωστη προτροπή της προς τους θεατές λίγο πριν το θάνατό της: «Σιγουρέψου σαν φεύγεις απ’ τον κόσμο, όχι απλά πως ήσουνα καλός, μα πως πίσω σου αφήνεις έναν κόσμο καλό».

Η άνοδος του Χίτλερ σήμανε το τέλος της δημιουργικής αυτής περιόδου στη Γερμανία. Οι παραστάσεις των έργων του διαλύονται από την αστυνομία, ενώ απαγορεύεται το ανέβασμα της «Αγίας Ιωάννας των Σφαγείων». Τα βιβλία του θα καούν δημόσια στη μεγάλη πυρά της 10ης Μάη μπροστά στην όπερα του Βερολίνου. Ο Μπρεχτ παίρνει το δρόμο της δεκαπεντάχρονης εξορίας, «αλλάζοντας χώρες πιο συχνά κι απ’ τα παπούτσια». Μέσω Πράγας και Βιέννης θα βρεθεί στη Δανία, στη Φινλανδία και από κει, μέσω ΕΣΣΔ, στις ΗΠΑ. Σε αυτήν την περίοδο γράφει ορισμένα από τα σπουδαιότερα έργα του («Μάνα κουράγιο», «Η ζωή του Γαλιλαίου», «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» κ.ά.), καθώς και πολλά ποιήματα, χορικά και κριτικές. Σε πολλά έργα εκείνης της περιόδου, ο ζόφος του Τρίτου Ράιχ αποτυπώθηκε με ξεχωριστή σαφήνεια, που πέρα από τις τραγικές συνέπειες αναδείκνυε και την ταξική – καπιταλιστική προέλευση του φασισμού.

Κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου οι αγωνιστές τραγουδούσαν μελοποιημένα ποιήματά του σε διαφορετικές γλώσσες την ώρα της μάχης. Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έγραψε πολλά ποιήματα για να μεταδοθούν από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Μόσχας στους Γερμανούς φαντάρους του Ανατολικού Μετώπου, χωρίς ποτέ να συμπεριλάβει σ’ αυτά ούτε μία λέξη μίσους για τον γερμανικό λαό.

Το 1947 ο Μπρεχτ εγκαταλείπει τις ΗΠΑ, κυνηγημένος από τους ανακριτές του μακαρθισμού, που τον καλούσαν συνεχώς σε δημόσιες ανακρίσεις. Επόμενος σταθμός είναι η Ανατολική Γερμανία, όπου θα ζήσει τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. Εκεί, μαζί με τη γυναίκα του, Ελένε Βάιγκελ, και υπό την αιγίδα της ΓΛΔ, θα ιδρύσει το θρυλικό θεατρικό σύνολο «Μπερλίνερ Ανσάμπλ».

Αυτά τα χρόνια, έχοντας και τα υλικά μέσα που μπορούσε να παρέχει το σοσιαλιστικό κράτος στους καλλιτέχνες, θα παρουσιάσει παραστάσεις των κλασικών έργων του οι οποίες άφησαν εποχή, εφαρμόζοντας και τελειοποιώντας τεχνικές που είχε ήδη αρχίσει να αναπτύσσει από τη δεκαετία του ’30, όπως αυτή της αποστασιοποίησης. Τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο της ΓΛΔ το 1951 και με το Βραβείο Στάλιν για την Ειρήνη το 1954. Πεθαίνει τον Αύγουστο του 1956, σε ηλικία 58 ετών, από έμφραγμα. Όπως με το χαρακτηριστικό του χιούμορ είχε γράψει σε ένα ποίημά του: «Δε χρειάζομαι ταφόπετρα, μα εσείς αν χρειάζεστε κάποια για μένα, θα ευχόμουνα πάνω της να έγραφε: Έκανε προτάσεις. Εμείς τις κάναμε δεκτές. Μια τέτοια επιγραφή θα μας τιμούσε όλους».

Είναι κοινή παραδοχή πως το επικό (ή αντι-Αριστοτελικό) θέατρο του Μπρεχτ άλλαξε ριζικά την τέχνη του θεάτρου και της έδωσε τη σύγχρονη μορφή της. Είναι λάθος όμως να συλλάβει κανείς αυτό το θέατρο απλά ως ένα σύνολο νέων τεχνικών, ακριβώς επειδή η ίδια τους η ύπαρξη είναι στενά δεμένη με την κοσμοθεωρία του.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την πολυσυζητημένη αποστασιοποίηση. Σύμφωνα με αυτήν, ο ηθοποιός δεν πρέπει να ταυτίζεται με το ρόλο, αλλά πρέπει να κρατά μια απόσταση απ’ αυτόν, να τον «δείχνει», αντί να τον ερμηνεύει. Το ίδιο και ο θεατής, δεν πρέπει να συμπάσχει συμμετέχοντας στα παθήματα των ηρώων, αλλά να βρίσκεται σε απόσταση, έτσι ώστε να μπορεί να τα δει μέσα στο κοινωνικό τους πλαίσιο. Με αυτόν τον τρόπο, καλείται να παραμείνει σε κριτική επαγρύπνηση καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Θα ήταν αδύνατο να αναφέρουμε όλες τις μεθόδους που έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί για να επιτευχθεί αυτό. Ενδεικτικά αναφέρουμε: Τη χρήση μεγάλων επιγραφών που προαναγγέλλουν την εξέλιξη της δράσης για να μην αιφνιδιαστεί ο θεατής και καθορίζουν τον ιστορικό τόπο και χρόνο της. Το φωτισμό της σκηνής από πηγές φωτός που είναι ορατές στο θεατή. Τη σχηματικότητα της σκηνογραφίας, που ο ρόλος της είναι να δείχνει και όχι να υποβάλλει. Τη διάσπαση του κειμένου σε πολλά επίπεδα. Ξαφνική διακοπή του παιξίματος από τον ηθοποιό, ο οποίος σταματά την παράσταση για να απευθυνθεί άμεσα στο κοινό.

Στην προσπάθεια αυτή δεν πρέπει να υποτιμηθεί ο ρόλος της μουσικής και των τραγουδιών, που αντί να δημιουργούν ατμόσφαιρα, σχολιάζουν και συμπεραίνουν, καθοδηγώντας τη σκέψη του κοινού στα σωστά συμπεράσματα. Η μουσική των τότε παραστάσεων που έχουν γράψει κορυφαίοι συνεργάτες του Μπρεχτ – κυρίως ο Χανς Αϊσλερ και ο Κουρτ Βάιλ – έχει μείνει στην Ιστορία, μέρος δε αυτής πέρασε και στη μαζική λαϊκή κουλτούρα και ακούγεται μέχρι σήμερα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το «Alabama Song», που είχε γράψει ο Κουρτ Βάιλ για το «Μαχαγκόνι» και το διασκεύασαν αργότερα οι Doors και ο David Bowie μεταξύ άλλων.

Επίσης, ειδικά όσον αφορά την υποκριτική, ο Μπρεχτ ανέδειξε την τεχνική του Gestus, την κοινωνική χειρονομία θα μπορούσαμε να πούμε, όπου με τη γλώσσα του σώματος ο ηθοποιός υποδηλώνει πολύ περισσότερα από ό,τι με τα λόγια για την κοινωνική θέση και στάση του χαρακτήρα που παρουσιάζει.

Το πιο σημαντικό στοιχείο στο θέατρο του Μπρεχτ, βέβαια, δεν είναι αυτά που συμβαίνουν στη σκηνή. Σε αυτήν τίποτα δεν ολοκληρώνεται οριστικά, μένουν όλα εκκρεμή, για να εκπληρωθούν έξω από το θέατρο, στον πραγματικό κόσμο. Γράφει στον επίλογο του έργου «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν»:

«Πώς αυτό το κακό θα τελειώσει, ψάξτε να βρείτε μοναχοί σας… Πήγαινε ψάξε, αγαπητό κοινό, μια κατάλληλη λύση πρέπει να υπάρχει . ΠΡΕΠΕΙ , ΠΡΕΠΕΙ , ΠΡΕΠΕΙ >>!

1958

Πεθαίνει ο Φρεντερίκ Ζολιό Κιουρί (Frederic Joliot-Curie), μέλος της ΚΕ του ΚΚ Γαλλίας και βραβευμένος το 1935 με το Νόμπελ Φυσικής.

Ο Κιουρί, πέρα από το επιστημονικό του κύρος, αποτελεί – όπως και η σύζυγός του Ιρέν – λαμπρό παράδειγμα κομμουνιστή επιστήμονα, που έθεσε τις επιστημονικές του γνώσεις στην υπηρεσία του λαού και δε δίστασε να αντιμετωπίσει θαρρετά τις συνέπειες που επέφερε στην ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία η στράτευσή του στο κομμουνιστικό κίνημα.

Ο Φρεντερίκ Ζολιό γεννήθηκε στο Παρίσι στις 19 Μάρτη του 1900. Φοίτησε στη Σχολή Χημείας και Φυσικής του Παρισιού και το 1925 έγινε βοηθός της Μαρί Κιουρί (της διάσημης Γαλλίδας, πολωνικής καταγωγής, φυσικού και χημικού, βραβευμένης με βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1903 και Χημείας το 1911, που σε συνεργασία με το σύζυγό της, Πιέρ Κιουρί, ανακάλυψαν το πολώνιο και το ράδιο και μελέτησαν το φαινόμενο της ραδιενέργειας) στο Ινστιτούτο Ραδιενέργειας. Εκεί γνώρισε την 28χρονη Ιρέν, κόρη της Κιουρί, με την οποία παντρεύτηκε ένα χρόνο μετά, το 1926 και αποφάσισαν να αλλάξουν και οι δύο το επίθετό τους σε Ζολιό-Κιουρί.

Οι επιστημονικές εργασίες του ζεύγους αποτέλεσαν κομβικά βήματα για την ανακάλυψη του νετρονίου (από τον Chadwick το 1932) και του ποζιτρονίου (από τον Anderson το 1932). Η σημαντικότερη συμβολή τους ήταν η ανακάλυψη της τεχνητής ραδιενέργειας. «Βομβαρδίζοντας» πυρήνες βορίου, αλουμινίου και μαγνησίου με σωμάτια α (πυρήνες ηλίου), παρήγαγαν ραδιενεργά ισότοπα στοιχείων που, υπό κανονικές συνθήκες, δεν είναι ραδιενεργά. Γι’ αυτή την ανακάλυψη βραβεύτηκαν το 1935 με το βραβείο Νόμπελ Χημείας.

Αυτή η ανακάλυψη οδήγησε σε σημαντικές εφαρμογές σε διάφορες επιστημονικές περιοχές (π.χ. στην Ιατρική), αλλά είχε και τεράστιο ενδιαφέρον για τις προσπάθειες «τιθάσευσης» της ατομικής ενέργειας, που, μεταξύ άλλων, οδήγησαν και στη δημιουργία της ατομικής βόμβας.

Από το 1935 ως το 1937, ο Φρεντερίκ ήταν λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Στη συνέχεια και ως το 1958, έγινε καθηγητής στο «College de France», ενώ το διάστημα 1956-1958, μετά το θάνατο της συζύγου του, πήρε την έδρα της στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού.

Μετά την εισβολή των ναζί στη Γαλλία, πήρε την απόφαση να διακόψει προσωρινά τις μελέτες του για τον πυρήνα του ατόμου και φυγάδευσε στην Αγγλία όλα τα ντοκουμέντα των εργασιών του και τα υλικά που χρησιμοποιούσε στις έρευνές του, για να μην πέσουν στα χέρια των ναζί.

Μετά την απελευθέρωση, έγινε διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Ερευνας της Γαλλίας και μέλος της Ακαδημίας Επιστημών. Το 1945 εξουσιοδοτήθηκε να δημιουργήσει την Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας. Στις προσπάθειες αυτές συνέβαλε και η σύζυγός του, η οποία το 1946 ανέλαβε διευθύντρια του Ινστιτούτου Ραδίου. Ομως, το 1950, όταν ο αντικομμουνισμός και η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα έναντι της Σοβιετικής Ενωσης και των άλλων χωρών που είχαν μπει στην τροχιά της σοσιαλιστικής οικοδόμησης κορυφώνονταν, αποπέμφθηκε από τα καθήκοντά του, μετά την ομιλία του στο 12ο Συνέδριο του Γαλλικού ΚΚ το 1950. Λίγους μήνες αργότερα, αποπέμφθηκε και η σύζυγός του.

    Το 1934, ο Κιουρί έγινε μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος, το 1935 της Επιτροπής Επαγρύπνησης Αντιφασιστών Διανοουμένων και το 1936 της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Από το 1937, οργάνωνε αποστολές οπλισμού και άλλων υλικών στον ένοπλο λαό της Ισπανίας, που στον εμφύλιο πόλεμο αντιμαχόταν τις φασιστικές δυνάμεις του Φράνκο.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο Φρεντερίκ έμεινε στο Παρίσι (από το 1944, που τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του έφυγαν για την Ελβετία, χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Jean-Pierre Gaumont). Πήρε μέρος στην Αντίσταση, αρχικά ως μέλος και αργότερα ως επικεφαλής του Εθνικού Μετώπου, του πολιτικού σκέλους της ένοπλης αντίστασης στην οποία ηγετικό ρόλο είχε το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Στις μάχες για την απελευθέρωση του Παρισιού, χρησιμοποιούσε το εργαστήριό του για να φτιάχνει εκρηκτικά για τις δυνάμεις της Αντίστασης.

Την άνοιξη του 1942 έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος και το 1956 εκλέχτηκε στην Κεντρική Επιτροπή.

Το 1946 συμμετείχε στην ίδρυση της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Εργατών της Επιστήμης και διετέλεσε πρόεδρός της μέχρι και το 1957. Το 1949 ήταν από τους πρωτεργάτες της ίδρυσης του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης και για τα επόμενα εννέα χρόνια διετέλεσε πρόεδρός του. Το 1950 τιμήθηκε από τη Σοβιετική Ενωση με το Διεθνές Βραβείο Στάλιν για την Ενίσχυση της Ειρήνης μεταξύ των Λαών (το οποίο μετά το 1956 μετονομάστηκε σε Διεθνές Βραβείο Ειρήνης Λένιν για την Ενίσχυση της Ειρήνης μεταξύ των Λαών).

Η σύζυγός του, αν και δεν έγινε μέλος του ΚΚ, συμμετείχε σε πολλές μετωπικές οργανώσεις στις οποίες δραστηριοποιούνταν οι κομμουνιστές, μεταξύ άλλων στο αντιπολεμικό-αντιιμπεριαλιστικό κίνημα και στους αγώνες για τα δικαιώματα των γυναικών. Μάλιστα, το 1936 έγινε η μία από τις τρεις γυναίκες που συμμετείχαν στην κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου.

«Οι προοδευτικοί επιστήμονες και οι κομμουνιστές επιστήμονες δεν πρέπει να προσφέρουν ούτε κόκκο της επιστήμης τους στον πόλεμο ενάντια στη Σοβιετική Ένωση (…) Πρέπει να είμαστε ακλόνητοι στην πεποίθησή μας ότι με αυτό τον τρόπο υπηρετούμε τη Γαλλία και ολόκληρη την ανθρωπότητα» (Από την ομιλία του Φρ. Ζολιό-Κιουρί στο 12ο Συνέδριο του Γαλλικού ΚΚ, τον Απρίλη του 1950).

«Με κατηγορείτε ότι εκπορνεύω την επιστήμη, επειδή ξεσηκώνομαι ενάντια στην εγκληματική χρησιμοποίηση των ανακαλύψεων του μεγάλου Παστέρ και γιατί κάνω έκκληση στην κοινή γνώμη να εμποδίσει τη συνέχιση της ανάπτυξης του μικροβιολογικού πολέμου. Για μένα, αυτοί που εκπορνεύουν την επιστήμη είναι αυτοί που εγκαινίασαν τον ατομικό αιώνα με την εξαφάνιση 200.000 πολιτών στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι». (Απάντηση του Φρ. Ζολιό-Κιουρί στον εκπρόσωπο των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, 1952)

Ο Γιάννης Ρίτσος το 1950 του αφιέρωσε το ποίημα «Γράμμα στον Ζολιό – Κιουρί», γραμμένο στον Άη Στράτη. Δημοσιεύουμε απόσπασμα του ποιήματος:

Αγαπημένε μου Ζολιό,

σου γράφω από τον Αη – Στράτη.

Βρισκόμαστε δω πέρα, κάπου τρεις χιλιάδες

άνθρωποι απλοί, δουλευτάδες, γραμματιζούμενοι

με μια τρύπια κουβέρτα στον ώμο μας

μ’ ένα κρεμμύδι, πέντε ελιές κ’ ένα ξεροκόμματο φως στο ταγάρι μας

άνθρωποι απλοί σαν τα δέντρα μπροστά στον ήλιο

άνθρωποι που δεν έχουμε άλλο κρίμα στο λαιμό μας

εξόν μονάχα που αγαπάμε όπως και συ

τη λευτεριά και την ειρήνη.

(…)

Ξεμάθαμε πολλά, Ζολιό,

ξεμάθαμε πώς γλιστράει το ψάρι της γαλήνης στα ρηχά της σιγαλιάς

πώς μπλέκονται οι γαλάζιες φλέβες στα χέρια της άνοιξης – ξεμάθαμε

μάθαμε τώρα κάτι πράματα απλά

πολύ απλά

πολύ σίγουρα

πως ο ουρανός αρχίζει απ’ το ψωμί

πως δεν είναι δίκιο άλλοι να βγάζουν το ψωμί

κι άλλοι να τρώνε το ψωμί

πως δεν είναι δίκιο να φτιάχνουν κανόνια

και να λείπουν τ’ αλέτρια, – απλά πράματα,

μπορεί κ’ ένα παιδί να τα πει σε μια φυσαρμόνικα της τσέπης

μπορεί κ’ ένας καλός φαντάρος που ονειρεύτηκε τη μάνα του

να τιναχτεί απ’ τον ύπνο του και να τα πει σε μια σάλπιγγα

κ’ οι νεκροί μας τα ξέρουν πιο καλά – κάθε νύχτα η σιωπή τους τα φωνάζει –

απλά πράματα

– δεν είμαστε σοφοί, Ζολιό,

απλά πράματα λέμε

πολύ απλά τα λέμε

πως αξίζει κανένας να ζει και να πεθαίνει

για τη λευτεριά και την ειρήνη.

(…)

Ζολιό, πες και στους άλλους αδελφούς μας

στον Ερεμπουργκ, στον Αραγκόν και στο Νερούντα,

στον Ελυάρ, στον Πικασσό και σ’ όλα μας τ’ αδέρφια

πως είμαστε δω πέρα τρεις χιλιάδες εξόριστοι

όχι για τίποτ’ άλλο, αδέρφια μου,

παρά μονάχα, να, γιατί και ‘μεις όπως και ‘σεις

σηκώνουμε στη ράχη μας ένα αγκωνάρι απ’ το καμένο σπίτι μας

να χτίσουμε για κείνους που θα ‘ρθούν ένα καινούργιο σπίτι με πολλά παράθυρα

πολλά φαρδιά παράθυρα προς την ανατολή

να μη νυχτώνει από νωρίς η καρδιά των μανάδων

να μην κοιμούνται κάθε βράδυ τα παιδιά δίπλα στο θάνατο.

Και πού θα πάει, Ζολιό; – θα λιώσουμε μια μέρα τις οβίδες

να φτιάξουμε σφυριά κι αλέτρια και μπαλκόνια και φτερά

κ’ ένα άγαλμα Αφτερης Χαράς στη στάση, εκεί, των λεωφορείων, στη φτωχογειτονιά μας

στη γειτονιά μας που θα μερμηγκιάζει απ’ τα γιαπιά

κάτου απ’ τ’ ασίγαστο χωνί του χεροδύναμου μεγάφωνου των συνδικάτων

που όλο θα λέει, θα λέει σταράτα και με νούμερα

για τις τεράστιες καταχτήσεις των λαών στο πλάνο της ανοικοδόμησης

και θ’ απαγγέλλει ποιήματα των νέων προλετάριων ποιητών

για το χαρούμενο έρωτα

για τους υδατοφράχτες

και για τον εξηλεκτρισμό του κόσμου.

Αχ, έτσι, αδέρφια μου, να μην υπάρχουν πια καμένα σπίτια

μα να ‘ναι όλος ο κόσμος ένα σπίτι ασβεστωμένο με τη βούρτσα του ήλιου

κι αχ, έτσι, αδέρφια μου, τούτο το σπίτι να το συγυρνάει μονάχα

η μάνα μας η Λευτεριά κ’ η πρωτοθυγατέρα της η Ειρήνη.

Το πορτρέτο (Pablo Picasso) του Joliot-Curie αποτυπώθηκε αργότερα και σε γραμματόσημα της Λ.Δ. Γερμανίας και της Κούβας.

Πηγή : ALT.G

13 – 8 – 1863

Πεθαίνει ο Γάλλος ζωγράφος Ευγένιος Ντελακρουά (Ferdinand Victor Eugène Delacroix).

«Η σφαγή της Χίου», ο πίνακας της «ιερής μορφής» του ρομαντισμού (γιγαντο-ελαιογραφία 4,19×3,54μ με τίτλο «Σκηνή από τις σφαγές της Χίου» [Scène des massacres de Scio], που φυλάσσεται στο Μουσείο του Λούβρου) παρουσιάστηκε στο κοινό το 1824, προκαλώντας  αίσθηση τόσο για την καλλιτεχνική αξία όσο και για το θέμα του.

Θεωρείται ο μεγάλος ρομαντικός στη ζωγραφική. Υπεράσπιζε κι εξέφραζε τις προοδευτικές τάσεις της περιόδου.

Σταδιακά μέχρι το 1829 ξεπερνάει κάθε τι συντηρητικό. Έκτοτε φτάνει στο σημείο να εναντιωθεί ακόμη και στην αστική τάξη. Επηρεάζεται από τις αντιφάσεις που γεννά η περίοδος της βιομηχανικής επανάστασης, εναντιώνεται σ’ αυτήν. Διαπνέεται από την επιθυμία επιστροφής στη φύση, προσβλέπει στη φυγή από τις μεγάλες πόλεις.

Στα έργα του εκφράζει τις εξελίξεις της εποχής, ταυτίζεται με την αστική επανάσταση στη Γαλλία αλλά επηρεάζεται και από την Ελληνική Επανάσταση.

Η ζωγραφική επηρεάστηκε από το νεοκλασικισμό και την ιταλική αναγέννηση των Ραφαέλ, Ρούμπενς, Ζερικό, Κόνσταμπλ κ.ά.

Ξεχωρίζουν τα έργα του «Η Ελλάδα κάτω από τα ερείπια του Μεσολογγίου» (1826), «Η σφαγή της Χίου» (1823), «Η ελευθερία οδηγεί το Λαό» κ.ά.

13 – 8 – 1871

Γεννιέται ο Γερμανός κομμουνιστής ηγέτης Καρλ Λίμπκνεχτ (Karl Liebknecht).

Όταν γεννήθηκε, ο πατέρας του, Βίλχελμ, ήταν ήδη στη φυλακή για τις σοσιαλιστικές του ιδέες.

Το 1899 ο Λίμπκνεχτ διορίστηκε δικηγόρος στο Βερολίνο. Επτά χρόνια αργότερα, το 1906 εξέδωσε το έργο του «Ιμπεριαλισμός και αντιμιλιταρισμός». Για τις ιδέες του παραπέμφθηκε σε δίκη και καταδικάστηκε σε ενάμισι χρόνο φυλάκιση. Οι απολογίες του σε εκείνη τη δίκη, καθώς και στην κατοπινή επί εσχάτη προδοσία προκάλεσαν μεγάλη αίσθηση.

Νωρίς ασπάστηκε τις ιδέες της Ρόζας Λούξεμπουργκ για τη μαζική κινητοποίηση και τη γενική απεργία και μαζί αγωνίστηκαν κατά της στρατοκρατίας και κατά της οπορτουνιστικής τάσης στους κόλπους της σοσιαλδημοκρατίας. Ωστόσο, η προσπάθεια του στο συνέδριο του κόμματος για την υιοθέτηση αντιμιλιταριστικού προγράμματος δεν έγινε αποδεκτή και ο ίδιος κατέληξε να χαρακτηριστεί «προδότης και τυχοδιώκτης».

Παράλληλα, κατέβαλε προσπάθειες για την αποκάλυψη των σχεδίων του γερμανικού μιλιταρισμού, για το σκάνδαλο γερμανικών εργοστασίων πολεμοφοδίων που είχαν διατάξει την αντιπροσωπεία τους στο Παρίσι να προκαλέσει στην εφημερίδα Φιγκαρό τη δημοσίευση φιλοπόλεμων άρθρων εναντίον της Γερμανίας ώστε να γίνει εφικτή η παραγγελία μεγάλων ποσοτήτων πολεμοφοδίων από τη γερμανική κυβέρνηση.

Στις 2 Δεκεμβρίου 1914, όταν πλέον είχε αρχίσει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και το εθνικιστικό Ράιχσταγκ ψήφιζε υπέρ των πολεμικών πιστώσεων, ο Λίμπκνεχτ ήταν ο μόνος που καταψήφισε.

Αργότερα, ίδρυσε την ομάδα Σπάρτακος, η οποία αρχικά ανήκε στο Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και ύστερα εξελίχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας με την ένωση των Ανεξαρτήτων Σοσιαλδημοκρατών.

Όταν η Ράιχσταγκ διέκοψε τις εργασίες του, ο Λίμπκνεχτ επιδόθηκε στην οργάνωση συλλαλητηρίων. Μαζί με τη Ρόζα Λούξεμπουργκ (η οποία ήταν τότε φυλακισμένη) ετοίμασε το θεωρητικό τους όργανο «Διεθνής» και με βάση τη «Μπροσούρα του Γιούνιους» (της Ρόζα Λούξεμπουργκ) οργάνωσε την πάλη κατά του οπορτουνισμού/ρεφορμισμού. Στο συλλαλητήριο της 1ης Μαΐου 1916 συνθηματολογούσε κατά του πολέμου και της τότε γερμανικής κυβέρνησης: «Κάτω ο πόλεμος! Κάτω η κυβέρνηση!»

Καταδικάστηκε σε 4,5 χρόνια φυλάκιση. Το 1918, Μετά από 900 μέρες φυλακής αμνηστεύεται και απελευθερώνεται από τις φυλακές του Λούκαου. Επιστρέφει στο Βερολίνο, όπου το τοπικό προλεταριάτο τον υποδέχεται θριαμβευτικά. Αμέσως επικεντρώνεται στην πολιτική δουλειά και στον αγώνα εναντίον του φιλοπόλεμου αυτοκράτορα. Στις 9 του Νοέμβρη διακηρύσσει το σχηματισμό της Γερμανικής Δημοκρατίας από τα ανάκτορα του Βερολίνου. Για λίγο, ο κόσμος ελπίζει, όμως σύντομα η αντίδραση εκδηλώνεται. Τα αυτοκρατορικά στρατεύματα καταφέρνουν να καταστείλουν την εξέγερση.

Τον Γενάρη του 1919 συνελήφθη όμως από τους αντεπαναστάτες Σάιντεμαν και Νόσκε και στις 15 Ιανουαρίου 1919 δολοφονήθηκε από αξιωματικούς κατ’ εντολήν του Νόσκε.

13 – 8 – 1899

Γεννιέται ο Άγγλος σκηνοθέτης Άλφρεντ Χίτσκοκ (Alfred Joseph Hitchcock), επονομαζόμενος και «μετρ του σασπένς».

Σκηνοθέτησε ταινίες που έγιναν μεγάλες επιτυχίες, όπως «Ο Ένοικος», «Τα 39 Βήματα», «Ψυχώ», «Τα πουλιά», «Δεσμώτης του Ιλίγγου» και πολλά άλλα, ορόσημα στην ιστορία του κινηματογράφου.

Επίσης, γύρισε μια σειρά για την τηλεόραση: «Ο Αλφρεντ Χίτσκοκ παρουσιάζει».

13 – 8 – 1922

Ξεκινά η τουρκική αντεπίθεση στο Μικρασιατικό Μέτωπο, το οποίο διασπάται την επόμενη μέρα.

Ο ελληνικός στρατός υποχωρεί άτακτα προς τις ακτές.

Δύο εβδομάδες μετά οι Τούρκοι θα έμπαιναν στη Σμύρνη και η εγκληματική Μικρασιατική Εκστρατεία θα έληγε με καταστροφικές συνέπειες, τόσο για τον ελληνικό στρατό, όσο και για τους άμαχους ελληνικούς πληθυσμούς της περιοχής.

13 – 8 – 1927

Γεννιέται ο ηγέτης της Κουβανικής επανάστασης Φιντέλ Κάστρο Ρους, Α’ Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας (1961-2011) και Πρωθυπουργός της χώρας του (1959-2008).

Είχε σπουδάσει Νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας. Από φοιτητής, συμμετείχε στο επαναστατικό κίνημα ενάντια στη δικτατορία του Μπατίστα στην Κούβα, που είχε την ανοιχτή στήριξη και των ΗΠΑ.

Στις 26 Ιούλη του 1953, επικεφαλής ομάδας επαναστατών επιτέθηκε στους στρατώνες της Μονκάδα, με σκοπό να ξεσηκώσει το λαό του Νησιού ενάντια στη δικτατορία. Η απόπειρα αποτυγχάνει και ο ίδιος μαζί με συντρόφους του συλλαμβάνεται. Όμως, η 26η του Ιούλη σηματοδοτεί την απαρχή της μεγάλης λαϊκής εξέγερσης κατά του δικτατορικού καθεστώτος του Φουλχένσιο Μπατίστα.

Μπροστά στους κατηγόρους του, στις 6 Οκτώβρη του 1953, στο δικαστήριο του Σαντιάγκο της Κούβας, ο Φιντέλ Κάστρο λέει: «Οσο για μένα, ξέρω πως η φυλακή θα ‘ναι σκληρή όσο δεν ήτανε ποτέ για κανένα, πως θα βρω μπροστά μου απειλές, παγίδες και άτιμες βιαιότητες. Μα δεν τις φοβούμαι, όπως δεν τρέμω τη μανία του άθλιου τυράννου που πήρε τη ζωή εβδομήντα αδελφών μου. Καταδικάστε με, δεν πειράζει, η Ιστορία θα με δικαιώσει».

Το δικαστήριο τον καταδίκασε σε 15 χρόνια φυλάκιση.

Το 1955, στις 15 του Μάη, ο Κάστρο αποφυλακίστηκε και στις αρχές Ιούλη αναχώρησε για το Μεξικό, όπου οργάνωσε και εκπαίδευσε στρατιωτικά μια ομάδα επαναστατών, από τις τάξεις της οποίας βγήκαν όλοι οι μεγάλοι ηγέτες της Κουβανέζικης Επανάστασης, όπως ο Καμίλο Σιενφουέγος, ο Χουάν Αλμέιδα και o Ερνέστο Τσε Γκεβάρα.

Οι επαναστάτες ξεκίνησαν το αντάρτικο στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα και ο επαναστατικός στρατός που συγκροτήθηκε «ακούμπησε» στη συστηματική πολιτικοστρατιωτική προετοιμασία, που είχε ξεκινήσει το κίνημα της 26ης Ιούλη, με επικεφαλής τον Φ. Πάις, το Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα Κούβας, όπως είχε ονομαστεί το ΚΚ Κούβας, και το Επαναστατικό Διευθυντήριο που απαρτιζόταν από επαναστάτες φοιτητές. Βασίστηκε στη δράση των οργανωμένων δυνάμεων στις πόλεις, στην παράνομη δουλειά που ανέπτυσσαν οι κομμουνιστές στους χώρους δουλειάς, στην αγροτιά και τη νεολαία. Αυτή η προετοιμασία της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων συνέβαλε καθοριστικά στην επιτυχή έκβαση της επαναστατικής πάλης. Αυτές ήταν και οι κύριες δυνάμεις που προχώρησαν στην ενοποίησή τους στις Ενωμένες Επαναστατικές Δυνάμεις, που οδήγησαν στην επανασύσταση του ΚΚ Κούβας το 1965.

Την 1η Γενάρη του 1959 ο λαϊκός αντάρτικος στρατός της Κούβας μπαίνει θριαμβευτικά στην Αβάνα, μετά από ένα μακρόχρονο αγώνα του λαού της Κούβας ενάντια στη δικτατορία του Μπατίστα, τον οποίο στήριζαν οι ΗΠΑ. Η Κουβανική Επανάσταση απέδειξε ότι ο ιμπεριαλισμός δεν είναι ανίκητος και βρήκε αμέσως την αμέριστη στήριξη της Σοβιετικής Ένωσης και των τότε σοσιαλιστικών χωρών.

Δύο χρόνια και 4 μήνες μετά την Επανάσταση, ο κουβανικός λαός, με την καθοδήγηση της ηγεσίας του και του ίδιου του Κάστρο , αναχαιτίζει στον Κόλπο των Χοίρων στην παραλία Χιρόν, την εισβολή και απόβαση 1.400 μισθοφόρων που έστειλε η αμερικανική κυβέρνηση.

Στη μεγάλη διαδήλωση της 16ης του Απρίλη του 1961, στις κηδείες των σκοτωμένων από τις αεροπορικές επιδρομές (λίγο πριν την απόβαση των μισθοφόρων της CIA), ο Φιντέλ Κάστρο , ανακηρύσσει για πρώτη φορά το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της Επανάστασης. Για δεκαετίες ο Φιντέλ Κάστρο, από τη θέση του Προέδρου της Κούβας και ως επικεφαλής του ΚΚ Κούβας, καθοδήγησε την πάλη του λαού της χώρας για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, στις δύσκολες συνθήκες της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας και περικύκλωσης και ιδιαίτερα μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές στη Σοβιετική Ένωση και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες το 1989 – 1991.

https://youtube.com/watch?v=pRmjyRdSuyg%3Ffeature%3Doembed

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Φιντέλ Κάστρο, ως ηγέτης της Κουβανικής Επανάστασης, αντιμετώπισε δεκάδες απόπειρες δολοφονίας που οργανώθηκαν από τον ιμπεριαλισμό και τους μισθοφόρους του.

13 – 8 – 1961

Ξεκινά η ανέγερση του τείχους του Βερολίνου.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 η έντονη στρατιωτικοποίηση στο δυτικό τμήμα της Γερμανίας αποτέλεσε σοβαρό παράγοντα ανησυχιών για τις σοσιαλιστικές χώρες και ειδικά για τη Λ. Δ. Γερμανίας.

Η πολιτική των ανοιχτών συνόρων, ιδιαίτερα με το Δυτικό Βερολίνο, δημιουργούσε στη Λ. Δ. Γερμανίας πολύπλευρους και σοβαρούς κινδύνους ακόμα και για την κρατική της υπόσταση.

Εκτός από το άνετο και συνεχές πέρασμα κατασκόπων και δολιοφθορέων, η καταλήστευση ανθρώπινων και οικονομικών πόρων της Λαϊκής Δημοκρατίας έπαιζαν σημαντικό ρόλο στα ιμπεριαλιστικά σχέδια.

Όπως είχε ομολογήσει σχετικά ο δυτικογερμανός σοσιαλδημοκράτης καθηγητής Φρ, Μπάαντε, «σε έναν ορισμένο βαθμό, η ευημερία μας είναι ένα αποτέλεσμα των διακρίσεων εις βάρος της ΓΛΔ».

Έτσι στις 12 και 13 Αυγούστου 1961, έπειτα από κοινή έκκληση των κρατών – μελών του Συμφώνου της Βαρσοβίας και καθώς είχε φτάσει στο αποκορύφωμα η ιμπεριαλιστική κατάχρηση των ανοιχτών συνόρων της ΓΛΔ, ένοπλοι σχηματισμοί της, με την υποστήριξη του Κόκκινου Στρατού, κατάφεραν αστραπιαία, σε μία και μόνο νύχτα, να ασφαλίσουν τα σύνορα με το Δυτικό Βερολίνο.

Έκτοτε, το τείχος του Βερολίνου θα γίνει για πολλά χρόνια βασικό συστατικό στοιχείο της αντικομμουνιστικής υστερίας, ακόμα και μετά την κατεδάφισή του στις 9/11/1989.

Έρευνα του περιοδικού Der Spiegel 20 χρόνια μετά την πτώση του τείχους έδειξε πως –παρά τους τόνους προπαγάνδας όλα αυτά τα χρόνια- οι περισσότεροι από τους μισούς (57%) πρώην Ανατολικογερμανούς αντιμετωπίζουν θετικά την πρώην ΓΛΔ.

«Η ΓΛΔ είχε περισσότερες καλές παρά κακές πλευρές. Υπήρχαν κάποια προβλήματα, όμως η ζωή εκεί ήταν καλή», ισχυρίστηκε το 49% των ερωτηθέντων, ενώ ένα 8% αρνήθηκε κάθετα κάθε κριτική της πρώην σοσιαλιστικής πατρίδας τους ή συμφώνησαν με την πρόταση ότι «η ΓΛΔ είχε ως επί το πλείστον καλές πλευρές. Η ζωή εκεί ήταν πιο ευτυχισμένη και καλύτερη από αυτή στην επανενωμένη Γερμανία σήμερα»

13 – 8 – 1968

Ο Αλέκος Παναγούλης προσπαθεί να ανατινάξει το αυτοκίνητο του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου, αλλά αστοχεί και συλλαμβάνεται.

12 – 8 –1992

Πεθαίνει ο Τάσος Χαλκιάς, ένας από τους στυλοβάτες της μουσικής μας παράδοσης και από τους σημαντικότερους δεξιοτέχνες στο κλαρίνο, που επί έξι δεκαετίες συνέβαλε στη διάδοση και στη διατήρηση της αυθεντικής παραδοσιακής μουσικής.

«Είσαι από εκείνους που μια σωστή πολιτεία θα έπρεπε να τους έχει στο Εθνικό Μουσείο των ζωντανών! Όλη η ψυχή της πολυβασανισμένης Ρωμιοσύνης βρίσκεται μέσα στο κλαρίνο σου», είχε γράψει ο Μίκης Θεοδωράκης, ενώ ο μεγάλος ποιητής μας Γιάννης Ρίτσος έγραφε το 1985: «Στον ήχο του κλαρίνου του Τάσου Χαλκιά βογκάει, τινάζεται, χαμογελάει και χορεύει η Ελλάδα – θάλασσες και βουνά της, δεκαπεντασύλλαβα ποτάμια της, αρματολοί και κλέφτες, παλικαράκια στριφτομούστακα στη μάχη και στο τσάμικο, μαυροφορούσες ανταρτομανάδες και κοράσια πλεξουδοστεφάνωτα, πέντε κοτσύφια στον ελαιώνα και, στο βάθος βάθος, πάντα το άγρυπνο, μερακλωμένο αηδόνι».

Η ξεχωριστή ποιότητα της μουσικής του, όμως, άγγιξε και το ξένο ακροατήριο.

Το 1979, ο καθηγητής μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης Τραν Βαν Κε είχε πει: «Ήμουν βέβαιος, ακούγοντάς τον, ότι είχα μπροστά μου έναν από τους μεγαλύτερους μουσικούς του κόσμου». Ενώ ο Μπενγκτ Χάλνκβιστ, Σουηδός φιλόσοφος και ιστορικός της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, έλεγε: «Ενιωσα με τη ζεστασιά της δύναμής του πως αυτή η μουσική, ερμηνευμένη από τον ασύγκριτο μαέστρο Τάσο Χαλκιά, ποτέ δε θα πεθάνει! Το κλαρίνο γι’ αυτόν είναι κάτι το ιερό, όπως η παράδοση».

Ο Τάσος Χαλκιάς γεννήθηκε στη Γρανιτσοπούλα το 1914. Μεγάλωσε στο Δεσποτικό της Ηπείρου, σε ένα σπίτι όπου η μουσική δε σταματούσε ποτέ. Το 1917, πεθαίνει η αδερφή του Πολυξένη και λίγο αργότερα ο πατέρας του. Παίρνει τα πρώτα μαθήματα κλαρίνου από τον ξάδερφό του Μάνθο Χαλκιά. Ο αδερφός του Mήτσος τον καλεί στην Αθήνα, όπου διδάσκεται από τον κλαρινίστα Γιαούζο δυο τραγούδια, ένα μαρς του Καρά και το τραγούδι «Πανόργια» και από τον Κυριακάκη τις ψηλές νότες και ένα συρτό καλαματιανό. Επίσης μαθαίνει να διαβάζει λίγο μουσική. Το 1930, όλα τα αδέρφια μαζί δημιουργούν το συγκρότημα «Τα μαύρα πουλιά». Το 1931 γράφει το τραγούδι «Μη με κοιτάς που γέρασα». Τον ίδιο χρόνο παρουσιάζει με τα αδέρφια του στο θέατρο «ΟΛΥΜΠΙΑ» της Αθήνας τον «Τσάμικο Γάμο» (Δυστυχώς, δεν υπάρχει κανένα δείγμα του).

Το 1935 διδάσκει ο ίδιος. Πρώτος του μαθητής είναι ο Γεροδήμος. Παρουσιάζεται στο στρατό και υπηρετεί για δεκαοκτώ μήνες ως πυροβολητής. Το 1938 πεθαίνει η αδερφή του Σοφία. Μετά από σαράντα μέρες παντρεύεται τη φίλη της Χριστίνα. Το 1939 γεννιέται ο πρώτος του γιος Μιχάλης και το 1940 ο Αλέξανδρος. Καλείται να υπηρετήσει λίγο πριν ξεσπάσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Στον πόλεμο τραυματίζεται και μεταφέρεται στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Το 1941 βομβαρδίζεται το σπίτι του. Σκοτώνονται η γυναίκα του και τα δυο του παιδιά. Μεταφέρεται στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο στην Αθήνα. Νοσηλεύεται για ένα διάστημα και μετά πηγαίνει στη Λιβαδειά και συναντάει τ’ αδέρφια του Κυριάκο και Φώτη. Το 1942, επιστρέφει στα Γιάννενα και κατατάσσεται στον ΕΛΑΣ. Τον τοποθετούν στο εφεδρικό. Εκεί στη Βίτσα Ζαγορίου γνωρίζει την Μαρίκα και παντρεύεται. Αποκτούν τρία παιδιά, τον Μιχάλη (Λάκη), την Νίκη και τον Χρήστο. Το 1951 επισκέπτεται τα αδέρφια του στην Αθήνα. Συναντιέται με τον παραγωγό της εταιρείας δίσκων της «Columbia». Ηχογραφεί μαζί με τα αδέρφια του. Το 1953-’54, συναντιέται με τον Νοτόπουλο και τον καθηγητή Γ. Α. Μέγα και ηχογραφεί ογδόντα τραγούδια μαζί με τα αδέρφια του για το Λαογραφικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών. Αυτό το διάστημα φέρνει στην Αθήνα και την οικογένειά του. Πηγαίνει στο Κάιρο και στην Αλεξάνδρεια.

Το 1960, ταξιδεύει για την Αμερική. Εκεί παίζει μαζί με τους Γιάννη Παπαϊωάννου, τον Καλλέργη και τον Τζουανάκο στη Νέα Υόρκη για έξι μήνες. Ανανεώνει το συμβόλαιό του και παραμένει στο ίδιο μαγαζί για δεκαοκτώ μήνες. Παρουσιάζεται σε μαγαζιά της Φιλαδέλφειας και της Ουάσιγκτον. Στην Ουάσιγκτον εμπνέεται το περίφημο «Βορειοηπειρώτικο μοιρολόι». Το 1963, επιστρέφει στην Ελλάδα. Ηχογραφεί το σκάρο «Παράπονο του τσοπάνου» και το «Βορειοηπειρώτικο μοιρολόι». Ξαναφεύγει για δεύτερη φορά στην Αμερική, καλεσμένος από τη δισκογραφική εταιρεία «Alektor» της Νέας Υόρκης για να ηχογραφήσει μια σειρά από τραγούδια. Ηχογραφεί για την εταιρεία περίπου εκατό τραγούδια δημοτικά και λαϊκά και συγχρόνως εμφανίζεται στο ελληνικό κέντρο διασκέδασης «Σπηλιά» στη Νέα Υόρκη, όπου συναντάει τον περίφημο τζαζίστα κλαρινίστα Μπένι Γκούντμαν, ο οποίος είχε τη μουσική επιμέλεια μιας ταινίας και ηχογραφεί ένα μοιρολόι για να ακουστεί σε μια σκηνή όπου σκηνοθέτης ήταν ο Σεραφιάν Αντι.

Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, το 1966, στήνει τη δική του δισκογραφική εταιρεία «Σπέσιαλ Μιούζικ», η οποία θα λειτουργήσει μόνο για μια δεκαετία. Συνεχιστής, αλλά και εμπνευστής μιας μεγάλης λαϊκής παράδοσης, ο Τάσος Χαλκιάς υπήρξε όχι μόνο ένας κορυφαίος οργανοπαίχτης, αλλά και συνθέτης. Ανάμεσα στα πολλά τραγούδια που έγραψε περιλαμβάνονται ο «Ηπειρώτικος γάμος», το «Δεν μπορώ μανούλα δεν μπορώ», το «Βορειοηπειρώτικο μοιρολόι», το «Μη με κοιτάς που γέρασα» κ.ά.

Το 1969, παθαίνει το πρώτο καρδιακό επεισόδιο. Τον επόμενο χρόνο συνεργάζεται, στην μπουάτ «Κύτταρο», με τον Διονύση Σαββόπουλο, όπου γνωρίζεται με τον Γιάννη Μαρκόπουλο κι αρχίζει να συνεργάζεται μαζί του σε διάφορες ηχογραφήσεις σε έργα του συνθέτη. Το 1972 γράφει τη μουσική για την αρχαία τραγωδία «Αίαντας» του Σοφοκλή που ανεβαίνει από το ΚΘΒΕ. Εκπροσωπεί την Ελλάδα με το συγκρότημά του και με πρωτοβουλία της Ελένης Καραΐνδρου στο Α’ Φεστιβάλ Διεθνών Τεχνών, στο Maison de la Culture της γαλλικής πόλης Ρεν. Θα πει τότε: «Εχω δει χαΐρι και προκοπή και μέρες λαμπρές μπορώ να πω».

Παίρνει μέρος στο διεθνές συνέδριο του Ζάγκρεμπ μαζί με άλλους Ελληνες οργανοπαίχτες, με πρωτοβουλία πάλι της Ελένης Καραΐνδρου, σε μια προσπάθειά της να διαδώσει και να κάνει γνωστή και σε άλλους λαούς την παραδοσιακή μας μουσική και όλους αυτούς τους κορυφαίους λαϊκούς οργανοπαίχτες, που διαφύλαξαν, διέσωσαν και κυρίως έκαναν ακόμα πιο μεγάλη και πιο ελκυστική την παραδοσιακή μας μουσική, μέσα από την αγάπη τους γι’ αυτό που εξέφραζαν και τη θαυμάσια δεξιοτεχνία τους.

Το 1980 παίρνει μέρος στην ηχογράφηση της μουσικής του Χρήστου Λεοντή για τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη (Θέατρο Τέχνης). Το 1981, πάλι μαζί με άλλους κορυφαίους Ελληνες λαϊκούς οργανοπαίχτες, παίζει για το «Τρίτο Πρόγραμμα» της Ολλανδίας, που μεταδίδει αυτή τη ζωντανή παρουσίαση μέσω του «Τρίτου Προγράμματος» της Ελληνικής Ραδιοφωνίας απευθείας.

Το 1982, παρουσιάζεται στο Φεστιβάλ Αθηνών, στο «Λυκαβηττό» στη συναυλία – γιορτή για τα «125 Χρόνια των Χαλκιάδων», όπου την οικογένεια προλόγισε ο αξέχαστος Μάνος Κατράκης. Επίσης, παρουσιάζεται στο Συνέδριο Μεσογειακών χωρών στη Μασσαλία και τη Φλωρεντία. Το 1984, τον τιμά η αδελφότητα Αετόπετρας για τα πενήντα πέντε χρόνια προσφοράς του στο δημοτικό τραγούδι. Αλλη μια τιμητική διάκριση από το «Φάρο των Τυφλών». Τον ίδιο χρόνο παίρνει μέρος στο Φεστιβάλ των Βράχων στην Πετρούπολη. Ενώ το 1985 τον τιμά η αδελφότητα του χωριού Πολύδροσο Ιωαννίνων όπως και η αδελφότητα του χωριού Δεσποτικό Ιωαννίνων. Μόνο η επίσημη πολιτεία δεν του απέδωσε ποτέ τιμές που άξιζε .2022

12 – 8 – 2022

Φεύγει από τη ζωή ο γλύπτης Κώστας Ρόθος. Ήταν μέλος του ΚΚΕ από το 1975 και διετέλεσε καθηγητής στη Σχολή Γραφικών και Διακοσμητικών Τεχνών του ΤΕΙ Αθήνας, όπου δίδαξε Πλαστική και Ελεύθερο σχέδιο.

Ο Κώστας Ρόθος υπήρξε ανήσυχο και διεισδυτικό πνεύμα με νεανική φλόγα στην ψυχή, ένα παράδειγμα κομμουνιστή καλλιτέχνη, που η κομματική του ιδιότητα βρισκόταν σε πλήρη αρμονία με την καλλιτεχνική και εκπαιδευτική και η κομμουνιστική ιδεολογία του έβρισκε ολοκληρωμένη έκφραση στη δημιουργία του. Η ένταξή του στο κίνημα ξεκινά από τα χρόνια της δικτατορίας, έχοντας μάλιστα αναπτύξει ιδιαίτερα ενεργή δράση στην εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973. Έγινε μέλος του ΚΚΕ το 1975 και από τότε μέχρι σήμερα αγωνίστηκε από διάφορες θέσεις για τα προβλήματα της τέχνης και του κλάδου των εικαστικών. Το πλούσιο έργο του, αμέσως αναγνωρίσιμο για το ιδιαίτερο προσωπικό ύφος του, εκφράζει με σύγχρονη μορφή την αγωνία και πάλη των ανθρώπων για το δίκιο, την ευτυχία, την ειρήνη, την ομορφιά της ζωής.

Ιδιαίτερη, όμως ήταν η συνεισφορά του στην ανάπτυξη της δράσης του αντιπολεμικού – αντιιμπεριαλιστικού κινήματος, στο πλευρό της ΕΕΔΥΕ. Ο ίδιος, όντας νέος σε ηλικία, συμμετείχε στην ομάδα των εικαστικών που φιλοτέχνησαν το λογότυπο της ΕΕΔΥΕ. Πήρε μέρος στις Μαραθώνιες Πορείες Ειρήνης. Συνέβαλλε στην ανάπτυξη της δράσης της ΕΕΔΥΕ μετά το 1974 και την ανασυγκρότησή της. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 – αρχές δεκαετίας 1990 συμμετείχε μαζί με άλλους εικαστικούς καλλιτέχνες στη δημιουργία τοιχογραφιών για την ειρήνη σε μια σειρά από γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά. Ιδιαίτερα σημαντική και συγκινητική ήταν η συμμετοχή και η πολύπλευρη στήριξή του στη διοργάνωση της εικαστικής έκθεσης προς τιμήν των 60 χρόνων της ΕΕΔΥΕ, τον Δεκέμβρη του 2015.

Το εργαστήριο του Κώστα Ρόθου δεν υπήρξε μόνο ο χώρος της προσωπικής του δημιουργίας, αλλά χώρος ζυμώσεων, συζητήσεων με άλλους καλλιτέχνες, ιδιαίτερα νεότερους, για όλα όσα απασχολούν το λαό μας, για το ρόλο της τέχνης και του καλλιτέχνη. Παράλληλα αποτέλεσε τον χώρο δημιουργίας πολλών ομαδικών γλυπτών και εικαστικών εγκαταστάσεων για δρώμενα του ΕΕΤΕ, της ΕΕΔΥΕ, συνολικά του λαϊκού κινήματος για να εκφραστεί η διεθνιστική αλληλεγγύη του λαού μας σε αγωνιζόμενους λαούς, όπως ο Παλαιστινιακός, ο Κουβανικός κ.α., για να καταγγελθούν οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι κι επεμβάσεις των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ στη Γιουγκοσλαβία, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στη Συρία κ.α.. Ξεχωρίζουν οι 1000 γύψινες νεκροκεφαλές που δημιουργήθηκαν από ομάδα εικαστικών και στήθηκαν στην οδό Ακαδημίας για να θυμίζουν τα εγκλήματα του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία. Τα 100 χάρτινα φέρετρα που δημιουργήθηκαν για διαδήλωση στην Ισραηλινή Πρεσβεία για να καταγγελθεί το έγκλημα κατά του Παλαιστινιακού λαού. Το εικαστικό άρμα – δρώμενο με τις πετρελαιοπηγές και τους τραυματίες – θύματα του πολέμου για να καταγγελθεί το ιμπεριαλιστικό έγκλημα κατά του Ιράκ.

Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στο εργαστήρι του Γιάννη Παππά (1969 – 1974), και το 1979 γίνεται δόκιμο μέλος του ΕΕΤΕ.

Από το 1978 δίδαξε Πλαστική και Ελεύθερο Σχέδιο στη Σχολή Γραφικών και Διακοσμητικών Τεχνών του ΤΕΙ Αθήνας, όπου και εξελέγη καθηγητής.

Πραγματοποίησε πέντε μεγάλες ατομικές εκθέσεις. Το 2007 έδειξε τη δουλειά του με μεγάλα μνημειακά έργα στο πάρκο του ΤΕΙ Αθήνας στο Αιγάλεω: “Αφιερωμένη σε αυτούς που αγωνίζονται για ενιαία δημόσια Ανώτατη Εκπαίδευση”, όπως έγραψε.

Πήρε μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις: Στην ομαδική έκθεση του 1974 για τη συμπαράσταση στον κυπριακό λαό, στην 12η πανελλήνια έκθεση το 1975 στο Ζάππειο και το 1987 στον ΟΛΠ Πειραιώς. Το 1976 συμμετείχε στον εορτασμό της UNESCO στη Νέα Σμύρνη και στο Φεστιβάλ ΚΝΕ – “Οδηγητή”. Το 1977 συμμετείχε στην ομαδική έκθεση 40 καλλιτεχνών σε δήμους και κοινότητες με το ΕΕΤΕ και στο Φεστιβάλ ΚΝΕ – “Οδηγητή”. Το 1978 πήρε μέρος στο Φεστιβάλ Πλαστικών Τεχνών και Κινηματογράφου στην Τουρκία, στην Αττάλεια, στην πανελλήνια έκθεση γλυπτικής στη Φιλοθέη, και πραγματοποίησε την πρώτη ατομική του έκθεση στην γκαλερί “Ωρα”. Το 1979 συμμετείχε στην πανελλήνια έκθεση γλυπτικής στο Νέο Φάληρο και στην πανελλήνια έκθεση νέων στο Πνευματικό Κέντρο του δήμου Αθηναίων. Το 1980 εκθέτει ατομικά στην γκαλερί “Dada” και το 1981 συμμετέχει στην έκθεση “Δημήτρια” στη Θεσσαλονίκη. Το 1997 είχε επίσημη συμμετοχή – μετά από πρόσκληση – στην Biennale Βουδαπέστης 1997 και πήρε μέρος στην έκθεση “Σύγχρονη Ελληνική Γλυπτική” στον Πύργο Ηλείας και στην υπαίθρια έκθεση “Σύγχρονη Ελληνική Γλυπτική” στη Θεσσαλονίκη. Το 1999 συμμετείχε στην έκθεση και στη δημοπρασία έργων για τα παιδιά της Γιουγκοσλαβίας. Το 2014 πήρε μέρος στην έκθεση “Τέχνη και Αντίσταση Τώρα”, το 2018 στην έκθεση μικρογλυπτικής που συνδιοργάνωσαν το ΕΕΤΕ και η Πανελλήνια Ενωση Κρατουμένων Αγωνιστών Μακρονήσου (ΠΕΚΑΜ) με το γλυπτό “Αντισταθείτε”. Το 2020 συμμετείχε στην έκθεση γλυπτικής στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Στο εργαστήριό του δημιουργήθηκαν για το ΕΕΤΕ πολλά ομαδικά γλυπτά και εικαστικές εγκαταστάσεις και προετοιμάστηκαν πολλά ομαδικά εικαστικά δρώμενα του ΕΕΤΕ, ενάντια στο ΝΑΤΟ, για τα δικαιώματα του Παλαιστινιακού λαού, ενάντια στην επέμβαση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία, στην επέμβαση στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν κ.λπ. Ηταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας από το 1975 μέχρι σήμερα.

Υπήρξε εκπρόσωπος του ΕΕΤΕ σε καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς ως μέλος της κριτικής επιτροπής έργων, στην επιτροπή γλυπτικών έργων και αναμνηστικών στοιχείων του δήμου Αθηναίων το 2001, επίσης στο ΔΣ της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτισμού του δήμου Αθηναίων, θητείας 1999 – 2000.

Εκπροσώπησε το ΕΕΤΕ στο Συμβούλιο Τεχνολογικής Εκπαίδευσης του υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων το 1984, το 1987, το 1989, το 1991, το 1993 και το 2001.

Διετέλεσε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΕΤΕ ως ταμίας, επίσης μέλος της Εφορείας Γλυπτικής για χρόνια, καθώς και μέλος των Επιτροπών Κατάταξης και Κρίσης .

Πηγή : ALT.GR

11 – 8 – 1994

Πεθαίνει το στέλεχος του ΚΚΕ κι αγωνιστής της ΕΑΜικής αντίστασης και του ΔΣΕ, Βασίλης Μπαρτζιώτας.

Τελείωσε την Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών το 1929. Από πολύ νέος, το 1924, πήρε μέρος στο εργατικό κίνημα της χώρας μας, σαν μέλος και στέλεχος της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ.

Για τη δράση του αυτή αντιμετώπισε πολλές διώξεις. Η δικτατορία του Μεταξά τον φυλάκισε στο κάτεργο της Ακροναυπλίας και αλλού. Σ’ όλες αυτές τις δοκιμασίες πιστός υπερασπιστής των συμφερόντων του λαού και της εργατικής τάξης.

Στην περίοδο της φασιστικής κατοχής εντάχθηκε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση σαν ένα από τα κεντρικά στελέχη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Διατέλεσε γραμματέας της ΚΟΑ από τον Απρίλη του 1943 ως τον Ιούνη του 1946.

Στον Εμφύλιο Πόλεμο πήρε μέρος σαν πολιτικός επίτροπος του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ. Καταδικάστηκε ερήμην δύο φορές σε θάνατο. Υπήρξε μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ από το 1943 ως το Μάρτη του 1956 και μέλος του Κόμματος ως το θάνατό του.

Μετά τον Εμφύλιο έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας στη Ρουμανία και τη Σοβιετική Ένωση για 27 χρόνια.

Ασχολήθηκε με τη μελέτη και με τη συγγραφική δουλιά, πάνω στην ιστορία του εργατικού και εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος της Ελλάδας. Εχει γράψει πλήθος άρθρων στα έντυπα του ΚΚΕ, πολλά βιβλία και μελέτες. Από τον επαναπατρισμό του, το 1976, δημοσίευσε τα βιβλία:

– «Κι άστραψε φως η Ακροναυπλία».

– «Στις φυλακές και τις εξορίες».

– «Εθνική Αντίσταση και Δεκέμβρης 1944».

– «Ηλέκτρα, αδελφή του κόμματός μας – μια ηρωική επαναστατική ζωή».

– «Ο αγώνας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας».

– «Η Εθνική Αντίσταση στην αδούλωτη Αθήνα».

– «Εξήντα χρόνια Κομμουνιστής».

«Ο Βασίλης Μπαρτζιώτας (Φάνης) – σημείωνε η ΚΕ του ΚΚΕ στην ανακοίνωσή της για το θάνατό του – αφιέρωσε όλη του τη ζωή στο κομμουνιστικό κίνημα, στα ιδανικά της ειρήνης, της δημοκρατίας, του σοσιαλισμού».

11 – 8 – 2014

Αυτοκτονεί ο ηθοποιός Ρόμπιν Γουίλιαμς (Robin McLaurin Williams).

Λένε πως οι μεγάλοι κωμικοί κρύβουν και μεγάλη θλίψη. Ο Ρόμπιν Γουίλιαμς, κατά δική του ομολογία, ήταν επιρρεπής σε διάφορους εθισμούς, πάλεψε με τον αλκοολισμό, τα ναρκωτικά και τη χρόνια κατάθλιψή του, χάνοντας τελικά τη μάχη.

Σύμφωνα με τον αμερικανικό Τύπο, ο Ρόμπιν Γουίλιαμς έπασχε από κατάθλιψη, κάτι που επιβεβαίωσε και ο προσωπικός βιογράφος του, που ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι «αυτή είναι μια τραγική και ξαφνική απώλεια». Ξεχώριζε για το ήθος και το αστείρευτο ταλέντο του, που τον κατέστησαν ως έναν από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς της γενιάς του.

Ο Ρόμπιν Γουίλιαμς γεννήθηκε στις 21 του Ιούλη 1951 στo Σικάγο. Ξεκίνησε την καριέρα του ως κωμικός σε stand up commedy, ενώ το αμερικανικό κοινό τον πρωτογνώρισε ως εξωγήινο Μορκ το 1974 σε ένα επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς «Happy Days» – ρόλο που μετά μετέφερε σε δικό του σίριαλ, το «Mork and Mindy» (1978-1982). Εγινε διεθνώς γνωστός για το ρόλο του ως Μπάρι Λέβινσον στο αντιπολεμικό έπος «Good Morning Vietnam» (Καλημέρα Βιετνάμ) του 1987. Εχει κατακτήσει το κοινό σε όλο τον κόσμο με μεγάλες ερμηνείες όπως ο ρόλος του λαμπρού παιδαγωγού στον «Κύκλο των Χαμένων Ποιητών» και στην οικογενειακή κωμωδία «Mrs Doubtfire» και στο «Βασιλιά της μοναξιάς» (The Fisher King, 1991). Είχε βραβευτεί με Οσκαρ Β’ ανδρικού ρόλου το 1997 για την ταινία «Ο Ξεχωριστός Γουίλ Χάντινγκ» και είχε προταθεί άλλες τρεις φορές για Οσκαρ Α’ ανδρικού ρόλου, ενώ έχει παίξει σε 47 ταινίες.

Η πρώτη σύζυγος του Γουίλιαμς ήταν η Βαλερί Βελάρντι. Ηταν μαζί της από το 1978 έως το 1988 και απέκτησαν ένα γιο, τον 31 ετών Ζάκαρι. Η δεύτερη σύζυγός του, με την οποία πέρασε και τα περισσότερα χρόνια της ζωής του μαζί της, η Μάρσα Γκέιρς, ήταν και η μητέρα των άλλων δυο παιδιών του, του Κόντι Αλαν, 22 ετών και της Ζέιντα Ρέι, 25 ετών, επίσης ηθοποιού. Η Σούζαν Σνάιντερ ήταν η τρίτη σύντροφός του με την οποία παντρεύτηκαν το 2011.

Πηγή : ALT.GR

10 – 8 – 1788

Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ ολοκληρώνει τη Συμφωνία αρ. 41, γνωστή και ως «Του Διός».

1912

Γεννιέται ο σπουδαίος Βραζιλιάνος συγγραφέας και ποιητής Χόρχε Αμάντο (Jorge Amado).

Θεωρείται ο μεγαλύτερος λογοτέχνης της Βραζιλίας. Πρόλαβε να δει τα έργα του να μεταφράζονται σε 54 γλώσσες και το όνομά του να συνδέεται με αναγνωρίσεις όπως το Βραβείο Λένιν, ενώ ήταν πολλές φορές υποψήφιος και για το βραβείο Νόμπελ, το οποίο όμως δεν έλαβε ποτέ. Ίσως για τους ίδιους λόγους για τους οποίους βραβεύτηκε με το βραβείο Λένιν…

Τον αγώνα για επιβίωση, ο Αμάντο το γνώρισε από τα γεννοφάσκια του, αφού γεννήθηκε σε μια φυτεία κακάο της επαρχίας Μπάια, η οποία έμελλε να γίνει γνωστή παγκοσμίως μέσα από το έργο του μελλοντικού συγγραφέα. Το 1931 έγραψε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Η χώρα του καρναβαλιού». Την ίδια περίοδο εντάχθηκε στις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος Βραζιλίας. Γεννημένος συγγραφέας, ο νεαρός Αμάντο γράφει πυρετωδώς, επιχειρώντας να αποτυπώσει τις συνθήκες στις οποίες ζουν οι συμπατριώτες του. Πολύ γρήγορα ακολουθούν τα μυθιστορήματα «Κακάο» (1933) και «Ιδρώτας» (1934). Με αυτά, ο συγγραφέας θα αναδείξει τη δημιουργία της ταξικής συνείδησης στους εργάτες της πόλης και της υπαίθρου. Η μυθιστορηματική απεικόνιση της ζωής και των αγώνων του φτωχού λαού του θα συνεχιστεί με την τριλογία «Μυθιστορήματα για την Μπάια», η οποία αποτελείται από τα βιβλία «Ζουμπιάμπα» (1935), «Νεκρή Θάλασσα» (1936), «Οι καπετάνιοι της άμμου» (1937). Γι’ αυτό το έργο θα βασιστεί στη λαϊκή παράδοση των Βραζιλιάνων νέγρων.

Ο Αμάντο, όμως, δε θα αρκεστεί στο να περιγράφει τη σκληρή ζωή της φτωχολογιάς και να παίρνει θέση μόνο μέσα από τα γραπτά του. Όντας μέλος του ΚΚΒ θα συμμετάσχει στην «Εθνικοαπελευθερωτική Συμμαχία» (η οποία καθοδηγούνταν από το ΚΚΒ), γεγονός που θα είναι αρκετό για να φυλακιστεί με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Βάργκας. Το 1941 αυτοεξορίζεται, ενώ συνεχίζει τη συγγραφική του δραστηριότητα. Γράφει τη βιογραφία του ποιητή και ηγέτη του ΚΚΒ, Α. Κάστρο Αλβις, καθώς και τα βιβλία «Χωράφια χωρίς σύνορα» (1943) και «Πόλη Ιλιέους» (1944). Αυτή τη φορά, το θέμα που τον απασχολεί σε αυτά τα βιβλία είναι ο αιματηρός αγώνας ανάμεσα στους ιδιοκτήτες φυτειών και τους καπιταλιστές, το αναπόφευκτο πέρασμα από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό, το οποίο προαναγγέλλει και το ξεπέρασμα του τελευταίου. Το 1945 επιστρέφει στη Βραζιλία και εκλέγεται βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος. Το 1946, με αυτήν την ιδιότητα, ο Αμάντο θα συνυπογράψει το 4ο Βραζιλιάνικο Σύνταγμα. Την ίδια χρονιά δημοσιεύει και το μυθιστόρημά του «Κόκκινα φιντάνια», το οποίο αποτελεί μια παραστατική απόδοση της επαναστατικότητας της βραζιλιάνικης αγροτιάς. Παράλληλα, με το έργο αυτό, ο συγγραφέας δείχνει να εντρυφεί περισσότερο στη μέθοδο του σοσιαλιστικού ρεαλισμού.

Το 1948, ωστόσο, θα αυτοεξοριστεί εκ νέου. Πηγαίνει στο Παρίσι όπου γνωρίζει τον Σαρτρ, τον Αραγκόν και τον Πικάσο, μεταξύ άλλων. Το 1950 θα πάει στο Κάστρο της Ένωσης Λογοτεχνών της Τσεχοσλοβακίας, όπου θα γράψει την ωδή «Ο κόσμος και η ειρήνη». Στην Τσεχοσλοβακία θα ζήσει έως το 1952, συμμετέχοντας, παράλληλα, στο παγκόσμιο φιλειρηνικό κίνημα, μέσω της παγκόσμιας οργάνωσης «Οπαδοί της Ειρήνης». Αυτός ο αγώνας του θα τιμηθεί το 1951 με τη βράβευσή του με το Βραβείο Λένιν «για την εδραίωση της ειρήνης ανάμεσα στους λαούς». Το 1952 θα εκδώσει το μυθιστόρημα, «Το υπόγειο της Λευτεριάς», με το οποίο θα απεικονίσει τους κοινωνικούς αγώνες στη Βραζιλία, κατά την περίοδο από το 1937 έως το 1941. Στο μυθιστόρημα αυτό γίνεται ακόμη πιο εμφανής η αντιπαράθεση μεταξύ του κόσμου των υψηλών ιδεών και αισθημάτων, του ηρωισμού των απλών ανθρώπων της Βραζιλίας και του κόσμου της απληστίας, του κέρδους και της βίας. Αναδεικνύεται επίσης ο καθοδηγητικός ρόλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Βραζιλίας σε αυτόν τον αγώνα.

Την ίδια δεκαετία θα εκδοθεί και η πιο γνωστή – στην Ελλάδα τουλάχιστον – μυθιστορηματική τριλογία του, με την οποία θα απεικονίσει την ιστορία του επαναστατικού κινήματος της Βραζιλίας από τις αρχές του 20ού αι. Η τριλογία αποτελείται από τα βιβλία: «Σκληροί καιροί», «Νύχτες αγωνίας» και «Φως στο σκοτάδι». Ακολουθούν τα μυθιστορήματα «Γαβριέλα, γαρίφαλο και κανέλα» (1958) και «Η Ντόνα Φλορ και οι δύο άντρες της» (1966). Σε αυτά τα μυθιστορήματα, καθώς και στις συλλογές διηγημάτων «Οι θαλασσόλυκοι» (1961) και «Οι βοσκοί της νύχτας» (1964) θα χρησιμοποιήσει παραδοσιακά στοιχεία για να εκφράσει τις ιδιομορφίες του φιλελεύθερου εθνικού χαρακτήρα. Το βιβλίο «Η Ντόνα Φλορ και οι δύο άντρες της» μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο το 1976, από τον σκηνοθέτη, Μπρούνο Μπαρέτο, ο οποίος, με αυτήν την ταινία, δημιούργησε μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες του βραζιλιάνικου κινηματογράφου και μία από τις γνωστότερες ταινίες της χώρας του στο εξωτερικό. Πρωταγωνίστρια ήταν η ηθοποιός, Σόνια Μπράγκα. Όμως και άλλα έργα του από αυτήν την περίοδο θα μεταφερθούν στη μεγάλη ή στη μικρή οθόνη, με τη μορφή ταινιών ή τηλεοπτικών σειρών. Το 1961 γίνεται μέλος της Ακαδημίας της Βραζιλίας, ενώ ήταν μέλος και του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης. Ήταν παντρεμένος με την επίσης συγγραφέα Ζέλια Ζετάι και πατέρας δύο παιδιών.

10 – 8 – 1913

Υπογράφεται στο Βουκουρέστι η συνθήκη μεταξύ των νικητών του Β’ Βαλκανικού Πολέμου (Σερβία, Ελλάδα, Ρουμανία) και της ηττημένης Βουλγαρίας. Λίγο αργότερα (στις 29 Σεπτέμβρη 1913), υπογράφτηκε και η βουλγαροτουρκική συνθήκη.

Με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου η Σερβία πήρε ολόκληρο σχεδόν το τμήμα της Μακεδονίας που το είχε αποσπάσει πρωτύτερα η Βουλγαρία από την Τουρκία, η Νότια Μακεδονία και η Δυτική Θράκη παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα, η νότια Δοβρουτσά στη Ρουμανία και ένα τμήμα της Ανατολικής Θράκης με την Αδριανούπολη στην Τουρκία.

Τελικά η Βουλγαρία από τα εδάφη που είχε αποκτήσει μετά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, κράτησε μερικά μόλις τμήματα της Μακεδονίας και της Δυτικής Θράκης. Τα τουρκο – βουλγαρικά σύνορα μετακινήθηκαν δυτικότερα από τη γραμμή Αίνου- Μήδειας.

10 – 8 – 1920

Στην πόλη των Σεβρών υπογράφεται η ομώνυμη Συνθήκη μεταξύ των κρατών – νικητών του Α’ Παγκοσμίου ιμπεριαλιστικού Πολέμου και της σουλτανικής κυβέρνησης της Τουρκίας. Η Συνθήκη των Σεβρών είναι η τελευταία απ’ τις συνθήκες του συστήματος των Βερσαλλιών μεταξύ των νικητών και των ηττημένων του πολέμου.

Την περίοδο αυτή η κατάσταση στην Εγγύς Ανατολή δεν έμοιαζε καθόλου με την κατάσταση που είχε δημιουργηθεί αμέσως μετά το τέλος του πολέμου. Οι νίκες της Σοβιετικής Ρωσίας στον αγώνα κατά της αντεπανάστασης και της ξένης ένοπλης επέμβασης, οι επιτυχίες του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος στην Τουρκία και στις αραβικές χώρες και οι διαμάχες ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κράτη ματαίωσαν την εφαρμογή των πρωταρχικών σχεδίων για το μοίρασμα των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ανάμεσα στα κράτη-νικητές. Ωστόσο, οι ιμπεριαλιστές της Αντάντ αποφάσισαν να κατοχυρώσουν με τη Συνθήκη των Σεβρών τους όρους που είχαν επεξεργαστεί ύστερα από μακροχρόνιες συζητήσεις.

Η Συνθήκη των Σεβρών προέβλεπε την απόσπαση από την Τουρκία της Συρίας, του Λιβάνου, της Παλαιστίνης και του Ιράκ, που με τη μορφή εδαφών υπό εντολή μετατρέπονταν σε αποικίες της Αγγλίας και της Γαλλίας (η Αγγλία έπαιρνε το Ιράκ και την Παλαιστίνη και η Γαλλία τη Συρία και το Λίβανο).

Με την ίδια Συνθήκη δινόταν στην Ελλάδα η Σμύρνη με την ενδοχώρα της και το ευρωπαϊκό τμήμα της Τουρκίας, εκτός της Κωνσταντινούπολης και των περιχώρων της. Η Γαλλία έπαιρνε ακόμη την Κιλικία και τις γειτονικές της περιοχές στη Νότια Ανατολία. Κομμάτια της Ανατολίας δόθηκαν στην Αρμενία και το Κουρδιστάν. Στην Ανατολία επίσης καθορίστηκαν σφαίρες επιρροής της Γαλλίας και της Ιταλίας. Ακόμη, η ζώνη των Στενών υποτασσόταν απόλυτα στους συμμάχους και προπάντων στους Αγγλους.

Η Συνθήκη των Σεβρών χαιρετίστηκε ως εθνική νίκη και προσωπικός θρίαμβος του Βενιζέλου. Τελικά, η Μικρασιατική Καταστροφή έβαλε τέρμα στη Συνθήκη των Σεβρών, η οποία ουσιαστικά ποτέ δεν εφαρμόστηκε.

Πηγή : ΑLT.GR

9 – 8 – 1945

Τρεις μέρες μετά τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές ολοκληρώνουν το αποτρόπαιο έγκλημά τους με τη ρίψη και δεύτερης ατομικής βόμβας στην ιαπωνική πόλη Ναγκασάκι.

Από την έκρηξη, χάνουν τη ζωή τους πάνω από 75.000 άνθρωποι. Η βόμβα που ρίχτηκε στο Ναγκασάκι είχε την ίδια ισχύ με την προηγούμενη της Χιροσίμα και ισοδυναμούσε με 20.000 τόνους τρινιτροτολουόλης (ΤΝΤ).

Από τότε μέχρι σήμερα, χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από τις συνέπειες της ραδιενέργειας. Η λευχαιμία και ο καρκίνος του πνεύμονα, του θυρεοειδούς και τους στήθους θα εξοντώσουν χιλιάδες Ιάπωνες. Πάνω από 300.000 είναι τα καταγραμμένα θύματα της ραδιενέργειας στις δυο αυτές πόλεις, πολλοί από τους οποίους θα πεθάνουν, όχι από φυσική αιτία, αλλά από τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της ραδιενέργειας. Η χρήση των ατομικών βομβών δεν υπαγορεύτηκε από στρατιωτική ανάγκη, όπως προσπάθησε να δικαιολογηθεί ο Πρόεδρος Τρούμαν. Η ηγεσία της Ιαπωνίας είχε ήδη συνθηκολογήσει και απέμενε το τυπικό της παράδοσης.

Πρώτα και κύρια ήταν μια προειδοποίηση, μια επίδειξη ισχύος προς το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

Ο Αμερικανικός ιμπεριαλισμός προσπάθησε να εκμεταλλευτεί το προσωρινό μονοπώλιο στον πυρηνικό οπλισμό για να εκφοβίσει τους λαούς, που, μετά το τέλος του Β` Παγκοσμίου Πολέμου, ζητούσαν την ελευθερία τους. Δεν είναι τυχαίο ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, τα χρόνια μετά τον πόλεμο, χαρακτηριζόταν από την «ατομική διπλωματία», έναν όρο που παρέπεμπε στους ωμούς εκβιασμούς των Αμερικανών σε βάρος φίλων και εχθρών με την απειλή χρήσης της ατομικής βόμβας. Εφαρμόζοντας την «ατομική διπλωματία», οι ΗΠΑ απέρριπταν συστηματικά όλες τις προτάσεις που διατύπωνε η Σοβιετική Ένωση για την απαγόρευση χρήσης της ατομικής βόμβας, το σταμάτημα της παραγωγής της και την καταστροφή των αποθεμάτων των πυρηνικών όπλων.

9 – 8 – 1975

Πεθαίνει ο σπουδαίος Σοβιετικός συνθέτης Ντμίτρι Σοστακόβιτς.

Για το έργο του και για τη γενικότερη προσφορά του ο Σοστακόβιτς τιμήθηκε –μεταξύ άλλων- με τον τίτλο του καλλιτέχνη του Λαού της Σοβιετικής Ένωσης και ανακηρύχτηκε Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας. Το έργο του συγκαταλέγεται στα κορυφαία του 20ού αιώνα.

Ηγετική φυσιογνωμία στο χώρο της μουσικής, ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς έγραψε 15 συμφωνίες, όπερες, μουσική για μπαλέτο και πολλά ακόμη μουσικά έργα, ενώ δημιούργησε υπέροχα έργα για τον κινηματογράφο και το θέατρο. Δημιουργός, που πίστευε ότι «ο δεσμός του καλλιτέχνη με το λαό και με την εποχή που ζει είναι η ραχοκοκαλιά κάθε πραγματικού έργου τέχνης», ο Σοστακόβιτς εντυπωσιάζει όχι μόνο με την αισθητική υπεροχή της γραφής του, αλλά και με τη συμμετοχή του στα κοινά, στην πολιτική ζωή και την ενεργό δράση του στο παγκόσμιο κίνημα ειρήνης.

Ο Σοστακόβιτς έζησε και μεγαλούργησε ως μουσικοσυνθέτης στην ΕΣΣΔ. Με την τέχνη του αισθητοποίησε αυτό που συντελούνταν στην ΕΣΣΔ. Ακόμα και οι τίτλοι των έργων του είναι χαρακτηριστικοί για το τι τον ενέπνευσε, τι ύμνησε… Η 2η Συμφωνία του είναι για την Οχτωβριανή Επανάσταση, η 3η για την Παγκόσμια Μέρα της Εργατιάς, η 7η για το ηρωικό Λένινγκραντ, η 11η για την επανάσταση του 1905 στη Ρωσία και τόσα άλλα.

Έθεσε το έργο του στην υπηρεσία του λαού που έχτιζε τη σοσιαλιστική κοινωνία, στη διαπαιδαγώγηση – και μέσω της τέχνης – του ανθρώπου του μέλλοντος. «Το μόνο είδος τέχνης που μπορεί να ζήσει και να ακμάσει, είναι αυτό που θεωρεί σαν καθήκον του να υπηρετεί το μεγάλο δημιουργό της Ιστορίας, το λαό. Και να υπηρετείς το λαό σημαίνει να κάνεις ό,τι μπορείς για να γίνει η πολιτική του Κόμματος πραγματικότητα».

Ήταν δημιουργός που η τέχνη του δεν αρκούταν στο να αναπαραστήσει την πραγματικότητα, αλλά όπως διατράνωνε: «Είμαστε σοσιαλιστές ρεαλιστές. Προσπαθούμε να γνωρίσουμε την πραγματικότητα στην επαναστατική της εξέλιξη, να διαβλέψουμε σ’ αυτήν την πάλη του καινούργιου ενάντια στο παλιό κι ετοιμοθάνατο. Κι ακόμα περισσότερο, με την τέχνη μας θέλουμε να βοηθήσουμε στο σιγούρεμα της νίκης του καινούργιου! Η μέθοδος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού δεν αποκλείει, αλλά αντίθετα προϋποθέτει την παρουσία πολλών καλλιτεχνικών τάσεων».

Γεννημένος στις 25/9/1906 στην Πετρούπολη, άρχισε να σπουδάζει μουσική σε ηλικία εννέα ετών. Το 1923 αποφοίτησε από το Τμήμα Πιάνου του Ωδείου και το 1925 πήρε πτυχίο Σύνθεσης. Η Πρώτη του Συμφωνία ανέβηκε στη Μεγάλη Αίθουσα της Φιλαρμονικής του Λένινγκραντ στις 12/5/1926, ενώ στις 21/1/1927 τιμήθηκε με έπαινο στον Πρώτο Διεθνή Διαγωνισμό Σοπέν στη Βαρσοβία. Την ίδια χρονιά συνέθεσε ένα συμφωνικό έργο για τη δέκατη επέτειο της Οχτωβριανής Επανάστασης. Το 1928 γράφει την όπερα «Η Μύτη» και το 1929 τη μουσική της παράστασης «Ο Κοριός» του Μαγιακόφσκι καθώς και την Τρίτη Συμφωνία του («Της Πρωτομαγιάς»). Ήδη έχει εκδηλώσει το ζωηρό ενδιαφέρον του για το θέατρο Νέων Εργατών του Λένινγκραντ. Το 1931 αρχίζει το γράψιμο της όπερας «Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ», ενώ υπογράφει τη μουσική της πρώτης ηχητικής σοβιετικής ταινίας «Τα Χρυσά Βουνά».

Γοητευμένος από τη δύναμη του κινηματογράφου, από τα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής του καριέρας θέτει την τέχνη του στην υπηρεσία του σοβιετικού κινηματογράφου. Πάνω από 30 ταινίες μεγάλων σκηνοθετών, όπως των Κοζίντσεφ, Γιούτκεβιτς, Αρνσταμ, Ερμλέρ, Γκερασίμοφ, Ντοφτσένκο, Ροσάλι και άλλων κινηματογραφιστών, είχαν την τύχη να συνοδευτούν από τη μουσική του. Θεωρώντας ότι ο «καλλιτέχνης θα πρέπει να υπηρετεί όσο το δυνατόν το μεγαλύτερο κομμάτι του λαού» χαιρετίζει την Απόφαση της ΚΕ του Κόμματος (23/4/1932) «Για την αναδιοργάνωση των λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών οργανώσεων» ως σημαντικό ορόσημο στην ιστορία της σοβιετικής τέχνης, ως σημαντικό βήμα για τη συνένωση των καλλιτεχνικών δυνάμεων στην κατεύθυνση δημιουργίας μιας νέας, σοσιαλιστικής τέχνης.

Το 1934, σχεδόν ταυτόχρονα, σε Λένινγκραντ και Μόσχα, πραγματοποιούνται οι δύο πρεμιέρες της όπερας «Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ», που απεικονίζει την κοινωνική οπισθοδρόμηση στην προεπαναστατική Ρωσία, εστιάζοντας κυρίως στη θέση της γυναίκας. Στα επόμενα δύο χρόνια η όπερα παίχτηκε 83 φορές στο Λένινγκραντ (συχνότητα χωρίς προηγούμενο, που μαρτυρά το μεγάλο ενδιαφέρον του κοινού). Το 1936 το έργο γίνεται αντικείμενο οξείας κριτικής, μέσω άρθρου που δημοσιεύτηκε στην «Πράβντα» με τίτλο «Κακοφωνία αντί για μουσική». Παρότι οι επικρίσεις τον πλήγωσαν, ο Σοστακόβιτς συνέχισε να δουλεύει πολλές συνθέσεις ταυτόχρονα. Ολοκληρώνει την 4η Συμφωνία, συνεχίζει να γράφει μουσική για κινηματογράφο και θέατρο. Το 1937 παρουσιάζει στη Φιλαρμονική του Λένινγκραντ την 5η Συμφωνία – ένα από τα κοσμήματα της παγκόσμιας ορχηστρικής μουσικής – που έγινε δεκτή από τον σοβιετικό Τύπο με εκστατικά σχόλια. Το 1939 παρουσιάζει την 6η Συμφωνία, ενώ του απονέμεται το Παράσημο της Κόκκινης Σημαίας της Εργασίας για τη μουσική του στον κινηματογράφο. Το 1940, συνθέτει το Κουιντέτο για Πιάνο, από τα σημαντικότερα προπολεμικά έργα του, για το οποίο το 1941 του απονεμήθηκε το Βραβείο Στάλιν. «Το Βραβείο Στάλιν δεν είναι μόνο υψηλός έπαινος, είναι επίσης ένδειξη μεγάλης εμπιστοσύνης» έλεγε ο Σοστακόβιτς.

Η επίθεση των χιτλερικών κατά της ΕΣΣΔ, το 1941, βρίσκει το συνθέτη στο Λένινγκραντ. Μετά την ανεπιτυχή του προσπάθεια να καταταγεί στα Λαϊκά Εθελοντικά Σώματα, εντάσσεται σε ένα σώμα εθελοντών πυροσβεστών και φυλάει σκοπός στη στέγη του Ωδείου, όπου συνέχισε να διδάσκει και να δίνει κοντσέρτα. Στα τέλη Ιούλη ξεκινά να γράφει τη μεγαλειώδη 7η Συμφωνία του, που την αφιερώνει στη γενέτειρά του. Στις 27 Δεκέμβρη, στο Κουίμπισεφ πλέον, όπου είχε μεταφερθεί με την οικογένειά του, μετά από επιμονή των αρχών του πολιορκημένου Λένινγκραντ, γράφει την τελευταία νότα. Η επίσημη πρεμιέρα (5/3/1942, Κουίμπισεφ) μεταδίδεται από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς ολόκληρης της χώρας, κάτι που γινόταν για τις σπουδαιότερες κυβερνητικές ανακοινώσεις. Τον Αύγουστο, πραγματοποιείται η ιστορική πρεμιέρα της 7ης στο Λένινγκραντ, όπου η παρτιτούρα μεταφέρεται με ειδικό αεροπλάνο. Για να εμπλουτισθεί η σύνθεση της μοναδικής ορχήστρας που είχε απομείνει στην πόλη, της Ορχήστρας της Ραδιοφωνίας, η Στρατιωτική Διοίκηση ανακάλεσε επαγγελματίες μουσικούς από το μέτωπο. Η συναυλία κανονίστηκε για τις 9 Αυγούστου, ημερομηνία που τα χιτλερικά στρατεύματα είχαν προγραμματίσει να κυριεύσουν την πόλη. Παρά τις συνθήκες και την πείνα, η αίθουσα της Φιλαρμονικής ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Προς γενική κατάπληξη ο ήχος των κανονιοβολισμών κατασίγησε. Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ο διοικητής του μετώπου του Λένινγκραντ, Γκοβορόφ, είχε διατάξει το πυροβολικό να αναγκάσει τα εχθρικά πυροβολεία να σιωπήσουν… Για την 7η Συμφωνία ο Σοστακόβιτς τιμάται το 1942, για δεύτερη φορά, με το Βραβείο Στάλιν.

Το 1943 – περίοδος έντονης δημιουργικότητας – γράφει την 8η Συμφωνία, το 1945 την 9η και το 1946 το Τρίο για πιάνο, για το οποίο του απονέμεται ένα ακόμη Βραβείο Στάλιν. Λίγο αργότερα του δίνεται το Παράσημο Λένιν, ως κορυφαίου καθηγητή του Ωδείου της Μόσχας. Το 1948, του ασκείται (και σε άλλους μαζί συνθέτες) κριτική για φορμαλισμό. Την ίδια χρονιά του απονέμεται ο τίτλος του Καλλιτέχνη του Λαού της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Το 1949 εκλέγεται στη Σοβιετική Επιτροπή Ειρήνης: συμμετέχει σε συνέδρια, κάνει φλογερές ομιλίες και αρθρογραφεί ενάντια στους πολεμοκάπηλους εχθρούς της ανθρωπότητας. Γίνεται ένα από τα πιο ενεργά μέλη του παγκοσμίου κινήματος ειρήνης. Το 1950 του απονέμεται ένα ακόμη Βραβείο Στάλιν για τη μουσική του στην ταινία «Η πτώση του Βερολίνου» και για το ορατόριο «Το τραγούδι των δασών». Το 1953 κάνουν πρεμιέρα πολλά σημαντικά έργα του – ανάμεσά τους και η 10η Συμφωνία. Στις 14/10/1954, πραγματοποιείται η αμερικάνικη πρεμιέρα της 10ης Συμφωνίας, από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης, με διευθυντή τον Δημήτρη Μητρόπουλο.

Το 1955 για τρίτη φορά εκλέγεται στο Ανώτατο Σοβιέτ της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ενώ παρουσιάζεται ένα από τα σπουδαιότερα έργα του, το Πρώτο Κοντσέρτο για βιολί, με σολίστ τον μοναδικό Νταβίντ Οϊστραχ. Το 1956, γιορτάζονται τα 50χρονά του και του απονέμεται το Παράσημο Λένιν. Το 1958 τιμάται με το Βραβείο Λένιν για την 11η Συμφωνία του, αφιερωμένη στην Επανάσταση του 1905. Το 1960, η κομματική οργάνωση του Συνδικάτου Συνθετών κάνει δεκτό τον Σοστακόβιτς ως δόκιμο μέλος του ΚΚΣΕ, στο οποίο εντάχθηκε το 1961, χρονιά που ολοκλήρωσε και την αφιερωμένη στο Λένιν 12η Συμφωνία του. Το 1962 ανακηρύσσεται για πρώτη φορά υποψήφιος για το Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ και το 1963 εκλέγεται επίτιμο μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσικής της Ουνέσκο. Την ίδια χρονιά επιστρέφει στη σκηνή η «Λαίδη Μάκβεθ» με το νέο τίτλο «Κατερίνα Ισμαΐλοβα». Το 1966, επανεκλέγεται στο Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ. Με εντολή του προεδρείου, ο Σοστακόβιτς γίνεται ο πρώτος μουσικός στον οποίο απονέμεται ο τίτλος του Ηρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας, για τις ξεχωριστές του υπηρεσίες στη σοβιετική μουσική. «Είμαι ευτυχισμένος που το ταπεινό μου έργο κρίθηκε άξιο του υψηλότερου τίτλου της χώρας και είμαι αποφασισμένος να φανώ αντάξιος του τίτλου αυτού. Χρωστώ μεγάλη ευγνωμοσύνη στο Κόμμα και την κυβέρνησή μας για τη φροντίδα και την υποστήριξη με την οποία περιβάλλουν τη μουσική μας» δήλωνε ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς στην «Πράβντα» (25/10/1966). Την ίδια χρονιά, που τα εξηντάχρονά του γιορτάζονταν με εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο και παρουσιάζεται η 13η Συμφωνία του, ο συνθέτης παθαίνει σοβαρή καρδιακή προσβολή. Το 1967, παρά την κακή υγεία του, γράφει μεταξύ άλλων το Δεύτερο Κοντσέρτο για βιολί, το συμφωνικό ποίημα «Οχτώβρης», το πρελούδιο «Στη μνήμη των ηρώων του Στάλινγκραντ». Δύο χρόνια μετά παρουσιάζει τη 14η Συμφωνία και το 1972 την τελευταία, 15η Συμφωνία.

8 – 8 – 1879

Γεννιέται ο μεξικανός επαναστάτης Εμιλιάνο Ζαπάτα (Emiliano Zapata Salazar), ηγέτης της ένοπλης εξέγερσης των αγροτών που ξέσπασε το 1910.

Καταγόταν από οικογένεια της μεσαίας κοινωνικής τάξης.

Γεννήθηκε στο χωριό Ανεκουίλκο της μεξικανικής πολιτείας Μορέλος. Βλέποντας την άγρια καταπίεση και την αδικία κατά των αγροτών, ανέπτυξε έντονα το αίσθημα του δικαίου, αντιλαμβανόμενος πως η αιτία των ανισοτήτων ήταν το ημι-φεουδαρχικό και κυρίως το καπιταλιστικό σύστημα διάθεσης γης του Μεξικού.

Αυτό ήταν που ευνοούσε τους ιδιοκτήτες τεράστιων εκτάσεων γης, τις καλούμενες «ασιέντα» (hacienda), αντίστοιχες με τα τσιφλίκια στη Βαλκανική. Σε ηλικία 18 ετών φυλακίστηκε για μικρό διάστημα στην προσπάθειά του να υπερασπίσει τους φτωχούς χωρικούς της πατρίδας του.

Το 1909 ο Ζαπάτα εκλέχτηκε από τους συγχωριανούς του επικεφαλής της Επιτροπής Άμυνας για την περιφρούρηση των περιουσιών των μικρο-γαιοκτημόνων, οι οποίες είχαν καταπατηθεί. Τον Νοέμβριο του 1910 ξέσπασε μεγάλη αγροτική εξέγερση στη χώρα, υπό τον Φρανσίσκο Μαδέρο, πολιτικό αντίπαλο του Πορφίριο Ντίας. Ο Ζαπάτα προσχώρησε στην Επανάσταση και ηγήθηκε αυτής μαζί με τους Πάντσο Βίγια και Πασκουάλ Ορόσκο.

Τελικά όμως ο Μαδέρο, ενώ κατάφερε η επανάσταση να επιβληθεί, παρέκλινε από τις θέσεις της Επανάστασης αρνούμενος να διατάξει αναδιανομή της γης. Τότε ο Ζαπάτα προχώρησε, με τη βοήθεια του Οτίλιο Μοντάνιο Σάντσες, σε κατάρτιση δικού του επαναστατικού αγροτικού προγράμματος (με την ονομασία «πρόγραμμα Αγιάλα»), που προέβλεπε δήμευση και διανομή στους ακτήμονες του ενός τρίτου των κτημάτων, επιστροφή στους μικροϊδιοκτήτες όλων των κατασχεθέντων λόγω χρεών περιουσιών τους και παροχή συντάξεων στις χήρες και τα ορφανά όλων των πεσόντων στην επανάσταση.

8 – 8 – 1898

Γεννιέται ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Αλέξης Μινωτής.

Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στο γυμνάσιο διορίστηκε υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα Χανίων.

Το 1921 ήρθε στην Αθήνα και άρχισε ως ερασιτέχνης ηθοποιός να εμφανίζεται «επί σκηνής» με διάφορα θεατρικά συγκροτήματα – θιάσους. Αργότερα, όμως, επιδόθηκε ως επαγγελματίας ηθοποιός λαμβάνοντας μέρος και σε επαρχιακές θεατρικές περιοδείες με τους θιάσους Βεάκη και Νέζερ παρουσιάζοντας τον «Οιδίποδα τύραννο». Αναγνωρίσθηκε από τους καλύτερους πρωταγωνιστές του Εθνικού Θεάτρου, στις παραστάσεις του οποίου στην Αγγλία (1939) με τον «Άμλετ» του Σαίξπηρ κρίθηκε από τους Άγγλους κριτικούς ως Παγκόσμιος καλύτερος Άμλετ των τελευταίων 50 ετών.

Το 1940 παντρεύτηκε την Κατίνα Παξινού. Στην περίοδο της Κατοχής στην Ελλάδα (1941) ο Αλέξης Μινωτής κατέφυγε στις ΗΠΑ. Το 1946 έλαβε μέρος στην κινηματογραφική ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ «Notorious» μαζί με τον Κάρι Γκραντ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Την ίδια χρονιά συμμετείχε ακόμη στην ταινία «Chase» μαζί με την Μισέλ Μοργκάν. Το 1958 ανέβασε στην Αμερική (Dallas Civil Opera) και στο Κόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο την όπερα του Κερουμπίνι «Μήδεια» με πρωταγωνίστρια την Μαρία Κάλλας. Η παράσταση εκείνη κρίθηκε ως βάση υψηλού υποδείγματος σύγχρονης σκηνοθεσίας μελοδράματος (όπερας). Επίσης, εμφανίσθηκε και στο Μπροντγουέι στην «Ηλέκτρα» με την Μαρίκα Κοτοπούλη. Ο Αλέξης Μινωτής είχε επίσης λάβει μέρος και στην ξένη κινηματογραφική επιτυχία «Γη των Φαραώ» με την Τζόαν Κόλινς.

8 – 8 –1930

Γεννιέται στη Λάρισα ο ποιητής, πεζογράφος και στιχουργός Γιάννης Νεγρεπόντης (πραγματικό ονοματεπώνυμο: Ιωάννης Ξυνοτρούλιας).

Εκεί έζησε μέχρι τα 8 του χρόνια και μετά ήρθε μαζί με όλη την οικογένειά του στην Αθήνα. Σπούδασε αρχαιολογία στη φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (λόγω πολιτικών φρονημάτων δεν αξιοποίησε ποτέ επαγγελματικά το πτυχίο που πήρε) καθώς και στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, με δασκάλους τον Ροντήρη, τον Βεάκη, τον Σιδέρη (αλλά ούτε κι αυτές τις σπουδές αξιοποίησε επαγγελματικά). Συνεργάστηκε με περιοδικά και εφημερίδες όπως και με την ΕΡΑ. Μετά το 1967 ασχολήθηκε με τη συγγραφή στίχων για τραγούδια.

Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1949 δημοσιεύοντας διήγημά του στο περιοδικό Ελληνική Δημιουργία, που εξέδιδε ο Σπύρος Μελάς, με το ψευδώνυμο Γιάννη Νικολάου. Αργότερα άρχισε να δημοσιεύει στο περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης με το ψευδώνυμο Τζων. Μέρος του αρχείου του βρίσκεται στο ΕΛΙΑ. Η πρώτη του ποιητική συλλογή έρχεται αργότερα, το 1958. Είναι το «Πρόσωπα και χώρος», όπου υπογράφει με το ψευδώνυμο Νεγρεπόντης, με το οποίο καθιερώνεται. Υπήρξε αριστερός, την 21η Απριλίου 1967, συλλαμβάνεται και εξορίζεται για τρία χρόνια, στη Γυάρο και τη Λέρο.

Καταπιάστηκε και διακρίθηκε σε όλα τα είδη του γραπτού λόγου: ποίηση, πεζογραφία, θέατρο, τραγούδι, κριτική, δοκίμιο, χρονογράφημα, σάτιρα, ευθυμογράφημα, παιδικά, ραδιοφωνικό σχόλιο. Τραγούδια του έχουν μελοποιήσει οι Μίκης Θεοδωράκης, Χρήστος Λεοντής, Λίνος Κόκκοτος και άλλοι. Από τους πρωτοπόρους της «πολιτιστικής επανάστασης» της δεκαετίας του ’60, έγινε ευρύτερα γνωστός και αγαπητός με τα τραγούδια του «Το ακορντεόν» (που τελειώνει με το σύνθημα «δεν θα περάσει ο φασισμός») και «3ος παγκόσμιος» που μελοποίησε ο Μάνος Λοΐζος. Ο ίδιος μελοποίησε τα αντιρατσιστικά «Νέγρικα», που τραγούδησε η Μαρία Φαραντούρη. Ήταν τα τραγούδια που έγιναν αρχικά γνωστά από τις μπουάτ και πέρασαν και τραγουδήθηκαν -απαγορευμένα πια- από στόμα σε στόμα, στα χρόνια της δικτατορίας.

Η ικανότητα του Νεγρεπόντη να περνάει μηνύματα φάνηκε και στα «Μικροαστικά» και τα «Μαθήματα πολιτικής οικονομίας» που συνέθεσε ο Λουκιανός Κηλαηδόνης. Τα «Μικροαστικά» γνώρισαν επιτυχία και ως σατιρικό θεατρικό έργο. Ένα ακόμη ποιητικό έργο, το «Φυλάττειν Θερμοπύλας», που έγραψε εξόριστος στη δικτατορία, έχει μελοποιήσει στο μεγαλύτερο μέρος τους, υπό μορφή ορατορίου, ο Χρήστος Λεοντής. Πέθανε στις 04.00 τα ξημερώματα της Κυριακής 22 Σεπτεμβρίου του 1991 στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών όπου νοσηλευόταν λόγω καρκίνου σε ηλικία 61 ετών και 2 μέρες μετά κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο της Αθήνας .

8 – 8 –1938

Τίθεται σε λειτουργία το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν στην Αυστρία. Στα χρόνια του χιτλερικού φασισμού το Μαουτχάουζεν υπήρξε συνώνυμο του θανάτου και τόπος μαρτυρίου για περισσότερους από 200.000 κρατούμενους από σχεδόν όλες τις χώρες της Ευρώπης.

Για τους 122.797 από αυτούς, ανάμεσά τους και 3.700 Έλληνες, η απελευθέρωση του στρατοπέδου στις 5 Μάη 1945 από τα συμμαχικά στρατεύματα, ήρθε πολύ αργά, αφού είχαν ήδη αφήσει την τελευταία τους πνοή στα κρεματόρια του Μαουτχάουζεν.

8 – 8 –1941

Ο Ι. Β. Στάλιν ορίζεται Ανώτατος Αρχιστράτηγος των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ.

8 – 8 – 2003

Πεθαίνει ο συγγραφέας Αντώνης Σαμαράκης.

Σπούδασε Νομικά. Μαθητής στο Βαρβάκειο, ήταν γραμματέας του Μαθητικού Τμήματος της Κοινωνικής Αλληλεγγύης, που είχε δημιουργήσει ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Νίκος Καρβούνης.

Το 1933 προσελήφθη στο υπουργείο Εργασίας, από όπου η μεταξική δικτατορία τον ανάγκασε να παραιτηθεί. Στο υπουργείο επέστρεψε μετά την απελευθέρωση.

Το 1942 εντάχθηκε στην Εθνική Αλληλεγγύη του ΕΑΜ. Το 1943 συνελήφθη από την Ειδική Ασφάλεια και κλείστηκε στα κρατητήρια της οδού Ελπίδος (πλ. Κυριακού). Τον Ιούνη του 1944 συνελήφθη στα Παλαιοφάρσαλα Θεσσαλίας από τον Εθνικό Αγροτικό Σύνδεσμο Αντικομμουνιστικής Δράσεως. Καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά δραπέτευσε. Αλλά, και αργότερα βρέθηκε αντιμέτωπος με την απριλιανή χούντα, που του αφαίρεσε το διαβατήριο.

Στα Γράμματα ο Αντ. Σαμαράκης εμφανίστηκε με ποίηση. Ακολούθησαν οι συλλογές διηγημάτων «Ζητείται ελπίς» (1954), «Αρνούμαι» (1961), «Το διαβατήριο» (1973), «Η κόντρα» (1992) και τα μυθιστορήματα «Σήμα κινδύνου» (1959), «Το λάθος» (1965), «Εν ονόματι» (1998). Εργα του έχουν μεταφραστεί σε 31 γλώσσες, σε 110 ξενόγλωσσες εκδόσεις σε όλο τον κόσμο.

Για τη συλλογή διηγημάτων «Αρνούμαι», τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 1962, και για το μυθιστόρημά του «Το λάθος», με δύο λογοτεχνικά βραβεία: στην Ελλάδα με το Βραβείο των «12» (1966) και στη Γαλλία με το Μεγάλο Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας (1970). Επίσης, με το Κρατικό Βραβείο Τεχνών και Λογοτεχνίας 1995 (Γαλλία). Ηταν επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας των Πανεπιστημίων Αθηνών, Πατρών και Ιωαννίνων. Στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, τα έργα του διδάσκονται στη δημοτική και μέση εκπαίδευση και στα πανεπιστήμια. Ηταν επίτιμος δημότης σε 37 πόλεις στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Του είχε απονεμηθεί το Χρυσό Μετάλλιο Αξίας της πόλης των Αθηνών και ο Μεγαλόσταυρος του Τάγματος Εθνάρχου Μακαρίου Γ΄ (Κύπρος). Το 1989, η UNICEF Ν. Υόρκης τον ονόμασε πρώτο Έλληνα πρεσβευτή καλής θέλησης για τα παιδιά του κόσμου. Υπήρξε πνευματικός πρεσβευτής των «Γιατρών χωρίς Σύνορα» και «ψυχή» της Βουλής των Εφήβων. Του είχε απονεμηθεί Διάκριση Ειρήνης και μετάλλιο από την Έκκληση της Ακρόπολης για την Ειρήνη, τη Ζωή και τον Πολιτισμό.

8 – 8 – 2004

Πεθαίνει ο ηθοποιός Δημήτρης Παπαμιχαήλ.

Στη μακρόχρονη δημιουργική θητεία του στο θέατρο και στον κινηματογράφο κέρδισε την αγάπη του κόσμου. Πολυτάλαντος ηθοποιός, ανήσυχος δημιουργός, ερμηνευτής πλούσιου ρεπερτορίου, γεννήθηκε στον Πειραιά το 1934 και σπούδασε ηθοποιός στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Σπουδαστής ακόμα, κάνει την πρώτη του θεατρική εμφάνιση με ένα μικρό ρόλο στο έργο του Σπύρου Μελά «Ο Βασιλιάς και ο Σκύλος», σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Ροντήρη, και το καλοκαίρι του ’54 κάνει και την πρώτη του εμφάνιση στην Επίδαυρο, στο χορό του «Ιππόλυτου» του Ευριπίδη με πρωταγωνιστή τον Αλέκο Αλεξανδράκη. Ο πρώτος μεγάλος ρόλος θα έρθει το 1957, στο Εθνικό, με το «Γλάρο» του Τσέχοφ.

Στο Εθνικό Θέατρο παραμένει μέχρι το 1960, με μια ενδιάμεση συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης, στον «Θείο Βάνια» του Τσέχοφ, σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν. Στη συνέχεια με τη βοήθεια της Δέσπως Διαμαντίδου κάνει το δικό του θίασο, με τον οποίο θα περιοδεύσει στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Το 1964 συνεργάζεται με το ΚΘΒΕ και ένα χρόνο αργότερα γίνεται συνθιασάρχης με την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Είχαν προηγηθεί οι μεγάλες κινηματογραφικές επιτυχίες «Μανταλένα» το 1960, «Η Αλίκη στο Ναυτικό» το ’61, τα «Χτυποκάρδια στο θρανίο» το ’63, με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, ενώ το 1960 συμμετείχε στο «Ποτέ την Κυριακή» και το ’63 στα «Κόκκινα φανάρια».

Οι δυο τους ως συνθιασάρχες ανεβάζουν το «Κολόμπ» του Ανούιγ, ενώ παντρεύονται το 1965, και τρία χρόνια αργότερα αποκτούν το γιο τους, τον Γιάννη. Το 1970 εγκαινιάζουν το θέατρο «Αλίκη», όπου συνεργάζονται μέχρι το χωρισμό τους. Στη συνέχεια ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ χαράσσει την προσωπική του πορεία στο θέατρο, με σπουδαίους ρόλους και συνεργασίες με την Έλλη Λαμπέτη, την Ελένη Χατζηαργύρη, την Κάτια Δανδουλάκη, τον Σπύρο Ευαγγελάτο και το «Αμφι-Θέατρο», κ.ά. Το 1984 ξανασυναντά θεατρικά τη Βουγιουκλάκη για το «Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα» του Ράσελ και τη «Φιλουμένα Μαρτουράνο» του Ντε Φιλίπο.

Το 1994 είχε βραβευτεί από το «Κέντρο Μελέτης και Ερευνάς του Ελληνικού Θεάτρου» για την ερμηνεία του στο «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ». Η τελευταία σπουδαία θεατρική εμφάνισή του είναι το 1998 στην Επίδαυρο, στην τραγωδία του Σοφοκλή «Οιδίπους επί Κολωνώ». Η τελευταία θεατρική δουλιά του ήταν στο θέατρο «Μπρόντγουεϊ», τη θεατρική σεζόν 2000-2001, με το έργο της Γιασμίν Ρεζά «Τρεις φορές ζωή».

8 – 8 – 2007

Πεθαίνει η τραγουδίστρια Αρλέτα (Αργυρώ-Νικολέτα Τσάπρα).

Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.

Ξεκίνησε τη δισκογραφική της καριέρα τη δεκαετία του 1960 συμμετέχοντας στο λεγόμενο νέο κύμα της ελληνικής μουσικής. Στα πρώτα της δισκογραφικά βήματα συνεργάστηκε με αρκετούς γνωστούς συνθέτες, όπως ο Γιάννης Σπανός, ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Μίκης Θεοδωράκης.

Κάποιες από τις επιτυχίες της είναι τα: «Μια φορά θυμάμαι», «Τα μικρά παιδιά», «Το λέει και το τραγούδι», «Ο λύκος», «Το τραγούδι της δραχμής», «Καφενείο», «Σερενάτα», «Ερχεται κρύο», «Τσάι γιασεμιού», «Τα ήσυχα βράδια», «Batida de Coco», «Μπαρ το Ναυάγιο», «Λεωφορείο το 2» κ.ά

8 – 8 – 2008

Πηγή : ALT.GR

7 – 8 – 1948

Γεννιέται ο τραγουδοποιός Αντώνης Βαρδής.

Οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε σε νεαρή ηλικία τον ανάγκασαν να εργαστεί σε διάφορες δουλειές. Σε ψιλικατζίδικο, χρωματοπωλείο, βενζινάδικο, σε οικοδομή σαν βοηθός υδραυλικού, αλλά και ως ναυτικός. Το τραγούδι τελικά τον κέρδισε και μόλις σε ηλικία 17 ετών, στα τέλη του 1965 δημιούργησε μαζί με μια παρέα φίλων το συγκρότημα «Vikings».

Τραγούδια του συγκροτήματος που αγαπήθηκαν πολύ ήταν το «Francoise», σε σύνθεση του Αντώνη Στεφανίδη και το «Catherine» σε σύνθεση του Αντώνη Βαρδή. Αργότερα δουλεύει στην Πλάκα σαν μουσικός σε διάφορες μπουάτ, δίπλα σε καταξιωμένους συναδέλφους, συνθέτες και τραγουδιστές. Όπως τον Χρήστο Νικολόπουλο, τον Δήμο Μούτση, την Χαρούλα Αλεξίου, τον Γιώργο Νταλάρα, τον Γιάννη Πάριο, τον Μανώλη Μητσιά, την Δήμητρα Γαλάνη, την Βίκυ Μοσχολιού, τον Αντώνη Καλογιάννη, τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου κ.ά. Παράλληλα, εκείνη τη δεκαετία, γράφει τραγούδια που δειλά – δειλά παρουσιάζει σε συναδέλφους

Το 1973 παίρνει μέρος σ’ ένα διαγωνισμό που είχαν προκηρύξει μια δισκογραφική εταιρεία και ένα μεγάλο περιοδικό ποικίλης ύλης και έψαχναν για νέο αίμα στο χώρο του λαϊκού τραγουδιού. Στέλνει ένα τραγούδι του και παίρνει το δεύτερο βραβείο. Το ερμηνεύει ο Γιώργος Νταλάρας. Το 1978 αρχίζει να φαίνεται συχνότερα το όνομά του σε δίσκους και συνεργάζεται, σαν συνθέτης πλέον, με επώνυμους αλλά και με νέους καλλιτέχνες. Στην τελευταία του δουλειά «Στην Ελλάς του 2000» σημαντική είναι η συνεργασία του με τον Στέλιο Καζαντζίδη, τους Χάρη και Πάνο Κατσιμίχα και τη Γλυκερία.

7 – 8 – 1960

Η επαναστατική κυβέρνηση της Κούβας εθνικοποιεί όλα τα περιουσιακά στοιχεία Αμερικανικών συμφερόντων σε αντίποινα για την «αμερικανική οικονομική επιθετικότητα».

7 – 8 – 1969

Επίθεση των εθνικοαπελευθερωτικών δυνάμεων του Νοτίου Βιετνάμ στο μεγαλύτερο στρατιωτικό αεροδρόμιο των Αμερικανών στο Νότο προκαλεί μεγάλες καταστροφές στις δυνάμεις των ΗΠΑ και ψυχολογική κατάπτωση.

Την ίδια ώρα 100 κιλά εκρηκτικής ύλης τινάζουν στον αέρα τη στρατιωτική σχολή της Σαϊγκόν.

Πηγή : ALT.GR

6 – 5 – 1881

Γεννιέται ο Βρετανός (Σκοτσέζος) βιολόγος Αλεξάντερ Φλέμινγκ (Alexander Fleming). Ανακάλυψε την πενικιλίνη, ένα από τα σπουδαιότερα αντιβιοτικά φάρμακα. Η πενικιλίνη καταπολεμά μολύνσεις που προκαλούν πολλά είδη μικροβίων και βακτηριδίων, των οποίων αναστέλλει την ανάπτυξη, χωρίς να προκαλεί βλάβη στον ανθρώπινο οργανισμό. Η θεραπευτική αγωγή με πενικιλίνη έσωσε στο παρελθόν εκατομμύρια ζωές.

Ο Φλέμινγκ ανακάλυψε τις ιδιότητες του φαρμάκου αυτού τυχαία. Κατά τη διάρκεια βακτηριολογικών ερευνών που πραγματοποιούσε στο εργαστήριό του, παρασκεύασε – από ένα άγνωστο μέχρι τότε είδος μούχλας – την πενικιλίνη. Για την ανακάλυψή του ο Φλέμινγκ μοιράστηκε το Βραβείο Νόμπελ Ιατρικής με τον Χάουαρντ Φλόρι και τον Ερνστ Τσέιν, τους γιατρούς που ανακάλυψαν τον τρόπο να παράγουν πενικιλίνη σε μεγάλες ποσότητες.

Το 1952 ο Φλέμινγκ επισκέφθηκε την Ελλάδα και τον Απρίλη του επόμενου χρόνου παντρεύτηκε με την Ελληνίδα βοηθό του Αμαλία Κατσούρη. Η Αμαλία Φλέμινγκ υπήρξε δραστήριο στέλεχος του αντιδικτατορικού κινήματος κατά τη διάρκεια της χούντας των συνταγματαρχών.

6 – 5 – 1945

Οι Αμερικανοί ρίχνουν την πρώτη ατομική βόμβα στη ιαπωνική πόλη της Χιροσίμα. Σε 90.000 έως 166.000 εκτιμώνται οι άνθρωποι –άμαχος πληθυσμός- που πέθαναν είτε άμεσα είτε ως αποτέλεσμα των φρικτών εγκαυμάτων, της δηλητηρίασης από τη ραδιενέργεια, κλπ.

Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, που δεν υπαγορευόταν από καμιά πολεμική ανάγκη. Τρεις μέρες αργότερα θα ακολουθήσει και νέα ρίψη ατομικής βόμβας στην πόλη Ναγκασάκι.

Ο πραγματικός στόχος της ρίψης των ατομικών βομβών δεν ήταν άλλος από τον εκφοβισμό των λαών, αλλά και της Σοβιετικής Ένωσης, του ανερχόμενου τότε σοσιαλιστικού συστήματος και κομμουνιστικού κινήματος, ιδιαίτερα μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τη νέα κατάσταση που είχε διαμορφωθεί.

Καθόλου τυχαία, μάλιστα, δεν είναι η χρονική στιγμή της ρίψης των ατομικών βομβών, αφού ήδη είχε προηγηθεί η άνευ όρων συνθηκολόγηση της Γερμανίας, ενώ ήταν πλέον θέμα χρόνου η ιαπωνική συνθηκολόγηση, μιας και η ΕΣΣΔ είχε εμπλακεί στον πόλεμο εναντίον της.

Οι Αμερικανοί ρίχνουν την πρώτη ατομική βόμβα στη ιαπωνική πόλη της Χιροσίμα. Σε 90.000 έως 166.000 εκτιμώνται οι άνθρωποι –άμαχος πληθυσμός- που πέθαναν είτε άμεσα είτε ως αποτέλεσμα των φρικτών εγκαυμάτων, της δηλητηρίασης από τη ραδιενέργεια, κλπ.

Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, που δεν υπαγορευόταν από καμιά πολεμική ανάγκη. Τρεις μέρες αργότερα θα ακολουθήσει και νέα ρίψη ατομικής βόμβας στην πόλη Ναγκασάκι.

Ο πραγματικός στόχος της ρίψης των ατομικών βομβών δεν ήταν άλλος από τον εκφοβισμό των λαών, αλλά και της Σοβιετικής Ένωσης, του ανερχόμενου τότε σοσιαλιστικού συστήματος και κομμουνιστικού κινήματος, ιδιαίτερα μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τη νέα κατάσταση που είχε διαμορφωθεί.

Καθόλου τυχαία, μάλιστα, δεν είναι η χρονική στιγμή της ρίψης των ατομικών βομβών, αφού ήδη είχε προηγηθεί η άνευ όρων συνθηκολόγηση της Γερμανίας, ενώ ήταν πλέον θέμα χρόνου η ιαπωνική συνθηκολόγηση, μιας και η ΕΣΣΔ είχε εμπλακεί στον πόλεμο εναντίον της.

6 – 8 – 2015

Πεθαίνει ο στιχουργός Κώστας Βίρβος.

Αποτύπωσε ανάγλυφα στο στίχο του όλες τις ανησυχίες, τα όνειρα και τους πόθους των αδικαίωτων ανθρώπων του λαού μας. Σημάδεψε ολόκληρη εποχή. Η λυρικότητα που αναβλύζει πηγαία δίνοντας έμφαση στις οδυνηρές εμπειρίες και τα βιώματα της γενιάς του, ανανέωσε και εμπλούτισε τη θεματολογία, το ύφος και το περιεχόμενο του λαϊκού τραγουδιού.

Οι μεγάλες στιγμές της πορείας του, αλλά και της χώρας μας τον συγκλονίζουν. Η Κατοχή, η Αντίσταση, ο Εμφύλιος, αλλά και τα καθημερινά προβλήματα του λαού, το δράμα των πολιτικών προσφύγων, η μετανάστευση, βρίσκουν την έκφρασή τους στους λιτούς, αληθινούς, γεμάτους αισθήματα στίχους του. Δημοκράτης, αγωνιστής, με δυνατή γλωσσική αρματωσιά, με ανήσυχο πνεύμα και πηγαία ευαισθησία, ο Κ. Βίρβος συλλαμβάνει τους εσωτερικούς κραδασμούς του λαού μας και τους κάνει τραγούδι.

Η στιχουργική του πορεία ξεκίνησε το 1948 με τον «Φαντάρο», που μελοποίησε ο Απ. Καλδάρας, αλλά δε δισκογραφήθηκε, καθώς η εταιρεία φοβήθηκε να το στείλει στη «Λογοκρισία». Το τραγούδι του «Θα το βρεις από άλλη» (σε μουσική Απ. Καλδάρα) ανοίγει τη δισκογραφική πορεία του, το ’49, για ν’ ακολουθήσει μια διαδρομή γεμάτη επιτυχίες. Το έργο του δεν περιορίζεται στον έρωτα, στη μάνα, στην κοινωνική αδικία. Είναι τραγούδι πολιτικό. Η «Καταχνιά» σε μουσική Χρ. Λεοντή, αν και κυκλοφόρησε το 1964, περιλαμβάνει παλιότερα τραγούδια, ορισμένα από τα οποία εμπνεύστηκε στα κρατητήρια της οδού Ελπίδας 5, όπως το «Δεν θέλω να μου δέσετε τα μάτια», όταν σκότωσαν τους διακόσιους αγωνιστές στην Καισαριανή και κάποια άλλα στο βουνό. Την ίδια περίοδο (1962) το τραγούδι του … Κοιμήσου, περιστέρι μου, να γίνεις σαν ατσάλι/να γίνει κι η καρδούλα σου σαν του Χριστού μεγάλη,/για να μην πεις μες στη ζωή σου «δεν μπορώ»,/και αν πρέπει ακόμα να σηκώσεις και σταυρό/Κοιμήσου, αγγελούδι μου, γλυκά με το τραγούδι μου/ περιλαμβάνεται στο δίσκο του Μίκη Θεοδωράκη «Του νεκρού αδελφού».

Και στη συνέχεια ήρθε το αξεπέραστο… «Ούτε στρώμα να πλαγιάσω, ούτε φως για να διαβάσω, το γλυκό σου γράμμα, ωχ! μανούλα μου, καλοκαίρι κι είναι κρύο, ένα μέτρο επί δύο, είναι το κελί μου, ωχ! μανούλα μου. Μα εγώ δε ζω γονατιστός, είμαι της γερακίνας γιος, τι κι αν μ’ ανοίγουνε πληγές, εγώ αντέχω τις φωτιές. Μάνα μη λυπάσαι, μάνα μη με κλαις…». Ο εμπνευσμένος από τα βασανιστήρια τόσων και τόσων αγωνιστών λόγος του Κώστα Βίρβου , που έσμιξε με τη μουσική του Βασίλη Τσιτσάνη, μας έδωσε το τραγούδι «Της γερακίνας γιος», ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της σύγχρονης μουσικής ιστορίας μας («Σκοπευτήριο» 1975). Είναι μερικά από τα εκατοντάδες κομμάτια που μας πρόσφερε η δημιουργική πένα του ευαίσθητου ποιητή του λαϊκού μας τραγουδιού.

Πηγή : ALT.GR

130 χρόνια από τον θάνατο του Φ. Ενγκελς

1849 – Ο Φρίντριχ Ενγκελς στα οδοφράγματα Ελμπερφελντ

Σήμερα συμπληρώνονται 130 χρόνια από τον θάνατο του Φρίντριχ Ενγκελς (28/11/1820 – 5/8/1895), κορυφαίας μορφής του παγκόσμιου εργατικού, επαναστατικού και κομμουνιστικού κινήματος.

Από κοινού με τον Κ. Μαρξ συνδιαμόρφωσαν και θεμελίωσαν την επιστημονική κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης, αποδεικνύοντας το αναπόφευκτο, νομοτελειακό πέρασμα της κοινωνίας από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό. Εδωσαν έτσι στην πρωτοπόρα επαναστατική τάξη τα όπλα ώστε να γίνει τάξη για τον εαυτό της, προκειμένου να φέρει σε πέρας την ιστορική της αποστολή, την κοινωνική απελευθέρωση από την ταξική εκμετάλλευση.

Ο Ενγκελς ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη θεμελίωση και την τεκμηρίωση της υλιστικής διαλεκτικής, αντιμετωπίζοντας πλήθος θεωρητικών προβλημάτων και αναλαμβάνοντας να αντικρούσει τις αντιεπιστημονικές απόψεις της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας. Ανάμεσα στα πολλά έργα του ξεχώρισαν το «Αντι-Ντύρινγκ», η «Καταγωγή της Οικογένειας, της Ατομικής Ιδιοκτησίας και του Κράτους», «Ουτοπικός και Επιστημονικός Σοσιαλισμός», «Για το Ζήτημα της Κατοικίας» και πλήθος άλλα.

* * *

Eυρυμαθής και πολύγλωσσος, άνθρωπος με μοναδική ζωντάνια και χιούμορ, ο Ενγκελς συνδύασε τη συγγραφική του δραστηριότητα με την επαναστατική πάλη.

Γεννήθηκε το 1820, σε μια εύπορη οικογένεια στο Μπάρμεν της Ρηνανίας. Ο πατέρας του ήταν βιομήχανος στον κλάδο της υφαντουργίας. Το 1837, έναν χρόνο πριν ολοκληρώσει τη φοίτησή του στο Γυμνάσιο, διέκοψε τις σπουδές του καθ’ υπόδειξη του πατέρα του, ώστε να αφιερωθεί στην εμπορική δραστηριότητα.

Η οικογένειά του ήταν ιδιαίτερα συντηρητική και θρησκευόμενη. Από την αρχή, όπως και στα χρόνια που ακολούθησαν, η οικογένεια του Ενγκελς ήταν βαθιά δυσαρεστημένη για την πορεία που διάλεξε ο Φρίντριχ. Οπως γράφει στις αναμνήσεις της η Ελεονόρα Μαρξ: «Ποτέ δεν γεννήθηκε σε μια τέτοια οικογένεια γιος που να ξεστράτισε τόσο πολύ».

Αλλά και ο φίλος του και ποιητής Γκέοργκ Βέερτ, γράφοντας στους γονείς του με σκοπό να αιτιολογήσει τη δική του επιλογή να στρατευτεί στον αγώνα, αναφέρει: «Ο πολύ αγαπητός μου φίλος, Φρίντριχ Ενγκελς από το Μπάρμεν, αποτελεί τέτοιο λαμπρό παράδειγμα. Εγραψε ένα βιβλίο υπέρ των Αγγλων εργατών, όπου με όλο του το δίκιο μαστιγώνει τρομερά τους εργοστασιάρχες. Ο ίδιος ο πατέρας του έχει εργοστάσια στη Γερμανία και στην Αγγλία. Λοιπόν, βρίσκεται σε τρομερή διαφωνία με την οικογένειά του. Τον θεωρούν άθεο και αχρείο και ο πλούσιος πατέρας του δεν δίνει πια στον γιο ούτε μια δεκάρα».

* * *

Το 1842 ο Ενγκελς πήγε στο Μάντσεστερ, που αποτελούσε μεγάλο βιομηχανικό κέντρο της εποχής, για να εργαστεί στο εργοστάσιο που διέθετε ο πατέρας του μαζί με έναν από τους συνεταίρους του. Εκεί γνώρισε και μελέτησε τη σκληρή καθημερινότητα των εργατών, ασχολήθηκε με τη μελέτη των έργων του ουτοπικού σοσιαλιστή Ρ. Οουεν, ενώ επίσης συμμετείχε δραστήρια σε συνεδριάσεις και συγκεντρώσεις σοσιαλιστικών και εργατικών ενώσεων.

Εκείνη την περίοδο πραγματοποίησε δύο πολύ σημαντικές μελέτες. Πρόκειται για τα έργα του «Περίγραμμα μιας κριτικής της πολιτικής οικονομίας» και «Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία».

Το «Περίγραμμα» ιδιαίτερα αποτελεί έργο που έχει ξεχωριστή θέση στη συνολική πορεία του μαρξισμού, καθώς – όπως αναδεικνύεται και μέσα από τα κείμενα της συλλογής – πυροδότησε την έναρξη της στενής φιλίας ανάμεσα στους Μαρξ και Ενγκελς, αλλά και επιπλέον άσκησε μεγάλη επίδραση στον Μαρξ, στρέφοντας το ενδιαφέρον του στην Πολιτική Οικονομία, την οποία έως τότε δεν είχε μελετήσει αναλυτικά.

Κ. Μαρξ – Φ. Ενγκελς. Εργο του N. Khukov, 1930

Ο Λένιν, τονίζοντας τη σπουδαιότητα του συγκεκριμένου έργου, επισημαίνει: «Στο έργο αυτό εξέτασε από τη σκοπιά του σοσιαλισμού τα βασικά φαινόμενα του σύγχρονου οικονομικού καθεστώτος, σαν αναγκαία επακόλουθα της κυριαρχίας της ατομικής ιδιοκτησίας. Η επαφή του με τον Ενγκελς συντέλεσε αναμφισβήτητα στο ν’ αποφασίσει ο Μαρξ ν’ ασχοληθεί με την πολιτική οικονομία, με την επιστήμη στην οποία τα έργα του προκάλεσαν ολόκληρη επανάσταση».

* * *

Μετά την ήττα της επανάστασης του 1848-’49 στη Γερμανία, ο Ενγκελς (που πολέμησε γενναία στις μάχες στην περιοχή της Βάδης και του Παλατινάτου) εγκαταστάθηκε και πάλι στο Μάντσεστερ, ενώ ο Μαρξ κατέφυγε στο Λονδίνο με την οικογένειά του.

Ο Ενγκελς βρισκόταν σταθερά στο πλάι του φίλου, στηρίζοντάς τον ολόπλευρα, με δεδομένο ότι ο Μαρξ είχε χάσει το μεγαλύτερο κομμάτι της περιουσίας του μέσα στη λαίλαπα της επανάστασης και είχε υποχρεωθεί σε αλλεπάλληλες απελάσεις. «Τα είχαν όλα κοινά μεταξύ τους: Το πορτοφόλι και τις γνώσεις τους», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πωλ Λαφάργκ.

Ο Ενγκελς είχε αντιληφθεί τη σπουδαιότητα που είχε για την υπόθεση του προλεταριάτου η ολοκλήρωση των οικονομικών μελετών του Μαρξ. Χωρίς την υλική και ηθική του στήριξη, τη συμβολή με τις γνώσεις και επιμέρους μελέτες που έκαναν με καταμερισμό εργασίας, αλλά και χωρίς τις διαρκείς «οχλήσεις» του Ενγκελς προς τον Μαρξ να επισπεύσει την ολοκλήρωση του έργου του, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι ο Μαρξ θα μπορούσε να εργαστεί πάνω στις μελέτες του και ότι θα είχε καταφέρει να παραδώσει στο επαναστατικό προλεταριάτο ένα από τα σημαντικότερα όπλα του, το «Κεφάλαιο».

* * *

Μετά τον θάνατο του Μαρξ, ο Ενγκελς επωμίστηκε έναν τεράστιο όγκο εργασίας. Αφιερώθηκε με όλες του τις δυνάμεις σε αυτό που ο ίδιος θεωρούσε δεσμευτική υποχρέωση, την ολοκλήρωση των χειρογράφων και της πνευματικής κληρονομιάς του φίλου του, ενώ παράλληλα κατόρθωσε να προχωρήσει δικές του μελέτες πάνω σε διάφορους τομείς (όπως τα έργα «Η Καταγωγή της Οικογένειας», «Ο Λουδοβίκος Φόιερμπαχ» κ.ά.), αλλά και δούλεψε εντατικά για την υποστήριξη του διεθνούς εργατικού και σοσιαλιστικού κινήματος που βρισκόταν σε ανάπτυξη.

Η έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής» με αφορμή τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Ενγκελς

Για τον Ενγκελς η ολοκλήρωση του «Κεφαλαίου» ήταν ζήτημα ύψιστης σημασίας για το επαναστατικό κίνημα, αλλά και έμπρακτης τιμής προς τον καλό του φίλο και σύντροφο. Οπως ο ίδιος έγραφε, δηλώνοντας αποφασισμένος να ολοκληρώσει την προσπάθειά του: «Πάντως, θα συνεχίσω να δουλεύω στο βιβλίο, που θα αποτελεί ένα μνημείο προς αυτόν, δημιουργημένο από τον ίδιο, μεγαλύτερο απ’ οποιοδήποτε άλλο [μνημείο] θα μπορούσαν να στήσουν άλλοι άνθρωποι για τον “Μαύρο”».

Στο μνημείο αυτό όμως που έστησε για τον μεγαλοφυή του φίλο, όπως επισημαίνει ο Λένιν, ο Ενγκελς «άθελά του χάραξε με ανεξίτηλα γράμματα και το δικό του όνομα».

* * *

Ο θάνατός του, αν και αναμενόμενος, μιας και ο Ενγκελς ήταν άρρωστος από καιρό, έπεσε σαν κεραυνός στο διεθνές σοσιαλιστικό κίνημα. Ο Βίλχελμ Λίμπκνεχτ, ένας από τους ηγέτες τότε του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, ο οποίος είχε γνωριστεί και συνεργαστεί με τον Μαρξ και τον Ενγκελς, έγραψε: «Ο Στρατηγός (σ.σ. έτσι χαρακτήριζαν τον Ενγκελς) πέθανε χθες τη νύχτα 10.30… Παρόλο που τον θάνατό του τον περιμέναμε, το πλήγμα ωστόσο ήταν σκληρό, φοβερό. Είχε πέσει σαν δέντρο που το κόβουν, ο γιγάντιος ήρωας του πνεύματος που είχε θεμελιώσει μαζί με τον Μαρξ τον επιστημονικό σοσιαλισμό και είχε διδάξει την τακτική του σοσιαλισμού… Ο φίλος, ο σύμβουλος, ο οδηγός, ο μαχητής, ήταν νεκρός».

Πηγή : Ριζοσπάστης 5 – 8 – 2025

5 – 8 – 1895

Πεθαίνει ο Φρίντριχ Ένγκελς (Friedrich Engels), κορυφαία μορφή του παγκόσμιου εργατικού, επαναστατικού και κομμουνιστικού κινήματος.

Ο Φ. Ένγκελς από κοινού με τον Κ. Μαρξ συνδιαμόρφωσαν και θεμελίωσαν την επιστημονική κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης, αποδεικνύοντας το αναπόφευκτο, νομοτελειακό πέρασμα της κοινωνίας από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό. Και έδωσαν έτσι στην πρωτοπόρα επαναστατική τάξη τα όπλα για να γίνει τάξη για τον εαυτό της, προκειμένου να φέρει σε πέρας την ιστορική της αποστολή, την κοινωνική απελευθέρωση από την ταξική εκμετάλλευση.

Ο Ένγκελς ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη θεμελίωση και την τεκμηρίωση της υλιστικής διαλεκτικής, αντιμετωπίζοντας πλήθος θεωρητικών προβλημάτων και αναλαμβάνοντας να αντικρούσει τις αντιεπιστημονικές απόψεις της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας. Ανάμεσα στα πολλά έργα του που ξεχώρισαν, το «Αντι – Ντύρινγκ«, «η Καταγωγή της Οικογένειας, της Ατομικής Ιδιοκτησίας και του Κράτους«, «Ουτοπικός και Επιστημονικός Σοσιαλισμός«, «Για το Ζήτημα της Κατοικίας« και πλήθος άλλα. Ο Ένγκελς συνδύασε τη συγγραφική του δραστηριότητα με την επαναστατική πάλη και πήρε μέρος σε πολλές επαναστατικές εξεγέρσεις, όπως στη Γερμανία και τη Γαλλία.

Ο θάνατός του, αν και αναμενόμενος μιας και ο Ένγκελς ήταν άρρωστος από καιρό, έπεσε σαν κεραυνός στο διεθνές σοσιαλιστικό κίνημα. Ο Βίλχελμ Λίμπκνεχτ, ένας από τους ηγέτες τότε του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, που είχε γνωριστεί και συνεργαστεί με τον Μαρξ και τον Ενγκελς, έγραψε: «Ο Στρατηγός (σ.σ. έτσι χαρακτήριζαν τον Ένγκελς) πέθανε χθες τη νύχτα 10.30… Παρόλο που το θάνατό του τον περιμέναμε, το πλήγμα ωστόσο ήταν σκληρό, φοβερό. Είχε πέσει σαν δέντρο που το κόβουν, ο γιγάντιος ήρωας του πνεύματος που είχε θεμελιώσει μαζί με τον Μαρξ τον επιστημονικό σοσιαλισμό και είχε διδάξει την τακτική του σοσιαλισμού… ο φίλος, ο σύμβουλος, ο οδηγός, ο μαχητής ήταν νεκρός».

5 – 8 – 1998

Πεθαίνει ο κομμουνιστής ηγέτης της Λ.Δ. Βουλγαρίας Τοντόρ Ζίβκοφ.

Η σκληροτράχηλη και άγονη φύση της περιοχής στο χωριό Πράβετς που γεννήθηκε, είχε δημιουργήσει δύσκολες συνθήκες για τη διαβίωση των κατοίκων, ήταν συνάμα το «ευνοϊκό έδαφος» για τη διάδοση του επαναστατικού σοσιαλισμού, που από πολύ νωρίς βρίσκει οπαδούς ανάμεσα στα εκλεκτότερα μέλη της μικρής κοινωνίας.

Το στρατιωτικοφασιστικό πραξικόπημα της 9ης Ιούνη του 1923 και η βίαιη κατάπνιξή του θα αποτελέσουν τη μαγιά για τον 12χρονο τότε Τοντόρ. Μέσα σε αυτή την κατάσταση και αυτό το περιβάλλον, ο Τοντόρ Ζίβκοφ αρχίζει να διαμορφώνει σιγά – σιγά την επαναστατική συνείδησή του. Η πρώτη του συμμετοχή σε μία σημαντική πολιτικοκοινωνική εκδήλωση είναι η μαθητική απεργία του 1928, όπου πρωτοστάτησε και ανέλαβε την καθοδήγηση και την οργάνωση της διαμαρτυρίας εναντίον της αποβολής πρωτοπόρων μαθητών και φοιτητών των μαρξιστικο-λενινιστικών ομίλων.

Η πράξη του αυτή και η δραστηριοποίησή του επέφερε και τα πρώτα προβλήματα με την Αστυνομία, με αποτέλεσμα το επόμενο εκπαιδευτικό έτος να αντιμετωπίσει προβλήματα διώξεων και σαν τελείωσε τη ΣΤ τάξη ο Ζίβκοφ αναγκάζεται να εγκαταλείψει το γυμνάσιο και να συνεχίσει τη μόρφωσή του στη Μέση Τυπογραφική Σχολή, που λειτουργεί στα πλαίσια του Κρατικού Τυπογραφείου της Σόφιας. Ακόμα από την πρώτη μέρα της φοίτησής του στη Σχολή Τυπογράφων, αρχίζει μόνος του να αναζητεί το φυσικό του περιβάλλον – τους κύκλους των προοδευτικών μαθητών και στα τέλη του 1929 γίνεται μέλος της Κομμουνιστικής Ένωσης της Βουλγαρικής Νεολαίας. Στις 11 Ιούλη 1931 συλλαμβάνεται για πρώτη φορά από την Αστυνομία, όταν οι δυνάμεις ασφαλείας έκαναν επίθεση κατά της συνέλευσης νεαρών εργατών του Εργατικού Κόμματος.

Η ένταξη του Ζίβκοφ στις γραμμές του βουλγαρικού προλεταριάτου είναι σε μία στιγμή ανόδου του επαναστατικού κινήματος, που επέρχεται μετά από το ρήγμα στο μέτωπο της φασιστικής δικτατορίας, γεγονός που οδήγησε και στην αναδιοργάνωση του κόμματος μετά την απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς τον Αύγουστο του 1930. Η άνοδος του εργατικού κινήματος βάζει νέα καθήκοντα στο κόμμα, τη στιγμή που η ταξική πάλη οξύνεται και ένας μετά τον άλλον πέφτουν δολοφονημένοι στους δρόμους της Σόφιας γενναία και πρωτοπόρα στελέχη και μέλη του κόμματος και του νεολαιίστικου κινήματος. Η δράση του τον αναδεικνύει στο πρωτοπόρο κομμάτι της επαναστατημένης νεολαίας και το 1932 γίνεται μέλος του κόμματος. Την περίοδο αυτή, η Νομαρχιακή Επιτροπή του Βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος αναθέτει στο Ζίβκοφ την καθοδήγηση του Επιχειρησιακού Γραφείου για την οργάνωση και την πραγματοποίηση της καμπάνιας για τη σωτηρία του Γκεόργκι Δημητρόφ και των συντρόφων του, που είχαν συλληφθεί για τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ στο Βερολίνο, έναν εμπρησμό που οργάνωσαν οι ίδιοι οι ναζί.

Δύο μέρες μετά την εισβολή των χιτλερικών ορδών στην ΕΣΣΔ, στις 24 Ιούνη του 1941, το ΠΓ της ΚΕ του ΒΚΚ υιοθετεί τη γραμμή για την οργάνωση και την ανάπτυξη του ένοπλου αγώνα ενάντια στους χιτλερικούς εισβολείς και στους Βούλγαρους υπηρέτες τους. Ο Ζίβκοφ θα βρεθεί και πάλι στην πρώτη γραμμή πάλης και οργάνωσης του αντιφασιστικού και απελευθερωτικού μετώπου. Το 1942 θα αναδειχτεί μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής Σόφιας, με τομέα ευθύνης τις επαρχιακές κομματικές οργανώσεις, ενώ οι αντάρτες της ταξιαρχίας «Τσαβντάρ» βρίσκονται κάτω από την καθοδήγησή του, μία αντάρτικη ταξιαρχία, που η ιστορική αποστολή που της έχει αναθέσει το κόμμα είναι να είναι το πρωτοπόρο κομμάτι του «Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού», που θα ανατρέψει τη φασιστική εξουσία και θα την αντικαταστήσει με τη νέα λαϊκή δημοκρατική εξουσία του Πατριωτικού Μετώπου. Με τη νίκη της επανάστασης το Σεπτέμβρη του 1944, το Γραφείο Επιχειρήσεων μετατρέπεται σε επιτελείο της Λαϊκής Πολιτοφυλακής και στη θέση του αρχηγού η ΚΕ τοποθετεί τον Τοντόρ Ζίβκοφ. Ένα χρόνο μετά, θα γίνει αναπληρωματικό μέλος της και από το 1946 βουλευτής στη Μεγάλη Λαϊκή Βουλή.

Από τις πρώτες μέρες της νίκης της επανάστασης, όλες οι δυνάμεις του ΒΚΚ έχουν ριχτεί στην αποφασιστική πολιτική μάχη για την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας στη χώρα. Ο Ζίβκοφ, που έχει αναδειχτεί άξιο και ανδρωμένο στέλεχος μέσα από τους αγώνες, θα αρχίσει σταδιακά να αναλαμβάνει ηγετικά καθήκοντα, όπως το 1945, πρώτος γραμματέας της Επιτροπής Πόλης της Σόφιας και κατόπιν την ίδια χρονιά πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου της Πόλης της Σόφιας. Το 1950 θα εκλεγεί γραμματέας της ΚΕ του ΒΚΚ ως υπεύθυνος για την ιδεολογική δουλιά και το 1951 μέλος του ΠΓ της ΚΕ του. Από το 1954 θα εκλεγεί Πρώτος Γραμματέας της ΚΕ, μία θέση που θα του την εμπιστευτεί το κόμμα μέχρι το 1981. Ταυτόχρονα, το 1959 θα αναδειχτεί μέλος της Επιτροπής για την Επεξεργασία του Σχεδίου Αναθεώρησης του Συντάγματος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, και αργότερα Πρόεδρος, ενώ το 1960 θα τεθεί επικεφαλής της βουλγαρικής αντιπροσωπείας για την 15η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Το 1962 θα εκλεγεί πρωθυπουργός και θα βάλει το θεμέλιο λίθο για την πλατιά οικοδόμηση της ανεπτυγμένης σοσιαλιστικής κοινωνίας, που θα συνοδευτεί με τα νέα στάδια ανάπτυξης της αγροτικής οικονομίας και θα προωθήσει ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα για το ανέβασμα του βιοτικού επιπέδου του λαού. Θα διατελέσει πρωθυπουργός ως το ’71, μετά θα εκλεγεί Πρόεδρος του Κρατικού Συμβουλίου, μια θέση που θα έχει ως την ανατροπή του σοσιαλιστικού καθεστώτος, το 1989. Ταυτόχρονα, θα εκλεγεί στο Δωδέκατο Συνέδριο του ΒΚΚ το 1981, Γενικός Γραμματέας της ΚΕ.

Τα επιτεύγματα της βουλγαρικής σοσιαλιστικής κοινωνίας, της οποίας υπήρξε ταυτόχρονα γνήσιος και άξιος γιος, αλλά και καθοδηγητής, δεν μπόρεσαν να τον «υπερασπίσουν», όταν βρέθηκε στη δυσκολότερη στιγμή της κομματικής, αλλά και επαναστατικής του ζωής.

Ο «άνεμος της περεστρόικα» επηρεάζει και το ΒΚΚ και εξαναγκάζει το Ζίβκοφ στις 10 Οκτώβρη του 1989 να υποβάλει την παραίτησή του από το αξίωμα του Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος, καθώς και από μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής, που σε συνεδρίαση της ΚΕ γίνεται αποδεκτή, ενώ τον διαδέχεται ο Πέταρ Μλαντένοφ. Στις 17 του Νοέμβρη του ίδιου χρόνου, απαλλάσσεται από τα καθήκοντα του Προέδρου του Συμβουλίου του Κράτους και αντικαθίσταται από τον Πέταρ Μλαντένοφ, σύμφωνα με απόφαση της ενδεκάτης Συνόδου της 9ης Λαϊκής Βουλής. Επίσης, απαλλάσσεται και από τα καθήκοντα του Προέδρου της Επιτροπής Αναθεώρησης και συμπλήρωσης του Συντάγματος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας. Τον διαδέχεται, και σ’ αυτό το αξίωμα, ο Μλαντένοφ. Δεν έφτανε αυτό και στις 12 του Δεκέμβρη καθαιρείται ακόμα και από μέλος της ΚΕ του Κόμματος.

Από τη στιγμή εκείνη, θα αρχίσουν οι εντατικές προσπάθεια, όχι μόνον της κομματικής και πολιτικής του σπίλωσης, αλλά ακόμα και της φυσικής του εξόντωσης. Στις 18 Γενάρη του 1990, όταν σε όλες τις πρώην ανατολικές χώρες έχει ήδη αρχίσει ο πόλεμος των «μαγισσών», εκδίδεται ένταλμα συλλήψεως εις βάρος του, με την κατηγορία ότι «υποκίνησε εθνικό μίσος και αποδέχτηκε μεγάλα χρηματικά ποσά, που ήταν περιουσία του κράτους» και φυλακίζεται. Λόγω όμως της κακής κατάστασης της υγείας του, δεν υποβάλλεται σε ανακρίσεις και τελικά στις 12 Ιούλη του 1990, το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας αποφάσισε να τον θέσει σε κατ’ οίκον περιορισμό.

Το αποκορύφωμα της μισαλλοδοξίας των διωκτών του έρχεται στις 20 του Νοέμβρη του ίδιου έτους, όταν κατηγορείται επισήμως για υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος και κατάχρηση εξουσίας και στις 25 Φλεβάρη του 1991, αρχίζει η δίκη του στη Σόφια. Είναι ο πρώτος πρώην ηγέτης, από τις πρώην ευρωπαϊκές Λαϊκές Δημοκρατίες, που δικάζεται και η κατηγορία που του έχει απαγγελθεί είναι η κατάχρηση δημοσίου χρήματος προς ίδιον όφελος. Επίσης κατηγορείται για διακρίσεις εναντίον της τουρκικής μειονότητας, για τη δημιουργία σοβιετικού τύπου στρατοπέδων εργασίας και, τέλος, για την καταστροφή της εθνικής οικονομίας.

Οι διώκτες του, «διψασμένοι», δε σταματούν σε τίποτα και συνεχίζουν σωρηδόν να απαγγέλλουν κατηγορίες, όπως της παράνομης οικονομικής ενίσχυσης τρομοκρατικών οργανώσεων του Τρίτου Κόσμου. Στις 4 Σεπτέμβρη του 1992, «καταδικάζεται» σε εφτά χρόνια κάθειρξης για κατάχρηση εξουσίας και υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος, ενώ αντιμετωπίζει νέα ποινή κάθειρξης έως και 30 ετών, με την κατηγορία της κατάχρησης 22,5 εκατ. δολαρίων για τη χρηματοδότηση ξένων κομμουνιστικών κομμάτων! Ασκεί έφεση και περιμένει την εκδίκασή της. Το 1994 απορρίπτεται η έφεσή του και καλείται να εκτίσει την εφταετή του κάθειρξη και να καταβάλει το ποσό των 800 χιλιάδων δολαρίων, που κατηγορείται ότι υπεξαίρεσε από το βουλγαρικό δημόσιο!!!

Σε μία απόδειξη του θάρρους του και της πίστης του στις ιδέες του, στις 27 του Γενάρη του 1994, ανακοινώνει ότι θα εκτίσει την ποινή του, χωρίς να δεχτεί χάρη για να «προστατεύσει την αξιοπρέπεια του θεσμού του αρχηγού κράτους, εφόσον το Σύνταγμα και οι νόμοι παραβιάζονται στη Βουλγαρία». Η δικαίωσή του θα έρθει το 1996, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο τον απαλλάσσει με απόφασή του από την ποινή κάθειρξης και το 1997 αφήνεται ελεύθερος, μετά την άρση της δικαστικής απόφασης για κατ’ οίκον περιορισμό που του είχε επιβληθεί το 1990. Όμως, η κλονισμένη υγεία του έχει ήδη επιδεινωθεί και η πενιχρή σύνταξη, ύψους 5 δολ. που θα του χορηγηθεί, δε φτάνει για να καλύψει ούτε τις ελάχιστες από τις ιατρικές απαιτήσεις που απαιτούσε η θεραπεία! Σ’ αυτό το διάστημα τον επισκέφτηκε και ο επίτιμος Πρόεδρος του ΚΚΕ Χαρίλαος Φλωράκης. Η κλονισμένη υγεία του Ζίβκοφ δεν τον εμπόδισε να «τυραννήσει» το Χαρίλαο Φλωράκη με αλλεπάλληλες ερωτήσεις για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας, αλλά και τις εσωτερικές εξελίξεις. Ενώ και οι δύο εξέφρασαν την ανησυχία τους για την έκρυθμη και επικίνδυνη κατάσταση στα Βαλκάνια.

Πάνω από μισό αιώνα, το όνομα του Τοντόρ Ζίβκοφ ήταν συνυφασμένο με τους ηρωικούς αγώνες και το δημιουργικό έργο του ΒΚΚ. Μαθητής των μορφών του βουλγαρικού και παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος, του Ντιμίτερ Μπλαγκόεφ και του Γκεόργκι Δημητρόφ, συνέχισε το επαναστατικό τους έργο μέσα σε ποιοτικά διαφορετικές συνθήκες, κέρδισε την εκτίμηση και την αναγνώριση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, αλλά και του παγκόσμιου κινήματος για την ειρήνη και το σοσιαλισμό. Είναι αναμφισβήτητη η αξία του και η σφραγίδα που έβαλε στη σύγχρονη ιστορία της Βουλγαρίας και στην πορεία του σοσιαλισμού, αλλά και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος.

5 – 8 – 2000

Πεθαίνει ο Βρετανός ηθοποιός Άλεκ Γκίνες (Alec Guinness), βραβευμένος με Όσκαρ, Χρυσή Σφαίρα, BAFTA και Τόνυ, κατά την πολυετή καριέρα του.

Μερικοί από τους διασημότερους ρόλους του ήταν στις ταινίες “Η συμμορία των πέντε” (1955), “Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι” (1957), “Ο Λώρενς της Αραβίας” (1962) και στην πρώτη τριλογία του “Πολέμου των Άστρων” (1978-83).

5 – 8 – 2020

“Φεύγει» από τη ζωή ο Αγάθωνας Ιακωβίδης, ο αγαπημένος τραγουδιστής που υπηρέτησε πιστά μέχρι την τελευταία στιγμή το λαϊκό, ρεμπέτικο τραγούδι.

Γνωστός στο κοινό ως Αγάθωνας, με μία διαδρομή στο πάλκο και τη δισκογραφία που ξεκίνησε από τον Λαγκαδά, όταν ακόμα ήταν μικρό παιδί, μέχρι την τελευταία στιγμή, καθιερώθηκε ως γνήσιος λαϊκός ερμηνευτής.

Τα τελευταία χρόνια ήταν σταθερά παρών στο μεγάλο πολιτιστικό – πολιτικό γεγονός, στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ και του «Οδηγητή», και βρέθηκε δίπλα στο ΚΚΕ σε μεγάλες μάχες, καλώντας τον λαό να στηρίξει το Κόμμα, ενώνοντας τη φωνή του με άλλους καλλιτέχνες.

Ο Αγάθων Ιακωβίδης γεννήθηκε το 1955 στη Θεσσαλονίκη από Μικρασιάτες πρόσφυγες και σε ηλικία περίπου 16 ετών ξεκίνησε να ασχολείται με τη μουσική. Ως αυτοδίδακτος, έπαιζε σχεδόν όλα τα έγχορδα όργανα των ρεμπέτικων τραγουδιών. Το 1977, δημιουργεί το «Ρεμπέτικο Συγκρότημα Θεσσαλονίκης», με το οποίο έκανε συναυλίες, εμφανίστηκε σε νυχτερινά μαγαζιά, ενώ ηχογράφησε και δύο δίσκους

Πηγή : ALT.GR

4 – 8 – 1875

Πεθαίνει ο Δανός μυθιστοριογράφος Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (Hans Christian Andersen), περίφημος συγγραφέας παιδικών παραμυθιών.

Γεννήθηκε στο Οντενζε της Δανίας από φτωχούς γονείς και μεγάλωσε με πολλές στερήσεις, σ’ ένα περιβάλλον γεμάτο αφηγήσεις θρύλων και παραμυθιών, πράγμα που τον έκανε ευφάνταστο και ονειροπόλο.

Από τον πατέρα του, κουρασμένο στρατιώτη των ναπολεόντειων πολέμων, άκουγε πολεμικές ιστορίες και απίστευτα περιστατικά της ζωής σε διάφορους τόπους, ενώ η γιαγιά του και οι απλοϊκές γυναίκες της γειτονιάς ύφαιναν γύρω του έναν ιστό δεισιδαιμονιών, ονείρων και θαυμάτων, φόβων και τιμωριών, που τον επηρέασαν σε όλη τη ζωή του όπως και στη δημιουργία του.

Οι καλλιτεχνικές ανησυχίες του ήταν πολλές και πρώιμες. Παιδί ακόμα, στο χωριό του φτιάχνει ένα κουκλοθέατρο και αρχίζει να γυρνάει μ’ αυτό στους δρόμους διασκεδάζοντας και καταπλήσσοντας μικρούς και μεγάλους. Μόλις στα δεκατέσσερα, χωρίς καν να έχει τελειώσει το Δημοτικό, πηγαίνει στην πλούσια Κοπεγχάγη, κέντρο μεγάλης καλλιτεχνικής άνθησης, διεκδικώντας μια θέση στο βασιλικό θέατρο! Θα χρειαστεί να τελειώσει κανονικά το σχολείο, να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο, να δοκιμάσει το ταλέντο του στο θεατρικό έργο, στην ταξιδιωτική λογοτεχνία και στο μυθιστόρημα, προτού ανακαλύψει το μεγάλο του χάρισμα στο Παραμύθι (1835 η πρώτη έκδοση της συλλογής του «Παραμύθια και Ιστορίες»), που θα τον κάνει διάσημο και ξεχωριστό ανάμεσα στους δημιουργούς της εποχής του και θα του χαρίσει στη συνέχεια μια αναγνώριση πέρα από το θάνατο.

Και πράγματι, τα παραμύθια του εξακολουθούν να είναι πασίγνωστα όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στην Αφρική και στην Ασία – στην Ιαπωνία ιδιαίτερα – αν και ο ΙΘ’ αιώνας του ρομαντισμού έχει προ πολλού αντικατασταθεί από εποχές άλλων αισθητικών και κοινωνικών αξιών.

Ποιο είναι το χαρακτηριστικό που κάνει τα κείμενα του Άντερσεν αγαπητά σε μικρούς και μεγάλους, σε τόσους διαφορετικούς τόπους και πολιτισμούς;

Η γραφή του Άντερσεν έχει ένα βαθύ λυρισμό, μια ποίηση που αγγίζει την ψυχή. Ο Άντερσεν μιλάει για τη μοναξιά και την απόρριψη, για την ανάγκη για αγάπη και φιλία, αναδείχνει την ομορφιά των αληθινών πραγμάτων, των αληθινών αισθημάτων, ενώ συγχρόνως, κοροϊδεύει τις συμβατικότητες, σατιρίζει ανελέητα και γελοιοποιεί αδιάκοπα την εξουσία. Το φτωχό παιδί που κάποτε έπαιζε με τα λασπόνερα έφτασε να πίνει τη σοκολάτα του με τη βασίλισσα, αλλά αυτό δεν τον έκανε να αλλάξει σε τίποτα ούτε τη γραφή του ούτε και τη γλώσσα του. «Οι μόνοι αληθινά ευγενείς είναι οι ευγενείς του πνεύματος. Οι άλλοι είναι τσαρλατάνοι» δε δίστασε να απαντήσει σε έναν αριστοκράτη που τον ειρωνεύτηκε.

Ο Άντερσεν μιλάει, άλλοτε με σπαραγμό, άλλοτε με λεπτό χιούμορ, για τον έρωτα και για την υποκρισία, για τη θυσία και για την ανοησία, για παγερές βασίλισσες και τρυφερές σειρήνες, όπως και για τα πιο απλά, καθημερινά και ασήμαντα πράγματα -για τη σακοράφα, για το φανάρι του δρόμου, για τη ματαιόδοξη βασιλοπούλα που περιφρονούσε την τέχνη, ή για τον αμόρφωτο καλικάντζαρο που γοητεύτηκε από την ομορφιά ενός βιβλίου.

«Τα παραμύθια μου είναι τόσο για τους μεγάλους όσο και για τα παιδιά.

Τα παιδιά στην αρχή καταλαβαίνουν μόνο το δευτερεύον, αλλά σαν ωριμάσουν, καταλαβαίνουν το σύνολο».

Τα παραμύθια του Άντερσεν έχουν το προνόμιο που χαρακτηρίζει όλα τα καλά έργα της παιδικής λογοτεχνίας. Μεγαλώνουν μαζί με τον αναγνώστη τους και τον συντροφεύουν πιστά σε όλες τις στιγμές της ζωής του.

Από τα πιο γνωστά παραμύθια του Άντερσεν είναι: «Τα καινούρια ρούχα του βασιλιά», «Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι», «Το αηδόνι», «Η μικρή σειρήνα», «Ο γενναίος μολυβένιος στρατιώτης», «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα», «Η Τοσοδούλα», «Το Ασχημόπαπο», «Η βασίλισσα του χιονιού».

Πηγή: Ριζοσπάστης

4 – 8 – 1900

Πεθαίνει ο Ρώσος ζωγράφος Ισαάκ Ίλιτς Λεβιτάν, ένας από τους πιο σημαντικούς τοπιογράφους της ευρωπαϊκής ζωγραφικής του 19ου αιώνα και τους θεμελιωτές της ρωσικής τοπιογραφίας.

4 – 8 – 1901

Γεννιέται ο κορυφαίος Αμερικανός μουσικός της Τζαζ Λούις Άρμστρονγκ (Louis Armstrong), από τους κορυφαίους του είδους.

Γνήσιο τέκνο της γενέτειρας της ποπ της Νέας Ορλεάνης, έζησε τα παιδικά του χρόνια μεταξύ των οίκων ανοχής, της φυλακής και της εκκλησίας. Στη φυλακή έμαθε τρομπέτα, στην εκκλησία το τραγούδι και από τα «σπίτια» (τα περιβόητα honky-tonk) ξεκίνησε μία καριέρα που έκανε γνωστή την τζαζ και το όνομα του Λούις Άρμστρονγκ σε ολόκληρο τον κόσμο.

Μία πληθωρική προσωπικότητα, ένα αγέραστο παιδί, που μετέτρεψε την τζαζ σε μορφή τέχνης βασισμένης στον αυτοσχεδιασμό, ανακάλυψε το «scat singing», το οποίο καθόρισε το τραγούδι στην τζαζ και τοποθέτησε την τρομπέτα σε περίοπτη θέση, στο χώρο της σύγχρονης μουσικής. Κατά τη διάρκεια της μουσικής του σταδιοδρομίας, συνεργάστηκε είτε ως τραγουδιστής είτε ως τρομπετίστας, με μερικούς από τους σημαντικότερους μουσικούς της τζαζ, μεταξύ αυτών ο Ντιούκ Έλινγκτον, η Έλλα Φιτζέραλντ, ο Μπινγκ Κρόσμπι, ο Φλέτσερ Χέντερσον και η Μπέσι Σμιθ.

Με την Έλλα Φιτζέραλντ ηχογράφησε συνολικά τρεις δίσκους: «Ella and Louis», «Ella and Louis Again» και «Porgy and Bess».

Οι τελευταίες σημαντικές του ηχογραφήσεις καταγράφονται στη δεκαετία του 1950 ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ύστερης δισκογραφίας του χαρακτηρίζεται συνήθως από τους κριτικούς ως υπεραπλουστευτικό ή τυποποιημένο, αν και δεν του στέρησε την εμπορική απήχηση.

Μία από τις τελευταίες εμπορικές επιτυχίες του Άρμστρονγκ υπήρξε η ερμηνεία του στο τραγούδι «What a Wonderful World» (1968), το οποίο παρέμεινε στην κορυφή των βρετανικών μουσικών καταλόγων για ένα μήνα, ενώ το 1987 χρησιμοποιήθηκε στην ταινία «Good Morning, Vietnam» και γνώρισε ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία.

4 – 8 – 1936

Κηρύσσεται ο στρατιωτικός νόμος εγκαινιάζοντας την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας. Όπως τόνισε ο ίδιος ο Ι. Μεταξάς, σκοπός της δικτατορίας δεν ήταν άλλος παρά η «αδιάκοπος φροντίς δια την στερέωσιν του αστικού καθεστώτος με όλας τας αναγκαίας θυσίας δια το σύνολον της κοινωνίας και ιδίως δια τας ενδεείς τάξεις.»

Το βράδυ της 4ης Αυγούστου 1936, δημοσιεύτηκε σε έκτακτο φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως διάγγελμα του Ιωάννη Μεταξά – που τοιχοκολλήθηκε και σε κεντρικά σημεία της Αθήνας και του Πειραιά. Το διάγγελμα ανέφερε πως «η κυβέρνησις (…) προέβη, τη εγκρίσει της Αυτού Μεγαλειότητος του Βασιλέως, εις την κήρυξιν του Στρατιωτικού Νόμου καθ’ άπασαν την χώραν, και την διάλυσιν της Βουλής».

Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου, ή δικτατορία Μεταξά, ήταν ήδη γεγονός.

Από τις πρώτες πράξεις της δικτατορίας ήταν τα διατάγματα που προέβλεπαν: Την αναστολή των διατάξεων 8 άρθρων του Συντάγματος σε όλο το κράτος, τη διάλυση της Βουλής και την επιστράτευση των εργαζομένων σε υπηρεσίες «δημοσίας ωφελείας» (σιδηροδρομικοί, τροχιοδρομικοί κ.ά.).

Το απόγευμα της 4ης Αυγούστου προηγήθηκε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, στην οποία οι αστυνομικές και στρατιωτικές αρχές υποστήριξαν ότι υπήρχαν «υπεύθυνοι πληροφορίαι κατά τας οποίας η κηρυχθησομένη γενική απεργία θα μετεβάλλετο εις στασιαστικήν εκδήλωσιν με αντικειμενικόν σκοπόν την ανατροπήν του νόμιμου πολιτικού και κοινωνικού καθεστώτος της χώρας». Αυτό ήταν και το πρόσχημα για την απόφαση της συγκέντρωσης όλων των εξουσιών στα χέρια της κυβέρνησης. Ακόμα, στις αιτίες της «μεταβολής» προβαλλόταν και η ανικανότητα της Βουλής που προέκυψε από τις εκλογές του Γενάρη του 1936 «να δώση κυβέρνησιν εις την χώραν», ανικανότητα που επίσης αποδείχθηκε και από τις «αθεράπευτες κομματικές αντιθέσεις» και τις «προσωπικές έριδες».

Οι ενέργειες του Μεταξά, ο οποίος άλλωστε προετοιμαζόταν από καιρό για την κήρυξη της δικτατορίας, έγιναν σε συνεργασία με τον Γεώργιο Β΄ και τη σύμφωνη γνώμη και στήριξη της Μεγάλης Βρετανίας. Το «κλίμα» υπέρ μιας δικτατορικής λύσης ευνοούσαν επίσης η άνοδος του φασισμού και του ναζισμού στην Ιταλία και τη Γερμανία καθώς και ο γενικότερος αντικομμουνισμός που οργίαζε.

Η επιβολή της δικτατορίας εξυπηρετούσε την ανάγκη της αστικής τάξης να θωρακίσει ακόμα περισσότερο την εξουσία της, σε συνθήκες όξυνσης των ενδοαστικών αντιθέσεων και ενόψει του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Ταυτόχρονα υπήρχε και ο φόβος του εργατικού – λαϊκού κινήματος. Ο κίνδυνος για την αστική εξουσία μπορεί να μην ήταν άμεσος, όπως επικαλούνταν η προπαγάνδα της 4ης Αυγούστου, έπρεπε όμως να ενταθούν τα κατασταλτικά μέτρα αποτροπής αυτού του κινδύνου, να χτυπηθεί και να αντιμετωπιστεί το ΚΚΕ αποφασιστικά.

Η παρατεταμένη αστάθεια του αστικού πολιτικού συστήματος, με τελευταίο «επεισόδιο» την αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης που επικαλέστηκε και ο Μεταξάς, έκανε αδύνατη τη συνέχιση της λειτουργίας του με την ίδια (την κοινοβουλευτική) μορφή. Ειδικά σε συνθήκες προετοιμασίας και διεξαγωγής του πολέμου, που απαιτούσαν πιο συγκεντρωτική άσκηση της κρατικής εξουσίας και ταχύτατη λήψη αποφάσεων, οι δημοκρατικές διαδικασίες, μπλεγμένες μάλιστα στη διελκυστίνδα των ενδοαστικών αντιθέσεων, αποτελούσαν για την αστική τάξη μια επικίνδυνη πολυτέλεια.

Το κεφάλαιο στήριξε άμεσα τη δικτατορία και με τη συμμετοχή εκπροσώπων του στις κυβερνήσεις της δικτατορίας. Ο Ανδρέας Χατζηκυριάκος, ιδιοκτήτης της τσιμεντοβιομηχανίας «ΑΓΕΤ Ηρακλής» και πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχάνων και Βιοτεχνών Ελλάδας, που είχε πρωτοστατήσει στη σφαγή των εργατών στο Πασαλιμάνι το 1923, ανέλαβε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας στην πρώτη δικτατορική κυβέρνηση. Η Εθνική Τράπεζα εκπροσωπήθηκε επίσης με υψηλόβαθμα νυν και πρώην στελέχη της στις κυβερνήσεις της 4ης Αυγούστου (Αλέξανδρος Κορυζής, Ιωάννης Αρβανίτης, Α. Αποστολίδης, Δ. Μάξιμος).

Έχει υπολογιστεί, με βάση τα στοιχεία για 38 υπουργούς και στελέχη της δικτατορίας, πως το 10% ήταν τραπεζικά στελέχη και το 6% βιομήχανοι ή άλλοι επιχειρηματίες.

Ο Αμερικανός πρεσβευτής Lincoln MacVeagh θεωρούσε πως στην ομάδα «γύρω και πίσω» από τον Μεταξά βρίσκονταν ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Ιωάννης Δροσόπουλος, ο Αλέξανδρος Κανελλόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρείας Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων και ο Πρόδρομος (Μποδοσάκης) Αθανασιάδης. Σημαντική στήριξη στη δικτατορία προσέφεραν και οι βιομήχανοι Επαμεινώνδας Χαρίλαος, Ν. Κανελλόπουλος, οι Λαναράς – Κύρτσης, οι αδελφοί Ηλιάσκοι, ο Γ. Πεσματζόγλου, η εταιρεία «Πάουερ» κ.ά. Επίσης, τα εκδοτικά συγκροτήματα Δ. Λαμπράκη («Ελεύθερον Βήμα»), Γ. Α. Βλάχου («Καθημερινή»), Αχ. Κύρου («Εστία») κ.ά.

Το καθεστώς της 4ηςΑυγούστου ήταν αστική δικτατορία, που ενσωμάτωσε στην ιδεολογία και στην πρακτική της «δάνεια» και επιρροές από το φασισμό – ναζισμό (ναζιστικός χαιρετισμός, ίδρυση της Εθνικής Οργάνωσης Νέων με στρατιωτικοποιημένη δομή, «σωματειακή» οργάνωση της κοινωνίας). Η 4η Αυγούστου ξεπέρασε τις προκατόχους της κυβερνήσεις όσον αφορά τον αντικομμουνισμό και τη θηριωδία ενάντια στο ΚΚΕ και στο εργατικό – λαϊκό κίνημα.

Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου εφάρμοσε στοιχεία της κεϊνσιανής θεωρίας περί «κρατικής ρύθμισης της καπιταλιστικής οικονομίας», που ακολούθησαν αρκετά καπιταλιστικά κράτη μετά την οικονομική κρίση στα 1929 – 1933, συμπεριλαμβανομένου του γερμανικού.

Η μεγαλύτερη, ίσως, «προσφορά» της 4ης Αυγούστου στο κεφάλαιο ήταν η επιβολή της «εργασιακής ειρήνης», μέσω της απαγόρευσης των απεργιών, του ελέγχου των σωματείων κ.ά.2.

Το κυρίαρχο στοιχείο της δικτατορίας παρέμεινε η ακραία ταξική ανισότητα και η φτώχεια του λαού. Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία των εισοδημάτων κατά οικογένεια το 1938. Το 77,44% του πληθυσμού της χώρας, δηλαδή είχε ετήσιο εισόδημα κάτω από 36.275 δραχμές ενώ υπολογιζόταν πως για κάπως άνετη ζωή χρειάζονταν τουλάχιστον 60.000 δραχμές. Το 0,05% του πληθυσμού, είχαν ετήσιο εισόδημα 2.125.000 δραχμές

Το ΚΚΕ υπήρξε ο βασικός, ο ταξικός αντίπαλος της 4ης Αυγούστου, που διακηρυγμένος της στόχος ήταν η καταπολέμηση του κομμουνισμού. Με ιδιαίτερη μανία η δικτατορική κυβέρνηση και τα κρατικά όργανα επιτέθηκαν στο ΚΚΕ και στην ΟΚΝΕ, με στόχο την πολιτική και ηθική τους εξόντωση, μαζί και σε ορισμένους συνεργαζόμενους με το ΚΚΕ.

Από την πρώτη μέρα – για την ακρίβεια νύχτα – της δικτατορίας, η Γενική Ασφάλεια Αθηνών και η Ειδική Ασφάλεια έθεσαν σε εφαρμογή, όπως είχαν διαταχθεί, σχέδια σύλληψης στελεχών του ΚΚΕ, τα οποία όμως εκείνη τη στιγμή δεν είχαν τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Αμέσως μετά την επιβολή της, η δικτατορία προχώρησε στη θέσπιση αντικομμουνιστικού νομικού πλαισίου. Στις 12 Αυγούστου 1936, συγκροτήθηκε το υφυπουργείο της Δημόσιας Ασφάλειας. Δύο μέρες μετά, στη θέση του υφυπουργού διορίστηκε ο Κωνσταντίνος Μανιαδάκης, ο οποίος αποτέλεσε την «ψυχή» της αντικομμουνιστικής δράσης.

Με βάση το νομοθετικό πλαίσιο που συγκρότησε η δικτατορία προχώρησε σε μαζικές συλλήψεις, φυλακίσεις και εκτοπίσεις σε ξερονήσια. Επίσης, επικήρυξε στελέχη του Κόμματος.

Συνολικά, χιλιάδες ήταν όσοι συνελήφθησαν στα χρόνια της 4ης Αυγούστου. Οι συλληφθέντες κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές υποβάλλονταν σε σκληρά βασανιστήρια: Ρετσινόλαδο, πάγος, φάλαγγα, ξερίζωμα νυχιών κ.ά.

Την επόμενη μέρα της κήρυξης της δικτατορίας κυκλοφόρησε έκτακτη – παράνομη έκδοση του «Ριζοσπάστη», με Διακήρυξη της Κεντρικής Επιτροπής. Η ΚΕ απευθυνόταν σε «ολόκληρο το Λαό της χώρας», τον οποίο ενημέρωνε ότι «η δολοφόνα συμμορία του Μεταξά – Σκυλακάκη, με την εντολή της πλουτοκρατίας, της μοναρχίας και του χιτλερισμού, εγκαθίδρυσε στην Ελλάδα στρατιωτικοφασιστική διχτατορία». Υπογράμμιζε τις ευθύνες του Γεωργίου Β΄, τον οποίο χαρακτήριζε «άμεσο συνένοχο και υπεύθυνο όλων των εγκλημάτων της».

Σε αυτήν την πρώτη τοποθέτησή της η ΚΕ εκτιμούσε ότι η δικτατορία οδηγεί στον «ολοκληρωτικό αφανισμό» και θεωρούσε ότι «υπέρτατο λαϊκό και εθνικό συμφέρον της στιγμής» ήταν το γκρέμισμα της δικτατορίας «με όλα τα μέσα της μαζικής λαϊκής πάλης». Ο λαός θα έπρεπε να «αποφασίσει ο ίδιος με εκλογές συνταχτικής συνέλευσης με αναλογική, για την κατάσταση και το μέλλον του», να σχηματίσει παντού επιτροπές λαϊκής σωτηρίας, να δημιουργήσει παντού το Λαϊκό Μέτωπο, να οργανώσει την ανατροπή του Μεταξά. Στο πλευρό του λαού «δίχως κανένα δισταγμό» καλούνταν να σταθούν οι στρατιώτες και οι αντιφασίστες αξιωματικοί.

Την ίδια μέρα, σύμφωνα με τον «Ριζοσπάστη», η απεργία που είχε προκηρυχθεί πριν από την κήρυξη της δικτατορίας σημείωσε επιτυχία. Παρά τον στρατιωτικό νόμο και την επιστράτευση μιας σειράς κλάδων, μόνο στην Αθήνα πήραν μέρος 40 χιλιάδες εργάτες. Στο Αγρίνιο έγινε παγκαπνεργατική απεργία ενάντια στη δικτατορία. Από το πρωί της 4ης Αυγούστου, επίσης, βρισκόταν σε εξέλιξη απεργία των καπνεργατών της Καβάλας. Η απεργία επεκτάθηκε και στη Δράμα, στο Πράβι (Ελευθερούπολη Καβάλας), στις Σέρρες και τη Θράκη. Κράτησε περίπου δύο βδομάδες και αντιμετωπίστηκε με άγρια τρομοκρατία.

Τρεις μέρες μετά την 4η Αυγούστου, συνήλθε η ΚΕ του ΚΚΕ και συζήτησε πάνω στην κήρυξή της και τα καθήκοντα του ΚΚΕ.

Με βάση αυτήν την Απόφαση, οι Κομματικές Οργανώσεις καλούνταν να αναπροσαρμόσουν τη δουλειά τους στις νέες συνθήκες της σκληρής παρανομίας.

Στον πρώτο μήνα, έγιναν ορισμένες μικρές συγκεντρώσεις και συσκέψεις ενάντια στη δικτατορία. Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Ριζοσπάστη», σε 15 χωριά των Σερρών, το δεύτερο δεκαήμερο του Αυγούστου, έγιναν ένοπλα αγροτικά συλλαλητήρια, τα οποία χτυπήθηκαν από τις αστυνομικές δυνάμεις.

Μέσα στο Φλεβάρη του 1937, συνήλθε η 3η Ολομέλεια της ΚΕ και σε αυτήν πήραν μέρος όλα τα μέλη της ΚΕ, ταχτικά και αναπληρωματικά που δεν είχαν συλληφθεί. Η Ολομέλεια πήρε ομόφωνα Απόφαση πάνω την πολιτική κατάσταση, που ήταν και το μοναδικό θέμα της, ενώ εξέδωσε και χαιρετιστήριο στον Νίκο Ζαχαριάδη που είχε στο μεταξύ συλληφθεί.

Στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου του 1937 συνήλθε η 4η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ.

Η 4η Ολομέλεια, όσον αφορά τον στόχο της συγκρότησης του Αντιδικτατορικού Μετώπου, επαναλάμβανε πως «η διασπαστική πολιτική εκείνων των κομμάτων που επανειλημμένα ως τώρα αρνήθηκαν να πάρουν μέρος στη δημιουργία του λαϊκού αντιδικτατορικού μετώπου ωφέλησε μονάχα το μοναρχοφασισμό». Στην κατεύθυνση της ενιαίας αντιδικτατορικής δράσης προβάλλονταν ως επείγοντα καθήκοντα τα παρακάτω:

«α) Το ορμητικό ξέσπασμα της εργατιάς για τις ιδιαίτερες άμεσες οικονομικές και πολιτικές της απαιτήσεις και η αποκατάσταση του ενιαίου εργατικού αντιφασιστικού μετώπου σ’ όλη τη χώρα (…)

β) Η οργάνωση της πάλης των αγροτικών μαζών για τις δικές τους ζωτικές και επείγουσες διεκδικήσεις και το δυνάμωμα και παραπέρα ξάπλωμα του ενιαίου Αγροτικού Κόμματος (…)

γ) Με κάθε τρόπο να ενισχυθεί η αξιέπαινη πρωτοβουλία που ανέλαβαν μερικές προοδευτικές πολιτικές ομάδες μέσα στα μη φασιστικά αστικά κόμματα (…) στον αγώνα κατά της φασιστικής δικτατορίας (…)

δ) Δραστήρια και αποφασιστικά πρέπει να δυναμώσει η δουλειά για την οργάνωση των αντιδικτατορικών δυνάμεων μέσα στο στρατό κι ανάμεσα στους απότακτους στρατιωτικούς (…)

ε) Πάνω στο πρότυπο και στο παράδειγμα του Πειραιά σ’ όλες τις πόλεις, στα χωριά, στα εργοστάσια και στις συνοικίες και συνοικισμούς, πρέπει να οργανωθούν επιτροπές του λαϊκού αντιδικτατορικού μετώπου».

Στην Απόφαση του δεύτερου θέματος της 4ης Ολομέλειας υπογραμμιζόταν ότι η δικτατορία δεν μπόρεσε να παραλύσει το Κόμμα και ότι «συμπλήρωσε βασικά τα κενά που δημιούργησαν τα χτυπήματα του εχθρού». Η Εισήγηση της ΚΕ στην Ολομέλεια εκτιμούσε ότι το Κόμμα, στον ένα χρόνο περίπου από την εγκαθίδρυση της δικτατορίας, «βασικά κατόρθωσε να διατηρήση τις δυνάμεις του» και ότι στους τελευταίους 4 – 5 μήνες μετά την 3η Ολομέλεια της ΚΕ «περιορίστηκαν σε μεγάλο βαθμό οι συλλήψεις στελεχών του Κόμματος».

Η Εισήγηση της ΚΕ αναφερόταν και στις «δηλώσεις μετανοίας» υπογραμμίζοντας το ουσιαστικό στοιχείο από τη δοκιμασία του Κόμματος:

«Χιλιάδες μέλη και οπαδοί του Κόμματός μας, αντιφασίστες αγωνιστές, προτιμούν να λιώσουν στη φυλακή, στα ξερονήσια και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, παρά να δηλώσουν υποταγή στους τυράννους (…) Είναι ελάχιστοι οι εργάτες που λιποψύχησαν και αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό, μπροστά στους αντιφασίστες που ηρωικά υποφέρουν τα μαρτύρια μη δεχόμενοι να υπογράψουν στην ατιμωτική δήλωση».

Η Ολομέλεια καθόρισε εύστοχα τα εξής καθήκοντα:

1. Να ενταθεί η πάλη κατά του χαφιεδισμού και να μπει τέλος στην παραβίαση των κανόνων συνωμοτικότητας. Διαπαιδαγώγηση των μελών του Κόμματος, με το ζωντανό παράδειγμα των καθοδηγητών, στην πάλη για την προφύλαξη του Κόμματος και προετοιμασία για τη στάση τους στα δικαστήρια και την Ασφάλεια.

2. Η δουλειά των Κομματικών Οργανώσεων να κατευθυνθεί στην ανάπτυξη μερικών αγώνων όλων των λαϊκών στρωμάτων, να δυναμώσει η δουλειά μέσα στις λαϊκές οργανώσεις και τα συνδικάτα αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες πλατιάς νόμιμης δράσης.

Για τον σκοπό αυτό, υπογράμμιζε, «επιβάλλεται να ολοκληρωθή η αναδιοργάνωση των Κομματικών Οργανώσεων με βάση την ίδρυση πυρήνων στις επιχειρήσεις και τα εργοστάσια, στα συνδικάτα και σ’ όλες τις μαζικές οργανώσεις. Το οργανωτικό δέσιμο και η οργανωτική συνοχή του Κόμματος πρέπει παραπέρα να τελειοποιηθούν».

Άλλα καθήκοντα ήταν η ανάδειξη νέων στελεχών του Κόμματος, η στρατολογία νέων μελών στο Κόμμα, που «δεν πρέπει ούτε στιγμή να σταματήση εν ονόματι του κινδύνου εισχώρησης χαφιέδων στις κομματικές γραμμές» καθώς και «η εξασφάλιση, συμπλήρωση και κανονική λειτουργία του παράνομου μηχανισμού και η συστηματική ανάπτυξη και ποιοτική καλυτέρευση της εκδοτικής δουλειάς του Κόμματος, απ’ την ΚΕ ως την πιο μικρή Κομματική Οργάνωση και τους πυρήνες».

4 – 8 – 1936

Γεννιέται ένας από τους γνησιότερους εκφραστές του «Νέου Κύματος», ο Γιώργος Ζωγράφος, ο τραγουδιστής που με τη φωνή του ζέσταινε την «καρδιά» μιας δύσκολης εποχής, ο άνθρωπος που μιλούσε με το τραγούδι του για όσα η γενιά του υπέφερε, ονειρεύτηκε και πάλεψε.

Αν και καταξιώθηκε μέσα από το τραγούδι που υπηρέτησε, η μοναξιά, η ανέχεια, τα οικονομικά προβλήματα των τελευταίων χρόνων «φόρτωσαν» βαριά την καρδιά του.

Ήταν γιος της ηθοποιού Αλίκης Ζωγράφου. Ξεκίνησε την καριέρα του ως ηθοποιός, απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν. Πρωτοτραγούδησε στην μπουάτ «Θαλάμη» της Μυκόνου και στη συνέχεια για δύο δεκαετίες εμφανίστηκε στις ιστορικές μπουάτ της Πλάκας.

Συνεργάστηκε με πολλούς συνθέτες όπως ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Δήμος Μούτσης, Ο Νότης Μαυρουδής («Άκρη δεν έχει ο ουρανός»), ο Γιάννης Μαρκόπουλος («Πέρα από τη θάλασσα»), ο Μάνος Χατζιδάκις («Ο Ιρλανδός και ο Ιουδαίος»), ο Μίκης Θεοδωράκης («Μαουτχάουζεν»), ο Νίκος Μαμαγκάκης («Συλλογή ποιητών») κ.ά.

4 – 8 – 1991

Πεθαίνει ένας από τους κορυφαίους Έλληνες ποιητές, ο Νικηφόρος Βρεττάκος.

Πήρε μέρος στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Τις σκληρές μέρες της Κατοχής, πήρε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Το 1949 για πολιτικούς λόγους, απολύθηκε από το υφυπουργείο Εργασίας. Από το 1947 μέχρι το 1949 εργάστηκε ως αρχισυντάκτης στο περιοδικό «Ελεύθερα Γράμματα». Στα Γράμματα εμφανίστηκε το 1929 με τα νεανικά του ποιήματα «Κάτω από τις σκιές και φώτα».

Ακολούθησαν άλλες έξι ποιητικές συλλογές ως το 1940. Το 1955, εκδίδει τη συγκεντρωτική του συλλογή «Τα ποιήματα 1929 – 1951». Η ποίησή του είναι επηρεασμένη από τη στράτευσή του και από τη συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση. Αργότερα στο «Ρόμπερτ Οπενχάιμερ», «συνθέτει» πιο καθαρά το δραματικό με το λυρικό στοιχείο. Το συνολικό ποιητικό του έργο βρίσκεται συγκεντρωμένο σε δύο τόμους, ενώ ξεχωριστά κυκλοφόρησαν τα έργα του «Λειτουργία κάτω από την Ακρόπολη» και η ποιητική του συλλογή «Ο διακεκριμένος πλανήτης». Στο πεζογραφικό του έργο συμπεριλαμβάνονται: «Το γυμνό παιδί», «Το αγρίμι και η καταιγίδα» και «Δύο άνθρωποι μιλούν για την ειρήνη».

2006

Πεθαίνει ο χαράκτης Βασίλης Καζάκος.

Ανήκει στις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης ελληνικής χαρακτικής. Μιας τέχνης, που επί σειρά ετών υπηρέτησε με σεμνότητα ως καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (Β’ Εργαστήριο Χαρακτικής). Η γενέτειρά του – τα Γιάννενα – με το τοπίο και τα μνημεία της, υπήρξε σε όλη την καλλιτεχνική του δημιουργία πηγή έμπνευσης και σημείο αναφοράς. Πιο γνωστή δουλειά του, η χαρακτική ενότητα με τα ποδήλατα. Στα έργα του, με θέματα παραδοσιακούς οικισμούς, εσωτερικούς χώρους και νεκρές φύσεις, επανέρχεται συνεχώς το θέμα του ποδηλάτου, είτε με τη μορφή των μηχανολογικών του εξαρτημάτων, είτε με φτερά ως σύμβολο παιδικών προσδοκιών και ανάμνηση ανέμελων εποχών. Ο δημιουργός εκφράζεται με παραλλαγές των ίδιων θεμάτων σε διαφορετικούς χρωματικούς τόνους και μεταδίδει πάντα μίαν ατμόσφαιρα που βρίσκεται μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας.

Το παραστατικό και αφηγηματικό έργο του χαρακτηρίζεται από συναισθηματική έμπνευση και άρτια τεχνική εκτέλεση. Η ονειρική ατμόσφαιρα, τα παιχνίδια και ο φωτισμός, καθώς και οι συμβολικές παραπομπές, οι άυλες μορφές των έργων του, μας ταξιδεύουν σε κόσμους μακρινούς και οικείους, σε γνώριμα βιώματα και συναισθηματικές διαδρομές. Στο πλαίσιο της δημιουργικής σχέσης που είχε ο Β. Καζάκος με την τέχνη του, δεν έπαψε ποτέ να δοκιμάζει, να ερευνά και να ανακαλύπτει. Παρέμεινε πάντα εραστής τόσο της ζωγραφικής, όσο και της χαρακτικής, όπως μαρτυρούν τα έργα του, οι δεκάδες υδατογραφίες, τα εκατοντάδες σχέδια, τα πάμπολλα λάδια και τα άπειρα χαρακτικά. Δημιουργίες, που παρουσιάστηκαν σε πολλές ομαδικές και ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και κοσμούν ιδιωτικές συλλογές και Πινακοθήκες Δήμων (Αθηναίων, Ρόδου, Ιωαννίνων, Φλώρινας).

Πήρε τα πρώτα μαθήματα σχεδίου και ζωγραφικής κοντά στον πατέρα του, Γεώργιο Καζάκο, και τον Πάνο Σαραφιανό. Σπούδασε χαρακτική με δασκάλους τον Κωνσταντίνο Γραμματόπουλο, τον Νίκο Νικολάου στην ΑΣΚΤ Αθηνών, ενώ ταυτόχρονα παρακολούθησε μαθήματα σκηνογραφίας στο εργαστήριο του Βασίλη Βασιλειάδη. Το 1968 πήρε το τρίτο βραβείο ζωγραφικής νέων του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός».

Πηγή : ALT.GR

3 – 8 – 1972

Σκοτώνεται σε τροχαίο ο Γιάννης Παπαϊωάννου.

«Φαληριώτισσα», «Ανδρέας Ζέπος», «Πριν το χάραμα», «Άνοιξε γιατί δεν αντέχω», «Κάνε κουράγιο», «Βαδίζω και παραμιλώ», «Χθες το βράδυ σε μια βάρκα», «Σβήσε το φως» είναι μερικά από τα πάμπολλα τραγούδια – μελωδική παρακαταθήκη του Γιάννη Παπαϊωάννου.

Του λαϊκού δημιουργού, που μίλησε με το δικό του, πηγαίο τρόπο για τη ζωή του εργάτη, για το μεροκάματο, για την αγάπη, για τα βάσανα, για τη ζωή του φτωχού κοσμάκη.

«Τα τραγούδια μου είναι τα παθήματά μου, οι αγώνες μου, το μεροκάματο για τη φασολάδα, τα όνειρά μου, οι καντάδες μου, η ζωή μου ολόκληρη και η ζωή του φτωχού κοσμάκη…», έλεγε ο συνθέτης με την τεράστια προσφορά στο ελληνικό λαϊκό τραγούδι, από το θάνατο του οποίου σήμερα συμπληρώνονται τριάντα χρόνια.

Ξεχωριστή μορφή του λαϊκού τραγουδιού, με εντελώς προσωπικό ύφος, και άνθρωπος με μεγάλη καρδιά και σπάνιο ήθος, ο Γιάννης Παπαϊωάννου από νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με τη μουσική. Στην αρχή με το μαντολίνο, λίγο αργότερα με την κιθάρα και στη συνέχεια με τον παντοτινό σύντροφο της ζωής του, το μπουζούκι.

Το πρώτο του τραγούδι η «Φαληριώτισσα» σήμανε την απαρχή της μεγάλης του πορείας. Μιας πορείας, που σφραγίστηκε και με τις δημιουργικές «συναντήσεις» του με άλλους μεγάλους δημιουργούς και ερμηνευτές: τους Βαμβακάρη, Μπάτη, Κερομύτη, Χατζηχρήστο, Μητσάκη, Περιστέρη, Ρούκουνα, Μοσχονά, Παγιουμτζή, Τσιτσάνη, Μπέλλου, Νίνου, Χιώτη, Χρυσάφη κ.ά.

Άνθρωπος με αξίες και μεγάλη αγάπη στην τέχνη του ο Γ. Παπαϊωάννου υπερασπίστηκε το μπουζούκι ακόμα και στις πιο δύσκολες μέρες του. Στην περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά κι ενώ το μπουζούκι διώκεται και η λογοκρισία βασιλεύει, ο συνθέτης δε διστάζει να πάει στον Μεταξά, για να του ζητήσει να πάρει πίσω την απαγόρευση.

Πηγή : ALT.GR

2 – 8 – 1824

Γεννιέται στη Λευκάδα ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης.

Ήταν ποιητής και πολιτικός, από τους μεγαλύτερους της Επτανησιακής Σχολής, με βαθιά επίδραση του ποιητικού του έργου στη νεοελληνική λογοτεχνία.

Σπούδασε στην Ιόνιο Ακαδημία και ύστερα παρακολούθησε νομικά στη Γενεύη και την Πίζα. Επηρεάστηκε βαθύτατα από το γαριβαλδινό κίνημα στην Ιταλία. Συμμετείχε στα αστικοδημοκρατικά επαναστατικά κινήματα της Ιταλίας και στη συνέχεια της Ουγγαρίας. Το 1851 επέστρεψε στη Λευκάδα και μετά το θάνατο του πατέρα του πήρε τη θέση του στην Ιόνιο Βουλή μεταπηδώντας στους Ριζοσπάστες.

Ορισμένα από τα σημαντικότερα έργα του είναι ο «Καλόγιαννος», όπου υμνεί την αγροτιά, η «Πρωτομαρτιά» και, το πιο σπουδαίο, ο «Φωτεινός», το θέμα του οποίου είναι από μια παλιά εξέγερση κατά των Φράγκων στη Λευκάδα. Ενα πολύ γνωστό επίσης ποίημα του Βαλαωρίτη είναι και ο «Αστραπόγιαννος» (1866).

Π

2 – 8 – 1903

Επαναστατούν οι βουλγαρόφωνοι πληθυσμοί στη Μακεδονία, ανήμερα της γιορτής του προφήτη Ηλία (Παλαιό Ημερολόγιο).

Στην εξέγερση πρωτοστάτησε το σλαβικό στοιχείο, κυρίως φτωχοί αγρότες και άλλα μικροαστικά στρώματα των πόλεων.

Συμμετείχαν επίσης και Έλληνες, Βλάχοι, ενώ έγινε προσπάθεια να τραβηχτούν και μουσουλμανικοί πληθυσμοί, Αλβανοί και Τούρκοι.

Οργανωτής ήταν η Εσωτερική Επαναστατική Μακεδονική Αδριανουπολίτικη Οργάνωση, που είχε ιδρυθεί το 1893 στη Θεσσαλονίκη και είχε ως σκοπό την απελευθέρωση της Μακεδονίας και της περιοχής της Θράκης από τον οθωμανικό ζυγό και την αυτονομία της από όλα τα εθνικά κράτη της περιοχής, με δεδομένο τον πολυεθνικό χαρακτήρα αυτών των περιοχών.

Ο στόχος αυτός συνδεόταν με τον στόχο μιας Βαλκανικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας. Ο προσδιορισμός άλλωστε – Μακεδονικός και Ανδριανουπολίτικος – δεν αναφερόταν σε κάποια συγκεκριμένη εθνότητα ή έθνος, αλλά είχε γεωγραφικό χαρακτήρα, προσδιόριζε την περιοχή και τον πληθυσμό που στις διακηρύξεις αναγνωριζόταν ότι αποτελείται από διάφορες εθνότητες: Βούλγαρους, Σέρβους, Αλβανούς, Βλάχους, Τούρκους, Εβραίους κ.λπ.

Η εξέγερση του Ίλιντεν αποτέλεσε κορύφωση της δράσης της ΕΜΑΟ και ουσιαστικά το κύκνειο άσμα της.

Μετά την εξέγερση η οργάνωση διαλύθηκε. Ένα κομμάτι της, οι «φεντεραλιστές», συνέχισαν να παλεύουν για την ενιαία Μακεδονία και Θράκη στο πλαίσιο της Βαλκανικής Ομοσπονδίας, όμως κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων η πλειοψηφία των ηγετών τους υποστήριξαν τη Βουλγαρία. Ένα άλλο μέρος, αργότερα, συνδέθηκε με το σοσιαλιστικό και το κομμουνιστικό κίνημα της Βουλγαρίας και της Γιουγκοσλαβίας.

Το άλλο κομμάτι, οι «σεντραλιστές», εξελίχθηκαν σε ακραίο εθνικιστικό κόμμα που δρούσε στη Βουλγαρία αλλά και στο πλαίσιο της σημερινής ΠΓΔΜ και προπαγάνδιζε θέσεις του βουλγαρικού αλυτρωτισμού. Αποτέλεσε βασικό στήριγμα της φασιστικής Βουλγαρίας τις δεκαετίες 1920 και 1930, με σημαντική αντικομμουνιστική δράση, δολοφονίες στελεχών του ΚΚ κ.λπ. Άλλωστε, από την αρχή ίδρυσης της ΕΜΑΟ, σε αυτήν παρέμβαιναν διάφορα αστικά κράτη και ιδιαίτερα η Βουλγαρία, με στόχο να την αξιοποιήσουν στα δικά τους σχέδια.

Η εξέγερση του Ίλιντεν, έγινε προσπάθεια να αξιοποιηθεί πριν τη Συμφωνία των Πρεσπών προκειμένου να κρυφτούν τα ευρωΝΑΤΟικά σχέδια που σπονσόραρε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ στα Δυτικά Βαλκάνια, αλλά και ο συμβιβασμός σε αυτό το πλαίσιο με αλυτρωτικές θέσεις της ΠΓΔΜ.

Πηγή : ALT.GR

1 – 8 – 1914

Αρχίζει ο Α’ Παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός Πόλεμος.

Αφορμή για την έκρηξη του πολέμου υπήρξε η δολοφονία του αρχιδούκα της Αυστροουγγαρίας Φραγκίσκου – Φερδινάνδου και της γυναίκας του από έναν Σέρβο εθνικιστή στις 28 Ιούνη 1914.

Στη Σερβία στάλθηκε τελεσίγραφο, σύμφωνα με το οποίο η Αυστρία θεωρούσε απολύτως υπεύθυνη τη Σερβία και έθετε εντελώς απαράδεκτους όρους. Στη συνέχεια και χωρίς να λάβει υπόψη της την απάντηση της Σερβίας, κήρυξε πόλεμο εναντίον της, στις 28 Ιούλη 1914.

Η δολοφονία του αρχιδούκα της Αυστροουγγαρίας δεν ήταν βεβαίως παρά το πρόσχημα του πολέμου, που ήταν αποτέλεσμα των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και έγινε για την ιμπεριαλιστική αναδιανομή του κόσμου, τον έλεγχο των πρώτων υλών και των αγορών, κοκ.

Την 1η Αυγούστου η Γερμανία κηρύσσει τον πόλεμο στη Ρωσία και σε πολύ λίγο χρόνο οι εμπόλεμοι αυξάνονται και οι συγκρούσεις γενικεύονται.

Ακολούθως, σχηματίστηκαν οι εξής ιμπεριαλιστικοί συνασπισμοί: Ο συνασπισμός της «Τριπλής Συμμαχίας», στον οποίο ανήκαν η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία, η Βουλγαρία και η Τουρκία και ο συνασπισμός της «Αντάντ», στον οποίον ανήκαν η Γαλλία, η Αγγλία, η Ρωσία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Ιαπωνία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Ελλάδα, η Κίνα και οι ΗΠΑ (συνολικά στον πόλεμο μετείχαν με τον έναν ή τον άλλο συνασπισμό 38 χώρες).

Επρόκειτο για τη μεγαλύτερη ανθρωποσφαγή έως τότε, με 16 εκατομμύρια νεκρούς και 20 εκατομμύρια τραυματίες.

1 – 8 – 1951

Ανακοινώνεται επίσημα η ίδρυση της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ).

Το πρακτικό της ίδρυσης της ΕΔΑ συνυπέγραψαν ο Δημοκρατικός Συναγερμός, το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος, το κόμμα των Αριστερών Φιλελεύθερων (το οποίο και αποχώρησε από την ΕΔΑ το Δεκέμβρη του 1951), το Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό Κόμμα.

Λίγες μέρες αργότερα ανακοίνωσαν τη συμμετοχή τους η Ένωσις Δημοκρατικών Αριστερών και η Δημοκρατική Ένωσις. Δίχως να φαίνεται επίσημα, το πρακτικό της ίδρυσης της ΕΔΑ συνυπέγραφε και το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας που από το 1947 είχε κηρυχτεί παράνομο όπως και το ΚΚΕ.

Σχετικά με την ίδρυση της ΕΔΑ, ο Β΄ Τόμος του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ εκτιμά: «Η επιλογή του ΚΚΕ για τη δημιουργία της ΕΔΑ ήταν λαθεμένη, γιατί αποτελούσε σχήμα συμμαχίας πολιτικών δυνάμεων και όχι κοινωνικοπολιτικό μέτωπο πάλης. Η δημιουργία της αντανακλούσε δύο σημαντικά προβλήματα στην πολιτική του ΚΚΕ:

1. Τη λαθεμένη προγραμματική αντίληψη του Κόμματος που ακολουθούσε τη λογική των σταδίων και διαχώριζε το πρόγραμμα σε μίνιμουμ και μάξιμουμ, αντίληψη από την οποία απέρρεε και η λαθεμένη πολιτική συμμαχιών.
2. Την επίδραση των προβλημάτων στρατηγικής στην επεξεργασία και πρακτική για το συνδυασμό της παράνομης και της νόμιμης δουλειάς, έτσι ώστε η αυτοτελής οργάνωση και φυσιογνωμία του Κόμματος να εκφράζεται σε κάθε περίπτωση στο κίνημα, σε όλες τις μορφές της ταξικής πάλης.

Μέρος αυτής της πάλης είναι και να διεκδικεί το Κόμμα την ανοιχτή δημόσια αναγνώριση της δράσης του, ανεξάρτητα από το αν έχει νομιμοποιηθεί από το αστικό κράτος»

1 – 8 – 1973

Αυτοκτονεί στο Σουργκούτ της Σιβηρίας ο Νίκος Ζαχαριάδης.

Στο τελευταίο γράμμα της ζωή του, προς την καθοδήγηση του ΚΚΕ, ο Ν. Ζαχαριάδης θα υπογραμμίζει: «Στη ζωή μου, έκανα πολλά λάθη και στραβά. Ο αναμάρτητος πρώτος το λίθο βαλέτω. Όμως με κατηγόρησαν ότι πρόδωσα το ΚΚΕ και τον αγώνα και με διέγραψαν απ’ το κόμμα… Το ΚΚΕ ήταν και παραμένει το κόμμα μου και κανένας δεν μπορεί να το χτυπήσει και να το λερώσει χρησιμοποιώντας το όνομά μου… Με το ΚΚΕ δεν είχα ούτε έχω ανοιχτούς λογαριασμούς. Ούτε μπορούσα ποτέ να ‘χω».

Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Κόμματος τον Ιούλιο του 2011, εκτιμώντας συνολικά και σε βάθος την πορεία και την προσφορά του Ν. Ζαχαριάδη (στα πλαίσια της συγγραφής του Β’ Τόμου του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ), ακύρωσε όλες τις προηγούμενες αποφάσεις της 6ης και της 7ης Ολομέλειας (1956 και 1957) σε βάρος του, καθώς και τα πορίσματα του 1964 και του 1967, ενώ αποφάσισε την πλήρη αποκατάστασή του στο ΚΚΕ.

Μεταξύ άλλων εκτιμήθηκε πως «η καθαίρεση του Ν. Ζαχαριάδη και η διαγραφή του ήταν πράξεις άδικες. Η κατηγορία εναντίον του, για συνεργασία με τον εχθρό ήταν πράξη συκοφαντική, ενώ οι κατηγορίες για καλλιέργεια της προσωπολατρίας και για την εγκαθίδρυση στο ΚΚΕ ανώμαλου εσωκομματικού καθεστώτος αποτελούσαν προπέτασμα καπνού και πρόσχημα για να περάσει στην πλειοψηφία των μελών της ΚΕ και του Κόμματος η δεξιά οπορτουνιστική στροφή…

Η παραπάνω αποτίμηση του Ν. Ζαχαριάδη ως ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ γίνεται ως στοιχείο κρίσης της ωριμότητας και ικανότητας του ΚΚΕ στην καθοδήγηση της ταξικής πάλης σε ιδιαίτερα οξυμένες συνθήκες. Ωστόσο δεν παραβλέπονται οι αρνητικές επιδράσεις της ιδεολογικής κατάστασης και των πολιτικών επιλογών του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος…

Ο Νίκος Ζαχαριάδης, Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ από το 1931-1935 και Γενικός Γραμματέας της έως το 1956, ήταν ηγέτης αφοσιωμένος στην υπόθεση της εργατικής τάξης, στον προλεταριακό διεθνισμό, στην πάλη για την κοινωνική απελευθέρωση.

Ηγήθηκε του Κόμματος σε συνθήκες σκληρής ταξικής πάλης, διώξεων, εκτελέσεων, δράσης των κρατικών εγχώριων και ξένων μυστικών υπηρεσιών κατά του ΚΚΕ, ακόμα και διάβρωσης των κομματικών του οργανώσεων στα χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά.

Είχε σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη του ΚΚΕ στα χρόνια 1931-1936, ενώ πρωτοστάτησε στη δημιουργία και στην ηρωική πάλη του ΔΣΕ (1946-1949), της κορυφαίας εκδήλωσης της ταξικής πάλης στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα. Έδειξε ακλόνητη επιμονή στην ανάγκη ύπαρξης και ενίσχυσης των παράνομων κομματικών οργανώσεων στα χρόνια 1949-1955, στο συνδυασμό της παράνομης με τη νόμιμη δράση.

Τον διέκριναν επαναστατική επαγρύπνηση, ταχύτητα στην ανάληψη πρωτοβουλιών, σθένος στην υπεράσπιση της γνώμης του. Ήταν λαϊκός ηγέτης, με διάθεση και πνεύμα ασυμβίβαστο, πρωτοπόρο και μαχητικό.

Ο Νίκος Ζαχαριάδης έζησε κρατούμενος στα κάτεργα της 4ης Αυγούστου από το 1936 μέχρι το 1941, όταν η ελληνική κυβέρνηση τον παρέδωσε στους Γερμανούς κατακτητές. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Γκεστάπο της Βιέννης και από εκεί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου, μέχρι το Μάη του 1945. Πέρασε την εννιάχρονη δοκιμασία αλύγιστος…».

1 – 8 – 1997

Πεθαίνει ο σπουδαίος πιανίστας Σβιατοσλάβ Τεοφίλοβιτς Ρίχτερ.

Χαρακτηρίστηκε ως ο πιανίστας του 20ού αιώνα. Με όπλα του τη βαθιά γνώση της τεχνικής και την ικανότητα του μυαλού ν’ αναλύει, ο Σοβιετικός πιανίστας – στοχαστής της παρτιτούρας Σβιατοσλάβ Τεοφίλοβιτς Ρίχτερ υπήρξε ένας ιδιαίτερα εμπνευσμένος και κατεξοχήν καινοτόμος ερμηνευτής.

Η σπάνια δεξιοτεχνία του ήταν το όχημα για το συναρπαστικό «ταξίδι» του στην αλήθεια της μουσικής δημιουργίας.

Διάσημος για το βάθος της ερμηνείας του, τη βιρτουόζικη τεχνική του και το τεράστιο ρεπερτόριό του, ο Ρίχτερ είχε τη σπουδαία ικανότητα να αποδίδει το πνεύμα του συνθέτη, σε κάθε του ρεσιτάλ να ανασταίνει το δημιουργό, να τον παρουσιάζει ολοζώντανο στο κοινό.

Κάθε εμφάνισή του αποτελούσε μεγάλο μουσικό γεγονός, όμως εκείνος, παρά τη διεθνή καταξίωσή του, προτιμούσε να παίζει σε μικρές πόλεις της ΕΣΣΔ και του εξωτερικού. Παρά τις επιτυχίες του, παρέμεινε απλός, ταπεινός, αναζητώντας την ουσία των πραγμάτων.

Πηγή : ALT.GR