ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Οι πολλές πτυχές και επιρροές του Πάμπλο Πικάσο
Ο Πικάσο και η μαγεία της χαρακτικής σε μια μοναδική έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο
Το μουσείο παρουσιάζει εκατό περίπου εκτυπώσεις έργων του Πικάσο, από τις 500 και πλέον που έχει στη συλλογή του, οι οποίες περιλαμβάνουν και έργα που δεν έχουν εκτεθεί ποτέ ξανά.
Επιμέλεια: Αργυρώ Μποζώνη 22.9.2024
Οτυφλός Μινώταυρος και οι γυναίκες στην παραλία, ο μικρός καλλιτέχνης και ένα δέντρο στη θύελλα, φιγούρες και κεφάλια γυναικών, μια θρεμμένη όρνιθα, ταύροι, βατράχια και νεκρές φύσεις με ζωηρά χρώματα, ένα λιτό γεύμα, οι αριστουργηματικές απεικονίσεις στις εκτυπώσεις των έργων του Πικάσο δημιουργούν, σε παράλληλη πορεία με το ζωγραφικό του έργο, τη δική τους ακολουθία μέσα στον κόσμο και την προσωπική ζωή ενός από τους πιο ανήσυχους, εφευρετικούς και επιδραστικούς καλλιτέχνες του 20ού αιώνα.
«Πικάσο, ο χαράκτης» («Picasso printmaker») είναι ο τίτλος της έκθεσης του Βρετανικού Μουσείου στην οποία από τις 7 Νοεμβρίου έως τις 30 Μαρτίου 2025 θα παρουσιαστεί η δουλειά του μεγάλου ζωγράφου στη χαρακτική. Οι εκτυπώσεις των έργων του ακόμα και σήμερα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του box office του κόσμου της τέχνης.
Ο Πικάσο υπήρξε ένας από τους καλλιτέχνες που εξερεύνησαν με πρωτοφανή ευφυΐα αυτό το μέσο και δεν είναι τυχαίο ότι στη διάρκεια της μακράς καριέρας του η χαρακτική τον απασχολούσε πάντα και τον έκανε να αναζητά συνεχώς νέους τρόπους έκφρασης και να κάνει ατέλειωτες δοκιμές με τα υλικά και τις τεχνικές. Παρήγαγε πάνω από 2.400 εκτυπώσεις, από τα πρώτα του χρόνια στο Παρίσι μέχρι τα βαθιά του γεράματα στη Νότια Γαλλία.
Η έκθεση προσφέρει πληροφορίες για τη ζωή του Πικάσο μέσω της τέχνης του, συμπεριλαμβανομένων των πολύπλοκων σχέσεών του με τις γυναίκες και των συνεργασιών του με τυπογράφους, εκδότες και άλλους καλλιτέχνες.
Η χαρακτική προσέφερε στον Πικάσο την ευκαιρία να αναπτύξει ιδέες, να αφηγηθεί ιστορίες και να ξεκινήσει νέες δημιουργικές περιπέτειες. Το Βρετανικό Μουσείο διαθέτει τη μεγαλύτερη και πιο αντιπροσωπευτική συλλογή εκτυπώσεων του Πικάσο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η έκθεση παρουσιάζει εκτυπώσεις που έγιναν στις αρχές του 1900, πριν και μετά τον πρωτοποριακό πίνακα του Πικάσο «Οι δεσποινίδες της Αβινιόν» (1907), που απεικονίζει πέντε γυμνές γυναίκες σε ένα πορνείο στην οδό ντ’ Αβινιόν, στη Βαρκελώνη, ένα έργο που άνοιξε τον δρόμο για τον κυβισμό.
Περιλαμβάνει επίσης μια ομάδα εκτυπώσεων από τη Suite Vollard, μια σειρά από 100 χαρακτικά που έγιναν τη δεκαετία του 1930, η οποία δείχνει την επιρροή της κλασικής τέχνης στο έργο του Πικάσο και αντικατοπτρίζει την πολυτάραχη προσωπική του ζωή.
ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Ο Πέτρος βρήκε τον παράδεισό του σε ένα από τα μεγαλύτερα ΒλαχοχώριαΗ εμμονή με την πρωτεΐνη: Τάση στη διατροφή ή υπερβολή;H σκληρή αλήθεια για τους Έλληνες Ρομά
Η έκθεση προσφέρει πληροφορίες για τη ζωή του Πικάσο μέσω της τέχνης του, συμπεριλαμβανομένων των πολύπλοκων σχέσεών του με τις γυναίκες και των συνεργασιών του με τυπογράφους, εκδότες και άλλους καλλιτέχνες.
Διερευνάται η εστίασή του στη λιθογραφία και στη συνέχεια στη λινοτυπία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως και η μετακίνησή του στη Νότια Γαλλία, η οποία σήμανε μια αλλαγή του τρόπου ζωής που είναι εμφανής στο έργο του. Τα θεματικά νήματα περιλαμβάνουν το τσίρκο, την ταυρομαχία, τον έρωτα και το σεξ, και τις αλληλεπιδράσεις του στο χαρτί με καλλιτέχνες από το παρελθόν.
Η έκθεση τελειώνει με μια επιλογή από τη Suite 347, που πήρε το όνομά της από τον αριθμό των εκτυπώσεων της σειράς, την οποία ο Πικάσο ολοκλήρωσε σε ηλικία 86 ετών το 1968, σε μια αξιοσημείωτη έκρηξη όψιμης δημιουργικότητας. Ο Πικάσο δημιούργησε αυτή τη σειρά σε λιγότερο από επτά μήνες, ενώ συλλογιζόταν τη ζωή, τα επιτεύγματα και την κληρονομιά του, αποτυπώνοντας τις σκέψεις και τις ανησυχίες του στα έργα του, που λειτουργούν ως οπτικό ημερολόγιο της εποχής.
Η αυτοβιογραφική φύση του έργου του Πικάσο σημαίνει ότι τα έργα του προσφέρουν μοναδικές γνώσεις για τη ζωή και τις σχέσεις του, καθώς και για τη δημιουργικότητά του και το εξαιρετικό καλλιτεχνικό του όραμα. Η έκθεση αποτυπώνει τη μακροχρόνια, αν και κατά καιρούς επεισοδιακή, ενασχόληση του καλλιτέχνη με τη χαρακτική, από τη ζωή του στο Παρίσι στις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι τα τελευταία του χρόνια, στις αρχές της δεκαετίας του 1970.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΒΙΒΛΙΟ«Ο πόλεμος του Πικάσο» και η μεγάλη περιπέτεια της «Γκουέρνικα»
Εξερευνά επίσης τις σχέσεις του Πικάσο με τις συζύγους και τις ερωμένες του και τις άλλοτε τρυφερές και άλλοτε ανησυχητικές απεικονίσεις του σεξ.
Χωρίς να έχει επίσημη εκπαίδευση στη χαρακτική, ο Πικάσο έκανε την πρώτη του εκτύπωση το 1899 σε ηλικία 17 ετών, ωστόσο μόλις το 1904 ασχολήθηκε πλήρως με το μέσο, δημιουργώντας την πρώτη του επαγγελματική εκτύπωση, «Το λιτό γεύμα» (1904). Η χαλκογραφία, που θεωρείται ένα από τα πιο δυνατά έργα του σε οποιοδήποτε μέσο, μέρος της επονομαζόμενης Μπλε Περιόδου του καλλιτέχνη (1901-04), ανοίγει την έκθεση.
Η Suite Vollard, αυτό το σύνολο των 100 χαρακτικών που δημιουργήθηκε μεταξύ 1930 και 1937, περιλαμβάνει την ακουατίντα «Φαύνος που ξεγυμνώνει γυναίκα που κοιμάται» (1936) και απεικονίζει την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του Πικάσο στο μέσο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου καθώς και το ενδιαφέρον του για την ελληνική και ρωμαϊκή τέχνη και μυθολογία.
Η χαρακτική απαιτούσε από τον Πικάσο να συνεργάζεται με επαγγελματίες τυπογράφους και τεχνίτες του μέσου. Έφτιαξε βαθυτυπίες, λιθογραφίες και λινογραφίες, κατακτώντας τεχνικές και στη συνέχεια αναπτύσσοντας νέες και αντισυμβατικές μεθόδους. Τα έργα της έκθεσης θα αναδείξουν το χάρισμα του Πικάσο να απορροφά γρήγορα τις πρακτικές γνώσεις αυτών των εξαιρετικά εξειδικευμένων τεχνιτών, τους οποίους προκαλούσε διαρκώς να ξεπερνούν τα τεχνικά τους όρια ώστε να συμβαδίζουν με τον ανελέητο πειραματισμό του.
Όπως σημειώνει ο Nicholas Cullinan, διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, «η έκθεση στοχεύει να τον τιμήσει ως μάστορα της χαρακτικής και να τονίσει πώς ο μακροχρόνιος πειραματισμός του με το μέσο ενέπνευσε τη δημιουργικότητά του», ενώ η επιμελήτρια Μοντέρνων και Σύγχρονων Εκτυπώσεων Catherine Daunt δηλώνει ότι «…ο Πικάσο απολάμβανε τη δημιουργική πρόκληση που πρόσφερε η εκμάθηση μιας νέας τεχνικής και έγινε για αυτόν η μορφή τέχνης μέσω της οποίας μπορούσε να πει ιστορίες και να ακολουθήσει μια σκέψη ή ιδέα. Λίγοι καλλιτέχνες συνέβαλαν περισσότερο στο μέσο τον 20ό αιώνα».
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑΟ Πικάσο τις ώρες που γινόταν υποχόνδριος
Ο Πικάσο και η ιστορία του μέσα από τη χαρακτική
Τον Μάρτιο του 2022, το χαρακτικό «Το λιτό γεύμα» (1904) σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ για τις εκτυπώσεις του Πικάσο, όταν έφτασε τα 6.014.500 στερλίνες στο Λονδίνο, σε μια δημοπρασία στον οίκο Christie’s. Επρόκειτο για την πιο ακριβή εκτύπωση που πουλήθηκε ποτέ σε δημοπρασία.
Η χαρακτική, σε αντίθεση με τη ζωγραφική, είναι μια συλλογική διαδικασία. Ο Πικάσο συνεργάστηκε και πήρε οδηγίες από τους δασκάλους μιας σειράς διαφορετικών τυπογραφικών εργαστηρίων. Ανάμεσά τους ο λιθογράφος Φερνάντ Μουρλό, ο οποίος μίλησε για την ανήσυχη περιέργεια του καλλιτέχνη, λέγοντας: «Μάθαινε, αλλά έκανε και το αντίθετο από αυτό που είχε μάθει και με μαγικό τρόπο αυτό λειτουργούσε!».
Αν κρίνουμε από τον χρόνο και την ενέργεια που ξόδεψε ο Πικάσο για τις εκτυπώσεις, ήταν εξίσου σημαντική δημιουργική διαδικασία για εκείνον με τη ζωγραφική. Συχνά επεξεργαζόταν ιδέες ταυτόχρονα σε ζωγραφική και εκτύπωση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το «Η γυναίκα που κλαίει Ι», όπου η χαλκογραφία προηγείται του διάσημου πίνακα με το ίδιο θέμα του 1937. Οι 15 χαλκογραφίες και οι ελαιογραφίες με το ίδιο θέμα που δημιούργησε απεικονίζουν την ερωμένη και μούσα του Ντόρα Μάαρ.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΗ άγνωστη σουρεαλίστρια φωτογράφος Ντόρα Μάαρ έρχεται στο φως
Από τα πρώιμα πειράματα στα εμβληματικά έργα
Ο Πικάσο άρχισε το 1904-5 να ασχολείται σοβαρά με τις εκτυπώσεις, φτιάχνοντας ένα σύνολο 14 χαρακτικών με θέμα τις φιγούρες του τσίρκου. Γνωστή ως «Saltimbanque Suite», η σειρά φτιάχτηκε για να κερδίσει ο φτωχός τότε Πικάσο κάποια παραπάνω χρήματα. Έξι χρόνια αργότερα ο έμπορος έργων τέχνης Αμπρουάζ Βολάρ αγόρασε τις πλάκες και τα δημοσίευσε σε εκδόσεις των 250 αντιτύπων το καθένα.
Επρόκειτο για έναν ασυνήθιστα μεγάλο αριθμό εκτυπώσεων και δείχνει την πίστη που είχε ο Βολάρ στον προστατευόμενό του. Σε αυτή την ακολουθία έργων ανήκει και το «Λιτό γεύμα», που απεικονίζει ένα αποστεωμένο ζευγάρι σε ένα σχεδόν άδειο τραπέζι. Ο άντρας έχει περάσει το χέρι του γύρω από τους ώμους της γυναίκας, αλλά κοιτάζουν προς αντίθετες κατευθύνσεις. Οι αρχικές εκτυπώσεις είναι από τις πιο περιζήτητες εκτυπώσεις του Πικάσο και έχουν σημαντικά υψηλότερες τιμές από την τυπική έκδοση.
Ο Πικάσο εργαζόταν σε μια δεδομένη τεχνική για μια περίοδο, και ανάμεσα στα πρώιμα πειράματά του ήταν η χρήση ασυνήθιστα μεγάλων βελόνων χάραξης, καθώς και η χρήση βερνικιού και βερνικιού νυχιών για την επίτευξη νέων αποτελεσμάτων.
Αργότερα, όταν άρχισε να εργάζεται με τον Ροζέ Λακουριέρ, το 1934, υιοθέτησε μια διαδικασία γνωστή ως «sugar-lift aquatint», η οποία περιλάμβανε τη χρήση ενός ζαχαρούχου διαλύματος που δημιουργούσε τονικά, ζωγραφικά εφέ – ορατά στον «Φαύνο που ξεγυμνώνει γυναίκα που κοιμάται». Αυτό το χαρακτικό ανήκει στην σειρά των έργων του Βολάρ και ο Πικάσο έκανε την παραγωγή του σε αντάλλαγμα για δύο πίνακες του Ρενουάρ και του Σεζάν που ήθελε να αποκτήσει από τον έμπορο τέχνης.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑΗ αβίαστη συνομιλία του Πικάσο με την αρχαία Ελλάδα
Σε αυτήν τη σειρά έργων ο Πικάσο δημιουργεί τα alter ego του ως γενειοφόρος γλύπτης, κερασφόρος σάτυρος, κτηνώδης μινώταυρος – σε μια ποικιλία αλληλεπιδράσεων με ένα ηδονικό κορίτσι. Η έμπνευση προήλθε από τη νέα τότε σχέση του καλλιτέχνη με τη νεαρή ερωμένη του, Μαρί-Τερέζ Βαλτέρ. Τα χαρακτικά αυτά συμπληρώνουν τους πίνακες του Πικάσο από την εποχή εκείνη – τη λεγόμενη νεοκλασική του περίοδο. Σήμερα κάποιες από αυτές τις εικόνες είναι ιδιαίτερα αναγνωρίσιμες, όπως το «Ο τυφλός Μινώταυρος οδηγείται από ένα κορίτσι μέσα στη νύχτα» (1934).
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με το Παρίσι να έχει πρόσφατα απελευθερωθεί, ο Πικάσο αναζήτησε καταφύγιο στο στούντιο του λιθογράφου Φερνάντ Μουρλό, σε ένα άγνωστο μέρος της πόλης κοντά στο Gare de l’Est. Εκεί ξεκίνησε μια άλλη καταπληκτική συνεργασία καλλιτέχνη και λιθογράφου. Το αποτέλεσμα ήταν περίπου 400 λιθογραφίες, όπως πορτρέτα της τελευταίας ερωμένης του Φρανσουάζ Ζιλό.
Μεταξύ των καινοτομιών του ήταν να χρησιμοποιεί τα δάχτυλά του για να κάνει σημάδια, αντί για πινέλο ή λιθογραφικό κραγιόνι. Στον Πικάσο άρεσε επίσης ο τρόπος με τον οποίο η λιθογραφία –περισσότερο από άλλες διαδικασίες χαρακτικής, και σίγουρα περισσότερο από τη ζωγραφική– του επέτρεπε να διαγράφει, να ξαναδουλεύει και να τροποποιεί εύκολα μια εικόνα καθώς προχωρούσε. «Η κίνηση της σκέψης μου με ενδιαφέρει περισσότερο από την ίδια τη σκέψη», είχε πει.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι «Ο ταύρος», μια σειρά 11 λιθογραφιών που δημιουργήθηκε μεταξύ Δεκεμβρίου 1945 και Ιανουαρίου 1946. Ο Πικάσο έφτιαξε διαδοχικές εικόνες ενός ταύρου που εξελίσσεται πρώτα σε ένα τεράστιο θηρίο και μετά καταλήγει σε μερικές σχηματικές γραμμές. Η εξέλιξη του ταύρου στις 11 εκτυπώσεις μάς δίνει το σπάνιο προνόμιο να παρακολουθούμε τη δημιουργική διαδικασία του Πικάσο.
Στη δεκαετία του 1950, ο Πικάσο μετακόμισε στην Κυανή Ακτή. Η χαλκογραφία και η λιθογραφία ήταν πιο δύσκολο να ασκηθούν εκεί, καθώς και οι δύο περιλάμβαναν εξειδικευμένο εξοπλισμό που δεν ήταν άμεσα διαθέσιμος. Γνώρισε όμως έναν ντόπιο τυπογράφο, τον Ινταλγκό Αρνερά, ο οποίος ειδικευόταν στις αφίσες και τον μύησε στη διαδικασία λινοκοπής. Είχαν την ίδια ρουτίνα για μια δεκαετία: ο Πικάσο δημιουργούσε αργά το βράδυ. Το πρωί έστελνε με τον σοφέρ τη δουλειά του στο εργαστήριο του Αρνερά, που τύπωνε τη λινογραφία, το χαρακτικό αντίτυπο από φύλλο λινόλεουμ στο οποίο κόβεται το σχέδιο σε ανάγλυφο, και στη συνέχεια το επέστρεφε στον Πικάσο στη 1:30 μ.μ. για αξιολόγηση. Οι λινογραφίες που προέκυψαν χαρακτηρίζονται από υπέροχα πλούσια χρώματα και έντονα μοτίβα.
Το 1963 οι χαράκτες Άλντο και Πιέρο Κρόμελινκ ήθελαν να δουλέψουν με τον Πικάσο. Έφυγαν από το Παρίσι και ίδρυσαν ένα στούντιο χαρακτικής στο χωριό Mougins, όπου ζούσε εκείνη την εποχή ο ζωγράφος. Από τη συνεργασία τους προέκυψαν εκατοντάδες χαρακτικά που κατατάσσονται μεταξύ των καλύτερων της καριέρας του. Περιλαμβάνουν τη σειρά του 1968 που είναι γνωστή ως «Suite 347». Πήρε το όνομά της από τον αριθμό των χαρακτικών που παρήχθησαν από τον Πικάσο, σε μια αξιοσημείωτη έκρηξη έντονης προσπάθειας. «Έχω όλο και λιγότερο χρόνο», είχε πει στη Φρανσουάζ Ζιλό, «και όμως έχω όλο και περισσότερα να πω».
Οι εικόνες αποκαλύπτουν, με κάποια ειλικρίνεια, τις ερωτικές φαντασιώσεις ενός ηλικιωμένου άνδρα που δεν είχε το σθένος των περασμένων ετών. Η «Suite 347» προκάλεσε σκάνδαλο όταν εκτέθηκε στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο: θεωρήθηκε πορνογραφική και η έκθεση έκλεισε. Η τελευταία σειρά εκτυπώσεων του Πικάσο ολοκληρώθηκε το 1972, λιγότερο από έναν χρόνο πριν από τον θάνατό του, σφραγίζοντας μια καριέρα στη χαρακτική που διήρκεσε πάνω από επτά δεκαετίες.
Η έκθεση «Picasso printmaker» θα πραγματοποιηθεί από τις 7 Νοεμβρίου 2024 έως τις 30 Μαρτίου 2025 στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου.
Με στοιχεία από Musée Picasso, British Museum, Christies, Picasso and Printmaking – Stephen Coppel, The History of Prints and Printmaking from Durer to Picasso.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑΦρανσουάζ Ζιλό: Η μυθιστορηματική ζωή της γυναίκας που εγκατέλειψε τον Πικάσο
Tags
ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ
Για να λαμβάνετε κάθε εβδομάδα στο email σας μια επιλογή από τα καλύτερα άρθρα του lifo.grΕΓΓΡΑΦΗ
ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ
Πηγή : LIFO
Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»
Με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο θάνατος του συγγραφέα» ο δημοσιογράφος μιλά για την τεχνητή νοημοσύνη, την εικονική πραγματικότητα και την υπαρξιακή διάσταση της τεχνολογίας.
Ειρήνη Γιαννάκη9 ΩΡΕΣ ΠΡΙΝ
Δημοσιογράφος, συγγραφέας πληθώρας δοκιμίων για τεχνοκοινωνικά θέματα, μυθιστοριογράφος, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, καθηγητής ψηφιακών δεξιοτήτων και ψηφιακής δημοσιογραφίας, μπλόγκερ από το 2004, ο Μανώλης Ανδριωτάκης (γεν. 1974, Αθήνα) είναι ένας ανήσυχος άνθρωπος με πολλές ιδιότητες που τα τελευταία δεκαεπτά χρόνια εξερευνά συστηματικά τις συνέπειες του διαδικτύου, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της τεχνητής νοημοσύνης στις ζωές μας.
Στο τελευταίο του μυθιστόρημα, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός με τον τίτλο «Ο θάνατος του συγγραφέα», ένας ματαιωμένος συγγραφέας που προσπαθεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις με την κόρη του αναθέτει στην τεχνητή νοημοσύνη να του συνθέσει ένα σενάριο για ένα παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας, το οποίο εκτυλίσσεται σε ένα απομονωμένο κέντρο ευεξίας με μυστηριώδεις σκοπούς.
Ο Μανώλης Ανδριωτάκης καταθέτει ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα που τοποθετείται στο εγγύς μέλλον και έχει μια αρκετά πολύπλοκη όσο και ευρηματική δομή με εγκιβωτισμένες αφηγήσεις, διερευνώντας θέματα όπως η σχέση μεταξύ τεχνητής νοημοσύνης και πρωτότυπης δημιουργίας, οι επιπτώσεις της εικονικής πραγματικότητας στις ανθρώπινες σχέσεις και οι κίνδυνοι της τεχνολογικής ανάπτυξης από μια φιλοσοφική και υπαρξιακή διάσταση. Αν στο ομώνυμο δοκίμιο του Ρολάν Μπαρτ ο συγγραφέας πεθαίνει γιατί παίρνει τα ηνία ο αναγνώστης, στο βιβλίο του Μανώλη Ανδριωτάκη ο συγγραφέας «πεθαίνει» επειδή η τεχνητή νοημοσύνη έχει εξορίσει την πρωτότυπη δημιουργία.
«Όπως δεν μπορείς να αναθέσεις σε μια μηχανή να κάνει τη γυμναστική σου –πρέπει να την κάνεις μόνος σου–, αντίστοιχα, αν θέλεις να είσαι καλός συγγραφέας, θα πρέπει να δουλέψεις, είτε λίγο είτε πολύ».
Σε μια εποχή που οι κίνδυνοι από την τεχνητή νοημοσύνη είναι πλέον ορατοί και όλο και περισσότερα βιβλία γράφονται εξ ολοκλήρου με AI, ο «Θάνατος του συγγραφέα» είναι ένα μυθιστόρημα που εγείρει πολλές συζητήσεις και έγινε αφορμή για να μας μιλήσει ο συγγραφέας για μερικά από τα πολλά και επίκαιρα θέματα που θίγει.
— Ξεκινώ από το εξώφυλλο του βιβλίου σας που έχει την ένδειξη «Αυτό το μυθιστόρημα ΔΕΝ είναι προϊόν τεχνητής νοημοσύνης», με το «δεν» διαγραμμένο. Θέλατε να ιντριγκάρετε τους αναγνώστες σας;
Στην ουσία, θέλησα να διατυπώσω ένα ερώτημα και προσπαθώ να το απαντήσω με αυτόν τον αμφίσημο τρόπο στο εξώφυλλο. Βέβαια, το βιβλίο απαντάει στο ερώτημα «θα μπορούσε η τεχνητή νοημοσύνη να γράψει ένα τέτοιο βιβλίο;». Βέβαια, όχι ένα οποιοδήποτε βιβλίο αλλά αυτό το συγκεκριμένο, που ένα του χαρακτηριστικό είναι η περιπλοκότητα, το γεγονός ότι υπάρχει μια ιστορία μέσα στην ιστορία μέσα στην ιστορία. Στο εξώφυλλο έχουμε αυτό το παιχνίδι, γιατί ο στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα αίσθημα αποσταθεροποίησης στον αναγνώστη. Θέλουμε να αμφιβάλλει σε όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης αν αυτό που διαβάζει είναι αληθινό ή ψεύτικο, αν γίνεται στον φυσικό ή στον εικονικό κόσμο. Και η απάντηση που δίνω –γιατί δίνω μια απάντηση– είναι ότι, ναι, το βιβλίο αυτό θα μπορούσε να είναι προϊόν της τεχνητής νοημοσύνης, παρόλο που δεν είναι.
— Κι εγώ, διαβάζοντάς το, αναρωτήθηκα και κατέληξα πως δεν θα μπορούσε να είναι προϊόν της τεχνητής νοημοσύνης, επειδή ακριβώς έχει μια εξαιρετικά πολύπλοκη δομή.
Αυτό δεν είναι το πρώτο μου βιβλίο που έχει αντικείμενο την τεχνητή νοημοσύνη αλλά είναι το πρώτο μυθοπλαστικό· έχω γράψει και μη μυθοπλαστικά και δοκίμια, μετά από έρευνα τουλάχιστον 8 ετών. Από τις γνώσεις που έχω αποκομίσει όλα αυτά τα χρόνια είμαι σχεδόν βέβαιος πως επειδή αυτό το εργαλείο μαθαίνει διαρκώς και εξελίσσεται, ακόμα και να μην μπορούσε να το γράψει η τεχνητή νοημοσύνη μέχρι να το γράψω εγώ, από τη στιγμή που το έγραψα και έχει κυκλοφορήσει (αλλά και από πιο πριν, μια και ανεβάζω τη δουλειά μου στο Cloud, οπότε κάποια εταιρεία μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα), θα μπορεί να το γράψει. Εφόσον, λοιπόν, το έκανα εγώ ή θα το κάνει κάποιος άλλος, θα μπορεί να το κάνει και η τεχνητή νοημοσύνη.
— «Δεν υπάρχει πια κανένας λόγος να γράφουμε πρωτότυπα έργα μόνοι μας. Η έννοια του συγγραφέα ως αυτόνομου δημιουργού πέθανε», σκέφτεται ο ήρωας του βιβλίου. Κινδυνεύει, τελικά, η πρωτότυπη δημιουργία από την τεχνητή νοημοσύνη;
Όχι, δεν το πιστεύω. Αυτές είναι οι απόψεις ενός ματαιωμένου συγγραφέα, ο οποίος μισεί τη μηχανή, γιατί θεωρεί ότι έρχεται να ματαιώσει οριστικά την ανθρώπινη δημιουργικότητα. Σε έναν βαθμό, η μηχανή μπορεί να το κάνει, αλλά στην ουσία δεν μπορεί να αντικαταστήσει δημιουργικά ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο τον άνθρωπο. Όπως δεν μπορείς να αναθέσεις σε μια μηχανή να κάνει τη γυμναστική σου –πρέπει να την κάνεις μόνος σου–, αντίστοιχα, αν θέλεις να είσαι καλός συγγραφέας, θα πρέπει να δουλέψεις, είτε λίγο είτε πολύ. Οπότε, φτάνουμε σε ένα σημείο όπου η μηχανή σίγουρα εξελίσσεται, αλλά ανεβάζει πολύ τον πήχη της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Η μηχανή κάποια πράγματα τα κάνει πολύ πιο εύκολα, έχει πρόσβαση σε όλη τη γνώση που εσύ δεν μπορείς να έχεις, έχει τη δυνατότητα να δουλεύει όλο το 24ωρο. Δεν μπορείς να την ανταγωνιστείς και το βρίσκω λάθος να τοποθετείσαι ανταγωνιστικά απέναντι σε μια οποιαδήποτε τεχνολογία. Η δική μου, πιο μετριοπαθής άποψη είναι ότι προσπαθείς να συνεργαστείς τηρώντας κριτική στάση. Αυτό σίγουρα ενέχει κινδύνους. Η υπερβολική εξάρτηση μπορεί να κάνει τη φαντασία σου, την αναλυτική σου ικανότητά σου και την κριτική σου σκέψη να ατροφήσουν.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑΜπορεί το ChatGPT να συναγωνιστεί μια Τοκάρτσουκ, έναν Κρασναχορκάι ή έναν Πίντσον;
— Ένας άλλος κίνδυνος που αναφέρετε και μέσα στο βιβλίο αφορά το VR (Virtual Reality), τον κίνδυνο να γίνουν δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ εικονικής πραγματικότητας και αληθινού κόσμου.
Μία από τις αρχικές σκέψεις για τη συγγραφή του βιβλίου ήταν ακριβώς η συνάντηση της τεχνητής νοημοσύνης με την εικονική πραγματικότητα. Αυτές οι τεχνολογίες έχουν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τις καθιστούν δυνάμει πιο ελπιδοφόρες αλλά και πιο επικίνδυνες. Το φορτίο τους εμείς θα το αποφασίσουμε. Η συνάντηση αυτή είναι, θα έλεγε κάποιος, τρομακτική και εκρηκτική σε πολύ μεγάλο βαθμό, και αυτό ήταν κάτι που ήθελα να εξερευνήσω. Αυτό που ονομάζουμε εμβυθιστική εμπειρία, δηλαδή το γεγονός ότι χάνεσαι σε έναν κόσμο που σε κυκλώνει αισθητηριακά και σε απομονώνει από το περιβάλλον εντελώς, είναι μοναδικό. Προσωπικά, τρέμω στην ιδέα να γίνει το VR η κύρια πηγή ψυχαγωγίας και ενημέρωσης, δεν το απορρίπτω όμως. Πιστεύω πως το γεγονός ότι ονομάζεται και «empathy machine» (μηχανή ενσυναίσθησης) και ότι μέσω αυτής μπορείς να μπεις στη θέση του άλλου είναι σπουδαίο. Μπορεί να σε εξοικειώσει με εντελώς ξένες καταστάσεις κι αυτό το θεωρώ πολύ θετικό. Είναι μια πολύ δυνατή τεχνολογία που αποσταθεροποιεί την αντίληψη του ανθρώπου σε σχέση με το τι είναι πραγματικό και τι εικονικό. Αν τη συνδυάσεις με την τεχνητή νοημοσύνη, δηλαδή με την υπολογιστική δυνατότητα πραγματοποίησης άπειρων εκδοχών και άπειρων βρόχων ανατροφοδότησης, μπορεί να δημιουργηθεί ένας παράλληλος κόσμος που θα είναι σχεδόν ακαταμάχητος.
— Δικλείδες ασφαλείας μπορούν να υπάρξουν;
Φυσικά. Επειδή όλες αυτές οι τεχνολογίες είναι σχετικά καινούργιες, υπάρχει πολύ μεγάλη συζήτηση παγκοσμίως για τη ρύθμισή τους. Υπάρχει ένα μεγάλο debate με δύο στρατόπεδα, ως συνήθως. Υπάρχουν αυτοί που λένε «αφήστε τα ελεύθερα, θα αυτορρυθμιστεί η αγορά». Δεν είμαι καθόλου οπαδός αυτής της λογικής, αλλά ούτε και υποστηρίζω πως πρέπει να επιβάλουμε πολύ ασφυκτικούς κανόνες. Σίγουρα το ότι έχεις μια τεχνολογία στα χέρια σου δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει και να τη χρησιμοποιείς για τα πάντα. Το παράδειγμα εδώ είναι η πυρηνική ενέργεια που έχει πολλά θετικά, έχει και κινδύνους.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΘΕΜΑΤΑΤο ChatGPT μπερδεύει τον Ρίτσο με τον Εμπειρίκο
— Κάτι που το έχουμε ζήσει δηλαδή, το πώς θα μετριάσουμε τις συνέπειες της τεχνολογίας, το πώς η τεχνολογία θα γίνει εργαλείο και όχι όπλο στα χέρια μας.
Ακριβώς. Είναι ένα κλασικό ζήτημα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, από την ανακάλυψη της φωτιάς μέχρι την τηλεόραση και τον ηλεκτρισμό. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει αυτή την ιδιαιτερότητα, ότι είναι μια τεχνολογία γενικού σκοπού. Έχει κάτι τόσο οριζόντιο που δημιουργεί αναπόδραστα ένα πολύ μεγαλύτερο σύνολο προκλήσεων για τον άνθρωπο.
— Υπάρχει περίπτωση να γίνουν οι μηχανές πιο έξυπνες από εμάς στο μέλλον;
Ναι, υπάρχει και δεν το λέω εγώ, το λένε οι ειδικοί. Το θέμα είναι πόσο βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα θα γίνει αυτό και σε τι ποσοστό. Άλλοι λένε 3%, άλλοι 40%, κάποιοι λένε πως αυτό θα γίνει το 2040, άλλοι το 2100, άλλοι το 2300, άλλοι λένε ότι μπορεί να μη γίνει ποτέ. Τίθενται μια σειρά από φιλοσοφικά ερωτήματα και επιστημονικά ζητήματα τα οποία δεν έχουν λυθεί. Το ένα είναι το θέμα της συνείδησης: τι θα γίνει αν αποκτήσει συνείδηση η τεχνητή νοημοσύνη, και αν μπορεί να αποκτήσει συνείδηση. Πολλοί νευροεπιστήμονες υποστηρίζουν πως είναι μάλλον αδύνατο. Άλλοι, όπως ο Χαράρι στο καινούριο του βιβλίο, λένε ότι δεν χρειάζεται να αποκτήσει συνείδηση, και μόνο το ότι έχει στόχους μπορεί να μας καταστρέψει. Δεν συμφωνώ μαζί του, αν και ο Χαράρι είναι εξαιρετικός ιστορικός και μου αρέσουν τα βιβλία του. Θεωρώ ότι έχει υπερβολική αυτοπεποίθηση σε σχέση με το ζήτημα της αυτονομίας και τα AI agents. Δεν ξέρουμε αν θα γίνει αυτό και πότε και πιστεύω είναι ένας περισπασμός αυτή η συζήτηση. Έχουμε πιο πιεστικά θέματα, όπως είναι η απώλεια θέσεων εργασίας, οι διακρίσεις, η παραβίαση της ιδιωτικότητας, η αδιαφάνεια αυτών των εργαλείων και, τέλος, η συγκέντρωση δύναμης σε λάθος χέρια.
— Φοβάστε ότι αν κάποιος αποκτήσει τον έλεγχο των μηχανών στο μέλλον μπορεί να δούμε ολοκληρωτικά καθεστώτα;
Ναι, αλλά και πάλι εξαρτάται από εμάς. Μπορεί η τεχνολογία να γίνει όπλο στα χέρια αυταρχικών ηγετών, μπορεί να γίνει και ένα ωραίο ενδυναμωτικό μέσο για την εμβάθυνση της δημοκρατίας. Δεν είναι ουδέτερη. Παίζει πολύ μεγάλο ρόλο η συγκυρία. Έχει πολύ μεγάλη σημασία το context, το συγκείμενο και η συγκυρία μέσα στην οποία αναπτύσσεται μια τεχνολογία.
— Έχετε γράψει αρκετά βιβλία για την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά αυτήν τη φορά γράφετε ένα μυθιστόρημα. Η μυθοπλασία σάς βοήθησε να προσεγγίσετε κάποιες πτυχές του θέματος καλύτερα;
Αυτή είναι μια καλή ερώτηση. H έρευνά μου για την τεχνητή νοημοσύνη ξεκίνησε για να γραφτεί αυτό το βιβλίο. Στην πορεία ανακάλυπτα όλον αυτόν τον υπέροχο κόσμο, άρχισα να αρθρογραφώ, να παίρνω συνεντεύξεις από ειδικούς, να γράφω βιβλία σχετικά και το μυθιστόρημα ήρθε στο τέλος. Ήθελα, ή μάλλον ακόμα θέλω, να εξερευνήσω πώς επιδρά η τεχνολογία στον ψυχισμό μας, στις σχέσεις μας, στα όνειρά μας, στις ματαιώσεις μας. Έχει κάποιες θεολογικές διαστάσεις αυτή η συζήτηση, κάτι που εντοπίζει και ο Χαράρι. Γίνεται ένα είδος θεού όλο αυτό και αρχίζεις να αναρωτιέσαι ποιος είναι ο δημιουργός και ποιο το δημιούργημα. Επειδή η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από πυρηνικά ζητήματα της ύπαρξης, γίνεται υπαρξιακή και φιλοσοφική. Έχω την εντύπωση πως μόνο μέσω της μυθοπλασίας θα μπορούσα να προσεγγίσω τα δικά μου ερωτήματα, καθότι δεν είμαι φιλόσοφος ή θεολόγος.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑΤο υπαρξιακό μου σκάλωμα μπροστά σ’ ένα παράθυρο του ChatGPT
— Το δυστοπικό μέλλον που περιγράφετε μπορεί να είναι κάποια στιγμή η πραγματικότητα;
Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι. Είχαμε άλλες ευκαιρίες να καταστρέψουμε τον πολιτισμό; Ναι, είχαμε. Το κάναμε; Όχι. Γιατί να το κάνουμε τώρα; Πιστεύω πολύ στο καλό που έχουν μέσα τους οι άνθρωποι. Μπορεί να ακούγεται αφελές όταν έχουμε ζήσει Ολοκαύτωμα, όταν η ανθρωπότητα έχει ζήσει φρικωδίες και έχει γεννήσει τέρατα. Θέλω να πιστεύω, επειδή έχω και παιδί, πως το μέλλον μας δεν θα είναι τόσο σκοτεινό όσο πιθανώς, έστω και ανεπίγνωστα, οραματίζονται κάποιοι άνθρωποι. Δεν πιστεύω πως υπάρχει κάποια συνωμοσία της Google, της Amazon, του Facebook, πως επεξεργάζονται συνειδητά κάποιο σχέδιο υποταγής των ανθρώπων, κι ας έχουν τα κίνητρά τους.
— Αναφέρεστε και σε θεωρίες συνωμοσίας.
Είναι παντού γύρω μας αυτές οι θεωρίες και είναι ένα μεγάλο πρόβλημα όταν αυτοματοποιείται το ψέμα και η παράνοια αρχίζει να εκλαμβάνεται ως αλήθεια.
— Και πάλι καταλαβαίνω ότι το κλειδί είναι ο άνθρωπος.
Ναι, είμαστε στο τιμόνι. Όσο είμαστε στο τιμόνι και δεν εκχωρούμε σε άλλους την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε, να αναλύουμε και να προτείνουμε δεν ανησυχώ.
— Στον «Θάνατο του συγγραφέα» το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί ακόμα περισσότερο. Είναι η τεχνητή νοημοσύνη ένας τρόπος να αγγίξουμε την αθανασία;
Η αλήθεια είναι ότι πολλοί από τους πρωτοπόρους της τεχνητής νοημοσύνης με κάποιον τρόπο συνδέονται και με τα κινήματα του transhumanism ή διανθρωπισμού. Υπάρχει και ο Ρέι Κέρζουαλ ή Κούρτσβαιλ (Ray Kurzweil), πολύ σπουδαίος θεωρητικός αλλά και πρακτικός που δουλεύει στην Google, ο οποίος έχει μιλήσει για τη «μοναδικότητα», δηλαδή για τη μέρα που οι μηχανές θα γίνουν πιο έξυπνες από εμάς, που μάλιστα την τοποθετεί σε ορίζοντα λίγων χρόνων. Θεωρεί ότι όταν συμβεί αυτό, το προσδόκιμο ζωής θα επιμηκυνθεί δραστικά. Άλλοι σκέφτονται ότι θα ανεβάσουμε το περιεχόμενο των εγκεφάλων μας στο Cloud και θα ζήσουμε ως ασώματες συνειδήσεις. Εδώ πάλι πάμε σε φιλοσοφικά ερωτήματα, αλλά θα είμαι πιο επιφυλακτικός και θα πάρω μια πιο συντηρητική θέση. Ο Κέρζουαλ έχασε νωρίς τον μπαμπά του, όπως κι εγώ, και ξέρω πόσο πονάει αυτό. Όλη η φιλοσοφία του έχει προσαρμοστεί σε αυτό και το όνειρό του είναι να αναστήσει τον μπαμπά του. Ποιος δεν θα θελε να αναστήσει τα αγαπημένα του πρόσωπα; Εμείς οι δύο που μιλάμε τώρα για τους μέλλοντες ανθρώπους, σε έναν βαθμό, θα είμαστε ζωντανοί. Θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σ’ εμάς, εφόσον έχουν έστω κι ελάχιστες ηχογραφήσεις από τη φωνή μας κάπου στο Cloud καθώς και την εικόνα μας. Θα μπορούν να μας αναπαραστήσουν, όπως και τη σκέψη μας, αφού αναρτούμε κείμενα. Για τα παιδιά μας και σίγουρα για τα παιδιά των παιδιών μας, αν έχουμε καταφέρει να ξεφύγουμε από τον σκόπελο της κλιματικής κρίσης και δεν έχουμε αφανιστεί.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΑΚΟΥ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Ευαγγελία Πιτουρά: «Στο μέλλον θα είμαστε λιγότερο έξυπνοι λόγω της τεχνολογίας»
— Θα ζήσουμε μια εικονική αθανασία.
Αυτό είναι βέβαιο. Το βρίσκω γοητευτικό και τρομακτικό την ίδια στιγμή. Εγώ έχω ηχογράφηση από τη φωνή του μπαμπά μου πριν από 40 χρόνια και με πιάνουν τα κλάματα κάθε φορά που την ακούω. Μέσω λογισμικού κι ενός κώδικα φτιάχνουμε συνθετικές φωνές, συνθετικά κείμενα, μια συνθετική πραγματικότητα, αυτό είναι η εικονική πραγματικότητα. Εκεί θα μπορούμε να συνομιλήσουμε και να συναντήσουμε τους πάντες κι αυτό θα γίνει πολύ καλά. Το θέμα, όμως, είναι τι κάνουμε έξω από αυτό. Συνεχίζουμε να έχουμε σχέσεις με τον διπλανό μας, να κοιταζόμαστε στα μάτια, να αγγιζόμαστε;
— Οι ανθρώπινες σχέσεις και πάλι. Ο «Θάνατος του συγγραφέα», παρά τα δυστοπικά του στοιχεία, είναι τελικά ένα ανθρωποκεντρικό βιβλίο;
Το κέντρο της εστίασής μου είναι όντως ο άνθρωπος. Πολλοί φοβούνται τον αφανισμό του πολιτισμού. Κάποια στιγμή θα γίνει, σε κάποια δισεκατομμύρια χρόνια θα τελειώσει έτσι κι αλλιώς αυτό που ξέρουμε ως γη. Αλλά δεν είμαι μηδενιστής. Πιστεύω, επειδή είμαι και γονιός, πως έχει νόημα να συζητάμε για την ευημερία των ανθρώπων και την υγεία των ανθρώπινων σχέσεων, το μοίρασμα και την αγάπη, κάπου εκεί καταλήγει και το βιβλίο. Ακούγεται πολύ χριστιανικό, ξαναπάμε σε μια θεολογική συζήτηση, αλλά αυτή είναι η εστίαση μου, δεν υπάρχει κάποιο άλλο κρυφό νόημα.
— Εξάλλου και η σχέση πατέρα – κόρης είναι κομβική για την αφήγηση.
Ναι, αυτό είναι το ζητούμενο για μένα, το εξηγούν και οι ψυχαναλυτικές θεωρίες, αυτή η σύνδεση των γονιών με τα παιδιά τους και αναπόφευκτα η σύνδεσή μας με τον κόσμο, γιατί όλοι είμαστε παιδιά παιδιών, είναι αυτό που κινεί τα πάντα. «Σφάλμα αποτυχίας σύνδεσης» γράφω στο βιβλίο. Αυτό είναι το πιο ποιητικό και αλληγορικό στοιχείο που χρησιμοποίησα. Υπάρχει πάντα η πιθανότητα του ατυχήματος, για το οποίο είχε μιλήσει ο Γάλλος φιλόσοφος Ζαν Μποντριγιάρ, πόσο τραγικό είναι να μην μπορείς να συνδεθείς με τους ανθρώπους είτε σε ατομικό είτε σε συλλογικό επίπεδο. Και το ότι μπορείς, έστω εικονικά, να συνδεθείς με κάποιους μέσα στο VR μπορεί να είναι ανακουφιστικό, αρκεί, όταν βγεις από αυτό, να μην αποκοπείς από αυτούς.
— Αυτό θα θέλατε να κρατήσει και ο αναγνώστης από το βιβλίο, να μη χαθεί η σύνδεση;
Ναι, πρέπει να τη διαφυλάξουμε· να προσπαθήσουμε να διαφυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού αυτό που μας ενώνει, αυτό που μας συνδέει, αυτό που μας κρατάει στο «μαζί», γιατί χωρίς το «μαζί» θα αποσυνδεθούμε σαν pixel. Αν δεν μπορούμε να συνυπάρξουμε, δεν μπορούμε να υπάρξουμε, είναι πολύ απλό.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑΓιατί φοβόμαστε ότι το AI θα μας καταστρέψει;
Tags
Πηγή : LIFO
Στη ζωγραφική η ακρίβεια δεν είναι η αλήθεια
Τρίτη, 15/10/2024 09:00
Η ακρίβεια δεν λέει την αλήθεια στην τέχνη
«Η ακρίβεια δεν είναι αλήθεια» -Πρόκειται για μια διάχυτη άποψη που απελευθέρωσε την τέχνη από τα θελήματα τα οποία έκανε κατά καιρούς στους αποδέκτες της. Ωστόσο το κυρίαρχο αυτό αξίωμα, έπρεπε με κάποιο τρόπο να εκφραστεί δημιουργικά. Οι καλλιτέχνες που ασπάστηκαν τα ριζοσπαστικά κινήματα των αρχών του εικοστού αιώνα έδιναν μεγαλύτερη σημασία στα αισθήματα που τους προκαλούσε, για παράδειγμα, μια εποχή του χρόνου και λιγότερο τα ακριβή χρώματα με τα οποία την συνδέουμε συνήθως.
Ο καλλιτέχνης κλήθηκε όχι απλά να αναπαραστήσει με ωμό και ακριβή τρόπο την πραγματικότητα που τον περιέβαλλε αλλά να την ανακαλέσει μέσω της τέχνης του. Επρόκειτο στην ουσία για μια δοκιμασία μνήμης αλλά και ευαισθησίας. Αποδεχόμαστε πια ότι και οι εικαστικές τέχνες και πρωτίστως η ζωγραφική έχουν αφηγηματικό ρόλο στη νεωτερικότητα. Η αφήγηση όμως είναι μια ελλιπής, ελλιπέστατη διαδικασία ανάσυρσης μιας ή περισσότερων αναμνήσεων. Ο καλλιτέχνης δεν θυμάται με απόλυτη ακρίβεια αυτό που αποτυπώνει. Ανακαλεί την πραγματικότητα και με τον τρόπο αυτό την επινοεί εκ νέου. Δεν υπάρχει ακρίβεια υπάρχει όμως αλήθεια στο εικαστικό αποτέλεσμα.
Διαβάστε Επίσης
Πηγή : fosonline.gr