30 χρόνια χωρίς τον Μάνο Χατζηδάκι
Πόσο πολύ σε αγάπησα
ΝΗΣΙΔΕΣ15.06.24 15:24
Επιμέλεια:Ναταλί Χατζηαντωνίου
- Α+
- Α-
Φέτος συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από τον θάνατο του Μάνου Χατζιδάκι και η «Εφημερίδα των Συντακτών» ετοίμασε ένα αφιέρωμα στον μεγάλο συνθέτη και άνθρωπο.
Πόσο πολύ σε αγάπησα εγώ μονάχα το ξέρω
Εγώ που κάποτε σ’ άγγιξα με τα μάτια της Πούλιας
Και με τη χαίτη του φεγγαριού σ’ αγκάλιασα και χορέψαμε
μες στους καλοκαιριάτικους κάμπους
Πάνω στη θερισμένη καλαμιά και φάγαμε μαζί το
κομμένο τριφύλλι
Μαύρη μεγάλη θάλασσα με τόσα βότσαλα τριγύρω
στο λαιμό τόσα χρωματιστά πετράδια
στα μαλλιά σου
Του το αφιερώνουμε για τις όμορφες στιγμές, τις δονήσεις της καρδιάς, τα δάκρυα της ψυχής μας που κύλησαν από το μαγικό άγγιγμά του σύμπαντός του, που σαν παιδί μάς προσκάλεσε να εξερευνήσουμε παρέα. Τότε όσων οι δρόμοι διασταυρώθηκαν με κάποιον τρόπο με το διάβα του, νομίζαμε ότι το δικαιούμασταν. Τώρα που έχουμε φτάσει στα χρόνια που αποτιμούμε τα περασμένα, ευγνωμονούμε τη θεά τύχη!
⇒ Ολόκληρη η ύλη του αφιερώματος στον μεγάλο Μάνο Χατζιδάκι θα ανέβει σταδιακά στην efsyn.gr μέχρι την Παρασκευή 21 Ιουνίου.
______
Μάνος Χατζιδάκις (23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1925 – 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 1994)
Τριάντα χρόνια μετά…
Γράφουν οι:
- Δήμητρα Αθανασοπούλου
- Γιώργος Ι. Αλλαμανής
- Φώτης Απέργης
- Σπύρος Αραβανής
- Δημήτρης Βερνίκος
- Τάσος Βρεττός
- Μιχάλης Γρηγορίου
- Αγαθή Δημητρούκα
- Κλεοπάτρα Δίγκα
- Πέτρος Δραγουμάνος
- Γιώργος Κουρουπός
- Νίκος Κυπουργός
- Μαρία Ματέ
- Παύλος Μεθενίτης
- Γιώργος Μητρόπουλος
- Κώστας Μπαλαχούτης
- Ανδρέας Μπελεγρής
- Νίκος Γ. Ξυδάκης
- Δημήτρης Παπαϊωάννου
- Αλέκα Παπαρήγα
- Βαρβάρα Ρούσσου
- Αντώνης Σαμαράς
- Γιάννης Σβώλος
- Θωμάς Τσαλαπάτης
- Κώστας Φασουλάς
- Ναταλί Χατζηαντωνίου
- Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
______
TAGS
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Πόσο πολύ σε αγάπησα
Πηγή ; efsyn.gr
ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ
Μια πολύ προσωπική μαρτυρίαΝΗΣΙΔΕΣ
ΕΚΑΤΟΝ ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ
Διαμαντής Διαμαντόπουλος – Ο ζωγράφος της εργατικής τάξης (Ιούνης 1914 – 6 Ιούνη 1995)
«Λατρεύω τους εργάτες! Είναι λεβέντες, τα βγάζουν πάντα πέρα μόνοι τους! Δεν έχουν ανάγκη από κανένα!»
| Ο κομμουνιστής ζωγράφος Διαμαντής Διαμαντόπουλος μάς κοιτάζει στα μάτια, γιατί δεν έχει τίποτα να κρύψει |
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Στο μεγάλο κόκκινο βιβλίο των Ελλήνων καλλιτεχνών – κι εάν δεν υπάρχει τέτοιο, πρέπει να σχεδιαστεί – του 20ού αιώνα, δικαιούται να γραφεί με κεφαλαία γράμματα το ονοματεπώνυμο του Μικρασιάτη ζωγράφου Διαμαντή Διαμαντόπουλου.
Μέχρι το τέλος της καλλιτεχνικής ζωής του, αυτός που διάβαζε με όρους επιστημονικούς τα έργα τέχνης, πάντα ενταγμένα στο ιστορικό πλαίσιο της κάθε εποχής, είχε έτοιμη την απάντηση σαν έτοιμος από καιρό, όταν τον ρωτούσαν σε ποιους απευθύνονται τα έργα του. Αυτονόητη η απάντηση του αγωνιστή εικαστικού: Στους εργάτες!
Η αυτονόητη αντίδρασή του, ίσως να έκανε ορισμένους ομότεχνούς του να κρυφτούν, ιδιαιτέρως όσοι απ’ αυτούς μπαινοβγαίνουν στα επιχειρηματικά και εφοπλιστικά σαλόνια, σαν ζητιάνοι, μπας και τους ελεήσουν οι έχοντες και οι κατέχοντες. Τι τα θέλετε… Ο Διαμαντής Διαμαντόπουλος, καθώς είχε ταχθεί από νέος με τη σωστή πλευρά της Ιστορίας και συγκεκριμένα με το ΚΚΕ, δεν μάσαγε τα λόγια του ούτε έλεγε μισές κουβέντες.
Γι’ αυτό περίπου επί ένα τέταρτο του αιώνα, από το 1950 έως το 1975, αποσύρεται από τις κοσμικότητες των αιθουσών τέχνης, όχι από αδυναμία, αλλά από δύναμη, γιατί δεν ήθελε να γίνει νούμερο και να ξεπουληθεί.
Τα «Χέρια των εργατών» στο εκλογικό κέντρο του ΚΚΕ
| Πίνακας «Σοβατζής» |
Ανατρέχοντας σε παλιά φύλλα του «Ριζοσπάστη», παραμονές των εκλογών της 18ης Οκτώβρη 1981, αναζητήσαμε τις δηλώσεις του Διαμαντή Διαμαντόπουλου. Αφορμή για εκείνο το ρεπορτάζ στάθηκε η δωρεά πινάκων του στο εκλογικό κέντρο του ΚΚΕ, πλάι πλάι μ’ αυτούς του Α. Τάσσου και του Βάλια Σεμερτζίδη. Διαβάζουμε στο φύλλο της Τετάρτης 30ής Σεπτέμβρη 1981:
Υπέρτιτλος: «ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥ ΜΑΣ ΚΕΝΤΡΟΥ»
Τίτλος: «Κορυφαίοι ζωγράφοι για τη μάχη για τη β΄ κατανομή»
Υπότιτλος: «ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: ΤΟ ΚΚΕ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ»
«Λατρεύω τους εργάτες!», δηλώνει με δοκιμασμένο αυθορμητισμό, περασμένο, όμως, από σαράντα κύματα αποφασιστικής σκέψης. Και συνεχίζει στους ίδιους υψηλούς μαχητικούς τόνους:
«Είναι λεβέντες, τα βγάζουν πάντα πέρα μόνοι τους! Δεν έχουν ανάγκη από κανένα! Γι’ αυτό πιστεύω πως το κόμμα τους, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, είναι εκείνο που εξασφαλίζει τη λειτουργία της Δημοκρατίας. Οι πίνακες που πρόσφερα στο εκλογικό τους κέντρο, είναι το ελάχιστο που θα μπορούσα να τους προσφέρω αυτή τη στιγμή, για να δηλώσω έμπρακτα τη συμμετοχή μου στο κίνημά τους, στον αγώνα που κάνουν για να ανοικοδομήσουν αυτό τον τόπο…».
«Λόγια αποφασιστικά», σχολιάζει ο συντάκτης του κειμένου, με τα αρχικά Ε. Κ., «μαχητικά, ανθρώπινα, του καλλιτέχνη Διαμαντή Διαμαντόπουλου, που αφιέρωσε στον εκλογικό αγώνα του ΚΚΕ τα ζωγραφικά έργα του “Τα χέρια των εργατών”».
«Ψεύτικη η τέχνη που πισωγυρίζει την πλάτη της στη ζωή»
«Θα ήθελα», παίρνει πάλι τον λόγο ο Διαμαντής Διαμαντόπουλος, «να δώσω τους “Μπετατζήδες” που βρίσκονται στην Πινακοθήκη αλλά αυτό ήταν αδύνατο. Ετσι προσανατολίστηκα σε μια επιλογή που θα άρμοζε στο χώρο, θα είχε πλαστική διάσταση και παράλληλα θα έβγαζε ζωή. Τη ζωντανή φωνή που πέρασε μέσα μου όταν ασίγαστα φτιάχνονταν οι συνοικισμοί των προσφύγων. Εκείνη τη ζεστή μουσική της δημιουργίας που βγαίνει μέσα από τα εργαλεία καθώς χτίζουν… χτίζουν ακατάπαυστα πολιτείες, τη ζωή, το αύριο…
| Πίνακας «Εργάτες» |
Ηταν μια σκληρή καταπόνηση και μια προσπάθεια χωρίς ανάσα ανάπαυλας εκείνη που εδώ και πολλά χρόνια ξεκίνησα. Είμαι από τους πρώτους σουρεαλιστές και κυβιστές της Ελλάδας, όμως δεν μπορούσα να ικανοποιηθώ όταν εκφραζόμουν… Τελικά κατάφερα να συνδυάσω το σχήμα, το μοντελλάρισμα, τα χρώματα με το θέμα μου (…) Οταν το περιεχόμενο είναι ψεύτικο, ψεύτικη είναι και η φόρμα του… Ψεύτικη κι η τέχνη που πισωγυρίζει την πλάτη της στη ζωή. Τι ωραία είναι εδώ! Τι ωραία…».
«Η ανθρωπότητα θα φτάσει οπωσδήποτε στον κομμουνισμό»
Στο φύλλο της Παρασκευής 16ης Οκτώβρη 1981, στις σελίδες «Τέχνη και Πολιτισμός» τυπώνεται η δήλωσή του, κάτω από τον υπέρτιτλο «Η προοδευτική διανόηση ψηφίζει… ΚΚΕ» – τα αρχικά του Κόμματος με το σφυροδρέπανο πάνω σ’ ένα ψηφοδέλτιο, που έχει ριχτεί κατά το ήμισυ σε μία κάλπη, είναι με το χέρι σχεδιασμένα. Η δήλωση του κομμουνιστή εικαστικού υπέρ του ΚΚΕ έχει την ακόλουθη μορφή:
ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
(Ζωγράφος)
Ψηφίζω
ΚΚΕ
«Ψηφίζω ΚΚΕ γιατί έχω την μακροπρόθεσμη πίστη πως η ανθρωπότητα στην εξέλιξή της θα φτάσει αργά ή γρήγορα αλλά θα φτάσει οπωσδήποτε στον Κομμουνισμό. Γι’ αυτό πιστεύω στον Κομμουνισμό σαν το βέβαιο αύριο.
Σ’ αυτές τις εκλογές τις αποφασιστικές για τον τόπο μας, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας παίζει το ρόλο και της διασφάλισης της Δημοκρατίας. Αν σε μια ορισμένη στιγμή και για οποιοδήποτε πρόβλημα που ενδιαφέρει την Ελλάδα, όλα τ’ άλλα κόμματα μπορεί να ενωθούν είναι αναμφισβήτητο πως το ΚΚΕ θα μείνει σαφέστατα χωριστά».
«Ο λαός μπορεί και πρέπει να χαρεί τα εικαστικά έργα»
| Πίνακας «Αλληγορία του πλούτου» |
Θα κλείσουμε, αυτό το Σαββατοκύριακο, το πρώτο αφιέρωμά μας στον ζωγράφο της εργατιάς, με την τελευταία απάντησή του στο πλαίσιο της συνέντευξής του στον «Ριζοσπάστη» (Τετάρτη 12 Νοέμβρη 1981), με υπέρτιτλο «Ο ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΘΥΜΑΤΑΙ, ΑΝΑΛΥΕΙ, ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ» και τίτλο «Η ζωγραφική, ο άνθρωπος, το περιβάλλον».
Τον ρωτάει ο συντάκτης Νίκος Ζώης:
«— Βρίσκετε ότι η προβολή των εικαστικών έργων στην Ελλάδα και στον καπιταλιστικό κόσμο ελέγχεται από κυκλώματα; Μπορεί ο λαός να χαρεί τα εικαστικά έργα; Και τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό;».
Απαντάει ο τότε 67χρονος αγωνιστής του χρωστήρα:
«Πραγματικά ασκείται έλεγχος των εικαστικών έργων και των εικαστικών καλλιτεχνών από κυκλώματα – τουλάχιστο στην Ελλάδα, έτσι που πολλές φορές έχει κανείς την εντύπωση πως η συχνότητα της προβολής από τα μαζικά μέσα ενημέρωσης έχει προσυμφωνηθεί (…).
Ο κόσμος, βέβαια, έχει μάτια και βλέπει.
Ο λαός μπορεί και πρέπει να χαρεί τα εικαστικά έργα. Αλλά για να φθάσουμε σ’ αυτό το αποτέλεσμα πολλά πράγματα πρέπει να διορθωθούν.
Και πρέπει πρώτα πρώτα να διορθωθούν τα εικαστικά έργα. Εκτός απ’ το ταλέντο χρειάζεται σωστός προσανατολισμός και πολλή δουλειά.
«Οχι πειραματικά έργα, που μπορεί να απορρίψουμε σε λίγο»
Επειτα πρέπει να προσέχουμε τα έργα που παρουσιάζουμε στον ελληνικό λαό. Οχι πειραματικά έργα, που και μεις μπορεί να απορρίψουμε σε λίγο. Μια τέτοια παρουσίαση δείχνει επιπολαιότητα. `Η περιφρόνηση: Είναι σαν να πιστεύουμε πως ο λαός έτσι ή αλλιώς δεν πρόκειται να καταλάβει τίποτα, και σα να ενδιαφερόμαστε μόνο να φανούμε πως παίρνουμε μέρος σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, που αυτόν τον καιρό είναι πολύ της μόδας.
| Πίνακας «Εργάτης» |
Ούτε να παρουσιάσουμε στο λαό έργα κατώτερης ποιότητας, υποτιμώντας το γούστο του. Ο λαός με μια καθοδήγηση μπορεί να καταλάβει πάρα πολλά.
Τα έργα που του παρουσιάζουμε ν’ αναφέρονται στον κόσμο του, που είναι ο πραγματικός κόσμος, ο σωστός κόσμος και που πρέπει να είναι και ο δικός μας κόσμος.
Ας μη μας διαφεύγει όμως πως για να καταλάβει και να χαρεί ένα εικαστικό έργο πρέπει να το μάθει πώς να το βλέπει και να εξοικειωθεί μαζί του, όπως για να διαβάσει ένα κείμενο, πρέπει να μάθει γράμματα και να εξασκηθεί στην ανάγνωση».
ΥΓ: Ψηφίζουμε ΚΚΕ στις ευρωεκλογές. Πιο δυνατό Κομμουνιστικό Κόμμα και κει που παίρνονται οι αντιλαϊκές αποφάσεις κι εκεί που ανατρέπονται, στους δρόμους του αγώνα.
Γράφει ο
Βασίλης ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ
Δημοσιογράφος, συγγραφέας, κριτικός βιβλίου
«Θα τραγουδάω τη χαρά πίσω απ’ τα βλέφαρα των φοβισμένων ματιών»
Η Εύα Μελά μιλά στον «Ριζοσπάστη» με αφορμή την έκθεση με έργα της
Η Εύα Μελά είναι εκείνο το παράδειγμα του καλλιτέχνη που όχι μόνο εμπνέεται από την εποχή του, αλλά αγωνίζεται να την αλλάξει και μέσα από την τέχνη του. Πανταχού παρούσα, σε κάθε μικρό και μεγάλο αγώνα της καθημερινότητας. Ωστόσο κανένας αγώνας δεν είναι μικρός όταν αγωνίζεσαι για το σύνολο της κοινωνίας.
Το έργο της είναι άμεσο. Επικοινωνεί κατευθείαν στην καρδιά και τη συνείδηση του απλού ανθρώπου, σε εκείνον που έχει αφιερώσει την τέχνη της. Μια ζωγραφική που «αγκαλιάζει» τη φύση και τους ανθρώπους, κύρια τους κατατρεγμένους, από το μεταναστόπουλο που ζητιανεύει στα φανάρια έως τα παιδιά της Παλαιστίνης με την άσβεστη φλόγα στη ματιά, φροντίζοντας παράλληλα να αναδεικνύει και την ομορφιά της ζωής.
Και είναι μεγάλη η χαρά μας που την «φιλοξενούμε» σήμερα στον «Ριζοσπάστη», με αφορμή την έκθεση με έργα της στη Δημοτική Πινακοθήκη της Αθήνας (Μυλλέρου και Γερμανικού, κτίριο Α, στο Μεταξουργείο), με τίτλο «Θα τραγουδάω τη χαρά πίσω απ’ τα βλέφαρα των φοβισμένων ματιών», στίχος του μεγάλου Παλαιστίνιου ποιητή Μαχμούντ Νταρουίς.
Τώρα οφείλω να μιλήσω…
Στην έκθεση παρουσιάζονται περίπου 100 έργα που έγιναν τα τελευταία 10 χρόνια. Αφετηρία για τη δημιουργία ήταν τα ερεθίσματα που δέχτηκα από τη γύρω πραγματικότητα: Από τις στρατιωτικές επεμβάσεις των ιμπεριαλιστικών οργανισμών, ΝΑΤΟ και ΕΕ, από τον «εγκλεισμό» σε στρατόπεδα και καταυλισμούς χιλιάδων ανθρώπων, προσφύγων, μεταναστών, χιλιάδων παιδιών σε εμπόλεμες περιοχές.
Η θεματολογία της έκθεσης είναι στο μεγαλύτερο μέρος αναφορά στην Παλαιστίνη. Κύρια τον «εγκλεισμό» που βιώνουν οι Παλαιστίνιοι, τα μικρά παιδιά, χρόνια τώρα, ζώντας σε καταυλισμούς και στρατόπεδα συγκέντρωσης, ή σε διάσπαρτες κουκκίδες γης σε συνθήκες κατοχής, ελέγχων και αποκλεισμών.
Αλλά υπάρχουν και έργα που αναφέρονται στους μετανάστες και τους πρόσφυγες, καθώς και έργα που έγιναν με αφορμή τις πυρκαγιές, στην Εύβοια, στη Δαδιά. Εκτίθενται επίσης οι χαλκογραφίες του λευκώματος «Υμνος εις την Ελευθερίαν» του Δ. Σολωμού, που βραβεύτηκε το 1990 σε πανελλήνιο διαγωνισμό της Στέγης Καλών Τεχνών και Γραμμάτων του υπουργείου Πολιτισμού.
Η συγκεκριμένη έκθεση είναι μια φυσική συνέχεια. Είναι αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης εσωτερικής διεργασίας που πηγάζει από τον τρόπο ζωής (είναι γνωστό ότι είμαι από το 1976 οργανωμένη στο ΚΚΕ), από τις εμπειρίες που μου έδωσε η πολύχρονη θητεία μου ως προέδρου του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (από το 1996 έως το 2022, με μικρά διαλείμματα). Η μεγάλη στροφή όμως στη δουλειά μου έγινε την περίοδο που ήμουν βουλευτής του ΚΚΕ (2007 – 2009). Το ΚΚΕ, μου έδωσε τη δυνατότητα να έρθω σε άμεση επαφή με πρόσφυγες και μετανάστες και αυτό με επηρέασε πολύ, μου έδωσε εικόνες και έντονα συναισθήματα, πράγμα που αργότερα με επηρέασε και στη ζωγραφική…
Η παρουσίαση αυτής της δουλειάς επιδίωξα να γίνει τώρα, γιατί πιστεύω ότι όφειλα τώρα να μιλήσω…
Η φύση και ο Ανθρωπος…
Ζωγράφος – χαράκτρια έγινα μάλλον τυχαία. Δεν είχα στην οικογένειά μου κάτι να με παρακινεί. Μόνο θυμάμαι ένα ημερολόγιο στον τοίχο, με έργα του Σικελιώτη, της Κατράκη κ.ά., σε ποίηση του Γκάτσου, του Λειβαδίτη και πολλών άλλων.
Αγαπούσα τη μουσική πολύ περισσότερο, αλλά τελειώνοντας το σχολείο επέλεξα να δώσω εξετάσεις στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών γιατί μου φαινόταν – διαισθητικά – ότι θα ήθελα να ζήσω την καθημερινότητά μου ως ζωγράφος. Σπούδασα στην ΑΣΚΤ με δασκάλους τον ζωγράφο Λευτέρη Κανακάκι στο Προκαταρκτικό και τον Κώστα Γραμματόπουλο στη Χαρακτική. Παρακολούθησα το Φροντιστήριο Τυπογραφίας και Τέχνης του Βιβλίου της ΑΣΚΤ, καθώς και σχέδιο στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού με αφορμή μια υποτροφία του ΕΟΜΜΕΧ για τη βιβλιοδεσία.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα (1985 – 1990) δούλεψα στο εργαστήρι του κομμουνιστή ζωγράφου – χαράκτη Γιώργη Βαρλάμου, ο οποίος όχι μόνο με δίδαξε τεχνικές στη χαρακτική, αλλά με επηρέασε ως δάσκαλος και ως άνθρωπος γενικότερα.
Η ζωγραφική σε όλους τους καλλιτέχνες πηγάζει πάντα από μια ανάγκη έκφρασης και επικοινωνίας. Εμπνευστής σε κάθε καλλιτέχνη είναι η ίδια η ζωή. Αλλωστε «ζωγράφος» σημαίνει ετυμολογικά «γράφω τη ζωή». Εγώ αγαπώ πολύ τη φύση και τη μελετώ. Οπως μελετώ και τους ανθρώπους, τη ζωή, τα συναισθήματά τους. Με απασχολούν ο εργαζόμενος, ο άνεργος, ο περιθωριακός, ο πρόσφυγας, ο φυλακισμένος (κυριολεκτικά και μεταφορικά) άνθρωπος. Η φύση και ο Ανθρωπος είναι οι πηγές της δουλειάς μου. Και είναι θέματα απέραντα.
Πιστεύω βαθιά πως το καλλιτεχνικό έργο δεν προκύπτει εγκεφαλικά, από επιλογή. Προκύπτει από τον ίδιο τον τρόπο ζωής του κάθε καλλιτέχνη. Ο καλλιτέχνης που ζει μέσα στην κοινωνία, που επικοινωνεί με τους ανθρώπους γύρω του, που ενημερώνεται για τις εξελίξεις, που διαβάζει λογοτεχνία και ποίηση, που διαβάζει γενικότερα, ο καλλιτέχνης που συμμετέχει στους αγώνες, αντικειμενικά αναπτύσσει δεσμούς με την κοινωνία. Και αυτό σημαίνει πως εντέλει με κάποιον τρόπο θα συνδεθεί με την κοινωνία και με το έργο του. Το κοινό είναι σε μεγάλο βαθμό αμύητο, αλλά πιστεύω ότι το ειλικρινές έργο τέχνης, όσο ανεικονικό κι αν είναι, αγγίζει χορδές στις ανθρώπινες ψυχές. Επικοινωνεί. Και ο κόσμος το αισθάνεται, το καταλαβαίνει στο συναίσθημά του, ας μην μπορεί να το εξηγήσει. Αλλωστε, αυτός είναι και ο λόγος που τα τελευταία χρόνια οι «μάνατζερ» και οι διοργανωτές εκθέσεων επιμένουν πιο πολύ στα επεξηγηματικά κείμενα στις εκθέσεις και λιγότερο στα ίδια τα έργα, πράγμα που με βρίσκει αντίθετη.
Από την άλλη, το θέμα της αισθητικής αγωγής και της καλλιτεχνικής παιδείας στα σχολεία πρέπει να είναι πρώτιστο θέμα πάλης για το συνδικαλιστικό κίνημα, γιατί έχει να κάνει με την καλλιέργεια της «αισθητής νόησης». Νόησης που σκόπιμα δεν καλλιεργείται από την κυρίαρχη πολιτική στην Παιδεία. Γιατί η αισθητική αγωγή και η καλλιτεχνική παιδεία συμβάλλουν στη δημιουργία του κοινωνικού, του δημιουργικού ανθρώπου.
Τα αδιέξοδα, οι προκλήσεις και οι επιλογές του σημερινού εικαστικού…
Ο ρόλος των εικαστικών θα έπρεπε να μην εξαντλείται σε μια έκθεση που έχει ημερομηνία λήξης, αλλά τα έργα να βρίσκονται σε δημόσιους χώρους και κτίρια, να επικοινωνούν με την καθημερινότητα των ανθρώπων. Και εδώ έχουμε τη μη εφαρμογή – από το 1999 που ψηφίσθηκε – του νόμου της διάθεσης του 1% για τη δημιουργία και τοποθέτηση έργων τέχνης στα δημόσια κτίρια και τους γύρω τους χώρους. Και βέβαια δεν έχει σημασία μόνο να μπαίνουν έργα στον δημόσιο χώρο και τα κτίρια, αλλά και η διαδικασία: Διεκδικούμε να γίνονται πανελλήνιοι καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί οπωσδήποτε, για να δίνεται η δυνατότητα οι καλλιτέχνες να καταθέτουν τη δημιουργική τους πρόταση και να επιλέγεται η καταλληλότερη. Ομως, με νόμο που ψήφισε η τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και που εφαρμόζει η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, μπήκε σχεδόν ταφόπλακα στη διαδικασία διενέργειας των καλλιτεχνικών διαγωνισμών, προς όφελος των μεσαζόντων, του μεγάλου κεφαλαίου στον χώρο του χρηματιστηρίου της Τέχνης.
Και βέβαια, εξίσου σημαντικό είναι το ότι καμία κυβέρνηση ως τώρα δεν έχει δώσει καθολική και αναλογική λύση στο θέμα της Ασφάλισης και συνταξιοδότησης των δημιουργών, των εικαστικών, παρά τους αγώνες και τις προτάσεις του κλάδου. Και αυτό σημαίνει ότι, αναγκαστικά, ένα μεγάλο μέρος των εικαστικών οδηγείται στην ετεροαπασχόληση, για να μπορεί να πληρώνει και έτσι χάνονται οι πιο δημιουργικές ώρες του καλλιτέχνη και αδρανοποιούνται οι περισσότερες δημιουργικές δυνάμεις του χώρου των εικαστικών.
Το θέμα της έλλειψης εκθεσιακών χώρων συνδέεται με την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων χώρων και την έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού. Ενώ οι καλλιτέχνες τελευταία αγωνιζόμαστε για το δικαίωμα θέασης, δηλαδή να πληρώνονται οι καλλιτέχνες όταν συμμετέχουν σε εκθέσεις με εισιτήριο ή σε εκθέσεις ιδρυμάτων και οργανισμών, οι ιδιωτικοί χώροι αλλά και οι περισσότεροι δημοτικοί ή δημόσιοι απαιτούν από τους καλλιτέχνες ενοίκιο.
Για να ανθίσουν τα εικαστικά απαιτείται μια άλλη πολιτική. Πολιτική στήριξης και ενίσχυσης των Τεχνών: Πρωτίστως της καλλιτεχνικής εργασίας, Ασφάλιση και συνταξιοδότηση, υποδομές, κεντρικός σχεδιασμός. Ολα αυτά δεν χωρούν στην πολιτική της ΕΕ, στην πολιτική εμπορευματοποίησης της Τέχνης, εμπορευματοποίησης των δημόσιων χώρων, ιδιωτικοποίησης της Υγείας και Ασφάλισης που εφαρμόζεται.
Οπότε μια σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζει ο καλλιτέχνης σήμερα είναι το ποια θα είναι η στάση ζωής του. «Με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει». Αν θα κλειστεί σε έναν προσωπικό χώρο και θα ομφαλοσκοπεί, αν θα προσπαθήσει να ενταχτεί στο σύστημα και στον ρόλο που επιβάλλουν στην Τέχνη η ΕΕ και η επίσημη πολιτική, ή αν θα κάνει το μεγάλο βήμα να στραφεί προς την κοινωνία και τους εργαζόμενους, μαχόμενος…
- Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 30 Ιούνη. Μέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Σάββατο: 11.00 – 19.00, Κυριακή: 10.00 – 16.00, Δευτέρα κλειστά (αυτό το Σαββατοκύριακο θα είναι κλειστά). Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Πηγή : Ριζοσπάστης 8 – 6 – 2024