1 – 11 – 1864
Κυρώνονται η ιδρυτική Διακήρυξη και το Καταστατικό της Διεθνούς Ένωσης Εργατών (Α’ Διεθνής). Σκοπός της Διεθνούς ήταν να εκπληρώσει το ιστορικό καθήκον της συσπείρωσης των δυνάμεων του παγκόσμιου προλεταριάτου.
«Η Διεθνής», έγραφε ο Κ. Μαρξ, «ιδρύθηκε για να αντικαταστήσει τα διάφορα σοσιαλιστικά και μισοσοσιαλιστικά τμήματα με μια πραγματικά αγωνιστική οργάνωση της εργατικής τάξης». Τα καθήκοντα αυτά ήταν που προσδιόρισαν και το περιεχόμενο της ιδρυτικής Διακήρυξης και του Καταστατικού της Α’ Διεθνούς.
Η ιδρυτική Διακήρυξη, που ήταν και το πρόγραμμά της Διεθνούς και φέρει την καταλυτική σφραγίδα του Μαρξ, είναι ένα από τα σημαντικότερα ντοκουμέντα στην ιστορία του διεθνούς εργατικού κινήματος. Αναδεικνυόταν ως πρώτιστο καθήκον της εργατικής τάξης η κατάληψη της πολιτικής εξουσίας από την εργατική τάξη μέσα από το δυνάμωμα της ταξικής της οργάνωσης και του ιδεολογικού της εξοπλισμού.
Επίσης αναφερόταν στη βασική ανάγκη να έχουν οι εργάτες δική τους εξωτερική πολιτική στη βάση του προλεταριακού διεθνισμού. Άλλωστε, η ιδρυτική διακήρυξη κατέληγε με το σύνθημα του Κομμουνιστικού Μανιφέστου «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε».
Αλλά και στο καταστατικό της Διεθνούς περιλαμβάνονταν σπουδαίες θέσεις, υποθήκες για την οργάνωση του εργατικού κινήματος, βάζοντας στο επίκεντρο το καθήκον της Διεθνούς να καθοδηγήσει την εργατική τάξη για την κοινωνική της απελευθέρωση. Η απελευθέρωση της εργατικής τάξης πρέπει να κατακτηθεί από την ίδια την εργατική τάξη, ανέφερε το προοίμιο του καταστατικού. Η Διεθνής Ένωση των Εργατών βασίστηκε στην αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Ανώτατο όργανο ήταν το ετήσιο συνέδριο.
Η Διεθνής καθοδήγησε άμεσα την εξέγερση του Παρισιού και συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη του εργατικού κινήματος, ωστόσο δεν μπόρεσε να γίνει η οργάνωση που θα καθοδηγούσε αποτελεσματικά την επαναστατική πάλη της εργατικής τάξης, κυρίως επειδή στις γραμμές της υπήρχαν μικροαστικά και αναρχικά ρεύματα που ασκούσαν επίδραση. Η σφοδρή διαπάλη, με επικεφαλής τους Μαρξ – Ένγκελς, για το ξεκαθάρισμα των γραμμών του επαναστατικού κινήματος από αυτές, τις τελικά αντεπαναστατικές επιρροές, είναι μια ακόμα μεγάλη υπηρεσία προς το εργατικό κίνημα.
Η Α’ Διεθνής έπαψε να υπάρχει τυπικά το 1876, έχοντας εκπληρώσει το έργο της στις ιστορικές συνθήκες στις οποίες έδρασε.
1 – 11 – 1923
Γεννιέται η Ισπανίδα οπερατική λυρική σοπράνο και σολίστ Βικτόρια ντελς Άγγελς, επίσης Βικτόρια ντε λος Άνχελες (Victoria de los Ángeles López García).
Η καριέρα της ξεκίνησε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κορυφώθηκε στα χρόνια από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1960.
Ανήκε σε μια γενιά υψιφώνων γεννημένων κατά το μεσοπόλεμο (Μαρία Κάλλας, Τζόαν Σάδερλαντ κ.ά.) που συντέλεσαν τα μέγιστα στην αναβίωση του μπελ κάντο στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες.
1 – 11 – 1931
Δημοσιεύεται στον Ριζοσπάστη (στα φύλλα 1-3/11/1931) Έκκληση της ΕΕ της Κομμουνιστικής Διεθνούς για τη λύση της εσωκομματικής διαπάλης στο ΚΚΕ.
Με παρέμβασή της, επίσης, αντικαθίσταται το ΠΓ της ΚΕ. Νέος Γραμματέας ορίζεται ο Ν. Ζαχαριάδης.
1 – 11 – 1939
Η 5η Σύνοδος του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ (1-2/11/1939) αποφασίζει την εισδοχή της Δυτικής Ουκρανίας και της Δυτικής Λευκορωσίας (περιοχές που είχε αποσπάσει η Πολωνία την περίοδο της ιμπεριαλιστικής επέμβασης κατά της επανάστασης) στην ΕΣΣΔ και την ενσωμάτωσή τους στις Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες της Ουκρανίας και Λευκορωσίας αντίστοιχα.
1944
Δύο μέρες μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον ΕΛΑΣ, βρετανικά στρατεύματα εισέρχονται στην πόλη.
Ετικέτες: Σαν Σήμερα
Πηγή : ALT.GR
2 – 11 – 1906
Γεννιέται ο Ιταλός σκηνοθέτης και σεναριογράφος Λουκίνο Βισκόντι (Luchino Visconti di Modrone). Προερχόταν από αριστοκρατική οικογένεια του Μιλάνου.
Νεαρός ήδη, ανακαλύπτει τη μουσική και το θέατρο. Η γνωριμία του με τον Γάλλο σκηνοθέτη Ζαν Ρενουάρ στο Παρίσι, το 1935, οι ταινίες των Σοβιετικών Πουντόβκιν και Αϊζενστάιν και η απαγόρευση από τη φασιστική λογοκρισία να πραγματοποιήσει την πρώτη του κινηματογραφική δουλιά, καθόρισαν τη μετέπειτα ιδεολογική του στράτευση στην υπόθεση του κομμουνισμού και της επανάστασης.
Με την ταινία «Ossessione», μεταφορά του μυθιστορήματος του Τζέιμς Κέιν «Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές» (1942), ο Βισκόντι εγκαινιάζει τη γέννηση και την πορεία του ιταλικού νεορεαλιστικού κινηματογράφου και επιδρά στην εξέλιξη της κινηματογραφικής τέχνης, σε παγκόσμιο επίπεδο.
Παρά την αντίδραση της κατεστημένης κριτικής, που οδήγησε αργότερα στην καταστροφή του αρνητικού, η ταινία είχε πλατιά απήχηση. Ακολουθεί το μικρό ντοκιμαντέρ «Μέρες δόξης» (1945), όπου καταγράφεται η δίκη και η εκτέλεση των φασιστών Καρούζο και Κοχ.
Τρία χρόνια μετά, γυρίζει, με χρήματα του ΚΚΙ, την ταινία «Η γη τρέμει» (επεισόδιο της θάλασσας), ένα οδοιπορικό στο φτωχό σικελικό νότο και το πρώτο και το τελευταίο επεισόδιο μιας τριλογίας που δεν ολοκλήρωσε. Με την ταινία «Μπελίσιμα» (1951), ο σκηνοθέτης επιχειρεί να καταδείξει την απατηλότητα των μικροαστικών ονείρων. Άλλα έργα του είναι το «Εμείς οι γυναίκες» (1953) με την Αννα Μανιάνι, «Σένσο», «Οι λευκές νύχτες» (1957) του Ντοστογιέφσκι, «Ο Ρόκο και τα αδέλφια του» (1960), «Η εργασία» (1962), «Γατόπαρδος» (1963 -σκιαγραφεί την ηττημένη αριστοκρατία και την ανερχόμενη αστική τάξη- κερδίζει το Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ των Καννών), «Τα μακρινά αστέρια της Άρκτου», «Η καμένη μάγισσα» (1966), «Ο ξένος» (1967 -μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Καμύ), «Οι καταραμένοι» (1968), «Θάνατος στη Βενετία» (1971) «Λούντβιχ ή το λυκόφως των θεών», «Η γοητεία της αμαρτίας» (1974) και «Ο αθώος».
2 – 11 – 1911
Γεννιέται ο μεγάλος ποιητής Οδυσσέας Ελύτης (πραγματικό όνομα Οδυσσέας Αλεπουδέλης), που το 1979 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Με το «Άξιον Εστί» αγκάλιασε τη διαχρονική πορεία της Ελλάδας χωρίς να πέφτει στην παγίδα της «απόδειξης» της «ανωτερότητας» των Ελλήνων, είναι το ποίημα – πηγή που εξακολουθεί να δροσίζει τα χείλη της η ελληνική συνείδηση.
Γεμάτη φως η ποίησή του θα δημιουργηθεί με τη χρήση και τη δημιουργική ανάπλαση 8.000 λέξεων, ένα επιπλέον δώρο του ποιητή στον πολιτισμό μας.
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης αλλά η καταγωγή του ήταν από τη Μυτιλήνη. Σε πολύ μικρή ηλικία εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Η ποίηση αρχίζει να τον ενδιαφέρει διαβάζοντας Καβάφη και Κάλβο, ενώ την ίδια εποχή (1927) στρέφεται προς τον υπερρεαλισμό. Το 1930 εγγράφεται στη Νομική Σχολή, το 1934 γνωρίστηκε με τον ποιητή Ι. Σαραντάρη που τον ενθάρρυνε στις ποιητικές του προσπάθειες, εκείνος όμως που τον επηρέασε αποφασιστικά ήταν ο Ανδρέας Εμπειρίκος, με τον οποίο γνωρίστηκε το 1935. Το Νοέμβρη του 1935 δημοσιεύτηκαν, στα «Νέα Γράμματα», τα πρώτα ποιήματα του Ελύτη που καθιέρωσε τότε και το ψευδώνυμό του.
Το 1939 τυπώνει την πρώτη του ποιητική συλλογή «Προσανατολισμοί». Με την έναρξη του πολέμου βρίσκεται στο μέτωπο ως ανθυπολοχαγός στο 1ο Σύνταγμα Πεζικού, όπου κινδύνευσε να πεθάνει από κοιλιακό τύφο.
Το 1943 κυκλοφόρησε «Ο Ήλιος ο Πρώτος», ενώ από το 1945 συνεργάζεται με το περιοδικό «Τετράδιο» όπου και πρωτοπαρουσίασε το «Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας». Το 1948 ταξιδεύει στην Ελβετία, και εν συνεχεία στο Παρίσι, όπου παρακολουθεί μαθήματα φιλοσοφίας στη Σορβόνη. Το 1951 αρχίζει τη σύνθεση του «Αξιον Εστί» (Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1960).
Το 1964 στον κινηματογράφο «Ρεξ» θα εκτελεστεί για πρώτη φορά το «Άξιον Εστί» μελοποιημένο από τον Μίκη Θεοδωράκη. Το 1967 ο Ελύτης καταφεύγει στη Γαλλία. Στις 10 Δεκέμβρη 1979 του απονεμήθηκε το Νομπέλ Λογοτεχνίας.
Ο Οδυσσέας Ελύτης πέθανε στις 18 Μάρτη 1996 στο σπίτι του στην Αθήνα, ενώ τα έργα «Εκ του πλησίον» και «2×7ε» δημοσιεύτηκαν μετά το θάνατό του. Για εκείνον ο θάνατος δεν ήταν παρά ακόμη ένα ταξίδι: «Είπα θα φύγω. Τώρα. Μ’ ό,τι να ‘ναι: τον σάκο μου τον ταξιδιωτικό στον ώμο, στην τσέπη μου έναν οδηγό, τη φωτογραφική στο χέρι. Βαθιά στο χώμα και βαθιά στο σώμα θα πάω να βρω ποιος είμαι. Τι δίνω, τι μου δίνουν και περισσεύει το άδικο».
2 – 11 – 1950
Πεθαίνει ο Ιρλανδός θεατρικός συγγραφέας, κριτικός και δραματουργός Τζορτζ Μπέρναρντ Σο (George Bernard Shaw -βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, 1925).
Το 1876 μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου έγραφε τακτικά, αλλά αγωνίστηκε πολύ για να ανταπεξέρχεται οικονομικά. Το 1895 έγινε κριτικός θεάτρου για το περιοδικό «Saturday Review» και άρχισε να γράφει δικά του δρώμενα. Το έργο του «Pygmalion» μεταφέρθηκε αργότερα δύο φορές σε κινηματογραφική αίθουσα, ενώ το σενάριο που έγραψε για την πρώτη του έκδοση κέρδισε ένα Όσκαρ.
Κατά τη διάρκεια της ζωής του, έγραψε περισσότερα από 60 έργα και κέρδισε πολλά άλλα βραβεία, μεταξύ των οποίων και το βραβείο Νόμπελ το 1925
2 – 11 – 1960
Πεθαίνει ο συνθέτης, πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας Δημήτρης Μητρόπουλος. Ηταν από τους λίγους μουσικούς, που μπορούσαν να παίζουν πιάνο, διευθύνοντας ταυτόχρονα την ορχήστρα.
Ίσως ο μοναδικός που έπαιζε και, ταυτόχρονα, διηύθυνε τόσο δύσκολα έργα, όπως το «3ο Κοντσέρτο για πιάνο» του Προκόφιεφ, ερμηνεία που σήμανε και την απαρχή της λαμπρής διεθνούς πορείας του. Το ρεπερτόριό του υπήρξε ευρύτατο, ενώ σε πάνω από ογδόντα ανέρχονται τα έργα που παρουσίασε σε πρώτη εκτέλεση. Ανάμεσά τους, συνθέσεις των Χίντεμιτ, Μπάρμπερ, Γκουλντ, Κόπλαντ, Κρένεκ, Καλομοίρη, Σκαλκώτα, Πετρίδη, Σισιλιάνου κ.ά. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή του στην καθιέρωση του Μάλερ, σε Αμερική και Ευρώπη, καθώς υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους μεγάλους ερμηνευτές του έργου του συνθέτη.
Η φήμη του τον φέρνει το 1936 στην Αμερική, στο πόντιουμ της Συμφωνικής της Βοστόνης. Η μεγάλη επιτυχία τον οδηγεί το 1938 στη θέση του μόνιμου μαέστρου της Συμφωνικής Ορχήστρας της Μινεάπολης, όπου παρέμεινε έως το 1949, αναδεικνύοντάς τη ως μια από τις καλύτερες αμερικανικές ορχήστρες. Παράλληλα, εμφανίζεται με πολλές άλλες μεγάλες ορχήστρες των ΗΠΑ. Στις 18/3/1949 διηύθυνε την τελευταία συναυλία του με τη Συμφωνική της Μινεάπολης. Ηδη, το FBI είχε ανοίξει φάκελο για τον μαέστρο, ο οποίος συχνά αναφερόταν με θερμά σχόλια στα επιτεύγματα της Σοβιετικής Ενωσης και στον αγώνα της ν’ ανεβάσει το πολιτιστικό επίπεδο των λαών της. Παράλληλα, με τις απόψεις του για την ιδεολογία της αισθητικής στη Σοβιετική Ενωση, ο Δημήτρης Μητρόπουλος κατέκρινε την ανάμειξη των ΗΠΑ στον ελληνικό εμφύλιο, ενώ πρόσαπτε και έλλειμμα μουσικής παιδείας σε όσους αρνούνταν να ακούσουν τους σύγχρονους συνθέτες. Επιπλέον, το FBI είχε αρχίσει να ερευνά τις εκτός σκηνής δραστηριότητες του μαέστρου, πίσω από τον οποίο άρχισε να υψώνεται η σκιά του γερουσιαστή Μακάρθι.
Αξίζει να αναφέρουμε τις εντυπώσεις του από το ταξίδι που πραγματοποίησε στην ΕΣΣΔ, μετά από πρόσκληση των Σοβιετικών μουσικών οργανώσεων, το 1934.
«Αν θα με ρωτήσετε πού θα προτιμούσα να εργάζομαι σαν καλλιτέχνης μουσικός, σας λέω απερίφραστα: Χίλιες φορές στη Ρωσία. Πρόκειται για ένα φαινόμενο ομαδικής καλλιτεχνικής ανόδου ενός λαού που θεωρούνταν ίσαμε προχθές μισοπολιτισμένος και κατάλληλος μόνο για βούρδουλα».
Και στην ερώτηση για το ποια είναι η πρώτη εντύπωση που αποκόμισε από τη νεαρή τότε ΕΣΣΔ, αναφέρει τα παρακάτω:
«…Πλήθος εργάτες, απλά ντυμένοι, με ύφος γελαστό και ανέγνοιαστο. Είναι αυτό το ίδιο το κοινό που ‘χει τη δίψα για το θέατρο και τη μάθηση. Μόλις πέρασα μερικές μέρες μέσα σ’ αυτό τον κόσμο άρχισα να νιώθω πως αυτή η μάζα κρύβει μέσα της πολλά μυστικά και γίνεται από μέρα σε μέρα πιο ενδιαφέρουσα. Μου ‘χε φύγει η πρώτη εντύπωση της οπτικής αντίθεσης Μόντε Κάρλο και Πλατείας του Σταθμού της Μόσχας. Στη Μόσχα έπαιξα σε τρία Κοντσέρτα ως διευθυντής και ως πιανίστας σε κλασική ρωσική και δική μου μουσική. Στο Λένινγκραντ έπαιξα κλασική και νέα σοβιετική μουσική με αρκετά μεγάλη επιτυχία. Οι νέοι καλλιτέχνες είναι αρκετά ανώτεροι από πολλούς μεγάλους καλλιτέχνες της Ευρώπης (…) Το ενδιαφέρον των εργατών για την τέχνη, το θέατρο, τον κινηματογράφο είναι ανεπτυγμένο περισσότερο από όλες τις χώρες. Το θέατρο και οι κινηματογράφοι είναι γεμάτοι κάθε βράδυ. Το κράτος ενδιαφέρεται, μπορεί να ειπεί, εξ ίσου για την κατασκευή ενός εργοστασίου με την ανύψωση του καλλιτεχνικού επιπέδου του κόσμου (…) Οι ορχήστρες και οι θίασοι κατεβαίνουν στα εργοστάσια και παίζουν από τις 2-4, οι δε εργάτες παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον, ιδίως θέατρο».
(Απόσπασμα από το βιβλίο «Τι είδαμε στη Σοβιετική Ένωση – Αναμνήσεις – Εντυπώσεις», εκδ. «Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις», 1968, σελ. 68 – 69).
Άφησε την τελευταία του πνοή, μετά από καρδιακή προσβολή, στο πόντιουμ της Σκάλας του Μιλάνου, διευθύνοντας την Τρίτη Συμφωνία του Γκούσταβ Μάλερ. Ήταν η τελευταία πράξη μιας δημιουργικής ζωής απόλυτα δοσμένης στη μουσική, την οποία υπηρέτησε εξαντλητικά και μέχρι τέλους με απίστευτο πάθος, διευθύνοντας πάνω από 2.000 συναυλίες, τις περισσότερες χωρίς χρήση μπαγκέτας.
2 – 11 – 1975
Δολοφονείται ο Ιταλός σκηνοθέτης Πιέρ Πάολο Παζολίνι (Pier Paolo Pasolini). Ανέπτυξε ένα έργο που εκτείνεται σε όλους τους τομείς της σύγχρονης διανόησης: Ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος, σεναριογράφος, σκηνοθέτης και ενίοτε ηθοποιός, άφησε την προσωπικότητά του, που διαμορφώθηκε από πολλούς γεννήτορες και πολλές πηγές, να πλανηθεί σε όλο το εύρος του ανθρώπινου λόγου.
Στη διαμόρφωση του σκηνοθετικού του έργου έπαιξε καθοριστικό ρόλο το γεγονός ότι προερχόταν από τη λογοτεχνία και το θεωρητικό λόγο. Το έργο του είναι μια ισορροπία στο τεντωμένο σχοινί ανάμεσα στην ακριβολογία και το μυστικισμό, ανάμεσα στον επικαθορισμό και την παρόρμηση, ανάμεσα στη λογική και το πάθος.
Γεννημένος και διαμορφωνόμενος κοινωνικά σε μια εποχή θυελλών, πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών, ο Παζολίνι φθάρηκε σε πολλές μάχες για την πολιτική, την ηθική και την αισθητική, ζώντας μια ζωή σύντομη αλλά γεμάτη, εξαιτίας αυτών ακριβώς των μαχών. Η προσωπική του πορεία ήταν γεμάτη ιδιαιτερότητες, πάρα πολλές φορές οδυνηρές για τον ίδιο, όμως αυτές οι ιδιαιτερότητες υπήρξαν ουσιαστικά παροδικές σε προσωπικό επίπεδο.
Η αντανάκλασή τους στο έργο του, εντάχθηκε σε μια πολύ σοβαρότερη διαδικασία, καθώς από την πρώτη στιγμή το ενδιαφέρον του τράβηξαν όλοι εκείνοι οι ξεριζωμένοι που επιβίωναν στον περιθώριο της κοινωνικής «ανάπτυξης», όλοι εκείνοι που η «επίσημη» κοινωνία καταδίωκε σφοδρά, με σκοπό την τελική εξόντωσή τους.
Ο Παζολίνι παρ’ όλη τη φαινομενικά μοναχική πορεία του, υπήρξε ένας άνθρωπος που επιζητούσε το διάλογο, κυρίως με εκείνους που ήθελε να διαπλάσει και να τους απαλλάξει από προκαταλήψεις, η αυτονομία του ως προσωπικότητα και έργο δεν ήταν προκλητική, καθώς ο ίδιος δεν αντιλαμβανόταν τον εαυτό του ως περιθωριακό ή ως «καταραμένο» που επρόκειτο να «δικαιωθεί» μετά θάνατον. Μας άφησε ταινίες και κείμενα – ποιήματα και πεζά – που σίγουρα βάζουν τον θεατή και τον αναγνώστη σε διαδικασία σκέψης, γεγονός σημαντικότατο, και ταυτόχρονα πράγμα εξίσου σημαντικό μετουσιώθηκαν σε πολλαπλές κατευθύνσεις. Ήταν ο σκηνοθέτης του «Ακατόνε», της «Μάμα Ρόμα», του «Θεωρήματος», της «Μήδειας» και του «Δεκαήμερου».
2 – 11 – 1977
Έντονη νεροποντή σε συνδυασμό με τα ανύπαρκτα αντιπλημμυρικά έργα στην Αττική, έχει ως αποτέλεσμα 22 νεκρούς, εκτεταμένης διάρκειας συσκότιση και ανυπολόγιστες ζημιές στις δυτικές συνοικίες της Αθήνας. 17 νεκροί και εκτεταμένες ζημίες και στον Πειραιά.
2 – 11 – 1978
Επιστρέφουν στη Γη, μετά από 139 μέρες και 14 ώρες στο Διάστημα, οι δύο Σοβιετικοί κοσμοναύτες του διαστημικού σταθμού «Σαλιούτ 6».
Δείτε ακόμα…
Σαν Σήμερα 1/11 – Γεγονότα σημαντικά και πρόσωπα που σημάδεψαν το χρόνο
1 Νοέ 2025