Σάββατο 19 Οχτώβρη 2024 – Κυριακή 20 Οχτώβρη 2024

50 ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΜΙΜΗΣ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗΣ
18/10/1947: Ξεκινάει η μεγαλύτερη περίοδος παρανομίας για τον «Ριζοσπάστη»
Κράτησε 27 χρόνια, μέχρι τις 25 Σεπτέμβρη 1974
…και της 25/9/1974. Η απόσταση που τα χωρίζει είναι 27 χρόνια βαθιάς παρανομίας |
Με το ΛΑ’ Ψήφισμα, στις 17 Οκτώβρη 1947, η κυβέρνηση Σοφούλη συμπλήρωσε το περιβόητο Γ’ Ψήφισμα του 1946 με μέτρα κατά του Τύπου. Με βούλευμα του Συμβουλίου των Εφετών, θα μπορούσε πλέον να παυθεί οριστικά η κυκλοφορία εφημερίδων ή περιοδικών «άτινα διά των δημοσιευμάτων αυτών αποδεικνύουν ότι υπηρετούντα εν γνώσει και εκ προθέσεως τους εγείροντας τα όπλα κατά της Πατρίδος και επιβουλευομένους την ακεραιότητα και ησυχίαν της χώρας, αρνούνται συστηματικώς να τηρούν τους νόμους του Κράτους ή υπηρετούν καθ’ οιονδήποτε τρόπον την ανταρσίαν…».
Εκτός από την απαγόρευση της κυκλοφορίας, προβλεπόταν η δήμευση της περιουσίας αυτών των Μέσων.
Το Ψήφισμα ήταν «φωτογραφικό» για τον «Ριζοσπάστη» και τα ΕΑΜικά έντυπα της εποχής, που διακινούσαν δεκάδες χιλιάδες φύλλα και είχαν μεγάλη επιρροή στην εργατική τάξη και τον λαό. Την ίδια ακριβώς μέρα, η αστυνομία κατάσχεσε το φύλλο του «Ριζοσπάστη», με την κατηγορία ότι δημοσίευε δήλωση του Μ. Βαφειάδη και ειδήσεις για τον ΔΣΕ.
«Προτροπή εις ανυποταξίαν και τόνωσιν της επαναστάσεως»
Τυπικά, ο «Ριζοσπάστης» τέθηκε εκτός νόμου στις 18 Οκτώβρη 1947, με το υπ’ αριθμόν 3219 βούλευμα «του Συμβουλίου των εν Αθήναις Εφετών».
Αναλυτικότερα αυτό έγραφε:
«Το Συμβούλιον των εν Αθήναις Εφετών… συνελθόν εν τω προς διάσκεψιν αυτού δωματίω τη 18η Οκτωβρίου 1947… ίνα αποφανθή επί της επομένης υποθέσεως:
Ο παρά τω συμβουλίω τούτω Εισαγγελεύς υπέβαλε προς αυτώ την υπ’ αριθ. 3247/1947 έγγραφον πρότασίν του έχουσα ούτω:
Εκ του υπό σημερινήν χρονολογίαν φύλλου της ενταύθα εκδιδομένης εφημερίδος “Ριζοσπάστης” και δη εκ του περιεχομένου της δημοσιευομένης εν αυτώ αρθρογραφίας “οι Αμερικανοί διέταξαν ομαδικά εγκλήματα”, “Ο εθνικός συναγερμός των γραικύλων άρχισε με ένδεκα εκτελέσεις στη Μακεδονία”, “Η σημαία του Ριζοσπάστη είναι σημαία του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, σημαία της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας, της Εθνικής Ανεξαρτησίας, δηλαδή σημαία της Ελλάδος”, “Η δήθεν δίκη της Θεσσαλονίκης ήταν μια σωστή παρωδία. Κατεδίκασε 52 σε θάνατο για τα φρονήματά τους και για να εξυπηρετηθούν οι γενικώτεροι σκοποί του δοσιλογικού και νεοφασιστικού καθεστώτος”, “Με το αίμα αυτών των παλληκαριών άρχισε τις νόμιμες δολοφονίες το Στρατοδικείον”, “Το αίμα αυτό θα πνίξη το καθεστώς της αμερικανοκρατίας, της φαυλότητας, της προδοσίας κλπ.”, διεπιστώθη ότι η εφημερίς αυτή αρνούμενη συστηματικώς να τηρή τους νόμους του κράτους ως τούτο προκύπτει εκ της σωρείας των κατά των εκδοτών και αρθρογράφων των εκδοθεισών εσχάτως καταδικαστικών αποφάσεων, μετετράπη εν γνώσει και εκ προθέσεως εις έντυπον διαφημίσεως και εξυμνήσεως του διά της ανταρσίας συντελουμένου αδικήματος της εσχάτης προδοσίας και εξυπηρετεί ήδη αποδεδειγμένως διά παντός παρανόμου τρόπου την ανταρσίαν ταύτην, ήτις τυγχάνει απροκάλυπτος πλέον πολέμιος εναντίον του κράτους υπό την ηγεσία του ΚΚΕ και των εχθρών της Ελλάδος. Αι επανειλημμέναι διώξεις εις ουδέν συντέλεσαν και εις την πρόσκλησιν των εφέδρων απαντά διά της εξυμνήσεως των δολοφόνων και προτροπή εις ανυποταξίαν και τόνωσιν της επαναστάσεως. Κατόπιν ουτωσί συνεχιζομένης προδοτικής πλέον δράσεως της εφημερίδος ταύτης, υπηρετούσης αποδεδειγμένως και παντοιοτρόπως την ανταρσίαν. Λαβόντες επιπροσθέτως υπ’ όψιν και την διά της υπ’ αριθ. 45334 αναφοράς την ενταύθα Γενικής Ασφαλείας υποβληθείσαν ημίν δικογραφίαν και ιδία τας υπό σημερινήν χρονολογίαν καταθέσεις του προέδρου του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Εμμ. Καρζή και του προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Ν. Ροντήρη, ιδόντες και τα άρθρα 22 και 23 του Ψηφίσματος Γ’ της 18/25 Ιουνίου 1946 “Περί εκτάκτων μέτρων αφορώντων την δημόσιαν τάξιν και ασφάλεια” ως ταύτα προσετέθησαν διά του άρθρου μόνου του ψηφίσματος ΛΑ’ της 17/17 Οκτωβρίου 1947 “Περί συμπληρώσεως κλπ. Του προρρηθέντος ψηφίσματος”. Προτείνομεν την οριστική παύσιν της ενταύθα εκδιδομένης εφημερίδας υπό τον τίτλο “Ριζοσπάστης” ως υπηρετούσης διά της μέχρι σήμερον αρθρογραφίας της εν γνώσει και εκ προθέσεως τους εγείροντας τα όπλα κατά της πατρίδος και επιβουλευομένους την ακεραιότητα και ησυχίαν της χώρας, αρνούμενης συστηματικώς να τηρή τους νόμους του κράτους και ιδία υπηρετούσης αποδεδειγμένως και παντοιοτρόπως την ανταρσίαν κατά τα ανωτέρω λεπτομερώς εκτιθέμενα και την κατάσχεσιν και δήμευσιν των επίπλων και γραφείων αυτής, του χάρτου και παντός αντικειμένου χρησιμοποιημένου διά την έκδοσιν αυτής, οιοσδήποτε και αν είνε ο κύριος ή ο έχων επ’ αυτών δικαιώματα.
Το φύλλο της 18/10/1947… |
Εν Αθήναις τη 18 Οκτωβρίου 1947
Ο Εισαγγελεύς Εφετών
Εμμανουήλ Κομνηνός».
«Η ενέργεια αυτή της κυβέρνησης κορυφώνει τα μέτρα κατά του λαού»
Το ιστορικό εκείνο φύλλο στις 18/10/1947 έγραφε στο πρωτοσέλιδό του: «ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΔΙΕΤΑΞΑΝ ΧΘΕΣ ΟΜΑΔΙΚΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΥΣΗ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ».
Και συμπλήρωνε: «Ο “ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ” ΑΡΧΙΣΕ ΜΕ 11 ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – Ο ΣΟΦΟΥΛΙΚΟΣ ΦΑΣΙΣΜΟΣ ΑΠΕΒΑΛΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟ – Ο “ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ” ΑΚΛΟΝΗΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΑΛΞΗ».
Την ίδια μέρα, με το υπ’ αριθμόν 3220 βούλευμα του Συμβουλίου των Εφετών, παύτηκε η εφημερίδα του ΕΑΜ «Ελεύθερη Ελλάδα» και στις 7/11/1947 η «Κομμουνιστική Επιθεώρηση». Ο «Ρίζος της Δευτέρας» απαγορεύτηκε έναν μήνα αργότερα, τον Δεκέμβρη του 1947, όταν τέθηκε εκτός νόμου το ΚΚΕ, με τον Αναγκαστικό Νόμο 509/1947.
Στο τεύχος της Κομμουνιστικής Επιθεώρησης 11/1947, διαβάζουμε για τα γεγονότα της 18ης Οκτώβρη: «Η Ασφάλεια με ισχυρές δυνάμεις κατέλαβε τα γραφεία των εφημερίδων “Ριζοσπάστης” και “Ελεύθερη Ελλάδα” και αφού κοινοποίησε απόφαση του Συμβουλίου Εφετών περί οριστικής παύσης, έκαμε καταγραφή και κατάσχεση της περιουσίας των δύο εφημερίδων και των γραφείων τους».
Και ο «Ρίζος της Δευτέρας» έγραφε: «Τα όργανα της ασφάλειας συνέλαβαν επίσης από τους συντάκτες που βρίσκονταν εκείνη την ώρα στα γραφεία του “Ριζοσπάστη” τους δημοσιογράφους Θανάση Τσουπαρόπουλο και Χρήστο Ανταχόπουλο. Ο Εισαγγελέας κατέγραψε όλα τα έπιπλα και εσφράγισε τα γραφεία. Ομάδα αστυνομικών εξ άλλου έσπασε με κασμάδες τις ταμπέλες του “Ριζοσπάστη”, ενώ πλήθος κόσμου είχε συγκεντρωθεί από κάτω και παρακολουθούσε. Εγινε ταυτόχρονα έρευνα και έλεγχος ταυτοτήτων στους συντάκτες και στους πολίτες που βρίσκονταν εκείνη την ώρα στα γραφεία.
Η ενέργεια αυτή της κυβέρνησης κορυφώνει τα μέτρα κατά του λαού των Αθηνών. Ο,τι δεν ετόλμησε να κάμει ο Τσαλδάρης και ο Ζέρβας επί τόσον καιρό, το πραγματοποιεί σήμερα ο κ. Σοφούλης, εφαρμόζοντας την πολιτική του “κατευνασμού”.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι πρόκειται για πρωτοβουλία και εντολές των Αμερικανών. Ο “Ριζοσπάστης” και η “Ελεύθερη Ελλάδα” ήταν οι εφημερίδες που απεκάλυψαν την πολιτική των Αμερικανών στην Ελλάδα, την καταστροφική τους επέμβαση για το φούντωμα του εμφυλίου πολέμου, τα οικονομικά τους μέτρα που υποδουλώνουν τη χώρα και εξαθλιώνουν τον ελληνικό λαό, τις ανοικτές επεμβάσεις στην αλλαγή κυβερνήσεων που μεταβάλλουν την Ελλάδα σε προτεκτοράτο δικό τους».
Τις απαγορεύσεις επιδοκίμασε το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών. Σύμφωνα με το «ΒΗΜΑ» της εποχής, «Η ΑΓΓΛΙΑ ΕΠΙΔΟΚΙΜΑΖΕΙ ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ», με την ανταπόκριση της εφημερίδας από το Λονδίνο να αναφέρει ότι «Αι δηλώσεις αύται των υπευθύνων Αγγλικών κύκλων (σ.σ. του εκπροσώπου του Φόρεϊν Οφις) επιβεβαιώνουν εμμέσως τας τηλεγραφικάς εξ Αθηνών πληροφορίας καθ’ ας το μέτρον ενεκρίθη υπό των εν Αθήναις πρεσβειών της Αγγλίας και της Αμερικής».
Κάπως έτσι ξεκίνησε η 27χρονη περίοδος της βαθιάς παρανομίας για τον «Ριζοσπάστη»… Αλλά το αστικό κράτος και οι πατρόνες του λογάριαζαν χωρίς τον ξενοδόχο.
Στις 12 Νοέμβρη 1947 ο «Ριζοσπάστης» θα κυκλοφορήσει και πάλι στην παρανομία.
Πηγή : Ριζοσπάστης 19 – 10 – 2024
50 ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΜΙΜΗΣ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗΣ
«Η λευτεριά φτερουγίζει πάνω απ’ την Αθήνα μας»
Οι συγκλονιστικές στιγμές και εικόνες της Απελευθέρωσης από τους ναζί κατακτητές, 80 χρόνια πριν, μέσα από τα ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη»
«Ωρα 11 π.μ. – Η ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΦΤΕΡΟΥΓΙΖΕΙ ΠΑΝΩ ΑΠ’ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΜΑΣ – Οι Γερμανοί εκκενώνουν οριστικά την πρωτεύουσα – Ο Γερμανός διοικητής και όλο το στρατηγείο του Λυκαβηττού ανεχώρησαν – Η Αθήνα κηρύχτηκε ανοχύρωτη». Με αυτούς τους τίτλους στη δεύτερη έκδοσή του ο «Ριζοσπάστης» 80 χρόνια πριν, στις 12 Οκτώβρη 1944, ανακοινώνει το συγκλονιστικό γεγονός της Απελευθέρωσης από τη ναζιστική Γερμανία.
Παρακάτω γλαφυρά περιγράφει εικόνες σαν και αυτές που κατέκλυσαν την Αθήνα: «…ο λαός ξεχύθηκε με σημαίες και ζητωκραυγές στους δρόμους. Απ’ το Πανεπιστήμιο, απ’ τις Τράπεζες, απ’ όλα τα κέντρα οι τηλεβόες του ΕΛΑΣ σαλπίζουν το χαρμόσυνο μήνυμα. Οι συνοικίες σε παραλήρημα ενθουσιασμού ετοιμάζονται για τον μεγάλο γιορτασμό. Στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη αντιπροσωπείες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ κατέθεσαν στεφάνι. Εξαλλος από τον ενθουσιασμό ο συγκεντρωμένος κατά χιλιάδες λαός ζητωκραύγαζε. Δακρύζοντας οι πολίτες αγκάλιαζε ο ένας τον άλλο».
Αντίστοιχα στο φύλλο της επόμενης μέρας μεταφέρονται οι πανηγυρικές εκδηλώσεις του λαού.
«…Η μπαρουτοκαπνισμένη Αθήνα, που γνώρισε την πείνα και το βόλι του κατακτητή, το στιλέτο του προδότη… ξεχύθηκε ζωντανή ανθρωποθάλασσα να διαλαλήσει τη Νίκη της… Διαδηλώσεις που πρώτη φορά βλέπει η Αθήνα ξεχύνονται από παντού. Απ’ το Σύνταγμα ως την Ομόνοια ένα ρεύμα είναι ο κόσμος. Γελούν, δακρύζουν, αγκαλιάζονται…
Λευτερωθήκαμε! Νικήσαμε! Και πάνω απ’ όλα μια φωνή που αγκαλιάζει όλη την Αθήνα, που κλείνει όλους τους σκληρούς τρίχρονους αγώνες, όλη την πίστη στη λευτεριά, όλη τη χαρά της Νίκης: Ε-Α-Μ! Ε-Α-Μ! Σε κάθε γωνιά βουίζουν τα χωνιά. Κι η Αθήνα που έμαθε ν’ ακούει στη φωνή τους το κάλεσμα στην αντίσταση και στον αγώνα τρέχει τώρα ν’ ακούσει την πρόσκληση στο γιορτασμό και στη χαρά».
«Φωτεινά» ήταν επίσης και τα ρεπορτάζ για τις προηγούμενες μέρες, όπως καταγράφηκαν στην πρώτη έκδοση του «Ριζοσπάστη» της 12ης Οκτώβρη 1944:
«Ο ΕΛΑΣ στον Περισσό
Στις 5 το απόγευμα της Κυριακής (8 του Οκτώβρη) αφού ξεκαθαρίσανε τους ταγματαλήτες από το οχυρό της δεξαμενής της Ούλεν, ύστερα από πεντάωρη σκληρή μάχη, τα ένδοξα παλληκάρια του ΕΛΑΣ μας, νικηφόρα, πάνοπλα με βαρύ και ελαφρύ οπλισμό, παρέλασαν στην κεντρική λεωφόρο και την Πλατεία της Εκκλησίας. Μέσα σε ζητωκραυγές του ενθουσιασμένου κόσμου που μαζεύτηκε απ’ όλο τον Περισσό και από τους γύρω συνοικισμούς με σημαιούλες στο πέτο, για να παρακολουθήση με θαυμασμό και βαθειά συγκίνηση την παρέλαση. Γυναίκες και κορίτσια φορτωμένα με άνθη τραγουδώντας τον Εθνικό ύμνο έραναν τις πάνοπλες διμοιρίες του νικηφόρου Στρατού μας».
Στο Πολύγωνο
«Μοναδικός ήταν ο ενθουσιασμός του λαού στη μεγάλη συγκέντρωση που έγινε την Κυριακή το απόγευμα στη Σχολή Ευελπίδων, ύστερ’ απ’ το διώξιμο των προδοτών και την κατάληψή της από τον ΕΛΑΣ. Υψώθηκε η σημαία στη Σχολή ενώ τα πλήθη χειροκροτούσαν. Ακολούθησε παρέλαση των τμημάτων ΕΛΑΣ, ΕΑΜ, ΕΠΟΝ και χιλιάδων διαδηλωτών. Στην πλατεία μίλησαν ομιλητές αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣ, ΕΑΜ, Ε.Α., ΕΠΟΝ. Ολα τα σπίτια των γύρω συνοικιών σημαιοστολίστηκαν».
Στο Περιστέρι
«Το πρωί της Κυριακής έγιναν και στο Περιστέρι εκδηλώσεις της Λαϊκής Επιτροπής, γιορτές για την απελευθέρωση των Ορυχείων, την αγωνιζόμενη γυναίκα με ομιλήτρια μια γυναίκα. Μίλησε ο γραμματέας της Αχτίδας και άλλοι ομιλητές που χειροκροτήθηκαν».
Στο Πανεπιστήμιο
«Τη Δευτέρα στις 9.30, πάνω από 300 φοιτητές και σπουδαστές μαζεύτηκαν στην αίθουσα της Φιλοσοφικής Σχολής για να γιορτάσουν μια μεγάλη νίκη τους: Το άνοιγμα του Πανεπιστημίου μας. Στον τοίχο τα συνθήματα “Ανοιχτά Σχολειά”, “Ζωή, χαρά και μόρφωση” κλείνουν τους αδιάκοπους αγώνες της φοιτητικής μας νειότης στα 3 χρόνια της σκλαβιάς. Μέσα σε θερμές εκδηλώσεις, οι πρώτοι ομιλητές ανοίγουν τη Συνέλευση της Κεντρικής Πανσπουδαστικής Επιτροπής Ανωτάτων Σχολών, βροντοφωνούν τη θέληση όλου του σπουδαστικού κόσμου να γιορτάσει τη λευτεριά της Αθήνας μέσα στ’ ανοιχτά ιδρύματά του. Απ’ το ίδιο βήμα μίλησε ο κ. Χόνδρος, ο κ. Μελάς και η Συνέλευση έκλεισε με τη θερμή ομιλία του Πρύτανη του Πολυτεχνείου κ. Κιτσίκη, που τόνισε πως η Ελληνική Νεολαία βρήκε για πρώτη φορά την ψυχή της και το δρόμο της μέσα στους ηρωικούς της αγώνες».
Ο τηλεβόας
«Το φώναζε ο τηλεβόας. “Να καθαρίσουμε τις γειτονιές, να ετοιμάσουμε το στόλισμά τους για τη μεγάλη μέρα της απελευθέρωσης”. Χαρούμενο μελίσσι ευτυχίας ξεχύθηκε αμέσως ο κόσμος στη δουλιά. Απ’ την Καισαριανή και τη Νέα Ελβετία ως τα Λιόσια και το Περιστέρι βγήκαν οι νοικοκυράδες ν’ ασπρίσουν τα σπίτια τους, τ’ αητόπουλα ρίχτηκαν να καθαρίσουν τους δρόμους απ’ τις πέτρες, χαρούμενες φωνές και γέλια ακούγονται από παντού. Ο λαός της Αθήνας ετοιμάζεται να γιορτάσει όπως της αξίζει τη μέρα της λευτεριάς, να κάνει την πιο λαμπρή υποδοχή στους ελευθερωτές του, τον αδάμαστο ΕΛΑΣ και τους Συμμάχους».
Το πρώτο μήνυμα
Μέσα στην Κατοχή και μέχρι την Απελευθέρωση, ο «Ριζοσπάστης» εξέδωσε πάνω από 115 φύλλα. Ξεχωριστή έκδοση με την ένδειξη «Εκδοση Αθήνας» έβγαινε στην πρωτεύουσα. Εκδόθηκαν συνολικά 30 φύλλα. Πλάι στον «Ριζοσπάστη», και αντλώντας παράδειγμα και έμπνευση από αυτόν, κυκλοφόρησαν εκατοντάδες παράνομα ακόμα έντυπα του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ, καθώς και Οργανώσεων του ΚΚΕ. Ο «Ριζοσπάστης» έβγαινε ανά 10-15 ημέρες. Οσο πλησίαζε η Απελευθέρωση, γινόταν πιο συχνή, ενώ από τις 9 Οκτώβρη 1944 είναι καθημερινή.
Η νίκη του λαού και η απελευθέρωση από τους ναζί κατακτητές συνοδεύτηκαν από την ελεύθερη κυκλοφορία του «Ριζοσπάστη». Στις 12 Οκτώβρη του 1944 η εφημερίδα έγραφε: «Ανάρπαστος έγινε ο καθημερνός “Ρίζος” στο κέντρο της Αθήνας χτες που πρωτοφανερώθηκε. Ξεσήκωσε παντού λαϊκό ενθουσιασμό. Η φωνή του πουλητή “Ριζοσπάστης” οχτώ χρόνια είχε να ακουστεί στην κεντρική πόλη… Σε πολλές γωνιές σπρωχνότανε ποιος να πρωτοπάρη. Είχαν δίκηο. Ηταν το πρώτο μήνυμα της αληθινής λευτεριάς».
Σάββατο 12 Οχτώβρη 2024 – Κυριακή 13 Οχτώβρη 2024

Συνεχίζοντας το αφιέρωμα στα 50χρονα από τη νόμιμη επανέκδοση, ο «Ριζοσπάστης» δίνει σήμερα τον λόγο σε δύο παλιούς συντάκτες του. Δημοσιεύουμε παρακάτω ένα κείμενο του Παύλου Ριζαργιώτη, ανταποκριτή της εφημερίδας μας στη Θεσσαλία μέχρι και τη συνταξιοδότησή του, και μια επιστολή που πήραμε από τον Χρήστο Κορφιάτη, δημοσιογράφο του «Ριζοσπάστη» τη δεκαετία του ’80. Στη διπλανή σελίδα, παρουσιάζονται ορισμένα ιστορικά δημοσιεύματα του «Ριζοσπάστη» για την Απελευθέρωση της Αθήνας.
Η εφημερίδα μας, κεντρί αφύπνισης
50 χρόνια συνεχούς νόμιμης έκδοσης του «Ριζοσπάστη». Μια διαδρομή σε ατραπούς και λεωφόρους με στόχο το ξέφωτο. Ρότα σταθερή με προορισμό την Ιθάκη. Ανάμεσα σε Σκύλλες και Χάρυβδες, κόντρα σε Κύκλωπες και Λαιστρυγόνες, μακριά από Κίρκες και Σειρήνες. Καθοδηγητής πάντα το ΚΚΕ.
Α, εκείνη η χαρά σαν κυκλοφόρησε στα περίπτερα το πρώτο νόμιμο φύλλο! Ανείπωτη. Κι ύστερα οι νεολαίοι της ΚΝΕ – ανάμεσά τους κι εγώ – να τον διαλαλούν στο υπόγειο της Ομόνοιας με όση δύναμη δίνουν τα νεανικά πνευμόνια. Και στα εργοστάσια, στα γιαπιά, στα μαγαζιά, στα σπίτια. Σε πόλεις και χωριά. Παντού.
Στα γραφεία της εφημερίδας και στο τυπογραφείο οργασμός δουλειάς. Δεκάδες νέοι σύντροφοι – μαζί κι εγώ, από το 1977 σε ηλικία μόλις 18 ετών – δίπλα σε μπαρουτοκαπνισμένους κομμουνιστές. Εχουν διαβάσει τον Ρίτσο που έγραφε: «Ομορφος που είναι ο κόσμος σύντροφοι όταν έχουμε κάνει το καθήκον μας»!
Ε, δεν είναι και μικρό πράγμα να γράφεις σε μια εφημερίδα που έγραψαν ο Αρης Βελουχιώτης και ο Κώστας Βιδάλης, να βρίσκεσαι στο ίδιο δημοσιογραφικό γραφείο με κομμουνιστές δημοσιογράφους – πρότυπα, όπως ο Γιώργης Μωραΐτης και ο Νίκος Καραντηνός.
Για ποιους γράφει ο «Ριζοσπάστης»
Ο «Ριζοσπάστης» γράφει για τον λαό.
Για τους εργάτες με τους ρόζους στα δουλεμένα χέρια τους και το ρυτιδωμένο χαμόγελο στα χείλη, τους σκαπανείς μιας νέας ανθρώπινης κοινωνίας. Εδώ θα διαβάσεις τα κρυφά λόγια που ανταλλάσσουν οι ανθρακωρύχοι στις στοές πριν από την απεργία.
Για τους αγρότες με τα κουρασμένα κορμιά και τα λασπωμένα πόδια που ταΐζουν του λαού τα στόματα. Εδώ θα δεις φωτογραφίες των ξωμάχων που χαράματα και με την ανάσα να βγαίνει υγρή ανεβαίνουν στα τρακτέρ και ξεκινούν για τα μπλόκα.
Για τους φοιτητές και τους μαθητές με το βλέμμα στραμμένο στο όνειρο και το αστέρι του Τσε, που αναζητούν τη γνώση για να καλυτερέψουν τον κόσμο. Εδώ θα είναι γραμμένα τα συνθήματα της συγκέντρωσης και της πορείας που ξυπνούν τις συνειδήσεις.
Για τις μανάδες και τους μπαμπάδες με την αγωνία των παιδιών τους ζωγραφισμένη στα μάτια που αγωνίζονται να σπάσουν τα κάγκελα φραγής στο μέλλον. Εδώ θα ενημερωθείς για τον καθημερινό αγώνα της λαϊκής οικογένειας να εξασφαλίσει το ψωμί, τη γνώση και την αξιοπρέπεια των παιδιών.
Για τις γιαγιάδες και τους παππούδες με το μυαλό σε εγρήγορση μην και λησμονήσουν το τσουκάλι στη φωτιά και μείνουν νηστικά τα εγγόνια που θέλουν να δουν ξανά τις σημαίες στα μπαλκόνια. Εδώ θ’ αντιληφθείς την γλυκιά ομορφιά των ζαρωμένων προσώπων που δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους ν’ αφήσουν στη μέση την ελπίδα του κόσμου.
Για τα μωρά με το ανυποψίαστο χαμόγελο και για τα αγέννητα με την ανυπομονησία να βγουν στο φως του ήλιου που δεν θέλουν να έρθουν στη ζωή μόνο για να πεθάνουν. Εδώ θα μάθεις πως για να ζεις δεν αρκεί να αναπνέεις, ούτε μόνο να απολαμβάνεις και να χαίρεσαι. Χρειάζεται να μπορείς να ονειρεύεσαι και να συμπορεύεσαι, να δημιουργείς και να προσφέρεις.
Για τους στρατιώτες με το σήμα του Ράσελ στο στήθος και το γαρίφαλο στην κάνη του όπλου που αρνούνται να πάνε στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, ν’ αναποδογυρίσουν σκοτωμένα κορμιά, ψάχνοντας μπακιρένια ρολόγια. Εδώ θα καταλάβεις ότι υπάρχει τρόπος τα αεροπλάνα που βομβαρδίζουν με θάνατο τις λαϊκές γειτονιές της Γάζας και της Βηρυτού, αντί για βόμβες να πετούν ροδοπέταλα στις παγκόσμιες γιορτές της Πρωτομαγιάς.
Γράφει ο «Ριζοσπάστης» και για κείνους που «έφυγαν», αλλά ποτέ δεν χάθηκαν από τη μνήμη, ώστε να μην ξεχαστεί και να γίνει πράξη το παγκόσμιο όραμα.
Για τους αντάρτες που πήραν το όπλο και βγήκαν στο βουνό να διώξουν τον κατακτητή της πατρίδας κι αφού το πέτυχαν, οι «ασπιδοπουλητάδες και οι κονταροξύστες» που ανέλαβαν τα ηνία της εξουσίας, αντί απόδοσης της οφειλόμενης τιμής, τους έστρωσαν στο κυνηγητό για να τους εξοντώσουν.
Για τους φυλακισμένους, τους εξόριστους και τους εκτελεσμένους που αν και κοιμόντουσαν κατάχαμα σε υγρές φυλακές και σε ξερονήσια, με τα κόκαλα σπασμένα από τα ρόπαλα των βασανιστών τους, δεν κρύωναν ούτε πονούσαν, δεν λύγισαν μπροστά στα εκτελεστικά αποσπάσματα, γιατί είχαν θέρμη στην καρδιά και πίστη στο όνειρο, καρτερώντας ν’ ανθίσουν ξανά τα σφυροδρέπανα στο καμένο Στάλινγκραντ.
Πώς γράφει ο «Ριζοσπάστης»
Ο «Ριζοσπάστης» γράφει αληθινά, ταξικά και υπεύθυνα. Και ξέρει πώς να βρει την αλήθεια. Ελεγε ο Βάρναλης: «Δεν έχεις παρά να ξεστρέψεις το μέσα έξω, καθώς ξεστρέβουν οι κοκορετσάδες τ’ άντερα των αρνιών. Ετούτη η βρώμα των αντεριών είναι η αλήθεια». Κι είναι τόση η βρώμα που αναδίδει η αστική τάξη και οι πολιτικοί εκπρόσωποί της! Μόνο που στον καπιταλισμό η δημοσιογραφική γραφή χρησιμοποιείται ως μέσο διαστρέβλωσης της πραγματικότητας και χειραγώγησης της συνείδησης. Αντίθετα, στόχος του «Ριζοσπάστη» είναι η αποκάλυψη και η διάδοση της αλήθειας, ώστε ακόμα κι οι χριστιανοί να λένε «τα λέει πιο σωστά κι απ’ το βαγγέλιο».
Η επιλογή των λέξεων καθορίζεται από τον επιδιωκόμενο σκοπό που είναι η εξυπηρέτηση των συμφερόντων της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, η προώθηση της ταξικής πάλης για «να ξαναφτιάξουμε τον κόσμο απ’ την αρχή». Είναι λέξεις λεπίδες για την αστική τάξη και κεντριά αφύπνισης για την εργατική τάξη και τους συμμάχους της, αφού «αν ξυπνήσεις, μονομιάς θα ‘ρτει ανάποδα ο ντουνιάς».
Εχοντας στο νου ότι το γραπτό του δεν απευθύνεται μόνο στους χιλιάδες αναγνώστες της εφημερίδας, δεν «λογοδοτεί» μόνο στο παρόν, αλλά και στο παρελθόν και στο μέλλον, ο κομμουνιστής δημοσιογράφος του «Ριζοσπάστη» γράφει με ευθύνη, υπολογίζοντας πως τυχόν «διάψευσή» του δεν αφορά απλώς τη δική του υπόληψη και της εφημερίδας, αλλά υπόκειται στην κρίση της Ιστορίας.
Ο «Ριζοσπάστης» γράφει ουσιωδώς, απλά και κατανοητά. Η γραφή του είναι αρματωμένη, αδρή, αλλά και όμορφη μαζί. Με ουσία, αλλά όταν χρειάζεται και με λυρισμό. Ρωμαλεότητα, αλλά και ρομαντισμό. Με καλολογικά στοιχεία, αλλά χωρίς περικοκλάδες. Δίχως ψύχωση και μονομανία, αλλά ούτε ελιγμούς και τεχνάσματα. Δεν σε δυσκολεύει να καταλάβεις, αλλά ούτε σε τεμπελιάζει. Ο κομμουνιστής είναι άνθρωπος απλός, χωρίς άχρηστους εγωισμούς, αλλά και με «άκακα πάθη», γιατί – όπως έγραφε ο Μαρξ – «τίποτα το ανθρώπινο δεν του είναι ξένο».
Στα 50 χρόνια νόμιμης έκδοσης του «Ριζοσπάστη» η ευχή για ακόμα καλύτερη συνέχεια δεν έχει νόημα αν δεν συνοδεύεται με την υπόσχεση πως θα κάνουμε όλοι ό,τι μπορούμε γι’ αυτό…
Παύλος ΡΙΖΑΡΓΙΩΤΗΣ
Τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με τα χρόνια της δουλειάς στον «Ριζοσπάστη»!
Γεια σας!
Πάλι συγχαρητήρια για την επέτειο των 50 χρόνων της νόμιμης επανέκδοσης του «Ριζοσπάστη», για το αφιέρωμα στο φύλλο του Σαββατοκύριακου και για το πρωτοσέλιδο και το αφιέρωμα στις εσωτερικές σελίδες!
Δεν ήμουν εκεί όταν ξαναβγήκε νόμιμος ο «Ρίζος» το 1974, αλλά ήμουν εκεί τρία χρόνια και οκτώ μήνες μετά, τον Μάη του 1978, στα 19 μου, κάνοντας την πρώτη μου απόπειρα να ζήσω ως δημοσιογράφος.
Τον υπηρέτησα δημοσιογραφικά, για εννιά χρόνια και κάτι μήνες, στον τομέα της κάλυψης των απεργιών των βιομηχανικών εργατών κι εργατριών της Αθήνας και άλλων πόλεων, κοντινών και μακρινών, γράφοντας και για τα οικονομικά της βιομηχανίας. Για τον λόγο αυτό κάλυψα για τον «Ρίζο» ίσαμε τα μέσα του 1987 περισσότερες ίσως από 400 απεργίες και συναφείς κινητοποιήσεις κυρίως στη βιομηχανία, γνωρίζοντας την εργατική τάξη, τις αρετές και τη δύναμη και το δίκιο και το ανθρώπινο μεγαλείο της, για τα καλά.
Μέχρι τότε τη γνώριζα λίγο μόνο από τη φαμίλια μου κι από λίγα μέλη της ΚΝΕ και του ΚΚΕ ή από σελίδες της Ιστορίας του ΚΚΕ και δουλεύοντας κι ο ίδιος από δέκα χρονώ σε εργοστάσιο. Συνεχίζοντας από τα τέλη του 1987 στον αστικό Τύπο τη δημοσιογραφική μου πορεία, ως ρεπόρτερ και πάντα μόνο γύρω από θέματα οικονομικής ισχύος και ανταγωνισμών και δομών της βιομηχανίας, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω για τα καλά μετά την εργατική τάξη και την αστική τάξη, τα βασικά πρόσωπα και τις οργανώσεις της, ιδίως ως προς το πώς λειτουργεί και επιβάλλει την αντιδημοκρατική και ανήθικη κυριαρχία της.
Δεν πρόκοψα, καθώς λέμε όταν μετράμε τα πράγματα με υλικά περιουσιακά στοιχεία. Αλλά νιώθω πολύ πλούσιος και τυχερός.
Γιατί τίποτε δεν μπορεί να συγκριθεί με τον πλούτο των όμορφων συναισθημάτων διαρκείας και την ανθρώπινη πληρότητα που ένιωσα υπηρετώντας για κάποια χρόνια τον «Ρίζο» στον δημοσιογραφικό τομέα της βιομηχανικής εργατικής τάξης, όσο μου έδινε αυτήν την ευκαιρία, υπηρετώντας τους αγώνες και τη χειραφέτηση της εργατικής τάξης μέσω της εφημερίδας του ΚΚΕ.
Ευχαριστώ, λοιπόν, από τα βάθη της καρδιάς μου τον «Ρίζο»!
Πηγή : Ριζοσπάστης 12 – 10 – 2024
Copyright